42- عبادت به اخلاص نیت نکوست و گرنه چه آید زبی مغز پوست
این نمازها و روزه ها وقتی قیمت دارد که به انگیزه الهی باشد و به نیت الهی باشد و بخاطر خدا باشد . اگر اخلاص نداشته باشد و از اخلاص تهی باشد ، این پوست بی مغز میشود . شما تمام پوست گردوهای عالم را در مرغوب ترین خاک بکارید ، محال است که سبز بشود . عبادت هم همینطور است . اگر شما سالها نماز بخوانید و روزه بگیرید ولی انگیزه الهی عامل آن نباشد ، پوست بی مغز است . عبادت باید از سر اخلاص باشد . مثل گلها که برایشان فرق نمی کند ، ما آنها را ببینیم یا نبینیم . چه در معرض دید باشد و چه نباشد ، کار خودش را می کند . به موقع باز میشود و عطر افشانی می کند و کاری ندارد که دیده میشود یا نه . انسان هم نباید برایش مهم باشد که او را می بینند یا نمی بیییند ، درکش می کنند یا نمی کنند ، مثل دو تا نهالی است که در باغچه هستند و به یکدیگر کاری ندارند که سبز میشوند یا نه ، کار خودشان را می کنند . اخلاص یعنی اینکه انسان به هیچ کس توجهی نداشته باشد و دیدن و یا ندیدن برایش اهمیتی ندارد . سعدی هم می گوید : عبادت وقتی زیبا است که اخلاص همراه آن باشد . وگرنه مثل پوسته بدون مغز است . اخلاص یعنی کاری را فقط برای خدا انجام بدهیم و کاری نداشته باشیم که دیگران می بینند یا نمی بینند . پیاز ، هم در زیر خاک و دور از نظر دیگران است و هم ، در سبد آشپزخانه . هر دو سبز میشوند . پیاز آشپزخانه هر چه سبز تر میشود پوک تر میشود و بی خاصیت میشود ولی پیازی که در زیر خاک است هرچه سبزتر میشود ، بیشتر می ماند .
43- مکن گفتمت مردی خویش باز چو مردی نمودی مخنث نباش( اخلاص )
یک درخت هر چه دارد ، از ریشه اش دارد و ریشه درخت را سرپا نگه می دارد . ریشه ، درخت را سبز می کند . اما شرطش این است که مخفی باشد . اگر کسی خاک را کنار بزد و ریشه ها را آشکار کند ، درخت خشک میشود . خوبی های ما حکم ریشه های ما را دارد ، این ها وقتی میتوانند ما را سبز کنند که پنهان باشند . سعدی همین را می گوید : اگر جایی مردانگی کردی و مشکلی را حل کردی ، فاش نکن خودش فاش میشود ولی اگر تو فاش کنی ، خدا کنار می رود . شما کسی را می بینی و از او خوشت می آید و برای اولین بار کسی را می بینی و از او بدت می آید . این بخاطر همان نهان های ماست . اما م حسن (ع) می فرماید : اگر نکته منفی در نهانت داشته باشی ، آشکار میشود . شما تشییع جنازه آیت الله بهجت را دیدید . یک تشییع جنازه بی نظیر بود . البته بعد از تشییع امام . چه کسی ایشان را می شناخت و از خلوت و سِرش خبر داشت ؟ چه کسی حرفهای ایشان را شنیده بود و کتابهای ایشان را خوانده بود ؟ ولی دیدید با چه شکوه و عظمتی ایشان را تشییع کردند . خودش فاش نکرد . خدا فاش کرد . آنهایی که کتاب می نویسند ، دو جور هستند ، بعضی ها ناشر مولف هستند . خودشان چاپ می کنند و خودشان توزیع می کنند . این ها بیچاره میشوند چون هر چه پول دارند باید بدهند و بعد آنها را باید در خانه شان انبار بکنند . ولی بعضی ها کتابهای خوب خود را پیش یک انتشارات معتبر می برند و خود انتشارات به کتاب اعتبار می دهد . در فاصله کمی ، چندین بار چاپ می شود و همه با خبر میشوند . ما آدمها در کارهای مثبتی که می کنیم ، دو دسته هستیم . وقتی کار مثبتی میکنیم مثل ناشر مولف ها عمل میکنیم و این قدرهزینه می کنیم تا مردم بفهمند ما فلان گِره را بازکردیم . دردسرهای زیادی هم پیدا می کنیم . ولی یک وقت کار مثبت را به دست انتشارات خدا می دهیم که معتبر است و خودش آنرا منتشر می کند . سعدی هم میگوید : اگر جایی مردی کردی ، بعداز آن نامردی نکن و آنرا باز گو نکن . شهرتی هم بدست نمی آوری .
در کارهایت اخلاص داشته باشید.
44- به اندازه بود باید نِمود ، خجالت نَبُرد آنکه نَنمود و بود( اخلاص )
این بیت خیلی شاهکار است . اگر این در زندگی زناشویی ما می آمد طلاق ها جمع میشد . سعدی می گوید : آنچه هستی بگو . بعضی ها آرم ماشین را عوض می کنند . به اندازه ای که هست ، نشان بده . بعضی آدمها شخصیت پایینی دارند اما خودشان را خیلی بالا جلوه می دهند . پسری که به خواستگاری می رود ، اگر به اندازه ای که هست خودش را نشان بدهد ، دیگر هیچ وقت اختلاف پیش نمی آید . حال اگر کسی فوق لیسانس بود و گفت : من دیپلم هستم ، هیچ وقت شرمسار نمی شود . تازه وقتی می فهمند اعتبارش بیشتر میشود . در هر کاری اخلاص خوب است .
55- به اندازه بود باید نمود خجالت نَبرد آنکه نَنمود و بود( خود واقعی )
انسان همان که هست باید نشان بدهد . در میوه فروش ها گاهی چنان میوه را نورپردازی می کنند که میوه برای مشتری جلوه ی دیگری پیدا میکند . این معامله در شرع حرام است . چون به اندازه بود بایدنمود . میوه همان قدرکه می ارزد باید نشانش بدهیم . بعضی ها خودشان را نورپردازی می کنند . خودشان را با هر چیز ممکن بَزک می کنند اینها هم خلاف میکنند . سعدی می گوید : همانی که هستی خودت را نشان بده . تو اگر یک مرتبه بالایی داشته باشی و خودت را در مرتبه پایینی معرفی کنی هیچ گاه شرمنده نمی شوی . مرحوم پرفسور حسابی به خانه آقای جعفری رفته بود و خادم ایشان گفته بودند : مگر میشود آقای جعفری را به این سادگی دید . باید تماس بگیرید اگر ایشان بپذیرد . گفتند الان نیستند و بعد شماره ایشان را به پرفسور حسابی می گوید و میگوید سواد داری ؟ پرفسور میگوید : بله کمی دارم . می گوید : بنویس دو بعد یک دو کنارش بگذار و تا آخر و میگوید این شماره علامه است . هروقت خواستی زنگ بزن تا به شما وقت بدهد . علامه که آمد و خدمتکار مشخصات را به ایشان می دهد ، آقای جعفری می گوید : این پرفسور حسابی بوده است . بعد به ایشان زنگ می زند و از آن موقع هرگاه پرفسور علامه را می بیند به او میگوید : بنویس دو . پرفسور است وقتی می گویند : سواد داری : میگوید : کمی . سهراب سپهری میگوید : سر سوزن ذوقی . حالا دنیای ذوق بود . وقتی می گوید : سر سوزن ذوقی و شما اشعار او را می خوانید لذتی می بری زیرا پایین تر از چیزی که هست می گوید . چنین کسی هیچ وقت شرمنده نمیشود . خود واقعی ات را نشان بده .
56- اگرکوتهی پای چوبین نبند که در چشم طفلان نمایی بلند (خود واقعی )
قدیم ها بچه ها روی دو تا قوطی می ایستادند و با طناب راه می رفتند و بعضی ها با چوب این کار را می کردند . که به آن پای چوبین می گفتند . می گوید : ای طفل در زیر پایت چوب نگذار شاید در بین بچه ها ، بزرگ بنظر بیایی ولی در بین بزرگتر ها کوچک هستی . بعد با این پای چوبی راحت نیستی و زیاد نمیتوانی با آن راه بروی . آخرش باید پایین بیایی و رسوا می شوی . بعضی ها در جامعه پای چوبین به خودشان می بندند . خودشان را با یک چیزهایی می خواهند بزرگ بکنند . گاهی با مدرک ، با پست ، با موقعیت . این ها پای چوبی است و یک روز از تو می گیرند . آن وقت کوتاه بودنت نشان می دهد . بیا و روی خودت کار کنم . اینقدر روی موقعیتها کار نکن . اینها پای چوبی است . کاری بکن که وقتی اینها را از تو میگیرند ، بازهم بزرگ باشی . باز هم توی چشمها عزیز باشی . خیلی ها این جوری نیستند . مثل بساز و بفروش ها . خانه قدیمی را بَزک می کند و ظاهرش را زیبا می کند و می فروشد . در ظاهر خیلی خوب است ولی بعد از مدتی خودش را نشان میدهد . قرآن : خودتان باشید . طبیعی بالا بروید . چون اگر غیر طبیعی بالا بروید ممکن است بالا بروید ولی بالا نمی مانید . وقتی نوشابه را در لیوان می ریزید ، گازهای آن سریع بالا می آید ولی بالا نمی ماند . آدمهایی که با هوس و هوا بالا می روند ، بالا می رود ولی بالا نمی مانند زیرا با هوا بالا رفته اند . کسانی که این کارها را می کنند ، علت دارد . آنها در درون رشدی نداشته اند . حالا باید با عوامل بیرونی رشد کنند . بالاخره شما باید بزرگ بشوید ، یک وقت طبیعی و یک وقت غیر طبیعی . اگر شما تن به رشد واقعی ندهید ، شک نکن که به رشد کاذب تن خواهید داد . قرآن توصیه می کند : اگر از کاری دست کشیدی به کار دیگر بچسب چون تو با کار رشد می کنی . بخاطر همین روی معنویت تاکید می شود چون معنویت انسان را از درون رشد میدهد . انسان وقتی از درون رشد کرد ، دیگر این بیرونی ها برایش ارزش ندارد . حاضر است این ها را بشکند . شما گلدان را ببینید . وقتی گل رشد میکند و بالا می آید گلدان را خرد میکند. یک موقع آدم به جایی می رسد که خودش مدرکهایش را خرد میکند . پرفسور حسابی کم مدرک نداشت ولی به جایی رسید که این مدرک ها برایش خیلی حقیر بود . چون خودش رشد کرده بود . هرکس به معنویت روی نیاورد از درون حقیر میشود در نتیجه ناگزیر است که خودش را بَزک کند . خود واقعی ات باش .
57- برو جان بابا در اخلاص پیچ که نتوانی از خلق رستن
شما آب را با شیر مخلوط کن . شیر حجم پیدا می کند ولی مزه و خاصیتش را از دست می دهد . هر چیزی خالصش خوب است . معنویت مثل شیر می ماند و اگر آنرا با غیر معنوی مخلوط کنی ، خودت لذت نمی بری . اگر نماز خالص برای خدا باشد ، مزه می دهد حتی اگر کم باشد . اگر یک استکان شیر خالص بخوری بهتر از یک پارچ شیر مخلوط با آب است . دو رکعت نماز بخوان . خالصانه بخوان . برو هر کاری میکنی برای خدا باشد و اگر تو همه اعمالت را هم برای خلق انجام بدهی ، مزه نمی دهد و اینکه ما از اعمال خودمان ، مثل بخشش های خودمان ، احساس لذت نمیکنیم ، بخاطر این است که خالص نیست . اگر خالص بود ، حتی کم هم بود ، لذتش بیشتر بود . اخلاص در ه رکاری خوب است .
58- کلید در دوزخ است آن نماز که در چشم مردم گذاری دراز( اخلاص )
این کلید هم قفل می کند وهم باز می کند . نماز هم همین طور است . هم میتواند در بهشت را باز بکند و هم می تواند در دوزخ را ببندد. تا کلید را کدام طرف بچرخانی . نمازی که به سمت خدا چرخیده بشود ، یک کار میکند. اگر به سمت شیطان چرخیده بشود کارمعکوس می کند . اگر نماز میخوانی برای خدا بخوان نه برای رییس اداره که بداند شما نماز اول وقت می خوانی . گاهی نمازت را طول می دهی که مردم ببینند . این نمازها ، زمینه آتش جهنم را برای تو فراهم میکند . پس در نمازت اخلاص داشته باش .