جلسه دوم فاطمیه دفتر آیت الله وحید/ مسیر هدایت الهی با قرآن و ائمه(ع) و وسایل شفاعت پیامبر(ص)

قرآن و ائمه اطهار(ع) دو حقیقت نازل شده همراه پیامبر(ص) برای هدایت مردم

اعوذ بالله من الشيطان الرجيم. بسم الله الرحمن الرحيم. الحمد لله رب العالمين و صلّي الله علي سيدنا و نبينا محمد و آله الطاهرين و اللعنة علي اعدائهم اجمعين. خدای متعال هادی همه مخلوقات است. «الله نور السموات والارض»(نور/35) و ذیل این آیه در روایت فرمود: «أَی هادٍ من فی السموات و هادٍ من فی الارض»(1) مخلوقات در پرتو نور الهی است که در مسیر الهی هدایت می شوند و در درجات متناسب خودشان قرار می گیرند. خدای متعال هدایت خود را که همه کائنات محتاج او هستند در وجود مقدس نبی اکرم(ص) متمثل فرموده است. بنابراین همه با نور ایشان به سوی خدا هدایت می شوند و محتاج به شفاعت نبی اکرم(ص) هستند. و از طرفی خدای متعال آنچه لازمه این هدایت بوده را به این پیامبر داده است و دو حقیقت را همراه ایشان کرده است.

کتاب خدا وسیله هدایت است، «الم * ذَالِكَ الْكِتَبُ لَا رَيْبَ فِيهِ هُدًى لِّلْمُتَّقِينَ»(بقره/1-2) هدایتهای قرآن همه هدایتهای خدای متعال است و اگر کسی تبع رضوان خدا متعال شد، بوسیله این کتاب هدایت می شود. خداوند در جای دیگر می فرماید: «یَا أَیُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءتْکُم مَّوْعِظَةٌ مِّن رَّبِّکُمْ وَشِفَاء لِّمَا فِی الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِّلْمُؤْمِنِینَ»(یونس/57) برخی گفته اند این آیه 4 مقام دستگیری و هدایت است. مقام اول مقام یقظه است. مواعظ قرآن در درجه اول ما را بیدار می کند. ما تا بیدار نشدیم و خودمان و راه و هدفمان را درک نکنیم به راه نخواهیم افتاد. در مرحله بعد باید بیماریها و عیوب انسان رفع شده و صاحب قلب سلیم گردد. پس طبق این آیه وقتی انوار قرآن بر قلبی وارد شد، این دل بیدار را شفا می دهد و همه عیوب او را مرتفع می کند.

حال اگر کسی این دو قدم را با قرآن برداشت و از این دو نور قرآن استفاده کرد و به بیداری و هوشیاری و سلامت دل رسید، آنگاه قرآن این انسان بیدار شده و به سلامت رسیده را به سمت خدای متعال هدایت می کند(هدیً) و در پایان(رحمة للعالمین) این قرآن حامل رحمت الهی است برای مؤمنین که بزرگان فرموده اند این رحمت، رحمت رحیمیه است مثل نور یقین، رضا، توکل، ایمان، توحید و ارزاق باطنی.

پس یکی از وسایط دستگیری و شفاعت نبی اکرم(ص) این کتاب مجید است که از دنیا ما را هدایت می کند و تا عالم آخرت سیر می دهد. اگر قرآن در دل انسان محقق شد. باندازه ای که انسان استضائه به نور قرآن کرده است در بهشت درجه دارد، به طوریکه در بهشت به هر کسی می گویند: «إقرأ و ارق»(2) خدای متعال چنین کتابی را برای هدایت ما به پیامبر گرامی داده است.

ائمه اطهار(ع) دومین وسیله رسول خدا ص برای هدایت امت

دومین وسیله ای که خدای متعال همراه پیامبر نازل کرده و طریق شفاعت و هدایت نبی اکرم(ص) قرار داده است، وجود مقدس اهل بیت(ع) هستند. خدای متعال در قرآن به پیامبر گرامی بشارت می دهد که: «إِنَّمَا أَنتَ مُنذِرٌ وَلِكُلِّ قَوْمٍ هَادٍ»(رعد/7) شما انذار می کنید. همه را بیدار می کنید و هدایت شما بر اقوام بوسیله ائمه(ع) می رسد. پس دومین نوری که با نبی اکرم(ص) نازل شده، نور ائمه(ع) است که اگر قلبی نورانی به نور امام شد، خودش می شود خورشید.

رسول خدا(ص) در آخرین روزهای حیاتشان اینطور نقل کرده اند: «إِنِّی تَارِكٌ فِیكُمُ الثَّقَلَیْنِ كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي» این دو حقیقتی که پیامبر با خودشان پایین آوردند، دیگر بالا نبردند. حضرت خود عروج فرمودند ولی این دو حقیقت را که از هم جدا شدنی نیستند باقی گذاشتند. موطن قرآن، قلب امام است.

نزول دو حقیقت قرآن و ائمه(ع) بر پیامبر از طریق وجود مقدس فاطمه زهرا(س)

این دو حقیقتی که به پیامبر گرامی عطا شده و وسیله هدایت حضرت هستند، از طریق فاطمه زهرا(س) نازل شده است. خدای متعال انوار ائمه(ع) را به نبی اکرم(ص) عطا کرده و این در حالی است که انوار ائمه(ع) در وجود مقدس فاطمه زهرا(س) تجلی می کند. خداوند می فرماید: «أخرج منها أنوار أئمّتی»

از این جهت است که در آیه نور مشکات نبی اکرم(ص) که قلب نبی اکرم(ص) است و در او چراغ توحید برافروخته شده است به فاطمه زهرا(س) و همه چراغهایی که در وجود مقدس فاطمه زهرا(س) برافروخته شده به ائمه(ع) تفسیر شده است. یعنی ائمه(ع) از طریق فاطمه زهرا(س) بر این عالم تجلی کرده اند. «نورٌ عَلی نور» در روایت فرمود: «أی امام بعد امام من ولد فاطمة»(3)

پس هم ائمه(ع) از مصدر جلال فاطمه زهرا(س) به این دنیا آمدند و هم قرآن در بستر مقدس ایشان نازل شده است. آنجا که می فرماید: «إنّا أنزلناه فی لیلة القدر * و ما أدریک ما لیلة القدر» حال این لیلة القدر چیست که قرآن در ظرف مقدس او بر نبی اکرم(ص) تنزل پیدا کرده است؟ در روایت فرمود: «اللیلة فاطمة والقدرُ الله»(4) لیلة القدر وجود مقدس فاطمه زهرایی است که انتساب خاص به خدای متعال دارد. حضرت «خاصّة الله» هستند. لیلة القدر فاطمه ای است که منسوب به خدای متعال است. اگر ظرف نزول قرآن است، «خاصّة الله» است. خداوند می فرماید: «هَذَا نُورٌ مِنْ نُورِي أَسْكَنْتُهُ‏ فِي‏ سَمَائِي‏ خَلَقْتُهُ مِنْ عَظَمَتِي أُخْرِجُهُ مِنْ صُلْبِ نَبِيٍّ مِنْ أَنْبِيَائِي أُفَضِّلُهُ عَلَى جَمِيعِ الْأَنْبِيَاءِ وَ أُخْرِجُ مِنْ ذَلِكَ النُّورِ أَئِمَّةً يَقُومُونَ بِأَمْرِي يَهْدُونَ إِلَى حَقِّي وَ أَجْعَلُهُمْ خُلَفَائِي فِي أَرْضِي بَعْدَ انْقِضَاءِ وَحْيِي‏»(5) این شأن وجود مقدس فاطمه زهرا(س) است.

همه هدایتی که خداوند متعال بر نبی اکرم(ص) نازل کرده و به ایشان عطا کرده، متمثل در ظرف وجودی فاطمه زهرا(س) است. هم قرآن در متن وجودی ایشان نازل شده و هم ائمه(ع) انوار جلال و جمالشان از وجود فاطمه زهرا(س) در این عالم طلوع کرده و ساطع شده است.

لذا همه مشکات هدایت نبی اکرم(ص)، فاطمه زهرا(س) هستند. حضرت واسطه رسیدن هدایت نبی اکرم(ص) هستند. واسطه اتصال عالم به وجود مقدس رسول الله(ص) و خدای متعال هستند. هر خیری در عالم است به واسطه ایشان و از کوثر نبی اکرم(ص) است. همه خیرات از طریق ایشان بر عالم نازل می گردد.

پی نوشت ها:

(1) الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏1، ص: 115

(2) الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏2، ص: 606

(3) الكافي (ط - الإسلامية)، ج‏1، ص: 195

(4) تفسير فرات الكوفي، ص: 581

(5) علل الشرائع، ج‏1، ص: 180