عَنْ اَميرِالمُوْمِنينَ عَلَيْهِ السَّلامُ قالَ: قالَ رَسولُ الله صَلّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم:
لاقَوْلَ اِلاّ بِعَمَلٍ وَ لاقَوْلَ وَلا عَمَلَ اِلاّ بِنِيَّةٍ وَ لا قَوْلَ وَ لا عَمَلَ وَ لانِيَّةَ اِلاّ بِإِصابَةِ السُّنَّةِ[1]
ترجمه حدیث: حضرت امیرالمؤمنین علی علیه السلام فرمودند که پیغمبر اکرم صَلّی اللهُ عَلیهِ وَ آلِهِ وَ سَلَّم فرمودند:
هيچ گفتار و سخن ارزشمندي نيست، مگراين که همراه با عمل نيک باشد و هيچ گفتار خوب و هيچ عمل نيک نيست، مگر اين که همراه نيّت خوبي باشد، و هيچ گفتار و عمل و نيتي نيست که ارزشمند و الهي باشد، مگر اين که برطبق دستور و سنت الهي باشد.
شرح حدیث: انسان چه بسا حرف خوب بزند، ولي کار بد انجام دهد. بدتر اينکه حرف بد بزند و عمل بد هم انجام دهد. در قرآن کريم سوره مبارکه صف آيه 3 میفرماید: «يا اَيُّها الذَّينَ آمَنُولِمَ تقُولُون ما لاتَفعَلُون» اي کساني که ايمان آورده ايد! چرا سخني مي گوييد که به آن عمل نمي کنيد؟! ممکن است انسان حرف خوب بزند و عمل و کارنيک هم انجام دهد، ولي درونش همسو نباشد با آنها. يعني براي خدا نباشد، بلکه براي خلق خدا و رسيدن به مال، مقام، شهرت و مدح مردم و... باشد. چنين کسي اخلاص در گفتار و عمل ندارد.
ممکن است گفتار و عمل و نيّت او الهي باشد، اما دستورات و فرامين الهي راکه فقط از طريق پيامبر و ائمه معصومين علیهم السلام بيان شده است انجام ندهد، مثلاً درنماز به دستورات و حدود الهي توجّه نکند و به نمازش اضافه کند و بگويد: حال کردم. به هرعملي خارج از دستورات الهي اضافه کند با برداشت عقل و دل، خود اينها و حال کردنهاي اين چنيني، شيطاني است. با ادب و احترام به اين افراد مي توان گفت: فقط، عشق الاهي.
بايد اعمال اين چنين راکنار گذاشت و براي رسيدن و تقّرب و وصول اليالله فقط راه انبيا و اولياي الهي علیهم السلام را پيمود؛ چون راه راست و صراط مستقيم يک راه بيشتر نبوده و آن هم راه رسول خدا، اميرالمؤمنين، فاطمه زهرا و ائمه طاهرين و امام زمان صلوات الله عليهم اجمعین مي باشد.
[1] اصول کافی، جلد 1، صفحه 70