شرح حدیث اخلاق | محل مصرف اموال

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
و الحمدلله رب العالمین

اِجعَلِ الدُّنیا دِرهَمَین (۱)
این دنباله‌ی فرمایشات جناب ابی‌ذر است. می‌فرماید که همه‌ی دنیا را دِرهَمَین [یعنی دو درهم] قرار بده؛

دِرهَماً أَنفَقتَهُ عَلَی عیَالِک وَ دِرهَماً قَدَّمتَهُ لِآخِرَتِک
یعنی همه‌ی موجودی خودت از دنیا -آنچه که از مال دنیا به دست می‌آوری- را به دو قسم تقسیم کن؛ قسم سومی نداشته باشد.
یک قسم آنچه که صرف می‌کنی برای زندگی خودت و عیالت که این یک امر لازم و واجبی است و باید انجام بدهی.
یک قسم هم آنچه که خرج می‌کنی برای آخرتت.

وَ الثّالِثُ یُضِرُّ وَ لَا یَنفَع لَا تُرِدهُ
اگر شق سومی، راه سومی برای خرج پیدا کردی، این ضرر می‌زند و فایده نمی‌رساند. «لَا تُرِدهُ» دنبال آن نرو، آن را اراده نکن.

حالا فرض بفرمایید این کارهای تشریفاتی زائدی که متأسفانه در بین مردم معمول است، انواع زوائد در زندگی ماها متأسفانه رایج است؛ در میان طبقات مختلف مردم؛ حالا چه مترفین و پول‌دارها و کسانی که مملو از مال دنیا هستند، چه حتی طبقات متوسط و آنهایی که دستشان برسد.
زوائد زیادی در زندگی هست، خرج می‌کنند، از سفر برمی‌گردند خرج‌های زائد می‌کنند، عروسی می‌کنند خرج‌های زائد می‌کنند، در عزا خرج‌های زائد می‌کنند، که نه خیر آن به امور اداره‌ی معیشت زندگی‌شان -اهل و عیال و زندگی متعارف مردم- می‌خورد، نه هم در راه خدا است؛ هیچ، تشریفات محض، اسراف محض.
می‌فرماید این آنی است که ضرر می‌رساند.

۱) الشافی، صفحه‌ی ۸۶۸