»"هُوَالَّذی بَعَثَ فی الامیین رَسوُلاً مِنْهُمْ یَتْلوُا عَلْیهِم ایاتِه وَیُزَکیهِمْ وَیُعَلِمُهُمْ ا لّْکِتابَ وَا لْحِکْمِةِ وَاِ نْ کانوُا مِنْ قَبْلُ لَفی ضَلالٍ مُبین "

(جمعه/2)

مسئله تربیت ،مسئله حیات وممات ملتهاست. بنای آن درخانواده آغازودر محیط آموزش واجتماع تکمیل می گردد. کودک، این موجود فرشته گونه ، موضوع تربیت وامانتی از خدا در دست والدین است. تربیت به معنای باروری و شکوفایی بذرهای نهفته و کثیف گنجینه های پنهان وجود انسان است . تربیت به معنای رشد ، نمو و پرورش دادن است . هدایت به سوی حق و کمال ، رساندن به حد بلوغ در تشخیص و تزکیه نفس و اخلاق و عمل از جمله مفاهیم تربیتی می باشند که در قرآن مجید به کار رفته؛ صاحب نظران ،چهارعمل اصلی تربیت را به شرح زیر تعریف کرده اند :

الف - خانواده
خانواده ، نخستین و حساسترین پایگاه تربیت است .از اولین تماس عاطفی مادر با فرزند که هنگام شیردادن برقرار می شود تا، روابط اندیشه ای افراد خانواده ،همه و همه در نحوه تشکیل ساختار شخصیت کودک موثرند .خانواده پل ارتباط فرد با جامعه است . خانواده ای که جو معنوی و علمی در آن حاکم باشد و روابط میان اعضای آن محبت آمیز ،عادلانه و بر اساس درک متقابل ، نظم و وظیفه شناسی باشد ،فرزندانی پرورش خواهدداد که علاوه برسعادت خود ضامن سعادت جامعه نیز خواهند بود .موضوع نقش پذیزی و تقلید کودک باید بسیار جدی گرفته شود،زیرا رفتار و گفتار اعضای خانواده و گرایشها و باورهای آنان در ضمیر صاف و بی غبار کودک منعکس می شود.

در مبحث وظایف والدین در تربیت فرزند، تذکرچند نکته لازم است:

1- والدین رفتار صحیح داشته باشند ،زیرا رفتار کودکان متأثر از رفتار آنهاست. آنها باید الگوهای دینی مناسبی برای کودکان خود باشند.

2- باید فرزندان خود را به عادتهای نیکو خو دهند و آنان را از عادات ناشایست برحذر دارند، البته نباید برای حذف رفتار نا مطلوب فرزند، از رفتار نادرستی چون، تنبه بدنی استفاده کرد. والدین باید رفتار دینی را خوب انجام دهند و از کودک و نوجوان خود بخواهند تا آن را تمرین وت جربه کند.

3- والدین باید مربیان شایسته ای را برای تربیت کودکانشان در نظر بگیرند. والدین و مربیان باید برای شکل دادن به رفتار کودک، از شیوه تشویق و تنبه صحیح استفاده کنند.

4- والدین باید فرزندان را به خواندن کتابهای مفید ترغیب نمایند. اگر در خانواده ای پدر و مادر کتاب بخوانند و عادت به مطالعه داشته باشند، کودکان نیز خیلی زود با کتاب آشنا خواهند شد.

ب - مدرسه
مدرسه، عامل مهم دیگری در تکوین شخصیت علمی و تربیتی است. میزان فراگیری دانش آموزان ازمعلم ،هم شاگردیها، جو علمی مدرسه و.....، بسیار گسترده و قابل توجه است. معلم همواره می تواند از طریق هزاران رشته مرئی و نامرئی، با ژرفای قلب دانش آموز ارتباط سازنده ای برقرار کند و به عنوان اسوه ای در هدایت تواناییها و شکوفاسازی استعدادهای او مفید واقع شود. اگر دانش آموز، معلم خود را تنها نه مرجع علمی، بلکه گره گشای روحی و معنوی خود بیابد، در برابر او تسلیم می شود و مسیر زندگی خویش را با کلام و رهنمودهای وی هماهنگ می سازد؛ به همین علت ، مدرسه باید هم محیطی برای آموزش و هم فضایی برای پرورش باشد.
ج - وسایل ارتباط جمعی
رسانه ها اعم از مطبوعات، رادیو و تلویزیون، سینما، تئاتر و.... به عنوان ابزاری که مستقیم و غیرمستقیم در تار و پود زندگی راه یافته اند ، می توانند بزرگترین نقش را در تربیت ایفا کنند. جاذبه این وسایل، ایجاب می کند که با برنامه ریزی کارشناسانه از این امکانات در جهت رشد و تعا لی انسانها استفاده کنیم. ایجاد برنامه های متنوع و جالب در صدا و سیما ، تنظیم اخبار و گزارشها، تألیف کتابهای آموزنده و تقویت عناصر تلاشگر و مستعد در این راه، ضرورت تردید ناپذیر امروز جامعه ماست و لازمه این امر، اتکا به فرهنگ غنی و جامع اسلامی - ملی و تقویت بخشهای هنری می باشد.
د - جامعه
فضای جامعه و ارزشها و ضد ارزشها موجود، مستقیم و غیرمستقیم بر روان و شخصیت آدمی تأثیرمی گذارد. دشواربودن کنترل انسان و تحول سریع جامعه امروز، ازمسائل مهمی هستند که باید در تربیت مورد توجه واقع شوند.
به واقع تربیت صحیح ، نقشی انکار نشدنی در انسان سازی و تامین سلامت جامعه دارد ؛ پس بهتر است برای تربیت صحیح فرزندانمان بکوشیم .