تذکر اخلاقی: توجه به گناهان خود، مهمتر از توجه به گناه دیگران 95/11/13
روایت اول: قال مولانا الإمام الحسین بن علی (ع): «إِيَّاكَ أَنْ تَكُونَ مِمَّنْ يَخَافُ‏ عَلَى الْعِبَادِ مِنْ ذُنُوبِهِمْ‏ وَ يَأْمَنُ الْعُقُوبَةَ مِنْ ذَنْبِهِ»[1].
حضرت اباعبدالله الحسین (ع) در روایت مذکور، فرموده است که مبادا از كسانى باشى كه از گناه ديگران بيمناكند و از كيفر گناه خود آسوده خاطرند.
بعضی از افراد نسبت به دیگران دلسوزی می‎کنند و غصه می‎خورند که چرا افراد جامعه گناه می‎کنند و چرا فساد و منکرات جامعه را فرا گرفته است و خطاکاران و گناهکاران، روز قیامت چگونه در محضر عدل الهی پاسخگو خواهند بود، ولی نسبت به گناهان خود و عقوبتی که در انتظارشان خواهد بود، بی‎تفاوتند.
روایت مذکور، می‎خواهد بگوید که دلسوزی انسان نسبت به دیگران خوب است، ولی انسان قبل از دلسوزی نسبت به دیگران، باید نسبت به خود دلسوزی کند و از گناهان و عقوبت آنها غافل نشود لذا روایات زیادی مبنی بر این وارد شده است که انسان در بُعد معنوی نخست به فکر خود باشد و بعد به فکر دیگران باشد؛ بر خلاف امور مادی که انسان نخست باید به فکر دیگران باشد و بعد به خودش بپردازد.
روایت دوم: عن الإمام الهادی (ع): «مَنْ هَانَتْ‏ عَلَيْهِ نَفْسُهُ‏ فَلَا تَأْمَنْ‏ شَرَّهُ»[2].
امام هادی (ع) فرموده است که از شرّ كسى كه خودش را سبک شمارد، ايمن مباش.
برای کسانی که همه راه‎ها را رفته‎اند و همه چیز را تجربه کرده‎اند و از خدا و از خلق خداوند حیا نمی‎کنند، هیچ چیز مهم نیست لذا بی‎پروا و دریده می‎باشند و انسان باید از این‎گونه افراد بترسد زیرا این افراد برای شخصیت خود ارزش قائل نیستند. بنابراین، شخصیت دیگران نیز برای آنها ارزشی نخواهد داشت.
روایت مذکور، در حقیقت راه را به انسان نشان می‎دهد که با چه کسی معاشرت کند و از چه کسی دوری گزیند.
روایت سوم: عن الإمام العسکری (ع): «مَا أَقْبَحَ‏ بِالْمُؤْمِنِ‏ أَنْ تَكُونَ لَهُ رَغْبَةٌ تُذِلُّهُ»[3].
امام عسکری (ع) فرموده است که برای مؤمن چقدر زشت است که خواسته و آرزویی داشته باشد كه سبب ذلّت و خوارى او گردد.
بعضی از افراد برای رسیدن به خواسته خود، به هر کاری دست می‎زنند و هر ذلّت و خواری را به جان می‎خرند تا به آرزو و خواسته خود برسند و این کاری بس زشت و ناخوشایند است چرا که شخصیت انسان خیلی بالاتر از این است که خود را در برابر دیگران کوچک کند. انسان فقط باید در برابر خدای متعال کرنش کند و سر تعظیم فرود آورد و کرنش در برابر غیر خداوند، زشت و ناپسند است.
امام علی (ع) در وصف متقین فرموده است: «عَظُمَ‏ الْخَالِقُ‏ فِي أَنْفُسِهِمْ فَصَغُرَ مَا دُونَهُ فِي أَعْيُنِهِمْ»[4]؛ خداوند متعال نزد مؤمنین، بزرگ و غیر خداوند، در چشم آنها کوچک جلوه می‎کند.

[1]. حسن بن على، ابن شعبه حرانى، تحف‎العقول، ص240.

[2]. همان، ص483.

[3]. همان، ص489.

[4]. همان، ص159.