نشانههای کمال ایمان94/09/25
قال رسول الله (ص): «ثَلَاثُ خِصَالٍ مَنْ كُنَّ فِيهِ اسْتَكْمَلَ خِصَالَ الْإِيمَانِ إِذَا رَضِيَ لَمْ يُدْخِلْهُ رِضَاهُ فِي بَاطِلٍ وَ إِذَا غَضِبَ لَمْ يُخْرِجْهُ الْغَضَبُ مِنَ الْحَقِّ وَ إِذَا قَدَرَ لَمْ يَتَعَاطَ مَا لَيْسَ لَهُ»[1].
رسول گرامی اسلام (ص) فرموده است که سه ويژگى است كه در هر كس يافت شود، ويژگیهاى ايمان، كامل مىگردد؛ آن كه وقتى خشنود گردد، خشنودیش او را به باطل نكشاند و زمانی که خشمگین شود خشمش او را از حق بیرون نبرد و هر گاه توان يافت، به آنچه از او نيست، دست درازى نكند.
قبل از توضیح روایت مذکور خوب است که به معنای ایمان اشارهای داشته باشیم؛ در رابطه با معنای ایمان گفته شده است که ایمان عبارت از نیت، گفتار و عمل به ارکان دین است؛ به تعبیر روشنتر انسان باید خدای متعال را باور داشته باشد و آنچه را که لازمه این باور است در نیت و عمل و گفتار، پیاده سازد؛ مثلاً به انجام اعمال و عباداتی مانند نماز، روزه و... ملتزم باشد. البته ایمان دارای مراتبی است که از پایینترین مراتب تا مراتب عالیه [مرتبه ایمان انبیاء و اولیای الهی] گسترده است.
پیامبر اکرم (ص) در روایت مذکور ویژگیهایی را بیان کرده است که اگر این ویژگیها در انسان پدید آید در حقیقت به کمالِ ایمان رسیده است. هرچند این ویژگیها مشکل و دشوار نیستند ولی گاهی از اوقات انسان به دلیل غفلت، این موارد را نادیده میگیرد و به آن توجهی نمیکند.
نشانههای کمال ایمان
1- اولین ویژگیای که حضرت (ص) برای رسیدن به کمال ایمان بیان کرده این است که اگر انسان در موقعیت رضایت از زندگی و کامیابی در آن قرار گرفت، اعتقادات و گرایشهای دینی خود را حفظ نماید. گاهی از اوقات کسانی که وضعیت مالی خوبی ندارند، بعد از رسیدن به آسایش و وضعیت مالی مطلوب، طغیان میکنند و به دنبال عیش و نوش میروند. حتی گاهی از اوقات بیشتر گرایشهای خود را بر مبنای باطل قرار میدهند و دیگر اعتقاد و التزامی به عبادت و کار خیر ندارند.
2- ویژگی دیگری که حضرت (ص) در این روایت بیان کرده، کنترل خشم است. گاهی از اوقات انسانها با کوچکترین تحریک، عصبانی میشوند و کنترل خود را از دست میدهند و در آن لحظه از معیارهای دینی فاصله میگیرند و سخنان و الفاظ نادرست بر زبان جاری میکنند. حتی گاهی از اوقات افراد با یکدیگر صمیمی هستند و اسرار خود را به یکدیگر میگویند اما زمانی که با یکدیگر مشکل پیدا میکنند و نسبت به هم حالت غضب پیدا میکنند، همه آن اسرار را فاش میکنند.
3- آخرین خصوصیتی که حضرت (ص) بیان فرموده این است که اگر انسان به قدرت و مقامی دست پیدا کرد، معیارها را رعایت کند و از این قدرت برای خدمت به خدا و خلق خدا استفاده کند. اما گاهی برخی از افراد بعد از اینکه موقعیت و جایگاهی به دست میآورند از آن برای سود جُستن از دیگران استفاده میکنند.
[1]. ثقة الاسلام کُلَینی، الکافی ( ط- الإسلامية)، ج2، کتاب الإیمان و الکفر، باب المؤمن و علاماته و صفاته، ص239، ح29.
