آیا امیرالمومنین (ع) از فاطمه (س) دختری به نام «ام کلثوم» داشت؟

از جمله شبهاتی که در سالهای اخیر توسط وهابیت به صورت گسترده مطرح شده است، اینکه : «عمر» با «ام کلثوم» دختر امام علی (علیه السلام) و فاطمه (سلم الله علیها)  ازدواج نموده و بنابراین معلوم می‌شود ماجرای هجوم به خانه وحی و در پی آن شهادت حضرت صدیقه طاهره، از جانب شیعه ساختگی بوده است. و الا چگونه ممکن است علی (علیه السلام) دخترش را به ازدواج قاتل همسرش درآورد؛ و با او نسبت فامیلی برقرار کند؟

در پاسخ به شبهه مورد بحث به ذکر چند مورد می‌پردازیم: الف. عدم وجود دختری از فاطمه (سلام الله علیها) و علی (علیه السلام) به نام «ام کلثوم» به جز حضرت زینب (سلام الله علیها). ام کلثوم یکی از القاب زینب کبری (سلام الله علیها) می‌باشد که بعضی به اشتباه آن را دختر دیگری برای امیرالمومنین و فاطمه (سلام الله علیها) دانسته‌اند. چرا که ما هیچ روایت صحیحی که دلالت بر وجود چنین فرزندی برای ایشان داشته باشد نداریم. و تمامی روایاتی که در کتب اهل سنت در این خصوص وارد شده است، به دلیل وجود داشتن اشکالات سندی در آن، و وجود داشتن تعارض و تناقض در آن‌ها غیر قابل اعتماد می باشند.

خوب است در اینجا به ذکر مواردی از محققان و اندیشمندان شیعی در مورد فرزندان امام علی (علیه السلام) اشاره داشته باشیم: جناب رضی الدین حلی از علماء بزرگ شیعه در قرن هشتم هجری در این باره می‌نویسد: « تعداد فرزندان علی (علیه السلام) اعم از دختر و پسر، ۲۷ فرزند است. حسن،حسین،و زینب کبری که کنیه وی «ام کلثوم» و همگی از فرزندان دخت گرامی پیامبر بوده‌اند.[۱]

مرحوم آیه الله مرعشی نجفی (ره) در شرح احقاق الحق به نقل از فضل بن روزبهان از علماء قرن دهم هجری می‌نویسد: «حضرت امیرمومنان (علیه السلام) به روایتی ۱۷ فرزند و به روایتی ۲۰ فرزند داشته؛ اما فرزتدانی که از حضرت فاطمه داشته عبارتند از: امام حسن، امام حسین، حضرت محسن، که در طفولیت به شهادت رسیده و دیگر حضرت ام کلثوم است که این چهار فرزند از فاطمه (سلام الله علیها) بوده‌اند.»

همچنین باقر شریف القرشی محقق گرانقدر معاصر و ساکن نجف اشرف نیز در این باره می‌گوید: صدیقه طاهره، دختری غیر از زینب نداشته و همو کنیه‌اش ام کلثوم بوده است؛ چنانجه بعضی از محققین نیز بر این عقیده هستند. به هر حال من بدون تردید عقیده دارم که صدیقه طاهره (سلام الله علیها) دختری به نام ام کلثوم نداشته است.[۲]

حال که سخن به اینجا رسید خوب است شواهدی از نظرات علماء اهل سنت، که تعداد فرزندان حضرت زهرا را چهار نفر ذکر نموده‌اند، بیان نمائیم: صالحی شامی در سبل الهدی و الرشاد می‌نویسد : « فرزندان علی (علیه السلام) از فاطمه زهرا (سلام الله علیها) حسن (علیه السلام) حسین (علیه السلام) محسن (علیه السلام) و زینب کبری (سلام الله علیها) بوده‌اند و از دیگر همسران خود فرزندان زیاد دیگری داشت»[۳]

شهاب الدین قلیوبی (۱۰۶۹ ه) نیز در حاشیه ای که بر شرح جلال الدین محلی دارد، فرزندان امیرمومنان (علیه السلام) را سه نفر ذکر کرده و از جلال الدین سیوطی نیز همین مطلب را نقل می‌کند: « جلال الدین سیوطی گفته: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) دختری غیر از فاطمه (سلام الله علیها) نداشت و فاطمه (سلام الله علیها) پس از ازدواج با علی (علیه السلام) فرزندانی به نام حسن (علیه السلام) حسین (علیه السلام) و زینب (سلام الله علیها) به دنیا آورد. زینب (سلام الله علیها) با پسر عمویش عبدالله ازدواج کرد که از وی فرزندی به نام علی، عون اکبر، عباس، محمد و ام کلثوم داشت.[۴]

با توجه به دواظهار نظر اخیر از جانب علماء اهل سنت، مبنی بر عدم وجود فرزند دختری بنام ام کلثوم برای امیرالمومنین و فاطمه (سلام الله علیها) تیتر مطلب،ظهور و نمود بیشتری پیدا می‌کند و نکته دیگر از آن‌چه این دو عالم اهل سنت بیان نمودند این‌که : «خوشتر آن باشد که سر دلبران، گفته آید در حدیث دیگران.»  

منابع:

[۱]. العدد القویه لدفع المخاوف الیومیه, ص ۲۴۲ رضی الدین علی بت یوسف المطهر الحلی (۷۰۵ ه)
[۲]. حیاه سیده النساء فاطمه الزهرا, باقر شریف القرشی, ص ۲۱۹
[۳]. سبل الهدی والرشاد فی سیره خیره العباد, ج ۱۱, ص ۲۸۸, محمد بن یوسف الصالحی الشامی (۹۴۲ ه)
[۴]. حاشیه قلیوبی علی شرح جلال الدین المحلی علی منهاج الطالبین, ج ۳, ص ۲۳۶, احمد القلیوبی (۱۰۶۹ ه)