تاريخ پخش :: 1358/12/14 تولی و تبری
بايگاني سالانه - 1358
قابل توجه کاربران محترم:
برنامه درسهایی از قرآن، پس از ضبط پیاده می شود و به جهت حفظ امانت، متن کامل آن در سایت قرار می گیرد، اما همواره بخش هایی از برنامه به جهت محدودیت زمان و رعایت حال مخاطبان، از تلویزیون پخش نمی گردد، آنچه به عنوان برنامه ی درسهایی از قرآن قابل استناد است، آن چیزی است که از تلویزیون پخش می گردد و در فایل صوتی برنامه قابل دسترسی می باشد.
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی محمد و آل محمد.
بحث این جلسـه ما درباره تبری است، یعنی انسان نمی‌تواند بی تفاوت باشد بعضی‌ها هستند خوبی را خوب می‌گویند بدی را بد می‌گویند بعضی‌ها فقط خوبی‌ها را می‌گویند اما بدی‌ها را نمی‌گویند بعضی‌ها نه خوبی را می‌گویند نه بدی را بعضی‌ها بدی را می‌گویند خوبی را نمی‌گویند.
ما در اسلام تشوق داریم، كسانی كه می‌آمدند زكات و مالیات را به پیغمبر می‌دادند خدا به پیغمبر می‌گوید «وَصَلِّ عَلَیْهِمْ» التوبة/103 بر اینها درود بفرست، چرا؟ «إِنَّ صَلَاتَكَ سَكَنٌ لَهُمْ» التوبة/103 تو كه درود می‌فرستی دلشان خوش می‌شود تشویق كن، بدی را هم همانطوری بگو كه خدا گفته، اگر شما با اشاره می‌توانی به من بفهمانی كه من گناه نكنم حق نداری داد بزنی، حتی پدر و مادر، دختر و پسر توی خانه خلاف می‌كنند روبه روی مهمانها پدر می‌تواند به دخترش بگوید بیا و او را ببرد توی اتاق دیگر و بگوید این كار تو خلاف بود می‌توانی مخفیانه بگویی یكمرتبه روبروی مهمانها داد می‌زنی توهین كردن درست نیست اگر بنده توی ماشین می‌توانم خلافی را تنگ گوش راننده یا مسافر یا بغل دستی‌ام بگویم از عقب ماشین حق ندارم داد بزنم كسی كه می‌تواند بدون آبروریزی جلوی فساد را بگیرد حق ندارد داد بزند حتی جنایتكار را حق نداری به او داد و بیداد بگویی.
زن زنا كاری را كه روبروی چشم مردم زنا كرده بود او را آورند كه ادب كنند، باید شلاق بخورد وقتی داشتند او را تنبیه می‌كردند یك كسی بد و بیرا هم به او گفت امام فرمود حق دارید تنبیه كنید اما حق ندارید حرف زشت بزنید.
امام صادق(علیه السلام) سالها با شخصی رفیق بود بعد دید این به یك نفر فحش مادر داد به نوكری كه داشت، امام فرمود چرا فحش دادی؟ گفت آقا این مادرش مسلمان نیست طوری نیست كه فحش بدهی، فرمود مادر ایشان مسلمان نیست اما شما حق ندارید فحش بدهید. اسلام می‌گوید اگر كسی آبروی كسی را ریخت گفت برو تو كه اهل زنا هستی برو تو كه. . . عبارتی گفت و نسبت ناروایی داد حدود اسلام چند تا است؟
شخصی می‌گفت اگر كسی غیبت كسی را بكند همه خوبی هایش از بین می‌رود چرا؟ گفتم برای اینكه آن طرف هم چند سال زحمت كشیده تا آبرو درست كرده بود حالا این با یك غیبت آبروی چندین ساله‌اش را می‌برد. حضرت علی(علیه السلام) در جنگ دید كه یكی از طرفدارهایش فحش داد به آن طرف دیگر، حضرت فرمود دشمن است شمشیر می‌زند شمشیر می‌زنی، اما فحش نده من دلم نمی‌آید كه یاران علی بد زبان باشند حتی به دختر حتی به پسر.
بعضی‌ها خوبی را می‌گویند بدی را هم می‌گویند، اینها انسان هستند بعضی خوبی را می‌گویند اما بدی را نمی‌گویند اینها متملق هستند، بعضی‌ها بدی را می‌گویند اما خوبی را نمی‌گویند اینها حسود هستند و مغرض، بعضی‌ها نه خوبی را می‌گویند و نه بدی را اینها سیب زمینی هستند این مقدمه بود برای بحث تبری.
تبری یعنی چه؟ یعنی انسان بدی را كه دید عكس العمل نشان بدهد اگر می‌شود با دست جلوی فساد را بگیرد، اگر نمی‌شود با قدرت، و اگر با قدرت و زبان هم نمی‌تواند قلباً، باید عكس العمل داشته باشد و بی تفاوت نباشد. من چند تا آیه می‌نویسم كه آدم بی تفاوت بد است و آدم حتماً باید از دشمنان خدا دوری كند.
«إِذَا سَمِعْتُمْ آیَاتِ اللَّهِ یُكْفَرُ بِهَا وَیُسْتَهْزَأُ بِهَا فَلَا تَقْعُدُوا مَعَهُمْ» النساء/140 اگر در یك جلسه‌ای نشستید و دیدید در آن جلسه به مردان خدا، به قانون خدا، به راه خدا، نیش می‌زنند شما حق ندارید آنجا بنشینید نگو حالا ببینیم چی می‌خواهند بگویند. بعد از انقلاب به قدری به شخصیت‌ها و افراد تهمت می‌زنند كه. . . اینها درست نیست.
در رژیم قبل یكی از نمایندگان مجلس شورا آمده بود خدمت امام گفت آقا فلان قانون ضد اسلامی می‌خواست توی مجلس شورا تصویب بشود من از آن جلسه رفتم، بیرون امام فرمود این كافی نیست شما باید جلسه را به هم بزنید، انسان اگر قدرت دارد و شخصیت حقوقی دارد باید جلسه را به هم بزند حالا یكوقت كسی امكانات برایش نیست خودش باید بیرون برود اما اگر یك نفر وكیل است نماینده ملت است و شخصیت حقوقی دارد این حق دارد جلسه را به هم بزند البته در یك شرایطی درست است و در یك شرایطی هم درست نیست.
«مَا كَانَ لِلْمُشْرِكِینَ أَنْ یَعْمُرُوا مَسَاجِدَ اللَّهِ» التوبة/17 مشركین حق ندارند مساجد را آباد كنند یعنی اگر مشركین خواستند به تو كمك هم بكنند كمك آنها را قبول نكن. دشمن حضرت علی(علیه السلام) برای یكی از طرفداران حضرت علی حلوا فرستاد برگرداندند. گاهی هبه‌ها و هدیه‌ها باید كنترل بشود یكی از افسرها سحر غذا درست كرده بود آمد در خانــه حضرت علی(علیه السلام) در زد و غذا را داد حضرت فرمود این غذا را دادی كه اگر فردا خلاف كردی من جلوی تو را نگیریم درست نیست برگردادن، اسم آنرا طارق گذاشت یعنی ستاره‌ای كه شب پیدا می‌شود امام اسم این افسر را طارق گذاشت یعنی شب پیدایت شد این كاسه حلوا را شب آوردی.
شخصی رفته برای اسلام كارهایی انجام داده پولی هم برای حكومت اسلامی آورده به امام داد و گفت آقا اینر خرج عزت اسلام كنید یك دو هزار تومانی هم به خودم بدهید كادو، امام فرمود اگر توی خانه‌ات نشسته‌ای به تو می‌دادند؟ گفت نه، فرمود پس آن پولی را هم كه به تو داده‌اند بخاطر اسلام داده اند.
اگر جایی زلزله آمد و سیل آمد و مشركین خواستند دست به ساختمانهایی بزنند ولی این ساختمانشان برای اینكه هدفشان را پیاده كنند شما باید مواظب این جهت‌ها باشید. منافقینی كه همه‌اش كارشكنی می‌كنند در مقابل اسلام و رهبر اسلام قانون اسلام را می‌گویند نه، كمك‌های اینها هم باید مورد قبول قرار نگیرد. «وَلَا تُصَلِّ عَلَى أَحَدٍ مِنْهُمْ مَاتَ أَبَدًا» التوبة/84 اگر یكی از اینها مرد به جنازه‌اش نماز نخوانید نگوئید حالا كه مرده برویم توی ختم او مرده فاسق. یكوقت در یك شهری یكی از این افراد ناجور مُرد روحانیون آنجا تصمیم گرفتند كه در مراسم شركت نكنند آقا به هر دری زدند كسی نیامد مردم می‌گفتند آقا این شغل ساواكی به قدری خراب است كه به مرده‌اش هم نماز نمی‌خوانند، این خیلی اثر تربیتی داشت. بر اینها نماز نخوانید یعنی بی تفاوت نباشید باید شدت عمل نشان داد.
ما فامیل یا همسایه‌هایی داریم كه ضد مكتب ما هستند و كارشكنی می‌كنند اولاً نباید هر كاری انقلابی باشد قرآن می‌فرماید اگر انحرافی دیدید حركت شما قهر آمیز نباشد راه اصلاح این است اگر انحراف دارد او را بسوی خدا دعوت كن «ادْعُ إِلَى سَبِیلِ رَبِّكَ بِالْحِكْمَةِ وَالْمَوْعِظَةِ الْحَسَنَةِ وَجَادِلْهُمْ بِالَّتِی هِیَ أَحْسَنُ» النحل/125 با استدلال و نصیحت، اخلاقی، اگر عدالت می‌خواهی در اسلام هست، الگو می‌خواهی در اسلام هست، چه كمبودی در امام علی هست؟ یك خورده استدلال بیاورید بعد هم موعظه بعد هم اگر دیدیم خشونت و سماجت و تبعیض ما هم مجادله كنیم به بهترین وجه.
گروه‌هایی قائل به این هستند كه تمام حركات باید انقلابی باشد، اسلام می‌فرماید اول حركت استدلالی، بعد هم حركت روحی و روانی و اخلاقی، عاقبت حركت قهر آمیز، برخلاف آنهایی كه می‌گویند هر حركتی باید انقلابی باشد. اینقدر در كشور ما هستند جوانهایی كه گول خورده‌اند یا لجبازی می‌كنند آدمهایی كه لجبازی می‌كنند مثل كسانی هستند كه خودشان را به خواب زده‌اند اگر آدم خواب باشد صدایش بزنی بیدار می‌شود اما اگر خودش را به خواب بزند لگد هم توی شكمش بزنی بیدار نمی‌شود قرآن می‌فرماید اگر شنیدید كه آیات خدا مورد كفر است و مورد استهزاء است بلند شوید و از جلسه بروید، اگر مشركین و منافقین می‌خواهند كمك كنند و در سایـه كمك می‌خواهند مكتب‌شان را پیاده كنند كمك اینها را برگردانید اگر یكی از منافقین و مشركین مُرد و خواستند از برنامه‌های عزاداری و مراسم سوء استفاده كنند به جنازه‌شان نماز نخوان با مخالفین برخورد قهر آمیز نداشته باش اول برخورد استدلالی بعد موعظه‌ای بعد انقلابی.
یك نفر را پیدا نمی‌كنید كه از اسلام فرار كرده باشد و اسلام را شناخته باشد، تمام افرادی كه پشت به اسلام می‌كنند می‌خواهند اسلام را نشناسند فقط گیرشان سر مسلمانهاست، یك كسی از مسجد آمد بیرون گفتند تو كه هنوز نمازت را نخوانده‌ای چرا برگشتی گفت من رفتم نماز جماعت بخوانم دیدم یك ربا خوار آنجا نشسته من بدم آمد از مسجد برگشتم، گفتند نماز جماعت را برگزار كنید اما اعتراض كنید و تصمیم بگیرید به این آدمی كه ربا خوار است سلام نكنید شما چرا از مسجد بیرون می‌روید بروید توی مسجد و او را از مسجد بیرون كنید، بسیاری از اینهایی كه پشت به اسلام می‌كنند اینهایی هستند كه اسلام را نشناخته اند.
گاهی در همسایه و دوستان و فامیل‌های ما افراد منحرفی هستند برخورد ما با اینها چی باشد؟ قرآن می‌گوید واجب است از اینها منزجر باشید واجب است اینها را از خودتان دور كنید، حالا اگر وابسته‌های فامیلی و عاطفی است چه كنیم؟ قرآن می‌فرماید «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تَتَّخِذُوا آبَاءَكُمْ وَإِخْوَانَكُمْ أَوْلِیَاءَ إِنْ اسْتَحَبُّوا الْكُفْرَ عَلَى الْإِیمَانِ» التوبة/23 یعنی پدر و برادر را دیگر سرپرست خودت قرار نده سرپرستی پدر و مادرت را قبول نكن اگر ترجیح دادند كفر را بر ایمان، گروهها و جمعیت‌هایی كه مسیر آنها مسیر شما نیست اول باید با استدلال با آنها برخورد كرد بعد اخلاق و نصیحت و بعد مجادله و بعد آیه می‌فرماید‌ای مسلمانها نگیرید پدرانتان را و نگیرید برادرانتان را سرپرست خودتان، اگر دیدید پدر و مادر ترجیح دادند كفر را بر ایمان بی تفاوت نباشید.
فلسفـه زیارت هم این است كه می‌رویم می‌گوئیم‌ای حسین جان(سِلْمٌ لِمَنْ سَالَمَكُمْ) با دوستان تو دوست هستم(وَ حَرْبٌ لِمَنْ حَارَبَكُمْ) با دشمنان تو دشمن هستیم و این قرارداد باید همیشه باشد كه گوش به فرمان حق باشیم.
والسلام علیكم و رحمه الله و بركاته
