در مورد ولایت و عید غدیر توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ- ایام عید غدیر بنام ایام ولایت نامگذاری شده است . آیه مباهله و آیه ولایت در این ماه نازل شده است ، آیه اکمال در روز عید غدیر نازل شده است. بحث ما در مورد آیات ولایت در قرآن است. کتاب آیات ولایت در قرآن از آیت الله مکارم است که  ایشان در این کتاب 25 آیه را بحث کرده است که پنج آیه آن در مورد امامت است بخصوص در مورد ولایت حضرت امیرالمومنین ،پنج آیه در مورد فضایل حضرت علی (ع) است و بقیه آن در مورد اهل بیت است .

از این پنج آیه ، سه آیه در سوره مائده است . آیه 67 است ( آیه تبلیغ )که می فرماید : ای پیامبر رسالت خودت را برسان . این آیه در روز عید غدیر نازل شده است .این آیه پنج بخش دارد که خدا می فرماید : ای رسول ، این خطاب به رسول است یعنی این خطاب مربوط به رسالت است .بخش دوم آیه می فرماید : آن چیزی که قبلا به تو ماموریت داده ایم را به اطلاع عموم برسان .( این ماموریت همان جانشینی حضرت امیرالمومنین است) .معنای بعضی از آیات در شان نزول آن آیه معنا می شود. در کتاب تفسیر کبیر  فخر رازی در مورد این آیه می فرماید : این آیه در فضل حضرت علی(ع) نازل شده است .وقتی این آیه نازل شد پیامبر دست علی را گرفت و گفت که هر کس من مولای او  هستم علی مولای اوست . عُمر در آنجا علی را ملاقات کرد و جلو آمد و گفت :پسر ابوطالب ،مبارک باشد .تو امروز رهبر من و رهبر همه ی مومنان و مومنات شده ای. بخش سوم آیه می فرماید : تو وظیفه ات را انجام داده ای ولی اگر این را انجام ندهی گویا رسالت خودت را انجام نداده ای . این بخش آیه اهمیت ولایت را می رساند. بخش چهارم می فرماید : پیامبر ابلاغ این دستور خطراتی در پی دارد، از واکنش پنهان و آشکار نترس. در ذیل آیه معارج داریم که فردی در همان موقع مخالفت کرد و گفت که من حاضربمیرم ولی این انتخاب را قبول نکنم. این آیه نشان می دهد که احتمال بروز خطر بوده است . پس این ابلاغ  خیلی مهم بوده که خطر آمیز هم بوده است . بخش پنجم می فرماید: اگر کسانی پافشاری بر عقایده خود کردند ناراحت نشو زیرا آنها صلاحیت هدایت ندارند. این آیه بسیار مهمی است که تاکید برموضوع امامت و ولایت دارد.

آیه دوم در آیه سوم ( آیه اکمال )سوره مائده است .سوره مائده آخرین سوره ای است که بر پیامبر نازل شد . بعد از نزول این سوره پیامبر از دنیا رفت . بعضی مواقع یک سوره ی قرآن کامل نازل شده است.مثل سوره والعصر و الرحمن . بعضی از سوره های قرآن بصورت آیه آیه نازل شده است و بتدریج نازل شده است . مثل سوره بقره و آل عمران . بعضی ها می گویند که این آیات را خود پیامبر جایگزین کرده است و بعضی معتقد هستند که بعد از رحلت پیامبر بدین صورت درآمده است . در بعضی آیات دو مفهوم مستقل کنارهم گذاشته شده است و با هم ارتباط ندارد. آیه 3 سوره مائده هم این طور است . یعنی یک بحث مستقلی در مورد گوشت های حلال می کند که خوردن گوشت های مردار و خوک بر شما حرام است .بعد می فرماید : در این روز دین بر شما کامل شد و کافران مایوس شدند، نترسید و فقط از خدا بترسید ... و اگر شما در اضطرار قرار گرفتید . اگر این قسمت را از آیه حذف کنیم خللی بر آیه وارد نمی شود و این نشان می دهد که این جمله ی معترضه است .و این نشان می دهد که این حادثه مهمی است که همان حادثه ی غدیر است. وقتی این آیه نازل شد پیامبر فرمود: الله اکبر، خدا را شکر می کنم بخاطر اکمال دین، اتمام نعمت و رضای خدا و ... . شما می توانید در کتاب تفسیر نمونه ،تفسیر این آیه را بخوانید.

آیه بعدی آیه 55 ( آیه ولایت )سوره مائده است که در مورد حضرت امیر است که در حال نماز انگشتر خودشان را به فقیر دادند. بعضی ها شبهه می اندازند که مگر می شود حضرت در حال نماز انگشتر به فقیر بدهد زیرا در حال نماز، تیر از پای حضرت می کشیدند و حضرت متوجه نشد. در پاسخ باید گفت که این انفاق، کار دنیوی نبوده است ولی تیر درآوردن کار نیوی است و حضرت متوجه آن نمی شده است ولی ما در قرآن همیشه نماز را همراه با انفاق داریم و این انفاق حضرت در راستای نماز بود. این کار در راستای عبادت بود. پیامبر از خدا تقاضا کرد که جانشین او را معرفی کند. آیه نازل شد : همانا ولی شما خدا، پیامبر و کسانی هستند که نماز می خوانند و در حال رکوع انفاق می کنند. حالا ممکن است که بعضی ها بگویند که چرا خدا اسم حضرت علی(ع) را نیاورده است .قرآن خیلی از اوقات کلیات را بیان می کند. مثلا در مورد نماز کلی گفته است و تعداد رکعت ها را نگفته است . مثلا در حج باید هفت دور طواف کنیم ولی این در قرآن نیست و جزو سنت پیامبر است .

سوال – صفحه 128 قرآن کریم را توضیح بفرمایید .

پاسخ – در این صفحه داریم : خدا در همه جا حضور دارد هم از پنهان و هم از آشکار شما خبر دارد . در دعای عرفه داریم که خدایا آنقدر به من خشیّت بده گویا که تو را می بینم . فرمود :خدا از سِّر شما خبر دارد. خدا ازهمه ی نیت ها خبر دارد.

سوال – در مورد ادامه ی بحث ولایت و عید غدیر توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – آیه 59 سوره نساء معروف به آیه اولی الامر است. منابع شیعه و سنی روی این آیه تاکید دارند. اولی الامر یعنی کسی که ولایت امر دارد و قدرت مدیریت دارد و این اولی الامرعطف به رسول شده است و اطاعت از اولی الامر ،اطاعت از رسول است . اولی الامر یعنی جانشینان پیامبر .

جابربن عبدالله انصاری نزد پیامبر آمد و سوال کرد که اطاعت از اولی الامر یعنی چه ؟ پیامبر همه امامان را با نام شمردند.

آیه 119 (آیه صادقین) سوره توبه می فرماید: ای مردم تقوا داشته باشید و همیشه با صادقان باشید . این آیه می رساند که صادقین معصوم هستند. روایت داریم : نحن الصادقون .

این آیات پنج گانه نشانه ی جانشینی حضرت علی(ع) و ولایت است . در روایت داریم که ما به ولایت نمی رسیم مگر با عمل و تلاش . ما باید سیره اهل بیت را عملی کنیم تا از پیروان عملی ائمه باشیم.

انشاء الله ما یاری دهنده و پشتیبان اهل بیت باشیم .