اثر نیکی به پدر در دنیا95/11/20
روایت اول: قال مولانا الإمام الصادق (ع): «بَرُّوا آبَاءَكُمْ يَبَرَّكُمْ أَبْنَاؤُكُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِسَاءِ النَّاسِ تَعِفَّ نِسَاؤُكُمْ»[1].
آثار وضعی اعمال انسان به گونهای است که آنچه را میکارد، درو میکند. آثار وضعی اعمال انسان بعضاً در همین دنیا بعد از مدتی ظاهر میشود و نیاز نیست تا مرگ انسان فرا رسد و محاسبه اعمال در روز قیامت آغاز شود تا اثر عملش را مشاهده کند، بلکه بعضی از اعمالی که از انسان صادر میشود به گونهای است که اثرش در همین دنیا ظاهر میشود.
امام صادق (ع) در روایت مذکور به دو عمل از اعمال انسان که اثرش در همین عالم دنیا ظاهر میشود، اشاره کرده است:
اول اینکه، با پدران خود خوشرفتارى کنید تا مشمول خوشرفتارى فرزند خود گردید.
کسانی که در زندگی دنیوی خود نسبت به پدر و مادر نیکی میکنند و با احترام رفتار میکنند، اثر وضعی تکریم و احترام پدر و مادر این است که بعداً که آنها دارای فرزند شدند، فرزند آنها نیز نسبت به آنها با احترام و نیکی رفتار خواهد کرد. گاهی مشاهده میشود که بعضی افراد هیچ حرمتی برای پدر و مادر خود قائل نیستند و نسبت به پدر و مادر خود بدرفتاری میکنند، این افراد باید متوجه باشند که اثر این رفتار در همین دنیان گریبانشان را خواهد گرفت و دیر یا زود فرزندشان نسبت به آنها همین رفتار را خواهد داشت و بر عکس، کسانی که نسبت به والدین خود رفتاری همراه با تکریم و احترام دارند، در همین دنیا فرزندشان نسبت به آنها با تکریم و احترام رفتار خواهند کرد.
دوم اینکه، نسبت به زنان مردم رعایت عفّت و پاکدامنى بنمایید تا زنانتان عفیف و پاکدامن گردند.
کسانی که نسبت به زنان مردم عفت پیشه کنند و از نگاه به زنان مردم چشم پوشی کنند و برای آنان حریم نگه دارند، زنانشان پاکدامن خواهند شد. بنابراین، انسان باید بداند که هر عملی اثری دارد که بسیاری از آن آثار در همین عالم دنیا ظاهر میشوند لذا انسان باید رفتار خود را اصلاح کند تا دیگران نیز رفتار خود را در قِبَل او اصلاح نمایند.
روایت دوم: عن الإمام الکاظم (ع): «إِيَّاكَ أَنْ تَمْنَعَ فِي طَاعَةِ اللَّهِ فَتُنْفِقُ مِثْلَيْهِ فِي مَعْصِيَةِ اللَّهِ»[2].
امام کاظم (ع) در روایت مذکور، فرموده است که بپرهیز از اینکه در راه طاعت خدا از دارایى خویش مضایقه کنى، که دو برابرش را در نافرمانى خدا خرج کنى.
بعضی از انسانها از انفاق در راه خدا بخل میورزند و به هر بهانهای متوسل میشوند تا از هزینه کردن در راه خدا شانه خالی کنند، این گونه انسانها که در راه خدا انفاق نمیکنند معمولاً پول و دارایی خود را در راه نافرمانی خداوند مصرف میکنند. بنابراین، انسان باید از انفاق در راه خدا دریغ نکند، چرا که کسی که از سرمایهاش در راه خدا انفاق نکند آن سرمایه را در راه معصیت خدا هزینه خواهد کرد.
روایت سوم: عن امام العسکری (ع): «مَا تَرَكَ الْحَقَ عَزِيزٌ إِلَّا ذَلَ وَ لَا أَخَذَ بِهِ ذَلِيلٌ إِلَّا عَزَّ»[3].
امام عسکری (ع) فرموده است که هيچ عزيزى حقّ را رها نكند مگر آن كه ذليل گردد و هيچ ذليلى به حقّ نياويزد مگر آن كه عزيز شود.
بنابراین، ملاک عزت و ذلت، پیروی کردن از حق است که هر جا که انسان حق را پیروی کند عزیز خواهد شد و هر جا که حق را رها کند چیزی جز ذلّت و خواری نصیبش نخواهد شد، کما اینکه مردم ایران در سایه انقلاب اسلامی به عزّت رسیند و در دنیا عزیز شدند و این به خاطر این بود که مردم انقلابی ایران که عموماً از طبقات پایین و متوسط جامعه بودند با حق و انقلاب اسلامی همراهی کردند.
[1]. حسن بن على، ابن شعبه حرانى، تحفالعقول، ص359.
[2]. همان، ص408.
[3]. همان، ص489.