بحث ما زندگی امام حسن مجتبی علیه السلام(سخنران دکتر رفیعی)
دیدگاهای تفسیری و قرآنی امام حسن مجتبی علیه السلام است عزیزان میدانید که قرآن کریم نیاز به تفسیر و تبیین دارد خداوند به پیامبر دوتا شان واگذار کرده یکی قرائت قرآن و یکی هم تفسیر آن یه جا میفرماید: لتقراءه على الناس قرآن رو بخوان برای مردم-یه جا هم میفرماید :لتبین للناسپیامبر این قرآن رو برای مردم بیان کن و تفسیر کن
امیرالمومنین علیه السلام در نهج البلاغه میفرماید : هذا القرآن انّما هو خط مستور بین الدفتین و لابد له من ترجمان این قرآن یکسری نوشتهایی است که بین دو جلد قرار گرفته یکسری نوشته هایی که در اختیار بشر است و قرآن ترجمان میخواد کسی رو میخواد که این کتاب صامت رو به نطق در بیاره کسی رو میخواد که این کتاب صامت رو کارآمد کنه در زندگی مردم
ولذا در نهج البلاغه میفرماید مترجمان قرآن ما اهلبیت هستیم ما هستیم که اینها رو برای مردم تبیین میکنیم قران نیاز به فهم و نیاز به فهماندن داره حتی اونهایی هم که در زمان پیامبر بودند خیلی از اوقات در مورد فهم آیات به پیامبر مراجعه میکردند لذا بحث تفسیر قرآن از زمان نزول قرآن اغاز شد :تبین للناسعلاوه بر قرائت پیامبر شان تبیین و تفسیر رو نیز بر عهده داشت این نکته مهمی هست
مرحوم ملاصدرا در مقدمه تفسیر سوره واقعه اش میگه بسی در کتب حکما قور کردم در کتاب متکلمین و فلاسفه مطالعه کردم اما گویا مثل کسی که در سایه دنبال نور میگرده حرکت میکردم تا اینکه خدا به من لطف کرد و من به قرآن روی اوردم و دیدم اون نوری که من دنبالش هستم اینه ومن مسیر رو اشتباه رفتم
فیض کشانی هم در رساله انصافش عین همین مطلب رو داره که تمام ادله عقلیه فلاسفه و حکما رو دنبال کردم اما هیچ عطشم رو سیراب نکرد و هیچ دردم رو دوا نکرد تا اینکه روی آوردم به قرآن و حدیث تا اینکه دیدم دوای درد اینجاست: شفاء فی الصدور هدی و رحمه للمومنین و لذا اینجا بود دوا یافتم
حضرت امام هم میفرماید من تاسف میخورم و به جوونها توصیه میکنم که تاسف نخورن با رویکرد به قرآن و اهمیت دادن به تفسیر قرآن این کتاب رو نذارند تا اینکه در بینشون محجور بماند
بحث امروز من در رابطه با دیدگاههای تفسیری امام حسن علیه السلام با این مقدمه ایی که خدمت شما عرض کردم من مطالب امام علیه السلام رو به 5دسته تقسیم میکنم برای هر دسته هم یه نمونه میگم و بحث رو جمع میکنم
1-بیان اهمیت قرآن در کلمات امام حسن علیه السلام
2- استشهادات قرآنی امام حسن
3-پاسخ گویی به شبهات از طریق قرآن
4- تفسیر آیات
5- بیان مصداق آیات
یه کم امام رو از این منظر بشناسیم امام حسن و قرآن
امام علیه السلام فرمود: ان هذا القرآن قائد و سائق در زمان قبل وقتی در کاروانها حرکت میکردند یکی افسار شتر رو میگرفت بهش میگفتند قائد یعنی جلو دار و یکی هم پشت سر شتر رو میراند اون رو بهش میگفتن سائق امام علیه السلام میفرماید این قرآن هم قائد هست و هم سائق
حالا قائد به چی هست فرمود :یقود قوما الی الجنه یه قومی رو میبره به سمت جهنم و یسوق قوما الی النار  یه قومی رو هم هل میده داخل جهنم همین قران هم قائد هست و هم سائق  همونطور که هم شاکی هست و هم شافع –هم خسارا هست و هم شفاء لما فی الصدور
امام علیه السلام فرمود: إنّ هذا القرآن یجی ء یوم القیامة قائداً و سائقاً یقود قوماً الی الجنّة أحلّوا حلاله و حرّموا حرامه و آمنوا بمتشابهه و یسوق قوماً الی النّار ضیّعوا حدوده و احکامه و استحلّوا محارمه
هر کسی که حلال این قران رو حلال دونست و حرامش رو هم حرام دونست و به متشابهات هم ایمان بیاره اینها رو میبره به بهشت اما یه قومی هم میبره جهنم اونا کیا هستند کسانی که حرام قران رو حلال بشمارن و احکام ان را عمل نکنند
حضرت همیشه شبها سوره کهف رو میخوند بعد نماز ایه الکرسی میخواند میفرمود هرکسی بعد نماز ایه الکرسی بخوانه تا نماز بعدی در حمایت خداست از خطرات محفوظ می ماند
همچنین میفرمود هرکسی قران بخونه یه دعای مستجاب داره: من قرء القران کانت له دعوه المستجابه این بخش اول
محور دوم استشهادات قرآنی هست ائمه علیه السلام همیشه استشهاد میکردند مخصوصا امیرالمومنین که بیش از 140ایه استشهاد داره در نهج البلاغه مخصوصا امام حسین در حالت مختلف قرآن میخواند از مدینه تا سرش بالای نیزه که رفت شروع و ختم نهضت حسینی با قرآن هست چقدر خوب هست در محرم بیشتر به قرآن اهمیت بدیم امام حسین شب عاشورا بخاطر قران وقت گرفت
امام حسن رد میشد دید عده ایی از فقرا دارن غذا میخورن پیاده شد و همسفره فقرا شد با اینها غذا میل کرد دوستان تعجب کردند که چی شد امام رفتند درکنار فقرا نشستن فرمودند: إِنَّ اللّهَ لاَ یُحِبُّ مَن کَانَ مُخْتَالاً فَخُورًا با یه ایه جواب داد که خدا ادم خیال پرداز و فخر فروش رو دوست نداره
پیامبر فرمود من تا اخر عمرم چندتا کار رو ترک نمیکنم: سلام کردن به بچه ها-دوشیدن شیر از گوسفند-سوار شدن بر روی حمار –نشستن روی زمین- غذا خوردن با برده ها   این 5تا کار رو ترک نمیکنم و توقع دارم که بعد از من این سنت بشه و شما هم انجام بدید و عیب ندونید اینها رو
امام لباس زیبا پوشید بیاد مسجد یه کسی اعتراض کرد با قرآن جواب داد : خُذُواْ زِينَتَكُمْ عِندَ كُلِّ مَسْجِدٍ
پاسخ به شبهات:امام عبور میکردند دیدند یه جوانی مشغول مزاح و کارهای لغو و بیهوده هست اسلام خشک برخورد نکرده ولی مخالف کارهای لغو و بیهوده هست میفرماید لغو و بیهوده نه ،امام ایستادند فرمودند جوان قرآن کریم خواندی میفرماید همه مردم وارد جهنم میشوند وَإِن مِّنكُمْ إِلَّا وَارِدُهَا كَانَ عَلَى رَبِّكَ حَتْمًا مَّقْضِيًّا ایا مطمئن هستی که از خروجی های جهنم هستی که این طور خنده های مستانه میکنی جوان قدری در فکر فرو رفت و عذر خواهی کرد امام با یه ایه هدایت کرد
نمونه چهارم تفسیر قران هست: البته ما روایات تفسیریمون از امام حسن و امام حسین علیه السلام کم هست چون که نگذاشتند این روایات به ما برسه همین میزان هم غنیمت هست بفرموده علامه طباطبایی میفرماید ائمه به ما روش تفسیر رو یاد دادند و خط دادن به ما
شخصی میگه وارد مسجد پیامبر شدم دیدم سه یا چها حلقه هست رفتم داخل حلقه اول ابن عباس بود دیدم بحث قرآن هست گفتم میشه تفسیر ایه رو به من بگید والشاهد و مشهوداین دو یعنی چه؟ روز مشهود رو روز عرفه و روز شاهد هم یه چیز دیگه ایی گفت دو تا روز تفسیر کرد اومدم اینطرفتر دیدم عبدالله بن عمر نشسته بود از او پرسیدم جواب داد مشهود رو به عید قربان تفسیر کرد میگه اومدم جلوتر دیدم امام نشسته از او پرسیدم فرمو شاهد رسول الله است فرمود انا ارسلناک شاهدا و مبشرا مبینا و مشهود هم روز قیامت هست خدا در قران میفرماید یوم مشهود این تفسیر قران به قران هست چون پیامبر روز قیامت شاهد هست و شهادت میدهد میشود شاهد و چون روز قیامت محل شهادت دادن هست بهش میگن یوم مشهود
و امامورد اخر:بیان مصداق ایات قران ایات قران بیشترش عام هست قران میفرماید اهدنا الصراط المستقیم  امیرالمومنین میفرماید من صراط مستقیمم این رو میگن تاویل اینو بیان مصداق میگن
از امام سوال کردند ابرار یعنی چی إِنَّ الْأَبْرَارَ لَفِي نَعِيمٍ فرمود ابرار ما هستیم یعنی بالاترین مصداق ابرار ما هستیم راه رو بر کسی نبستند میفرماید بالاترین مصداق و درجه نیکان ما هستیم
گفتگوی امام با یزید: یزید گفت نمیدونم چه خصومتی هست نمیتونیم ما بنی امیه با شما بنی هاشم یکجا جمع بشیم تو دل ما نسبت به شما بغض هست امام فرمودند:شما علتش اینه مصداق این آیه هستید: شارکهم فی الأموال و الأولاد بعضی ها شیطان در انعقاد نطفه اونها شیطان شریک میشه تو هم مصداق این ایه هستی شیطان هم با ما اهلبیت خصومت داره