آیه دوم سوره مائده ( یا ایهاالذین امنوا ...) را توضیح بفرمایید.

پاسخ – این آیه در اواخرعمر پیامبرنازل شده است. بیشتر این آیه حالت نهی و سلبی دارد. این آیه می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید شعائر الهی را حلال نشمارید( سبک نشمارید). شعائر یعنی شعار و آرم .شعائر در این آیه در مورد مناسک حج است . در قرآن داریم که صفا و مروه از شعائر و نشانه های الهی است .مستحب است که انسان وقتی در صفا و مروه راه می رود، آیه 158 سوره بقره را بخواند. هر کسی شعائر الهی را بزرگ بشمارد نشانه ی تقوای قلب او است .پس ما باید شعائر الهی را حفظ کنیم. روز غدیر و عاشورا از شعائراسلامی است یعنی نشانه وعلامت است .سابقه های تاریخی و زیارت قبور ائمه باید حفظ بشود. صفا و مروه دو تا کوه است و اینها از شعائر اسلامی است. قرآن می فرماید :قربانی کردن از شعائر اسلامی است و یک مانور است. در روایت داریم که دین زوال پیدا نمی کند تا زمانی که حج پابرجاست زیرا نشانه ای از خداست. امام حسین (ع)در بیابانی یارانش را قربانی کرد و این مراسم نباید فراموش بشود. خدا در این آیه می فرماید ماه های حرام را حلال نشمارید. پیامبر در برخورد با فرهنگ جاهلی سه کار انجام داد: انکاری ،اثباتی و اصلاحی . پیامبر با قوانین جاهلی سه برخورد انجام داد: انکاری مثل بت پرستی وشراب خواری .قوانینی اصلاحی یعنی پیامبر قوانین عرب قبل از اسلام را قبول کرد و تغییراتی در آن بوجود آورد.مثلا عرب هاعریان طواف می کردند و اسلام فرمود که باید لباس بپوشید یا اینکه عربها دور بت ها طواف می کردند ولی بعد این کار را ترک کردند. عرب ها در منا اشعار عشقی می خواندند ولی آیه نازل شد که در منا ذکر خدا را بگویید. ما قوانین اصلاحی زیاد داریم .قوانین دیگر قوانین اثباتی است یعنی پیامبر به قوانین عرب ها دست نزد و آنرا تغییر نداد. مثلا در عرب چهار ماه از سال، جزو ماههای حرام بود و اسلام آنرا قبول کرد. این آیه می فرماید که ماه های حرام را، حلال نشمارید. پس ما نباید حرام خدا را حلال کنیم. اختلاف فتوای فقها در مصداق است نه در موضوع .قرآن می فرماید :هدی را حلال نشمارید. در قدیم گوسفند و شتر را با خودشان به حج می آورند و در منا سرمی بریدند. منظور این آیه این است که شتری یا گوسفندی را که برای قربانی در حج در نظر گرفته اید عوض نکنید. پس اگر کسی نذر شرعی کرده است که کاری را نجام بدهد نمی تواند آنرا تغییر بدهد. ما باید طبق نذر و وقت عمل کنیم. قرآن می فرماید: زائرانی که قصد خانه خدا را دارند آزار ندهید. فقط در حج است که همه ی مردم با هم مساوی هستند. از امام صادق (ع )پرسیدند که چرا باید در صفا و مروه تند دوید، امام فرمود: زیرا غرور انسان شکسته می شود .

در سال ششم هجری مسلمانان تصمیم گرفتند که به مکه بروند. مشرکین راه آنها را بستند و گفتند که سال دیگر بیایید. مسلمانان مجبور شدند که برگردند. و خیلی هم ناراحت شدند. خدا در قرآن به مسلمانان می فرماید: دشمنی گروهی شما را وادار نکند که شما انتقام بگیرید از کسانی که نگذاشتند شما به مسجد حرام بروید و مقابله به مثل نکنید. پس بدانید که مقابله به مثل هنر نیست. در سوره فصلت آیه 33 تا 36 داریم: پیامبر،بگو گفتار کسی بهتر است که گفتار خدا را بگوید ،عمل صالح انجام بدهد و تسلیم خدا باشد. پیامبر به مسلمانان بگو که آیا بدی با خوبی یکی است ،پس شما نیکو جواب بده .البته انسان نباید خودش را خوار کند. روایت داریم :مومن خودش را خوار نمی کند. اگر ما خطایی از گذشته دیدیم آنرا نگه نداریم تا روزی از آن برای انتقام استفاده کنیم. بعضی ها دنبال مچ گیری هستند. خدا می فرماید که بدی ها را بپوشانید. برجسته کردن خطاهای دیگران اشتباه است.

در جنگ صفین، امیرالمومنین به میدان صفین رسید و یاران حضرت تشنه بودند و امام فرمود اگر می خواهید خوار نشوید مبارزه کنید تا آب را آزاد کنید . یاران جنگیدند و آب را گرفتند . بعضی ها به امام گفتند که شما هم به سپاه معاویه آب ندهید ولی امام فرمود ما به سپاهیان آنها آب می دهیم .در کربلا امام حسین(ع) به سپاه ابن زیاد آب داد ولی آنها آب را روی امام بستند.

سوال – آیه 111 تا 118 سوره انعام را توضیح بفرمایید.

پاسخ – آیه آخر می فرماید: در هنگام ذبح حیوان ، نام خدا را ببرید. خداوند در خوردن هم انگیزه ی الهی می دهد. همه ی کارها باید با بسم الله شروع شود. پس نیت و انگیزه دینی خیلی مهم است .

سوال – در مورد ادامه ی آیه دوم سوره مائده توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – خدا می فرماید: در کارهای نیک و تقوا به یکدیگر کمک کنید یعنی در کارهای مثبت مشارکت کنید. مردم باید ببینند که چطور می توانند زمینه ی خوبی را در جامعه فراهم کنند.یک نفر می تواند با ساخت یک فیلم خوب به جامعه کمک کند. این تعاون در نیکی است. مثلا ساخت یک نمازخانه برای مدرسه تعاون در نیکی و تقوا است. حتی روضه های خانگی تعاون در نیکی و تقوا است. هر کسی در جامعه باید کمک کند که دین رشد کند. مثلا یکی می تواند به ازدواج جوانان کمک کند و یکی می تواند به قرض الحسنه کمک کند و ...مثلا اگر پوست موزی روی زمینی افتاده است و شما آنرا از روی زمین بردارید، این تعاون در نیکی است . ما باید همه خودمان را مسئول بدانیم . روزی امام سجاد(ع) داشتند با اسب می رفتند ، همه دیدند که امام از اسب پیاده شد و کلوخی را از سر راه برداشت و دوباره به راهش ادامه داد. خدا می فرماید: ای مردم ،به گناه و تجاوز کمک نکنید. صفوان شتردار بود و شترهایش را به هارون الرشید کرایه داد تا او به حج برود. امام موسی کاظم (ع) به او گفت که چرا شترهایت را به هارون اجازه می دهی ؟ آنها ظالم هستند و تو دوست داری که او سالم برگردد تا پول تو را بدهد ، همین اندازه هم کمک به ظلم است . صفوان تمام شترها را فروخت. اگر دختر خانمی بدحجاب بیرون بیاید و این باعث گناه جوانی بشود ،این خانم تعاون در گناه کرده است زیرا زمینه ی گناه جوانان را فراهم کرده است. اگر معلمی حرف زشتی سرکلاس بزند و بچه ها از او یاد بگیرند این معلم تعاون در گناه کرده است .انگشتر طلا برای مرد حرام است .کارخانه ای که برای مردها انگشتر طلا می سازد تعاون در گناه دارد .کارگاهی که مانتوهای کوتاه می دوزد تعاون در گناه می کند. فیلم سازی که  آموزش بد در فیلم می دهد، این تعاون درگناه است . در آخر این آیه می فرماید : ای مردم از خدا بترسید زیرا خدا شدید العقاب است .

خدایا همه ی ما را اهل تقوا قرار بده و از تعاون در گناه دور کن ، نسل جوان ما را متدین قرار بده  و زمینه ی ازدواج همه ی جوانان را فراهم بفرما.