آیا قباله فدک به فاطمه (سلام الله علیها) مسترد شد؟
_با توجه به شواهد موجود در زمینه خطبه مشهور فدکیه، میتوان زمان تقریبی به مسجد آمدن حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) و ایراد خطبهای کوبنده و مشهور به نام «خطبه فدکیه» را پس از حوادث چندین باره هجوم به خانه وحی و سقط جنین و همچنین غصب «فدک» توسط «ابوبکر» دانست؛ چرا که حضرت صدّیقه کبری (سلام الله علیها) در آن سخنرانی آتشین خود به تمام موارد یاد شده در سطر بالا اشاره نموده و حجت را بر آنان تمام و توطئههای آنان را افشا نموده است.
در اینکه حضرت در آن خطبه، قباله فدک را طلب کرد، سخن بسیار است. ما در اینجا ماجرای باز پس گرفتن قباله فدک که در برخی کتب اهل سنت آمده را دنبال میکنیم.
« روی ابراهیم بن سعید الثقفی ، عن ابراهیم بن میمون، قال: حدثنا عیسی بن عبدالله بن محمد بن علی بن ابیطالب رضی الله عنه، عن ابیه، عن جده عن علی رضی الله عنه، قال: جاءت فاطمه رضی الله عنها الی ابی بکر و قالت: ان ابی اعطانی فدک، وعلی و ام ایمن یشهدان، فقال: ما کنت لتقولی علی ابیک الا الحق قد اعطیتکها، و دعا بصحیفه من ادم فکتب لها فیها، فخرجت فلقیت عمر، فقال من این جئت یا فاطمه؟ قالت جئت من عند ابی بکر، اخبرته ان رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلم) اعطانی فدک، و ان علیا و ام ایمن یشهدان لی بذالک، فاعطانیها، و کتب لی بها، فاخذ عمر منها الکتاب، ثم رجع الی ابی بکر، فقال: اعطیت فاطمه فدک؟ و کتبت بها لها؟ قال نعم، فقال: ان علیا یجّر الی نفسه، و ام ایمن امراه، و بصق فی الکتاب فمحاه و خرقه.[۱]
یعنی: امیر مومنان (علیه السلام) میفرماید: فاطمه (علیها سلام) نزد ابوبکر رفته و فرمود: پدرم فدک را به من بخشید و همسرم علی (علیه السلام) و ام ایمن بر این موضوع شهادت میدهند. ابوبکر گفت: تو درباره آنچه پدرت به تو بخشیده جز حق سخن نمیگویی. به همین روی، ابوبکر صفحهای از پوست خواست و قباله فدک را برایش نوشت. چون فاطمه (سلام الله علیها) از نزد ابوبکر باز گشت در مسیر راه عمر با فاطمه (سلام الله علیها) برخورد کرد و پرسید: از کجا میآیی؟ فرمود: نزد ابوبکر بودم و او را از اقدام پدرم و شهادت علی (علیه السلام) و ام ایمن بر بخشش فدک آگاه ساختم، او نیز نوشتهای داد و فدک را به من باز گرداند. عمر قباله را گرفت و نزد ابوبکر رفت و به او گفت: آیا تو چنین کاری کردی؟ ابوبکر گفت: آری. عمر گفت: شهادت علی (علیه السلام) به نفع خود او بوده و ام ایمن نیز چون زن میباشد شهادتش به تنهایی پذیرفته نیست. عمر آب دهان بر قباله افکند و آن را پاره کرد.»
این خطبه با مختصر تغییراتی توسط دیگر محدثین و محققین ذکر شده که فقط به منابع آن اشاره میشود.[۲]
. بدین سبب آن دو (ابوبکر و عمر) با زیر پا گذاشتن و کتمان حق، خسارت دنیا وآخرت را برای خود انتخاب کردند.
منابع:
[۱]. شرح نهج البلاغه, ج ۱۶. ص ۱۶۳, ابن ابی الحدید المعتزلی المدائنی (۶۵۵ ه)
[۲]. بحار الانوار ج ۸ ص ۱۰۸ علامه مجلسی پاپ قدیم و علی بن عیسی اربیلی نیز در کتاب «کشف الغمه» این خطبه را از همان کتاب «سقیفه» ابوبکر محمد بن عبدالعزیز آورده است.
همچنین سید مرتضی عالم بزرگ و مجاهد شیعه در کتاب «شافی» این خطبه را از عایشه همسر پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نقل کرده است. و محدث معروف مرحوم «صدوق» بعضی از فرازهای آن را در کتاب »علل الشرایع» ذکر نموده است.