در مورد نداهای قرآنی ( آیه 87 و 90 سوره مائده) توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – قرآن می فرماید: ای کسانی که ایمان آورده اید چیزهایی که خدا بر شما حلال کرده است برخودتان حرام نکنید. البته زیاده روی هم نکنید.چیزی بخورید که حلال و پاکیزه باشد و اگر مطمئن شدید که آن چیز حلال است بخورید. این قسم ها به درد نمی خورد و لغو است. خدا شما را بخاطر این قسم ها مواخده نمی کند.

این آیه نشان می دهد که نباید در دین اعمال سلیقه کنیم. و نباید برای خودمان سختی ایجاد کنیم. افرادی هستند که خودشان را از نعمت های خدا محروم می کنند مثلا خداوند کوه، جنگل و دریا آفریده است، اگر بگوییم که خانوادگی به دریا یا جنگل برویم ، می گویند که نه فقط باید به زیارت و روضه رفت. نعمت های خدا برای کفارآفریده نشده است .شأن نزول این آیه این است که پیامبر از سختی وعذاب قیامت صحبت می کردند، عده ای بعد از شنیدن سخنان پیامبر تصمیم گرفتند که برای خودشان محدودیت هایی ایجاد کنند: زن نگیرند، شب تا صبح عبادت کنند و ... (اگر معلم می گوید که امتحان سخت است منظور این است که خوب درس بخوانید نه اینکه درس های دیگر را تعطیل کنید.) پیامبر شنید که آنها حلال را برخودشان حرام کرده اند. مثلا بعضی ها می گویند که در ماه محرم و صفر نباید به خواستگاری رفت یا عقد کرد. این فکر اشتباه است. گاهی خانم می خواهد تمام مستحبات و زیارات را انجام بدهد و این باعث می شود که از کارهایی که باید بر همسرش انجام دهد باز بماند و حق شوهرش را به جا نیاورد. گاهی اوقات اِعمال سلیقه در تقدس  خوب نیست. اگر کسی امکاناتش را دارد می تواند برنج و گوشت خوب بخورد و برای نذزی هم گوشت خوب بدهد. چیزهای خوب برای مومن آفریده شده است . روزی امام حسین(ع) لباس شیکی بپوشیده بود، یکی از اصحاب گفت آقا شما این لباس را پوشیده اید ؟ امام فرمود :خدا فرموده است که زینت های حلال را به خودتان حرام نکنید. در قرآن بعد از بخورید کلمات متفاوتی آمده است :بخورید و شکر کنید ،بخورید و تجاوز نکنید، بخورید و اطاعت کنید، بخورید و بندگی کنید، بخورید و اسراف نکنید، بخورید و تقوا داشته باشید و بخورید و مردم را آزارندهید .پس خوردن و خوابیدن در اسلام اشکالی ندارد ولی همین خوردن و خوابیدن می تواند مقدمه ی حلال یا حرام بشود. امام سجاد(ع) می فرماید: خدایا به ما عمر بده، مادامی که عمرمان در مسیر بندگی توست، اگر عمر من مزرعه ی شیطان است،مرا بگیر .بعد از صحبت های پیامبر در مورد قیامت ،بعضی ها قسم خورده بودند که دیگر ازدواج نکنند و قرآن می فرماید که این قسم ها به درد نمی خورد و لغو است. خدا شما را بخاطر این قسم ها مواخده نمی کند. قسم باید مجاز باشد و زمینه ی شرعی داشته باشد. مثلا خانمی نمی تواند قسم بخورد که حقوق شوهرش را نادیده بگیرد.

در سوره اعراف 157 می فرماید که خدا طیبات را حلال کرده و خبائث را حرام کرده است .این اصل کلی این است. پدری درخانه به فرزندش می گوید که با چه کسی رفیق باش و با چه کسی رفیق نباش. پدر خیرخواه است. خدا حکیم است و مصلحت ما را می داند. پزشک به بیماری می گوید که سوپ بخور و به بیمار دیگری می گوید که کباب بخور. پزشک مصلحت شما را می داند ،پس شما باید به دستورالعمل پزشک عمل کنید. هر چیزی را که خدا گفته حرام است خبیث است .سگ نجس است با اینکه نعمت خداست. نگهداری و خرید و فروش سگ اشکالی ندارد ولی درتعامل با انسان اشکال دارد. همه ی چیزهایی که خدا آفریده است نعمت است .مثلا گوشت گوسفند حلال است ولی گوشت انسان حرام است . خدا نمی خواهد بگوید که نعمت های من مطرود است بلکه می خواهد بگوید که این نعمت برای شما خوب نیست .خدا می گوید که دروغ و شراب برای جسم شما ضرر دارد.

در سوره اعراف آیه 90 خدا می فرماید :ای مومنان شراب ، قمار( میسر یعنی پول آسان ) بت و نوعی از خاصی از قمار،اینها کارهای شیطانی است، از آن اجتناب کنید شاید رستگار شوید. خدای درجایی می فرماید که نماز بخوانید یا اینکه می فرماید روزه برشما نوشته شده است  .

شراب کم کم حرام شد زیرا جامعه ی عرب به شراب عادت داشتند و زیاد شراب می خوردند. وقتی شراب حرام شد بعضی ها گفتند که هیچ کدام از چیزهایی که خدا حرام کرد به اندازه ی شراب سخت نبوده است. بعضی ها نزد پیامبر آمدند و گفتند که ما مسلمان می شویم بشرطی که شراب را بر ما حلال کنی. شراب در چهار مرحله حرام شد. خدا سوره نحل آیه 67 می فرماید :از انگور و خرما می توان شراب و رزق حلال گرفت. در این مرحله خدا فرمود که شراب چیز خوبی نیست . خدا در سوره بقره آیه 259 می فرماید: از تو حکم شراب و قمار را می پرسند ، بگو که گناه آن خیلی بزرگ است البته منافعی دارد.( معاملات شراب سود دارد). این آیه جنبه ی خبری داشت. خدا در سوره نساء آیه 43 می فرماید: نزدیک نماز نروید وقتی مست هستید. با نزول این آیه،عده ای دچار مشکل شدند و از پیامبر سوال کردند. آیه 90 سوره مائده نازل شد: شراب،قمار و بت پرستی حرام است به آن نزدیک نشوید تا رستگار شوید. در این آیه خدا شراب را حرام کرد. پس خدا حتی مقدار کم آنرا هم حرام کرد. احکام اسلام تابع مصالحی است .در قرآن داریم: خداوند از هر چه که ما را نهی کرده است یا منکراست یا فحشا یا تجاوز .بعضی از قسمت های بدن گوسفند حرام است.حتی ممکن است که آن قسمت خوشمزه باشد. خدا این همه نوشیدنی حلال گذاشته است و فقط شراب را حلال کرده است. پیامبر فرمود: شراب خوار مثل بت پرست است زیرا خدا را در کنار بت پرست آورده است.

سوال – سوره توبه آیه 27 تا 29 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ – خدا می فرماید: خداوند توبه ی هر کسی که شایستگی داشته باشد می پذیرد ،خدا مهربان و آمرزنده است .

کسی که شرب خمر می کند و پشیمان هم نیست مثل بت پرست است یعنی بت پرست خدا را زیر پا گذاشته و شراب خوار دستور خدا را زیر پا گذاشته است . شیطان خدا را قبول داشت ولی حرف خدا را گوش نکرد. انکار ضروریات دین مثل انکار خداست. اگر کسی مبتلا به شرب خمر است توبه کند زیرا خدا توبه پذیر است .ما نباید بگوییم کسی که آب از سرش گذشت چه یک وجب چه صد وجب. قیس ،تاجر شراب بود ولی پیامبر برایش توضیحاتی در مورد قبر و قیامت داد و او دست از این کار برداشت و توبه کرد. مالک بن دینار شراب می ساخت . او دختر بچه ای داشت که فوت کرده بود. شبی خواب دید که او را دارند به جهنم می برند و همه جا آتش است، دخترش را در اتاقی دید که آتش نبود و خواست پیش دخترش برود که آتش دنبالش رفت ،دخترش گفت که وقتش نرسیده که گناه را کنار بگذاری .او توبه کرد و از اولیاء الله شد .فضیل دزدی می کرد و آیه قرآن را شنید و عوض شد .حُرّبن یزید ریاحی روز عاشورا عوض شد و توبه کرد. کسانی که قصد توبه دارند باید حُّر وار توبه کنند یعنی اینکه یک لحظه تصمیم بگیرند و گناه را کنار بگذارند ،نیش و کنایه ها شما را اذیت نکند ،از ملامت نترسید. حُر افسر سپاه عمرسعد بود ولی الان افسر تمام امت شده است، آن زمان فرد بود ولی الان امت شد. انسان باید تصمیم بگیرد و از خودش بگذرد، این توبه واقعی است. روایت داریم که اگر شراب خورید تا چهل روز نماز شما قبول نمی شود. منظور این روایت این نیست که نماز نخوانید بلکه منظور این است که نماز شما بالا نمی رود. کسی که شراب می خورد مجاز نیست که نماز را ترک کند زیرا باعث می شود که دو تا کار حرام انجام بدهد: خوردن شراب و نخواندن نماز.

شیطان می خواهد از طریق شراب و قمار بین شما اختلاف ایجاد کند و شما را از خدا و نماز باز دارد. پیامبر شیطان را در نزدیک مسجد دید .پیامبر از شیطان پرسید که اینجا چکار می کنی؟ شیطان گفت: آمده ام که مردم را از خواندن نماز جماعت بازدارم. شیطان گفت : نماز جماعت مرا ذوب می کند .

این آیات بیان می کند که اهل ایمان نه سخت گیری کنند و نه بی مبالات باشند یعنی حد را رعایت کنند، از نعمت های حلال استفاده کنند و از حلال دوری کنند. روایت داریم که خدا مثل پزشک است و شما مثل بیمار هستید.

خدایا رزق حلال و معنوی به همه ی ما عنایت بفرما، لقمه ای از رزق حرام را در زندگی ما قرار نده.