شرح حدیث اخلاق | عابدترین، سخی‌ترین و پرهیزگارترین مردم
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدلله رب العالمین
عنِ الصادقِ جعفرِ بنِ محمدٍ علیهماالسلام اِنَّ ابی حَدَّثَنی عن اَبیه عن جدِّه عن علیٍّ علیهم‌ُالسلام عن رسول‌الله صلی‌الله‌علیه‌وآله قال أعبَدُ الناس مَن أقامَ الفرائِض
می‌فرماید اعبد [مردم] این است؛ عابدترین این کسی است که فرائض را به جا می‌آورد. بعضی‌ها حرص و شوقی نشان می‌دهند به بعضی از مستحبات که خب فی‌نفسه در جای خود خوب است؛ اما همراه است با بی‌اعتنایی به واجبات؛ منطق شرع این را نمی‌پسندد و قبول ندارد. آنچه که در درجه‌ی اول اهمیت است فرائض است.
و اَسْخَی النّاس مَن اَدّیٰ زکاتَ مالِه
این هم همین‌جور، در مقابل آن کسانی است که پول خرج می‌کنند اما آنچه که بر آنها واجب است، آن را ادا نمی‌کنند؛ این سخاوت نیست.
سخی‌ترین آن کسی است که زکات مال را می‌دهد؛ حالا برای کسی که زکات بر او واجب است، [دادن] زکات، برای کسی که خمس بر او واجب است، [دادن] خمس.
و اَزهَدُ النّاس مَن اِجتَنَبَ الحرام
پارساترین مردم آن کسی است که از حرام اجتناب کند و الاّ اگر از زخارف دنیوی و جلوه‌های دنیا انسان اجتناب می‌کند و دامن خودش را برمی‌چیند که خب این فی‌نفسه خوب است اما [اگر] از گناهانی اجتناب نمی‌کند، این زاهد نیست.
و اَتقَی الناس مَن قالَ الحق فی ما لَهُ و علیه
پرهیزگارترین مردم هم آن کسی است که حق را بگوید؛ چه آن جایی که این حق بر او است یا برای او است.
۱) الامالی شیخ صدوق، صفحه‌ی ۷۲
