شرح حدیث اخلاق | اثر توبه عملی در عفو خداوند از گناهان گذشته
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم
الحمدلله رب العالمین
عَن الصّادِقِ جَعفرِ بنِ محمدٍ علیهماالسلام عن اَبیه عن آبائِه علیهم‌ُالسلام قالْ قالَ رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله مَن أَحسَنَ فیما بَقِیَ مِن عُمرِهِ لَم یُؤاخَذْ بِما مَضى مِن ذَنبِه (۱)
یعنی توبه‌ی عملی و رجوع از رفتار بد موجب می‌شود که خدای متعال از آنچه که از قبل از او سر زده است از گناهان صرفه‌نظر بکند.
وَ مَن أساءَ فیما بَقِیَ مِن عُمرِه اُخِذَ بالأوَلِ وَ الآخِر
اما اگر چنانچه انسان در این آخر عمر، در این سال‌های کهولت و پیری و نزدیکی به مرگ، رفتار خود را رفتار خوبی نکرد، آن‌وقت، هم این گناه، هم گناهان قبل به حسابش نوشته می‌شود. بنابراین این [حدیث] به ما می‌گوید که در هر لحظه‌ای که هستیم، رفتار را سعی کنیم از حالا خوب کنیم. یعنی آنچه که [از عمر ما] باقی مانده است، آن نقد است و در اختیار ما [قرار دارد اما] آنچه که رفت که رفت.
اینکه [گفته شده] «هر چه از عمر انسان باقی مانده» خب انسان که نمی‌داند [چه زمانی عمرش به پایان می‌رسد]. حالا جوان‌ها خواهند گفت که خب این حرف‌ها مال پیرمردها است؛ ولی واقع قضیه این است که نه، مال پیرمردها فقط نیست؛ چون جوان‌ها هم معلوم نیست چقدر بناست عمر بکنند. کسی چک تضمینی از خدای متعال نگرفته که حتماً باید فلان قدر عمر کند.
۱) الامالی شیخ صدوق، صفحه‌ی ۱۱۱
