در شب احیا ،چه تصمیمی بگیریم تا سال بابرکتی داشته باشیم ؟
پاسخ – ماه رمضان اوج ماههای سال است و روزهای قدر اوج ماه رمضان است. اگر شبهای ماه رمضان نسیم رحمت است، شب قدر شب طوفان رحمت است .اگر شبهای دیگر ماه رمضان شب نم نم باران رحمت است ،شب قدر شب سیلاب رحمت است .در تمام کره ی زمین خانه ی خدا برجسته شده است یا در میان انبیاء پیامبر اسلام برگزیده شده است . در بین انواع سنگ ها ،یکی درُ شده است .اگر همه ی سنگها دُر بودند دیگر کسی قدر درُ را نمی شناخت. اگر همه ی انسانها برگزیده بودند دیگر انسان برگزیده شناخته نمی شد. خدا شب قدر را نامعلوم گذاشته است. نامعلوم بودن چند خاصیت دارید و یکی از خاصیت های آن جذابیت است. ظهور امام زمان (عج) یا وقوع قیامت هم مخفی است. خاصیت دیگر ،شکوه و عظمت می آورد. در مورد اهمیت و خصوصیات شب قدر در قرآن آمده است .در مورد اهمیت شب قدر داریم که لیلة القدر خیر من الف شهر و ما ادرئک مالیلةالقدر . و در قرآن در مورد حوادثی که در شب قدر اتفاق می افتد صحبت می کند: این شب مبارک و نزول قرآن است، شب فرود فرشتگان و شب امنیت است .شب بیست و سوم اهمیت بیشتری دارد .در این شب کارهای زیادی در اولویت است. بعضی علما کسب علم را در شب قدر در اولویت می دانستند. یکی از کارهایی که می توان در این شب انجام داد تقویت عزم و اراده است .اکثریت می دانند که گناه بد است یا می دانند غیبت کردن گناه است. ولی آمار غیبت بالاست. مثلا همه می دانند که وسواس بد است ولی به آن مبتلا هستند. پس مشکل مردم ،مشکل ضعف و اراده است . در سوره طه آیه 115 داریم که عزم حضرت آدم کم بود که به آن درخت نزدیک شد و از بهشت رانده است. دردعای کمیل داریم : خدایا به درون ما عزم لازم را بده ،تا خدمت تو را بکنیم .
هارون الرشید به گِل خوردن عادت کرده بود. و این شان او را پایین آورده بود. بزرگی به هارون الرشید گفت که عزم ملوکانه ات کجاست؟ تو چطور می خواهی مملکت را اداره کنی؟ در صبح عاشورا حُر عزم کرد که به خیمه ی امام حسین (ع) برود ولی عمر بن سعد این عزم را نداشت که به امام بپیوندد .در قرآن داریم : پیامبر صبور باش، مثل پیامبران اولوالعزم . داریم جادوگرانی که نزد فرعون بودند در صبح کافر و در شب مومن و نیک شدند. این بخاطر عزم آنها بود. با اینکه فرعون آنها را تهدید کرد ولی آنها به موسی ایمان آوردند. آسیه درخانه ی فرعون بود که ادعای خدایی می کرد ولی او در آن خانه موحد ماند. اصحاب کهف عزم و ایمان شان قوی بود. ظلم را ترک کردند و از دین و آئین شان دفاع کردند. دین داری ،ترک گناه، ترک وسواس و توبه عزم می خواهد. امیرالمومنین می فرماید : با عزم و اراده با سستی مبارزه کنید. با وهم و سستی نمی توان تصمیم گرفت . در ماه رمضان ما عزم می کنیم که روزه بگیریم .مثلا ما عزم می کنیم که در گرمای تابستان به حج برویم و در اوج گرما را دور خانه ی خدا طواف کنیم . در هنگام مُحرم شدن در آئینه نگاه نمی کنیم و کسی را آزار نمی دهیم حتی حیوانی را نمی کشیم .یعنی ما یک انسان بی آزار می شویم. در شب قدر با ما قرآن و عترت دارای دو بال می شویم و این تجسم ثقلین است .پس دراین شب ما باید عزم و اراده مان را قوی کنیم .
سوال – در مورد راه کارهای تقویت عزم و اراده توضیحاتی بفرمایید.
پاسخ – حضرت امیرالمومنین می فرماید : اگر می خواهید عزم تان تقویت بشود باید حزم تان را تقویت کنید. هر کس حزمش کم است عزمش هم کم است. حزم یعنی عاقبت اندیشی. فردی که وسواس دارد باید به آخر کار بیندیشد. زیرا یک فرد وسواسی اسراف کار است و وقتش را هدر می دهد و خودش را آزار می دهد، اینها حرام است .اگر ما به آثار آن فکر کنیم وسواس را کنار می گذاریم. کسی که ربا خوار است ،اگر به حرفهای خدا بیندیشد که می فرماید ما رباکار را به زمین می زنیم و او رشد نخواهد کرد ،دیگر دنبال ربا نمی رود. اگر شما می خواهید مال تان افزایش پیدا کند، با ربا نمی توانید به این مقصد برسید .
فردی نزد پیامبر آمد و گفت که مرا نصیحت بکنید .پیامبر فرمود :هر کاری که می کنی آخر آن را بسنج .قیس تاجر شراب بود و به خدمت پیامبر آمد. پیامبر فرمود: فکرکن که بعد از زندگی مرگ است و بعد در قبر رفتن است، در قبر اگر همراهت بد باشد تو را آزار می دهد. مواظب باش که در قبر با خودت همراه خوب ببری.قیس با شنیدن این جملات عوض شد و توبه کرد. پیامبر عزم او را تقویت کرد. خدا در قرآن می فرماید :یکی از راههای تقویت عزم، صبر و بردباری است. انسان بداخلاق می تواند با صبر ،عزمش را تقویت کند و بر بد اخلاقی اش فائق بیاید. البته این کار مشکلی است زیرا گناه جاذبه دارد. عده ای هستند که گناه را مدتی ترک می کنند ولی دوباره به طرف گناه می روند ولی باید دوباره توبه کنند.
سوال – صفحه ی پنجاه و یک قرآن را توضیح بفرمایید.
پاسخ – در این صفحه داریم : کسانی که کافر هستند و منکر خالق هستتند ،در قیامت اولاد و مال به درد آنها نمی خورد ،آنها خودشان وسیله ی آتش جهنم هستند.
انسان های مومن مال و اولادشان به دردشان می خورد و اگر ثوابی در این دنیا بکنند این ثواب به آنها هم می رسد.
سوال – در مورد ادامه ی راه کارهای عملی عزم و اراده توضیحاتی بفرمایید .
پاسخ – ما در مورد دانستن قبح گناه مشکلی نداریم .بیشتر رباخواران می دانند که ربا زشت است یعنی خوبی و بدی را می فهمیم. همین که انسان کار زشت خودش را در پنهانی انجام می دهد، نشان دهنده ی کارناپسند است .مخفی کردن روابط نشان دهنده ی زشتی کار است . بیشتر مردم در ترک گناه ضعیف هستند و باید برای تقویت عزم شان دور اندیشی داشته باشند و به عاقبت گناه بیندیشیم و راه دیگر صبر بود . راه دیگر کنترل عوامل گناه است. مثلا عاملی که باعث می شود مفرد فحاشی کند غریزه ی غضب است وعاملی که باعث قدرت طلبی است غریزه ی ریاست طلبی است .ما باید منشا گناه یعنی غضب و ریاست طلبی را کنترل کنیم . در روایات و قرآن داریم که عفت بورزید تا شهوت تان را کنترل کنید .
وقتی یوسف به قدرت رسید ، زلیخا پیر و نابینا شده بود ، به او گفتند که یوسف دارد می آید، او به مقابل یوسف رسید و گفت: حرص و شهوت پادشاهان را خوار می کند، تقوا و صبر بردگان را پادشاه می کند. شکر خدایی را که شاهان را بخاطر گناه زمین زد و بردگان را به خاطر اطاعت ملوک کرد. امام خمینی از تبعید به رهبری انقلاب رسید و شاه از بین رفت . موسی وقتی بدنبال فرعون به دریا رسید، خدا به او گفت که نترس .راه دیگر تقویت عزم، نشست و برخاست با افراد صاحب عزم و مطالعه تاریخ انسانها اولوالعزم است .داریم که با انسان ترسو، بخیل ، نادان همنشین نشو زیرا آنها روی انسان تاثیر می گذارند.
پیامبر فرمود که اگر به عیادت بیماری می روید که درحال موت است ،باز به او امید بدهید . وقتی کتابخانه ی شیخ طوسی را آتش زدند او به نجف آمد و دوباره تاسیس حوزه و کتابخانه ی جدیدی را کرد و این بخاطر عزم او بود. خوب است که در جلسات افراد با عزم شرکت کنید و با افرادی که موج های مثبت می دهند همنشینی کنید. طلبه ای در نجف وضعیت مالی اش بهم ریخت و نزد مرحوم قاضی رفت و دید که ایشان با بادبزنی خودشان را در هوای گرم باد می زنند و به پسرش می گفت که پول نیست تا نفت چراغ تهیه کنیم . او تعجب کرد که او چقدر سرحال است.
از یکی از خبرنگاران غربی سوال کرده بودند( در زمان جنگ) که در ایران چه چیزی نظر شما را جلب کرد. او گفت که اطمینان و آرامش امام خمینی. برای تقویت عزم باید با این افراد نشست و برخاست کرد .بعضی ها در کارها آیه یاس می خوانند و انسان را ناامید می کنند .راه دیگر تقویت عزم تلاش و کوشش است. در واقع راه دیگر شروع کردن است .باید از همین الان تصمیم گرفت تا کاری را شروع کرد یا کنار گذاشت .
این شبها شب تقویت تصمیم و اراده است. خواجه نصیرالدین طوسی در کتاب اوصاف الاشراف ، راه هایی را برای سیر و سلوک می گوید که اولین آن تقویت اراده است.در قرآن خدا به پیامبر می فرماید که اگر آنها نخواهند دین دار بشوند با زور نمی توانی آنها را دیندار کنی .
سوال – بهترین عملی که می شود در شب قدر آنرا انجام داد چیست ؟
پاسخ – نماز و دعای شب بیست و سوم را در مفاتیح نوشته اند. در شب قدر انسان باید با خدا ارتباط برقرار کند و امید را در خودش تقویت کند. حدیث داریم فقیه و آگاه نباید مردم را مایوس کند یا امید زیادی به مردم بدهد. ما باید امید و خوف را باهم داشته باشیم. ما حتما نباید تمام دعای جوشن کبیر را بخوانیم بلکه باید با توسل به خدا و ائمه با خدا آشتی کنیم .احیا یعنی بیدار بودن در شب قدر موضوعیت دارد. کار دیگر ارتباط با امام زمان (عج) در این شب است .پس دعای فرج را در این شب زیاد بخوانید و ارتباط با امام زمان(عج) برقرار کنید. من توصیه می کنم که مساجد محل را مغتنم بشمارید .البته رفتن به مشهد و جمکران هم خوب است .امشب زمانی نیست که انسان وقتش را صرف فوتبال یا کامپیوتر بکند.
خدایا در این شب قدر، ما را ببخش و بیامرز ، توفیق عبادت و بندگی به ما عنایت کن ، همه ی بیماران را شفا بده و حاجت همه ی حاجتمندان را روا کن .