رُوِيَ عَن الصّادِقِ عَلَيهِ السَّلامُ قالَ:
كَم مِن نِعمَةٍ لله تَعالي عَلي عَبدِه في غَيرِ اَمَلِه وَ كَم مِن مُوَمِّلٍ اَمَلاً اَلخِيارُ في غَيرِه[1]
ترجمه حدیث: حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمودند: چه بسيارند نعمتهايي كه خداوند متعال به بنده خود عطا ميكند، بدون آن كه بنده آرزوي آن نعمتها را كرده باشد؛ و چه بسيار آرزومنداني كه چيزهايي را آرزو ميكنند كه خير و صلاح آنان در آن آرزو نيست.
شرح حدیث: خداوند به انسان نعمتهايي عطا ميكند كه حتي به فكر و ذهن او خطور نكرده كه آرزويش را بكند و هيچ گونه درخواستي هم نكرده است؛ نعمتهاي فراواني كه من نميخواستم و نميدانستم، ولي خداوند از روي فضل و رحمت خويش و بنا بر مصلحت و خير انسان چه مادي و چه معنوي به او عنايت فرموده است. چه بسا انسان آرزويي ميكند و به دنبال آن ميرود و به آن هم ميرسد، ولي بعد از رسيدن به آن آرزو تازه مصيبت و گرفتاري او شروع شده و پشيمان ميشود.
آرزو و درخواست نعمتي از خداوند نكردي ولي چون خير تو در آن بود به تو داده است. گاهي نيز آرزو و درخواستي كردي و به بعضي از آنها رسيدي؛ اما ديدي وامصيبتا و بيخود آرزو كردهاي. مانند مال، مقام، فرزند، فلان همسر و... انسان كه علم و قدرت كافي ندارد و خير و صلاح خويش را آنچنان كه بايد نمي داند، چه بايد بكند؟! بهترین و تنها راهحل این است که آرزوها و حاجتهای خود را نیز به عهده او بگذارد؛ زیرا خیر خود را تشخیص نمیدهد که چه بخواهد تا به نفع او باشد؛ پس بايد نفع و خير را از خدا بخواهد تا او خودش انتخاب كند. ولي انتخاب راه درست و صحيح برعهده خود انسان است.
نميشود كه كارهاي انسان شر باشد ولي از خداوند طلب خير كند؛ زيرا نتيجه عمل شر، شر است. ولي ثمره و ميوه خوبي، خير و بركت است. انسان بگويد: «حسبُنا الله و نعمَ الوَكيل» و يا «اُفوِّضُ اَمري اِلَي الله»
[1]بحارالانوار، جلد 75 ، صفحه 243