شرح حدیث اخلاق | حتمی بودن مرگ و تجسم اعمال انسان

بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدلله رب العالمین

فی الکافی عَن الصادقَ علیه‌السلام جاءَ جَبرَئیلُ اِلَی النَّبیُّ صلی‌الله‌علیه‌وآله فَقالَ یا محمد عِشْ ما شِئت فَاِنَّکَ مَیِّت (۱)
جبرئیل به پیغمبر عرض کرد که هرچه زندگی بکنی بالاخره سرانجام مرگ است.

وَ اَحبِب مَنْ شِئت فَاِنَّکَ مُفارِقُه
این هم تعبیر دیگری از همان بیان قبلی است با اندکی تفاوت. این هم جزو مسلمات عالم است که هر چه را که دوست بداری یک روزی از تو جدا خواهد شد.
همه‌ی این اشیائی که انسان در دنیا دوست می‌دارد، فرزند را، مال را، اشیای گوناگون را، مقام را، هر چه دوست می‌دارید، بدانید و بدانیم که قطعاً یک روز بین ما و این محبوب ما جدایی خواهد افتاد.

وَ اعمَل ما شِئت فَاِنَّکَ مُلاقیه
این از جمله‌ی آن چیزهایی است که حکمت است و می‌خواهند این را به ما تعلیم بدهند. این دیگر جزو بینات و ضروریات محسوس ما نیست.
می‌فرماید هر کاری که دوست می‌داری بکن؛ شک نداشته باش در اینکه با این کار ملاقات خواهی کرد. این کار را خواهی دید.
در قیامت بحث تجسم اعمال یکی از آن مباحث مهم است. فَمَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَیْرًا یَرَهُ وَ مَن یَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا یَرَهُ (۲)
عمل را می‌بینیم. باطن و حقیقت آن عملی که ما اینجا انجام می‌دهیم، آنجا خودش را به ما نشان می‌دهد.

۱) الشافی، صفحه‌ی ۸۷۴
۲) آیات ۷ و ۸، سوره‌ی مبارکه‌ی زلزلة
پس هر که به اندازه‌‌ى ذره‌‌اى نیکى کند آن را ببیند و هر که به اندازه‌‌ى ذره‌‌اى بدى کند آن را ببیند.