در مورد خطاب های قرآنی توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – سوره مائده آیه 35 می فرماید : ای کسانی که ایمان آورده اید تقوا داشته باشید ، با وسیله ی تقوا به سوی خدا بروید و در راه خدا جهاد کنید .(فلاح یعنی رستگاری، به کشاورزان فلاح می گویند زیرا دانه می کارند و این دانه ها رشد می کنند و کشاورزان زمینه ی رشد آنها را فراهم می کند. در قرآن داریم: قد افلح من زکی ها یعنی هر کس خودش را اصلاح کند به تحقیق رستگار می شود و قد افلح مومنین یعنی مومنین رستگار هستند. ولی بیشتر کلمه ی لعلکم داریم شاید رستگار بشوید.).تقوا اقسامی دارد: تقوای سیاسی ،اخلاقی و اقتصادی و عبادی و ... تقوای به معنای قدرت پرهیز است.تقوا وسیله است نه هدف یعنی تقوا نیرویی است که زمینه ی کارهای خیر را فراهم می کند. مثل پلیس ، پلیس در شهر هدف نیست، وسیله است زیرا پلیس برای تماشا کردن نیست بلکه کار پلیس ایجاد نظم در شهر و جلوی خلاف گرفتن است. پس هدف پلیس نظم است. تقوا یک عامل بازدارنده و برانگیزنده است. ویژگی انسان این است که به دنبال سود است و از ضرر بیزار است .تقوا به انسان می گوید که دنبال چیزهای مفید برو و دنبال چیزهای مضر نرو. امام صادق(ع) فرمود :تقوا یعنی هر جا امر خدا هست آنجا حاضر باشید و هر جا خدا نهی کرده ،در آنجا نباشید. در قرآن داریم: بهترین زاد و توشه ی شما در قیامت، تقوا است . یک تقوای ابتدایی و یک تقوای انتهایی داریم. در قرآن داریم: ما کسی را پذیرش می کنیم که زمینه ای داشته باشد . یعنی فرد تقوای ابتدایی دارد و با خواندن قرآن، این تقوا تقویت می شود. داریم که قرآن برای مردم است . تقوای نهایی همان روزه گرفتن و نماز و ... است که اینها تقوا را افزایش می دهد. در قرآن داریم :هر کس در راه خدا کوشش کند ما قطعا راه های مختلفی را به او نشان می دهیم . یکی از راههای ترک گناه، تقوا است. ما باید پلیس درون مان را تقویت کنیم. تقوا یعنی پرهیز از کسی که ما را می بیند. تقوا یعنی علم به اینکه کسی ما را می بیند. اگر ما بدانیم که کسی کارهای ما را ثبت می کند، تمام مشکلات حل می شود. اگر ما احساس کنیم که هنگام سجده ،خدا ما را می بیند، به سرعت آنرا تمام نمی کنیم و آنرا طول می دهیم. اگر ما بخواهیم در نماز حال پیدا کنیم باید دیدمان این طور باشد که کسی در نماز ما را می بیند. امام حسین (ع) وقتی علی اصغر روی دستش به شهادت رسید فرمود: این مصیبت بر من آسان است زیرا خدا آنرا می بیند. امام صادق(ع) می فرماید: آنچنان از خدا بترس که گویی خدا را می بینی .عالم محضر خداست، در محضر خدا گناه نکنید این یعنی تقوا. قهرمانان در مسابقات، کارهای سخت را تحمل می کنند زیرا عده ای آنها را می بینند و این دیدن در انسان حس ایجاد می کند. تقوای در مصیبت آرام بودن و در عبادت، حال داشتن است .

در قسمت بعد داریم :ای مردم ،با وسیله ای به سوی خدا بروید. وسیله یعنی هر چیزی که ما را به خدا نزدیک کند.حاکم نیشابوری می گوید: اصحاب پیامبر وسیله هستند. در منابع اهل سنت به اشیاء مثل قرآن واعمال مثل نماز و افراد مثل رسول خدا، وسیله اطلاق می شود. یکی از علمای بزرگ اهل سنت می گوید :بسیاری از افراد بعد از فوت پیامبر به کنار قبر پیامبر می رفتند و به پیامبر که نبی رحمت بود متوسل می شدند تا شفای بیمارشان را بگیرند. زمانی باران نیامد و فردی نزد همسر پیامبر رفت و گفت که باران نمی آید. او گفت که در کنار قبر پیامبر روزنه ای ایجاد کن و به ایشان متوسل بشو، تا باران بیاید. در خطبه ی 110 نهج البلاغه داریم: از چیزهایی که مردم می توانند متوسل بشوند به سوی خدا اینهاست: ایمان به خدا ،جهاد در راه خدا، کلمه ی اخلاص، اقامه ی نماز، روزه ماه رمضان ،زکات ،حج، صدقه و ... پس انسان می تواند معصومین را در زمان حیات و بعد از مرگ وسیله قرار بدهد. ما از اعتبار ائمه استفاده می کنیم تا شفای بیماران را از خدا بگیریم. فردی وقتی غذا خورد، خدا و پیامبر را شکر کرد .فردی گفت که این شرک است و او در جواب گفت که در قرآن داریم :خدا و پیامبر ما را بی نیاز کرده است .این آیه جواز توسل است .

سوال – صفحه ی 170 قرآن را توضیح بفرمایید.

پاسخ – آیه 156 این صفحه می فرماید: مومنین می گویند که خدایا در این دنیا و در آخرت به ما نیکی بده. ما در دنیا هم نیاز به حسنه و نیکی داریم .بیشتر قرآن برای کارهای دنیایی است . حسنه در دنیا عمل صالح و حسنه در آخرت، مغفرت و بهشت است .خدا می فرماید : عذاب من فراگیر نیست و هر کس را که بخواهیم عذاب می کنیم. ولی رحمت من شامل همه است. پس رحمت خدا فراگیر است ولی عذاب برای همه نیست .دو نوع رحمت داریم :رحمت عام و خاص .مثلا هوا رحمت عام است و همه از آن استفاده می کنند. رحمت خاص شامل همه نیست و شامل کسانی است که تقوا داشته باشند.

سوال – در مورد ادامه ی خطاب های قرآنی توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – در ادامه ی آیه 35 سوره مائده قرآن می فرماید: در راه خدا جهاد کنید. جهاد یعنی کوشش و تلاش .جهاد اقسامی دارد .سه نوع جهاد داریم: جهاد اکبر، جهاد اصغر و جهاد کبیر .جهاد اکبر مبارزه با نفس است و جهاد اصغر مبارزه با دشمن است . جهاد کبیر تبلیغ است .در قرآن داریم جهاد کنند بوسیله قرآن، جهاد کبیر . یعنی انسان با زبان مردم را به دین جذب کند. پیامبر با جهاد کبیر، شروع به ترویج اسلام کرد.

هر چقدر ما در جهاد بیشتر تلاش کنیم خدا بیشتر به ما کمک می کند. در قرآن ،خدا مجاهدین را ترجیح داده است .جهاد با نفس خیلی مهم است و هیچوقت تمام نمی شود. امام صادق(ع) می فرماید :همیشه با نفس خودت در مبارزه باش .

سوال – من هر وقت می خواهم برای آینده ام برنامه ریزی کنم ، اما و اگر پیش می  آید و من پشیمان می شوم حتی وقتی می خواهم شروع به نماز خواندن بکنم باز هم نمی شوم ،من انسان بی اراده ای هستم. راهنمایی بفرمایید.

پاسخ – اینکه ایشان می گویند :من انسان بی اراده ای هستم ، حرف اشتباهی است زیرا این یک تلقین است .در روانشناسی امروز، تلقین خیلی مهم است .اگر کسی از تاریکی بترسد می تواند به خودش تلقین کند که در محل تاریک چیزی نیست و به محل تاریک برود. پس ایشان باید بگویند که من اراده دارم و می توانم . ایشان باید از جایی شروع کنند تا اراده شان تقویت بشوند. یکی از راهها نذر است که با آن می توان اراده را تقویت کرد. راه دیگر خواندن زندگی بزرگان است. پیامبر فرمود: مثل اولوالعزم صبر کن. همه ی نوح را مسخره می کردند ولی او به کار خودش ادامه می داد . نشست و برخاست با افراد با اراده ، اراده ی انسان را قوی می کند. راه دیگر فکر کردن به آثار کار است . مثلا انسان بداند که نماز در شب قبر او را نجات می دهد. راه دیگر توسل و زیارت رفتن است .اندیشه ،تفکر ،محاسبه و ارزیابی، اراده را تقویت می کند. در روایت داریم که وقتی خیلی خوشحال یا خیلی ناراحت هستید به قبرستان بروید. این موارد عزم و اراده انسان را تقویت می کند.

سوال – برای تقویت اراده در خصوص نماز و عبادات، چه راه کارهایی وجود دارد ؟

پاسخ – نگاه ما به نماز نباید نگاه رفع تکلیف باشد. باید نماز برای ما اهمیت داشته باشد .نگاه ما به نماز نباید حاشیه ای باشد. زیرا اگر این طور شد نماز را آخر وقت می خوانیم .ولی اگر بگوییم که نماز صحبت باخداست و خواندن آن در اول وقت رضوان دارد و به آثار آن توجه داشته باشیم ، نماز را در اول وقت می خوانیم . ما باید به عبادات اهمیت بدهیم و عادت هم خیلی موثر است .بعضی ها عادت دارند که نماز را آخر وقت بخوانند حتی اگر بیکار باشند.

سوال – آیا استخاره در هنگام دو دلی و تردید موثر است ؟

پاسخ – ما دو جور تردید و دودلی داریم: یکی تردید و دو دلی قبل از تحقیق و یکی تردید و دودلی بعد از تحقیق .در تردید قبل از تحقیق نباید استخاره کرد ولی بعد از تحقیق، می توان استخاره کرد. ممکن است که انسان در تحقیق و بررسی بتواند از دو دلی در بیاید و نیازی به استخاره نداشته باشد. گاهی انسان همه ی بررسی ها را انجام می دهد و انسان به پنجاه پنجاه می رسد و انسان نیازی به وسیله ای دارد تا تردیدش برطرف شود در اینجا می توان استخاره کرد. البته ما توصیه به استخاره نداریم. هر کار خیری که انسان می خواهد انجام دهد، دو رکعت نماز بخواند و صد مرتبه بگوید: طلب خیر می کنم از خدا .استخاره یعنی طلب خیر کردن. مثلا بگوید : خدایا من دخترم را شوهر قرار می دهم و تو در این کار خیر قرار بده. ائمه استخاره را نفی نکرده اند. گاهی ما در کاری ترجیح پیدا نمی کنیم  و با استخاره ترجیحی پیدا می کنیم ولی ما نباید در کارها دائما از استخاره استفاده کنیم .

بهتراست که خلاف استخاره عمل نشود .زیرا شما به این نتیجه رسیده اید که با خدا مشورت کنید پس بهتر است که خلاف استخاره عمل نکنید . شما می توانید از اول استخاره نکنید.

خدایا برای در دنیا و آخرت ما خیر قرار بده و شر و زشتی را از زندگی ما دور کن.