سود و زیان، در بازار دنیا 95/01/25
قال مولانا و مقتدانا الامام الهادی (ع): «الدُّنْيَا سُوقٌ رَبِحَ فِيهَا قَوْمٌ وَ خَسِرَ آخَرُونَ»[1].
وجود مقدس امام هادی (ع) فرموده است که دنیا مانند بازاری است که عدهای در آن سود میکنند و عدهای دیگر متحمل زیان میشوند. تعبیر دیگری که از کلام امام هادی (ع) قابل است این است که همانگونه که بازار محل سکونت دائمی نمیباشد بلکه محل داد و ستد است، دنیا نیز مانند بازار محل سکونت نیست و نباید به آن دل بست.
رابطه دنیا و انسان مانند رابطه بازار و تاجر است؛ اگر یک تاجر با اصول تجارت و سرمایهگذاری آشنا باشد، از تجارت خود سود میبرد اما اگر نسبت به اصول تجارت آگاهی کافی نداشته باشد، قطعاً متحمل زیان و ضرر خواهد شد. این رابطه نسبت به دنیا و انسان نیز برقرار است، همه انسانها در دنیا در حال تجارت و کسب و کار میباشند اما برخی از افراد، از این تجارت سود میبرند و برخی دیگر دچار زیان میشوند؛ به تعبیر روشنتر هنگامی که انسان در دنیا کار خیری را انجام میدهد، سود بسیاری را به دست میآورد اما اگر در انجام این کار خیر کوتاهی کند یا اینکه عمل بدی را مرتکب شود، در حقیقت زیان کرده است بنابراین، اگر اقدامات ما در جهت بایدها و نبایدهای خداوند باشد، سود سرشاری را به دست خواهیم آورد ولی در غیر این صورت زیان خواهیم کرد.
عدهای که در دنیا سود بسیاری به دست میآورند، هنگام مرگ هیچ نگرانی و اضطرابی ندارند و حتی برای مرگ لحظه شماری میکنند. در حالات مرحوم آیت الله سید احمد خوانساری (ره) آمده است که ایشان تنها داخل اتاق بودند ولی با شخصی سخن میگفتند. یکی از نزدیکان ایشان میگوید از کار ایشان تعجب کردم لذا داخل اتاق شدم و از ایشان سؤال کردم که با چه کسی سخن میگویید؟ ایشان در پاسخ گفت که هنگامی که در اتاق نشسته بودم، شخصی نزد من آمدم، گفتم که تو کیستی که به دیدن من آمدهای؟ گفت من ملک الموت میباشم، عرض کردم که آمدهای روح مرا قبض کنی؟ فرمود که امروز برای عیادت شما آمدهام ولی چند روز آینده برای قبض روح شما خواهم آمد.
بنابراین، سعی ما باید بر این باشد که به بایدها و نبایدهای الهی عمل کنیم و علم به بایدها و نبایدها خداوند متعال کافی نیست بلکه آنچه مهم است عمل به این بایدها و نبایدهاست و الا همه نسبت به بایدها و نبایدها آگاهی کامل دارند اما مشکل این است که غالباً در عمل به آنها سستی میورزند.
بزرگترین عیب از نگاه امام جواد (ع)
وجود مقس امام جواد (ع) فرموده است: «أَكْبَرُ الْعَيْبِ أَنْ تَعِيبَ مَا فِيكَ مِثْلُهُ»[2]؛ بزرگترین عیب این است که انسان، دیگران را به خاطر صفاتی که دارند، سرزنش کند در حالی که همان صفات در باطن خودش وجود دارد.
کلام امام جواد (ع) مورد ابتلای بیشتر افراد جامعه است، متأسفانه هنگامی که دو نفر با یکدیگر مشغول صحبت میشوند، گاهی موضوع کلام آنان شخص دیگری است که راجع به عیوب آن شخص صحبت میکنند لذا در فردای قیامت، بیشترِ سؤال و جوابها و مؤاخذهها از افراد، در رابطه با همین مسأله خواهد بود.
[1]. علامه مجلسی، بحارالأنوار، ج75، باب 28، ص366.
[2]. شیخ حرعاملی، وسائل الشیعة، ج15، کتاب الجهاد، ابواب جهاد النفس و ما یناسبه، باب 36، ص291، ح8.
