نماز آيات
مسأله 1491
نماز آيات كه دستور آن بعدا گفته خواهد شد به واسطه چهار چيز واجب ميشود : اول گرفتن خورشيد ، دوم گرفتن ماه ، اگر چه مقدار كمي از آنها گرفته شود و كسي هم از آن نترسد . سوم زلزله اگر چه كسي هم نترسد . چهارم رعد و برق و بادهاي سياه و سرخ و مانند اينها در صورتي كه بيشتر مردم بترسند . و نيز بنا بر احتياط واجب در حوادث وحشتناك زميني مانند شكافتن و فرو رفتن زمين در صورتيكه بيشتر مردم بترسند بايد نماز آيات بخوانند .
مسأله 1492
اگر از چيزهائي كه نماز آيات براي آنها واجب است بيشتر از يكي اتفاق بيفتد ، انسان بايد براي هر يك از آنها يك نماز آيات بخواند ، مثلا اگر خورشيد بگيرد و زلزله هم بشود ، بايد دو نماز آيات بخواند .
مسأله 1493
كسي كه چند نماز آيات بر او واجب است ، اگر همه آنها براي يك چيز بر او واجب شده باشد ، مثلا سه مرتبه خورشيد گرفته ونماز آنها را نخوانده است موقعي كه قضاي آنها را ميخواند ، لازم نيست معين كند كه براي كدام دفعه آنها باشد و همچنين است اگر چند نماز براي رعد و برق و بادهاي سياه و سرخ و مانند اينها بر او واجب شده باشد ولي اگر براي آفتاب گرفتن و ماه گرفتن و زلزله ، يا براي دو تاي اينها نمازهائي بر او واجب شده باشد بنابر احتياط واجب ، بايد موقع نيت معين كند ، نماز آياتي را كه ميخواند براي كدام يك آنها است .
مسأله 1494
چيزهائي كه نماز آيات براي آنها واجب است ، در هر شهري اتفاق بيفتد ، فقط مردم همان شهر بايد نماز آيات بخوانند و بر مردم جاهاي ديگر واجب نيست ، ولي اگر مكان آنها بقدري نزديك باشد كه با آن شهر يكي حساب شود ، نماز آيات بر آنها هم واجب است .
مسأله 1495
از وقتي كه خورشيد يا ماه شروع به گرفتن ميكند انسان بايد نماز آيات را بخواند و بنابر احتياط واجب ، بايد بقدري تأخير نيندازد كه شروع به باز شدن كند .
مسأله 1496
اگر خواندن نماز آيات را بقدري تأخير بيندازد كه‌آفتاب يا ماه شروع به باز شدن كند ، بنابر احتياط واجب بايد نيت ادا و قضا نكند ولي اگر بعد از باز شدن تمام آن ، نماز بخواند بايد نيت قضا نمايد .
مسأله 1497
اگر مدت گرفتن خورشيد يا ماه بيشتر از خواندن يك ركعت باشد ولي انسان نماز را نخواند ، تا به اندازه خواندن يك ركعت به آخر وقت آن مانده باشد بايد نيت ادا كند بلكه اگر مدت گرفتن آنها به اندازه خواندن يك ركعت هم باشد بنابر احتياط واجب بايد نماز آيات را بخواند و ادا است .
مسأله 1498
موقعي كه زلزله و رعد و برق ومانند اينها اتفاق ميافتد ، انسان بايد فورا نماز آيات را بخواند و اگر نخواند معصيت كرده و تا آخر عمر بر او واجب است و هر وقت بخواند ادا است .
مسأله 1499
اگر بعد از باز شدن آفتاب يا ماه بفهمد كه تمام آن گرفته بوده ، بايد قضاي نماز آيات را بخواند . ولي اگر بفهمد مقداري از آن گرفته بوده قضا بر او واجب نيست .
مسأله 1500
اگر عده‌اي بگويند كه خورشيد يا ماه گرفته است چنانچه انسان از گفته آنان يقين پيدا نكند و نماز آيات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته‌اند ، در صورتي كه تمام خورشيد يا ماه گرفته باشد بايد نماز آيات را بخواند . و اگر دو نفر كه عادل بودن آنان معلوم نيست بگويند خورشيد يا ماه گرفته ، بعد معلوم شود كه عادل بوده‌اند بايد نماز آيات را بخواند بلكه اگر در هر دو صورت معلوم شود كه مقداري از آن گرفته احتياط واجب آن است كه نماز آيات را بخواند .
مسأله 1501
اگر انسان به گفته كساني كه از روي قاعده علمي وقت گرفتن خورشيد و ماه را ميدانند ، اطمينان پيدا كند كه خورشيد يا ماه گرفته ، بنابر احتياط واجب بايد نماز آيات را بخواند و نيز اگر بگويند فلان وقت خورشيد يا ماه ميگيرد و فلان مقدار طول ميكشد و انسان به گفته آنان اطمينان پيدا كند ، بنابر احتياط واجب بايد به حرف آنان عمل نمايد ، مثلا اگر بگويند آفتاب فلان ساعت شروع به باز شدن ميكند احتياطا بايد نماز را تا آن وقت تأخير نيندازد .
مسأله 1502
اگر بفهمد نماز آياتي كه خوانده باطل بوده ، بايد دوباره بخواند و اگر وقت گذشته قضا نمايد .
مسأله 1503
اگر در وقت نماز يوميه نماز آيات هم بر انسان واجب شود ، چنانچه براي هر دو نماز وقت دارد ، هر كدام را اول بخواند اشكال ندارد . و اگر وقت يكي از آن دو تنگ باشد ، بايد اول آنرا بخواند و اگر وقت هر دو تنگ باشد ، بايد اول نماز يوميه را بخواند .
مسأله 1504
اگر در بين نماز يوميه بفهمد كه وقت نماز آيات تنگ است ، چنانچه وقت نماز يوميه هم تنگ باشد ، بايد آن را تمام كند بعد نماز آيات را بخواند . و اگر وقت نماز يوميه تنگ نباشد ، بايد آنرا بشكند و اول نماز آيات ، بعد نماز يوميه را بجا آورد .
مسأله 1505
اگر در بين نماز آيات بفهمد كه وقت نماز يوميه تنگ است ، بايد نماز آيات را رها كند و مشغول نماز يوميه شود وبعد از آن كه نماز را تمام كرد پيش از انجام كاري كه نماز را به هم بزند ، بقيه نماز آيات را از همانجا كه رها كرده بخواند .
مسأله 1506
اگر در حال حيض يا نفاس زن آفتاب يا ماه بگيرد و تا آخر مدتي كه خورشيد يا ماه باز ميشوند در حال حيض يا نفاس باشد نماز آيات بر او واجب نيست وقضا هم ندارد .
دستور نماز آيات
مسأله 1507
نماز آيات دو ركعت است ودر هر ركعت پنج ركوع دارد و دستور آن اين است كه انسان بعد از نيت ، تكبير بگويد ويك حمد و يك سوره تمام بخواند و به ركوع رود و سر از ركوع بردارد ، دوباره يك حمد و يك سوره بخواند ، باز به ركوع رود تا پنج مرتبه و بعد از بلند شدن از ركوع پنجم دو سجده نمايد وبرخيزد و ركعت دوم را هم مثل ركعت اول بجا آورد و تشهد بخواند وسلام دهد .
مسأله 1508
در نماز آيات ممكن است انسان بعد از نيت و تكبير و خواندن حمد ، آيه‌هاي يك سوره را پنج قسمت كند ويك آيه يا بيشتر از آنرا بخواند و به ركوع رود و سر بردارد و بدون اين كه حمد بخواند ، قسمت دوم از همان سوره را بخواند و به ركوع رود و همينطور تا پيش از ركوع پنجم سوره را تمام نمايد ، مثلا بقصد سوره قل هو الله احد ، بسم الله الرحمن الرحيم بگويد وبه ركوع رود ، بعد بايستد وبگويد : قل هو الله احد دوباره به ركوع رود و بعد از ركوع بايستد و بگويد : الله الصمد باز به ركوع برود و بايستد وبگويد : لم يلد ولم يولد و برود بركوع باز هم سر بردارد وبگويد : ولم يكن له كفوا احد و بعد از آن به ركوع پنجم رود وبعد از سر برداشتن ، دو سجده كند و ركعت دوم را هم مثل ركعت اول بجا آورد و بعد از سجده دوم تشهد بخواند و نماز را سلام دهد .
مسأله 1509
اگر در يك ركعت از نماز آيات ، پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در ركعت ديگر يك حمد بخواند وسوره را پنج قسمت كند مانعي ندارد .
مسأله 1510
چيزهائي كه در نماز يوميه واجب و مستحب است در نماز آيات هم واجب و مستحب ميباشد ولي در نماز آيات مستحب است به جاي اذان و اقامه سه مرتبه به قصد اميد ثواب بگويند الصلاة .
مسأله 1511
مستحب است بعد از ركوع پنجم و دهم بگويد : سمع الله لمن حمده و نيز پيش از هر ركوع و بعد از آن تكبير بگويد ولي بعد از ركوع پنجم و دهم گفتن تكبير مستحب نيست .
مسأله 1512
مستحب است پيش از ركوع دوم وچهارم وششم و هشتم و دهم قنوت بخواند و اگر فقط يك قنوت پيش از ركوع دهم بخواند كافي است .
مسأله 1513
اگر در نماز آيات شك كند كه چند ركعت خوانده و فكرش به جائي نرسد نماز باطل است .
مسأله 1514
اگر شك كند كه در ركوع آخر ركعت اول است يا در ركوع اول ركعت دوم و فكرش به جائي نرسد ، نماز باطل است . ولي اگر مثلا شك كند كه چهار ركوع كرده يا پنج ركوع ، چنانچه براي رفتن به سجده خم نشده ، بايد ركوعي را كه شك دارد بجا آورده يا نه ، بجا آورد . و اگر براي رفتن به سجده خم شده ، بايد به شك خود اعتنا نكند .
مسأله 1515
هر يك از ركوع‌هاي نماز آيات ركن است كه اگر عمدا يا اشتباها كم يا زياد شود نماز باطل است.