مقدمه

اهميت سلام از نظر قرآن
فَاِذا دَخَلْتُمْ بُيُوتا فَسَلِّمُوا عَلى اَنْفُسِكُمْ تَحِيَّةً مِنْ عِنْدِ اللّهِ مُبارَكَةً طَيِّبَةً كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللّهُ لَكُمُ الاْياتِ لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ.
[ نور / آيه 61<br/> ]پس هرگاه وارد خانه ها شديد برخودتان سلام كنيد كه آن تهنيتى است پاكيزه و پربركت از سوى خداوند، او اين چنين نشانه ها را بروشنى بيان مى كند شايد شما تعقّل نمائيد.

سلام نام خداوند است.
سلام، تحيّت مسلمان، درود اسلامى و نشان ويژه اُمّت محمّدى است.
سلام، درود يك مؤمن به برادر دينى خويش است.
نشان آشنائى و احترام، دليل تواضع و فروتنى است.
سلام ديباچه كلام و كليد مُحبت است.
پيوندهاى قلبى و روابط عميق درونى بيش از ارتباطهاى صورى و پيوندهاى ظاهرى پايدار است و اساس وحدت انسانها همان پيوند درونى است.
محبّت و دوستى و خيرخواهى وصميميّت، پايه اين اجتماع و شالوده وحدت كاروان بشرى است و ... هر آنچه كه به استحكام اين بنا كمك كند مقدّس است. و هر چه كه دلها را بهم نزديكتر سازد عبادت است.
و آنچه كه كدورتها و فاصله ها و دوگانگى ها را بزدايد قابل احترام و ارج گذارى است.
سلام، از اين روست كه در فرهنگ دينى و اخلاق اسلامى در معاشرت مورد تأكيد بسيار قرار گرفته است.
سلام گفتن، خواستن سلامتى و شادكامى طرف مقابل است.
سلام، يعنى طرف مقابل را از هر گزند و دشمنى و بدخواهى، ايمن كردن.
سلام، مُحبت و عاطفه و آشنايى مى آورد و كدروت را از بين مى برد و تكبّر و غرور را مى زدايد و صفاى دو فرد را نسبت به يكديگر نشان مى دهد.
سلام، نام خُداست و تحيّت فرشتگان و صالحان، در بهشت به بهشتيان.
اينك شما و «چهل شكوفه سلام» كه اميد است در نشر فرهنگ اهل بيت عليهم السلاممؤثّر و خوانندگان گرامى را سودمند اُفتد.
قم ـ محمود شريفى
۱۱ ذيقعده ۱۴۱۶ روز ميلاد امام هشتم عليه السلام
و ۱۲ فروردين ۱۳۷۵ روز جمهورى اسلامى

ارزش سلام
۱ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: مَنْ لَقِىَ عَشَرَةً مِنَ الْمُسْلِمينَ فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ كَتَبَ اللّهُ لَهُ عِتْقَ رَقَبَةٍ. [ بحار ، ج 76، ص 4 .]
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هر كس به ده تن از مسلمانان برخورد نمايد و بر آنها سلام كند، خداوند ثواب آزاد كردن يك بنده را به او خواهد داد.

پاداش سلام
۲ عَنْ عَلِىٍّ عليه السلام قالَ: لِلسَّلامِ سَبْعُونَ حَسَنَةٌ، تِسْعَةٌ وَ سِتُّونَ لِلْمُبْتَدى وَواحِدَةٌ لِلرّادِّ. [ همان، ص 11 .]
از على عليه السلامنقل شده كه فرمود: سلام هفتاد حسنه دارد كه شصت و نه حسنه براى سلام كننده و فقط يك حسنه، براى پاسخ دهنده است.

سـلام و درود مـلائـكه
۳ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِذا سَلَّمَ الْمُسْلِمُ عَلَى الْمُسْلِمِ فَرَدَّ عَلَيْهِ صَلَّتْ عَلَيْهِ الْمَلائِكَةُ سَبْعِينَ مَرَّةً. [ محجه البيضاء، ج 3، ص 382 .]
خاتم الانبياء صلى الله عليه و آله فرمود: وقتى مسلمانى بر مسلمان ديگر سلام كند و او پاسخ دهد، ملائكه هفتاد بار به او درود مى فرستند.

سلام و محبّت
۴ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: وَالَّذى نَفْسى بِيَدِهِ لاتَدْخُلُونَ الْجَنَّةَ حَتّى تُؤْمِنُوا، وَلاتُؤْمِنُونَ حَتّى تَحابُّوا، اَفَلا اَدُلُّكُمْ عَلى عَمَلٍ اِذا عَمِلْتُمُوهُ تَحابَبْتُمْ؟ قالُوا: بَلى يا رَسُولَ اللّهِ، قالَ: اَفْشُوا السَّلامَ بَيْنَكُمْ. [ محجة البيضاء، ج 4، ص 382 .]
پيامبر خاتم صلى الله عليه و آله فرمود: قسم به كسى كه جانم در دست اوست(خدا)، وارد بهشت نمى شويد تا ايمان بياوريد و ايمان نمى آوريد تا اينكه همديگر را دوست داشته باشيد، آيا راهنمائى كنم شما را به كارى كه وقتى انجام دهيد همديگر را دوست خواهيد داشت؟ گفتند: بله يا رسول اللّه، حضرت فرمود: سلام را در ميان خودتان افشاء (علنى) كنيد.

سـلام محـبوب خـدا
۵ عَنْ اَبِى جَعْفَرٍ عليه السلام قالَ: اِنَّ اللّهَ يُحِبُّ اِطْعامَ الطَّعامِ وَاِفْشاءَ السَّلامِ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 10 .]
امام باقر عليه السلام فرمود: خـداوند متـعال، غذا دادن به ديـگران و افـشاء سلام را دوسـت دارد.

سـلام و بهترين‌ها
۶ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: خَيْرُكُمْ مَنْ اَطْعَمَ الطَّعامَ، وَاَفْشَى السَّلامَ وَ صَلّى وَالنّاسُ نِيامٌ. [ همان، ص 3 .]
پيامبر عظيم الشأن اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: بهترين شما كسى است كه اطعام مى كند و به همه سلام مى گويد و شب كه مردم در حال استراحتند نماز مى خواند(يعنى نماز شب بجا مى آورد).

سلام، نام خـدا
۷ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَلسَّلامُ مِنْ اَسْماءِ اللّهِ فَاَفْشُوهُ بَيْنَكُمْ، فَاِنَّ الرَّجُلَ الْمُسْلِمَ اِذا مَرَّبِالْقَوْمِ فَسَلَّمَ عَلَيْهِمْ فَاِنْ لَمْ يَرُدُّوا عَلَيْهِ يَرُدُّ مَنْ هُوَ خَيْرٌ مِنْهُمْ وَاَطْيَبُ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 10 .]
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله فرمود: سلام از نامهاى خداست، بنابراين آن را در بين خودتان افشاء كنيد. فرد مسلمان هنگامى كه به گروهى برسد و بر آنها سلام نمايد، اگر پاسخ او را ندهند، كسى كه بهتر و پاكتر از آنهاست(يعنى ملائكه) پاسخ او را خواهند داد.

سـلام حـقّ مسلمان
۸ عَنِ النَّبِىِّ صلي الله عليه و آلهقالَ: اَنَّ لِلْمُسْلِمِ عَلى اَخيهِ الْمُسْلِمِ مِنَ الْمَعْرُوفِ سِتّا يُسَلِّمُ عَلَيْهِ اِذا لَقِيَهُ، وَيَعُودُهُ اِذا مَرِضَ، وَيُسَمِّتُهُ اِذا عَطَسَ، وَيُشْهِدُهُ اِذا ماتَ، وَيُجِيبُهُ اِذا دَعاهُ، وَيُحِبُّ لَهُ ما يُحِبُّ لِنَفْسِهِ، وَيَكْرِهُ لَهُ ما يَكْرِهُ لِنَفْسِهِ. [ همان، ص 5 .]
از رسول اللّه صلي الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: هر مسلمان بر مسلمان ديگر، شش حق دارد:
۱ ـ هنگام ملاقات بر او سلام نمايد.
۲ ـ هنگام مريضى از او عيادت نمايد.
۳ ـ وقتى عطسه زد او را به جمله يرحمك اللّه دعا كند.
۴ ـ وقتى مرد در مراسم او حضور پيدا نمايد.
۵ ـ هنگامى كه او را دعوت كرد اجابت نمايد.
۶ ـ آنچه براى خود مى خواهد، براى او هم دوست بدارد و آنچه براى خود نمى پسندد، براى او هم روا ندارد.

آثـار مكتبى سـلام
۹ عَنِ الصّادِقِ عليه السلام: اَلسَّلامُ تَحِيَّةٌ لِمِلَّتِنا وَاَمانٌ لِذِمَّتِنا. [ ميزان الحكمة، ج 4، شماره 8834، ص 53 .]
از امام صادق عليه السلامنقل شده كه فرمود: سلام، درود وتحيّت امت براى هم كيشان ما و امان است براى كسانى كه در پناه ما هستند.

سلام و آمرزش
۱۰ قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: اِنَّ مِنْ مُوجِباتِ الْمَغْفِرَةِ بَذْلُ السَّلامِ وَحُسْنُ الْكَلامِ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 11 .]
امام صادق عليه السلام فرمود: يكى از عوامل آمرزش انسان، سلام دادن ونيكوئى درگفتاراست.

سـلام بهترين اخـلاق
۱۱ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَلا اُخْبِرُكُمْ بِخَيْرِ اَخْلاقِ اَهْلِ الدُّنْيا وَالاْخِرَةِ؟ قالُوا: بَلى يا رَسُولَ اللّهِ، فَقالَ: اِفْشاءُ السَّلامِ فِى الْعالَمِ. [ همان، ص 12 .]
پيامبر بزرگ صلى الله عليه و آله فرمود: آيا مايل هستيد بهترين اخلاق اهل دنيا و آخرت را براى شما بيان كنم؟ گفتند: بله يا رسول اللّه! آنگاه حضرت فرمود: بهترين اخلاق آنها، افشاءِ سلام در بين جهانيان است.

پيامبر و سلام
۱۲ عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: جَمَعَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله بَنِى عَبْدِالْمُطَّلِبِ فَقالَ: يا بَنى عَبْدِالْمُطَّلِبِ اَفْشُوا السَّلامَ وَصِلُوا الاَْرْحامَ، وَتَهَجَّدُوا وَالنّاسُ نيامٌ، وَاَطْعِموُا الطَّعامَ، وَاَطِيبُوا الْكَلامَ تَدْخُلُوا الْجَنَّةَ بِسَلامٍ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 10 .]
امام صادق عليه السلام فرمود: رسول خدا صلي الله عليه و آلهفرزندان عبدالمطلب را جمع كرد و به آنها فرمود: اى فرزندان عبدالمطلب! سلام را افشاء كنيد، صله رحم انجام دهيد، هنگاميكه مردم در خوابند عبادت نمائيد؛ اطعام كنيد، پاكيزه سخن بگوئيد تا به سلامت وارد بهشت شويد.

افشاء سـلام
۱۳ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِنَّ فِى الْجَنَّةِ غُرَفا يُرى ظاهِرُها مِنْ باطِنِها، وباطِنُها مِنْ ظاهِرِها، يَسْكُنُها مِنْ اُمَّتِى مَنْ اَطابَ الْكَلامَ، وَاَطْعَمَ الطَّعامَ، وَاَفْشَى السَّلامَ، وَصَلّى بِاللَّيْلِ وَالنّاسُ نِيامٌ، ثُمَّ قالَ: اِفْشاءُ السَّلامِ اَنْ لايَبْخَلَ بِالسَّلامِ عَلى اَحَدٍ مِنَ الْمُسْلِمينَ. [ همان، ص 2 .]
پيامبر بزرگ اسلام صلي الله عليه و آله فرمود: در بهشت، قصرها و غُرفه هائى است كه اندرون آنها از بيرون و نماى خارجى و ظاهر آنهااز درون پيداست. از اُمّت من كسانى در آنها سكونت خواهند گزيد كه پاكيزه سخن بگويند، افشاى سلام كنند و شب هنگام كه مردم در خواب راحت آرميده اند به عبادت پردازند، سپس حضرت فرمود: مقصود از افشاى سلام اين است كه از سلام كردن بر هيچ مسلمانى بخل نورزند.

ملاقات با سلام
۱۴ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِذا تَلاقَيْتُمْ فَتَلاقُوا بِالتَّسْلِيمِ وَالتَّصافُحِ وَاِذا تَفَرَّقْتُمْ فَتَفَرَّقُوا بِالاْءسْتِغْفارِ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 5 .]
پيامبر گرامى اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: وقتى به هم مى رسيد سلام كنيد و دست بدهيد و وقتى خواستيد از يكديگر جدا شويد براى همديگر طلب آمرزش نمائيد.

آثـار سـلام
۱۵ قالَ النَّبِىُّ صلي الله عليه و آله: يا اَ نَسُ! سَلِّمْ عَلى مَنْ لَقيتَ، يَزيدُ اللّهُ فِى حَسَناتِكَ، وَ سَلِّمْ فِى بَيْتِكَ يَزيدُ اللّهُ فِى بَرَكَتِكَ. [ همان، ص 3 .]
پيامبر صلي الله عليه و آله به انس فرمود: اى انس! در بيرون به هر كس مى رسى سلام كن كه بر حجم حسنات و پاداشت افزوده مى شود و هنگام ورود به خانه ات سلام كن كه خداوند به تو خير و بركت عطا مى كند.

ســلام و نزول بركت
۱۶ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِذا دَخَلَ اَحَدُكُمْ بَيْتَهُ فَلْيُسَلِّمْ فَاِنَّهُ يُنْزِلُهُ الْبَرَكَةَ، وَتُؤْنِسُهُ الْمَلائِكَةَ. [ همان، ص 7 .]
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: هر يك از شما هنگامى كه داخل منزل خود شد، سلام نمايد، چون سلام موجب نزول بركت و اُنس و الفت ملائكه مى شود.

ورود بـه منزل بـا سـلام
۱۷ قالَ اَميرُالْمُؤْمِنينَ عليه السلام: اِذا دَخَلَ اَحَدُكُمْ مَنْزِلَهُ فَلْيُسَلِّمْ عَلى اَهْلِهِ، يَقُولُ: اَلسَّلامُ عَلَيْكُمْ، فَاِنْ لَمْ يَكُنْ لَهُ اَهْلٌ فَلْيَقُل: اَلسَّلامُ عَلَيْنا مِنْ رَبِّنا. [ همان، ص 4 .]
اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: هرگاه يكى از شما وارد منزل خود شد بر خانواده خويش سلام كند و بگويد: السّلام عليكم (درود بر شما). و چنانچه در منزل كسى نبود بگويد: السلاّم علينا من ربّنا يعنى امنيّت و سلامتى از طرف پرودگارمان بر ما باد.

ورود با سـلام
۱۸ قالَ عَلِىٌّ عليه السلام: لِكُلِّ داخِلٍ دِهْشَةٌ فَابْدَئُوا بِالسَّلامِ. [ ميزان الحكمة، ج 4، ص 526، شماره 7750 .]
اميرالمؤمنين عليه السلام فرمود: هر تازه وارد، نوعى وحشت ايجاد مى كند، لذا ورود را باسلام آغاز كنيد.

سلام و شيطان
۱۹ قالُ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِذا دَخَلْتُمْ بُيُوتَكُمْ فَسَلِّمُوا عَلى اَهْلِها فَاِنَّ الشَّيْطانَ اِذا سَلَّمَ اَحَدُكُمْ لَمْ يَدْخُلْ مَعَهُ فِى بَيْتِهِ. [ محجّة البيضاء، ج 3، ص 382 .]
رسول خدا صلى الله عليه و آله فرمود: هـنگامى كه وارد مـنزلتان شـديد بـر خـانـواده سـلام كـنيد، زيـرا هـر يك از شـما كه سـلام كـند، شـيطان بـا او وارد مـنزل نمـى شود.

سـلام و وداع مـؤمنين
۲۰ عَنِ النَّبِىِّ صلي الله عليه و آله قالَ: اِذا قـامَ الرَّجُـلُ مِـنْ مَجْـلِسِهِ فَـليُوَدِّعْ اِخْـوانَهُ بِالسَّـلامِ، فَـاِنْ اَفاضُوا فِى خَيْرٍ كانَ شَريكَهُمْ وَاِنْ اَفاضُوا فِى باطِلٍ كانَ عَلَيْـهِمْ دُونَهُ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 9 .]
پيامبر گرامى صلي الله عليه و آله فرمود: وقتى كسى از مجلسى برخاست، برادران خود را با سلام وداع نمايد، زيرا در اين صورت اگر خيرى به آنها برسد او هم شريك آنها خواهد بود و اگر شرّى به آنها برسد ضرر و زيانى متوجه او نخواهد شد.

سلام بهشتيان
۲۱ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: ... تَحِيَّةُ اَهْلِ الْجَنَّةِ، اَلسَّلامُ عَلَيْكُمْ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 6 .]
پيامبر بزرگوار اسلام صلى الله عليه و آله فرمود: درود اهل بهشت «السلام عليكم» است.

آغازگـر سـلام
۲۲ قالَ اَبُوعَبْدِاللّهِ عليه السلام: اَلْبادِى بِالسَّلامِ اَوْلى بِاللّهِ وَبِرَسُولِهِ. [ همان، ص 1 .]
امام صادق عليه السلام فرمود: آغازگر سلام به خدا و رسولش نزديكتر است.

سلام و اطاعت خـدا
۲۳ عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَطْوَعُكُمْ لِلّهِ اَلَّذى يَبْدَأُ صاحِبَهُ بِالسَّلامِ. [ ميزان الحكمة، ج 4، ص 536، شماره 8846 .]
از رسول گرامى اسلام صلي الله عليه و آله نقل شده كه فرمود: مطيع ترين شما در برابر خداوند متعال كسى است كه سلام را آغاز مى كند.

سـلام قـبل از كـلام
۲۴ قَالَ لَهُ (الْحُسَيْنُ) عليه السلامرَجُلٌ اِبتِداءً: كَيْفَ اَنْتَ عافاكَ اللّهُ؟ فَقالَ عليه السلام لَهُ: اَلسَّلامُ قَبْلَ الكَلامِ عافاكَ اللّهُ، ثُمَّ قالَ عليه السلام : لاتَأذَنُوا لاَِحَدٍ حتّى يُسَلِّمَ. [ تحف العقول 246، موسوعة كلمات الامام الحسين عليه السلام 750/913 .]
مردى به آن حضرت (امام حسين) عليه السلام گفت: چطوريد؟ خدا بشما عافيت دهد. امام فرمود: اوّل سلام بعد سخن، خدايت عافيت دهد، سپس فرمود: تا كسى سلام نكند اجازه ورود (يا سخن) ندهيد.

سلام و تكبّر
۲۵ عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَلْبادى بِالسَّلامِ بَرِئٌ مِنَ الْكِبْرِ. [ ميزان الحكمة، ج 4، ص 536، شماره 8848 .]
از پيامبر خدا صلي الله عليه و آلهنقل شده كه فرمود: آغاز كننده سلام از تكبّر مُبّرى است.

ادب سـلام
۲۶ عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: يُسَلِّمِ الصَّغِيرُ عَلَى الْكَبيرِ، وَيُسَلِّمِ الْواحِدُ عَلَى الاِْثْنَيْنِ، وَيُسَلِّمِ الْقَلِيلُ عَلَى الْكَثِيرِ، وَيُسَلِّمِ الرَّاكِبُ عَلَى الْماشى، وَيُسَلِّمِ الْمارُّ عَلَى الْقائِمِ وَ يُسَلِّمِ الْقائِمُ عَلَى الْقاعِدِ. [ ميزان الحكمة، ج 4، ص 538، شماره 8857 .]
پيامبر بزرگوار صلي الله عليه و آله در آداب سلام فرمود: كوچك بايد بر بزرگ سلام نمايد. يك نفر بايد به دو نفر سلام كند. گروه كم بايد به گروه زياد سلام نمايد. سواره بر پياده سلام كند. عابر به ايستاده سلام كند. وايستاده بر نشسته سلام نمايد.

روش سـلام
۲۷ عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: اَذا سَلَّمَ اَحَدُكُمْ فَلْيَجْهَرْ بِسلامِهِ وَلايَقُولُ: سَلَّمْتُ فَلَمْ يَرُدُّوا عَلَىَّ وَلَعَلَّهُ يَكُونُ قَدْ سَلَّمَ وَلَمْ يُسْمِعْهُمْ، فَاِذا رَدَّ اَحَدُكُمْ فَلْيَجْهَرْ بِرَدِّهِ وَلايَقُولُ الْمُسْلِمُ: سَلَّمْتُ فَلَمْ يَرُدُّوا عَلَىَّ. [ محجّة البيضاء، ج 3، ص 384 .]
امام صادق عليه السلام فرمود: هنگامى كه يكى از شما سلام مى كند بلند سلام كند و نگويد سلام كردم و پاسخم را ندادند شايد سلام گفته ولى شنيده نشده است و وقتى كه كسى پاسخ سلام را مى دهد بلند پاسخ دهد تا سلام كننده نگويد: سلام كردم ولى پاسخم را ندادند.

سـلام بـر نمازگزار
۲۸ عَنِ الصّادِقِ عليه السلامعَنْ اَبِيِهِ عليه السلام قالَ: اِذا دَخَلْتَ الْمَسْجِدَ وَالْقَوْمُ يُصَلُّونَ فَلاتُسَلِّمْ عَلَيْهِمْ وَسَلِّمْ عَلَى النَّبِىِّ صلي الله عليه و آله ثُمَّ اَقْبِلْ عَلى صَلاتِكَ، وَاِذا دَخَلْتَ عَلى قَوْمٍ جُلُوسٍ يَتَحَدَّثُونَ فَسَلِّمْ عَلَيْهِمْ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 8 .]
از امام صادق عليه السلامنقل شده كه فرمود: وقتى كه داخل مسجد شدى و مردم مشغول نماز هستند بر آنها سلام نكن بلكه سلام بر پيامبر صلي الله عليه و آله كرده و مشغول نمازشو. ولى وقتى كه وارد بر گروهى شدى كه مشغول صحبت هستند بر آنها سلام كن.

سـلام و تواضع
۲۹ عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلامعَنْ ابائِهِ عليه السلام قالَ: اِنَّ مِنَ التَّواضُعِ اَنْ يَرْضَى الرَّجُلُ بِالَْمجْلِسِ دُونَ الْمَجْلِسِ،وَاَنْ يُسَلِّمَ عَلى مَنْ يَلْقى ... [ همان، ص 6 .]
از امام صادق عليه السلامنقل شده كه فرمود: از آثار تواضع اينست كه انسان به نشستن در پائين مجلس راضى باشد و بهر كس مى رسد سلام نمايد.

سـلام كامـل
۳۰ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: لا غِرارَ فِى الصَّلاةِ وَلاالتَّسْليمِ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 6 .]
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: در نماز و سلام كاستى و شتاب نيست. [ مرحوم مجلسى در بحار در توضيح آن فرموده است: غرار در سلام اين است كه آن را ناقص انجام دهى، مثلاً بگوئى: عليك يا السّلام عليك.]

پاسـخ سـلام
۳۱ عَنْ رَسُولِ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَلسِّلامُ تَطَوُّعٌ وَالرَّدُّ فَرِيضَةٌ. [ ميزان الحكمة، ج4، ص 537، شماره 8854 .]
از نبىّ اكرم صلي الله عليه و آلهنقل شده كه فرمود: سلام دادن مستحب و پاسخ آن واجب است.

بخـيل‌تـرين مـردم
۳۲ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اِنَّ اَعْـجَزَ النّـاسِ مَـنْ عَجَـزَ مِنَ الدُّعاءِ وَاِنَّ اَبْخَلَ النّاسِ مَنْ بَخِـلَ بِالسَّـلامِ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص4 .]
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: ناتوانترين مردم كسى است كه از دعا كردن عاجز باشد و بخيل ترين مردم كسى است كه در سلام كردن بخل ورزد.

تعجُّب مـلائكه
۳۳ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: اَلْمَلائِكَةُ تُعَجِّبُ مِنَ الْمُسْلِمِ يَمُرُّ عَلَى الْمُسْلِمِ فَلايُسَلِّمُ عَلَيْهِ. [ محجّة البيضاء، ج 3، ص 382 .]
پيامبر اكرم صلى الله عليه و آله فرمود: وقتى مسلمانى از كنار برادر مسلمانش عبور مى نمايد و سلام نمى كند ملائكه از آن مسلمان تعجب مى كنند.

سلام بر كودكان
۳۴ قالَ رَسُولُ اللّهِ صلي الله عليه و آله: خمْسٌ لا اَدَعُهُنَّ حَتَّى الْمَماتِ: ... وَالتَّسْلِيمَ عَلَى الصِّبْيانِ لِتَكُونَ سُنَّةً مِنْ بَعْدِى. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 10 .]
پيامبر خدا صلي الله عليه و آله فرمود: پنج چيز را تا وقت مرگ ترك نمى كنم: ... يكى از آنها سلام كردن بر كودكان است تا بعد از من سنّت شود.

پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله و سلام بر زنها
۳۵ عَنْ اَبِى عَبدِاللّه عليه السلام قالَ: كانَ رَسُولُ اللّه صلي الله عليه و آله يُسَلِّمُ عَلَى النِّساءِ وَيَرْدُدْنَ عَلَيْهِ السِّلامَ، وَكانَ اَميرُالْمُؤْمِنين عليه السلاميُسَلِّمُ عَلَى النِّساءِ وَكانَ يَكْرَهُ اَنْ يُسَلِّمَ عَلَى الشّابَّةِ مِنْهُنَّ، وَيَقُولُ: اَتَّخَوَّفُ اَنْ تُعْجِبَنى صَوْتُها فَيَدْخُلَ عَلَىَّ اَكْثَرُمَمّا اَطْلُبُ مِنَ الاَْجْرِ.
از امام صادق عليه السلام نقل شده كه فرمود: پيامبر صلي الله عليه و آله بر زنها سلام مى كرد و آنها هم پاسخ مى دادند، همينطور اميرالمؤمنين هم بر آنها سلام مى كرد، ولى بر زنهاى جوان دوست نداشت سلام كند و مى فرمود: مى ترسم زيانى كه در اثر صداى زن جوان عايد من مى شود بيش از اجر و پاداش سلام باشد.

سـلام ممـنوع
۳۶ عَنِ الصّادِقِ عليه السلامعَنْ اَبِيهِ عليه السلام قالَ: لاتُـسَلِّمُوا عَـلَى الْيَـهُودِ، وَلاعَـلَى النَّـصارى، وَلاعَلَى الْمَجُـوسِ، وَلاعَـلى عَبَدَةِ الاَْوْثـانِ، وَلاعَلى مَوائِدِ شُرّابِ الْخَمْرِ، وَلاعَلى صاحِبِ الشَّطْرَنْجِ وَالنَّرْدِ، وَلاعَلىَ الْمُخَنَّثِ، وَلاعَلَى الشّاعِرِ الَّذى يَقْذِفُ الْمُحْصَنات، وَلاعَلَى الْمُصَلِّى وَذلِكَ لاَِنَّ الْمُصَّلى لايَسْتَطيعُ اَنْ يَرُدَّ السَّلامَ لاَِنَّ التَّسْلِيمَ مِنَ الْمُسَلِّمِ تَطَوُّعٌ وَالرَّدُ عَلَيْهِ فَرِيْضَةٌ وَلاعَلى آكِلِ الرِّبا، وَلاعَلى رَجُلٍ جالِسٍ عَلى غائِطٍ، وَلاعَلَى الَّذى فِى الْحَمّامِ، وَلاعَلَى الْفاسِقِ الْمُعْلِنِ بِفِسْقِهِ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 9 .]
امام صادق عليه السلاماز پدر بزرگوارش امام باقر عليه السلامنقل كرده كه فرمود: بر اين گروهها سلام نكنيد: ۱ـ يهـوديان ۲ـ نصارى ۳ـ مجُوسيها ۴ ـ بت پرستان ۵ ـ بر كسـانى كه سر سفُره شرابخواران نشسته اند ۶ـ بر صاحب شطـرنج و تخـت نرد ۷ ـ مرد بـدكار(مرد زن نـما) ۸ ـ شـاعرى كه بـر زنــان پـاك تـهمت بـزنـد ۹ ـ نمازگـزار، چـون او آمـادگى پـاسـخ دادن را نـدارد در صـورتى كـه ســلام از سـلام كننده مستـحب است و پـاسـخ دادن واجـب اسـت. ۱۰ ـ ربـا خـوار ۱۱ ـ كـسى كه در حـال قضاء حاجت اسـت ۱۲ ـ كسى كـه در حمّـام اسـت ۱۳ ـ فـاسـقى كه فـسق خـود را آشــكار مى كـند

سـلام و اهـل كتاب
۳۷ عَنِ الصّادِقِ عليه السلام عَنْ اَبِيْهِ عليه السلام: اِنَّ رَسُولَ اللّهِ صلي الله عليه و آلهقال: لاتَــبْدَؤُا اَهْــلَ الْكِتـابِ بِـالسَّلامِ، فَاِنْ سَلَّمُـوا عَـلَيْكُمْ فَقُولُـوا: عَـلَيْكُمْ. [ بحارالأنوار، ج 76، ص 9 .]
امام صادق عليه السلاماز پدر بزرگوارش نقل كرده كه فرمود: پيامبر صلى الله عليه و آله فرمود: شما به اهل كتاب سلام نكنيد، اگر آنها به شما سلام كردند در پاسخ بگوئيد: عَليكُم.

سـلام بر سخنران
۳۸ عَنِ الصّادِقِ عليه السلامعَنْ اَبِيهِ عليه السلام: اِنَّ عَليًّا عليه السلام كـانَ يَـكْرَهُ رَدَّ السَّـلامِ وَالاِْمــامُ يَخْـطِبُ. [ همان، ص 8 .]
امام صادق عليه السلاماز پدر بزرگوارش امام باقر عليه السلامنقل كرده كه فرمود: على عليه السلام وقتى امام در حال ايراد خطبه و سخنرانى بود، دوست نداشت كه پاسخ سلام را بدهد. (كنايه از اين است كه در چنين موقعى ترك سلام بهتر است.)

معافيت از سـلام
۳۹ عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: ثَلاثَةٌ لايُسَلِّمُونَ: اَلْماشى مَعَ الْجَنازَةِ وَالْماشى اِلى الْجُمُعَةِ وَ فِى بَيْتِ حَمّامٍ. [ محجّة البيضاء، ج 3، ص 385 .]
از امام صادق عليه السلامنقل شده كه فرمود: سه نفر لازم نيست كه سلام كنند:
۱ ـ كسى كه همراه جنازه مى رود.
۲ ـ كسى كه به نماز جمعه مى رود.
۳ ـ كسى كه در حمّام است.

نمايندگى در سلام
۴۰ عَنْ اَبِى عَبْدِاللّهِ عليه السلام قالَ: اِذا سَلَّمَ مِنَ الْقَوْمِ واحِدٌ أَجْزَأَ عَنْهُمْ وَاِذارَدَّ واحِدٌ أَجْزَأَ عَنْهُمْ. [محجّة البيضاء، ج 3، ص 385 .]
از امام صادق عليه السلامروايت شده كه فرمود: هنگاميكه در ميان جمعى هستيد يكنفر سلام كند كافيست و در ميان جمع هم يكنفر پاسخ دهد كفايت مى كند.