تذکر اخلاقی: ضمانت بهشت در مقابل شش چیز 95/07/28
قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص): «تَقَبَّلُوا لِي سِتَ خِصَالٍ أَتَقَبَّلْ لَكُمْ بِالْجَنَّةِ؛ إِذَا حَدَّثْتُمْ فَلَا تَكْذِبُوا وَ إِذَا وَعَدْتُمْ فَلَا تُخْلِفُوا وَ إِذَا ائْتَمَنْتُمْ فَلَا تَخُونُوا وَ غُضُّوا أَبْصَارَكُمْ وَ احْفَظُوا فُرُوجَكُمْ وَ كُفُّوا أَيْدِيَكُمْ وَ أَلْسِنَتَكُمْ»[1].
کلمات معصومین (ع) راهگشای زندگی ما انسانها و نشان دهنده سبک زندگی دینی ماست. روایت مذکور که از نبی مکرم (ص) نقل شده است جامع خیرات برای انسان است. رسول گرامی اسلام (ص) در روایت مذکور فرموده است که شش خصلت است که اگر شما آنها را بپذیرید من نیز در مقابل آن بهشت را برای شما میپذیرم. معنای سخن پیامبر (ص) این است که اگر به شرائط ششگانه در این روایت ترتیب اثر داده شود و به آنها عمل شود نتیجه آن این است که بهشت نصیب انسان خواهد شد. البته وساوس شیطانی و هوای نفس وجود دارد، لکن اگر انسان اراده محکمی داشته باشد و بر اساس ارادهاش تصمیم بگیرد عمل به شرائط مذکور، میسور و ممکن خواهد بود، اولیای الهی [غیر از پیامبران و ائمه معصومین (ع)] اشخاصی مثل ما بودهاند لکن با اراده استواری که از خود نشان دادهاند شیطان و هوای نفس را زیر پا گذاشتهاند و به مقام قرب الهی نائل آمدهاند.
پیامبر (ص) در روایت مذکور، فرموده است که ششس خصلت را بپذیرید [و به آن عمل کنید]، من نیز در مقابل بهشت را برای شما میپذیریم [، یعنی بهشت را برای شما تضمین میکنم]:
1- اول اینکه زمانی که سخن میگویید، دروغ نگویید.
دروغ گفتن، اعتماد را از انسان سلب میکند؛ مثلاً اگر انسان به زن و فرزند خود دروغ بگوید، زن و فرزند نسبت به او بیاعتماد میشوند و تبدیل کردن این بیاعتمادی به اعتماد، کار مشکلی است. دروغ گفتن یکی از معضلاتی است که جامعه به آن مبتلاست و این امر برای بعضی به عادت تبدیل شده است، تا جایی که نمیتوانند دروغ نگویند؛ در حالی که این دروغ گفتنها باعث میشود که انسان از چشم دیگران بیفتد و به اصطلاح عامه به یک فرد خالیبند معروف شود.
2- دوم اینکه اگر وعدهای دادید خُلف وعده نکنید.
خُلف وعده نیز بیاعتمادی را در پی دارد. بنابراین، اگر انسان وعدهای داده است؛ مثلاً پولی قرض گرفته است و وعده داده است که در فلان موعد مقرر آن را برگرداند، در زمان تعیین شده آن را پس دهد نه اینکه با بهانههای مختلف آن را به تأخیر اندازد. انسان حتی به زن و فرزند خود وعدهای ندهد که آن را نمیتواند عمل کند زیرا فرزند انسان نیز از پدر و مادر خود یاد میگیرد و وقتی ببیند وعده میدهند و عمل نمیکنند، اولاً نسبت به آنها بیاعتماد میشود و ثانیاً خود او نیز خُلف وعده کردن را از پدر و مادر یاد میگیرد. بنابراین، انسان به وعدهای که میدهد باید عمل کند و اگر به هر دلیلی نتوانست به آن عمل کند در اولین فرصت از تأخیری که به وجود آمده است، عذرخواهی کند.
3- سوم اینکه اگر امانتی به شما سپرده شد، خیانت نکنید.
انسان باید نسبت به امانتی که به او سپرده میشود اعم از امانت مالی و امانت اجتماعی (مسئولیت اجتماعی) خیانت نکند.
4- چهارم اینکه چشم خود را از نگاه به محارم الهی ببندید.
انسان مؤمن حجب و حیا دارد و به هر چیزی نگاه نمیکند.
5- پنجم اینکه دامن خود را از آلودگیها حفظ کنید.
6- ششم اینکه دست و زبان خود را نگاه دارید.
کنترل دست و زبان خیلی مهم است. یکی از مشکلات بزرگ جامعه، رها بودن زبان است، تا جایی که گاهی مشاهده شده است که بعضی تا پای از بین بردن آبروی دیگران از پای نمینشینند.
[1]. علامه مجلسی (محمدباقر)، بحارالأنوار (ط- بیروت)، ج68، ص286؛ محمد بن على، ابن بابويه (شیخ صدوق)، الأمالی، ص90.
