غزه؛ تراژدی تاریخ فلسطین

منطقه محاصره شده غزه که در جنوب ساحل فلسطین کنار دریای مدیترانه و شمال شرق شبه جزیره سینای مصر واقع است را باید رخساره یی از تراژدی تاریخ سرزمین فلسطین نامید. ساکنان باریکه غزه به مساحت ۳۶۰ کیلومتر مربع (طول ۴۰ کیلومتر و عرض ۹ کیلومتر) از صدها سال پیش تاکنون شاهد اشغال، ستم و سیطره بیگانگان به ویژه صهیونیست ها بوده و هستند.
باریکه غزه از قدیمی ترین مناطق خاورمیانه محسوب می شود و به نوشته مورخان و پژوهشگران، کنعانیان سه هزار سال پیش از میلاد مسیح (ع) در این منطقه سکنی گزیدند. این باریکه بین مصر و سرزمین شام که روزگاری شامل فلسطین، سوریه، لبنان و اردن کنونی بود، واقع شده است و زمانی دروازه آسیا و آفریقا محسوب می شد و محل عبور کاروان های تجاری بود.
به باور مورخان، در قرن پانزدهم قبل از میلاد، یکی از شاهان مصر به نام «ثیتموری» بر باریکه غزه حکم می راند و سپس حاکمیت این منطقه به دست امپراتوری روم شرقی (بیزانس) رسید. در قرن هشتم پیش از میلاد، آشوریان باریکه غزه را تصاحب کردند و از قرن سوم تا اول قبل از میلاد، نزاع میان مصری ها و برخی شامی ها (ساکنان سوریه کنونی) بر سر این منطقه مهم فلسطین در جریان بود.
در قرن های اول تا هفتم میلادی مسیحیان بر باریکه غزه مسلط بودند و با ظهور دین اسلام در قرن هفتم، ساکنان این باریکه به این دین رو آوردند و «عمروعاص» در همین قرن و پس از آنکه به مصر لشکرکشی کرد، توانست وارد غزه شود. در قرن دوازدهم میلادی، صلیبیون باریکه غزه را اشغال کردند و در قرن ۱۶ میلادی امپراتوری عثمانی بر آن حاکمیت یافت و سپس فرانسوی ها در جریان جنگ علیه مصر، این منطقه را به اشغال خود درآوردند.
در ابتدای قرن بیستم میلادی و پس از سقوط و تجزیه امپراتوری عثمانی، نیروهای انگلیسی وارد باریکه غزه شدند و تا پس از جنگ جهانی دوم و تاسیس رژیم اسرائیل در سرزمین فلسطین در این منطقه باقی ماندند. باریکه غزه از سال های ۱۹۴۸ تا ۱۹۶۷ تحت سرپرستی مصر بود و در همین سال یعنی در جریان جنگ دوم اسرائیل با اعراب و فلسطینیان، به اشغال صهیونیست های اسرائیلی درآمد.
اسرائیل در مدت اشغال ۳۸ ساله باریکه غزه اقدام به ساخت پایگاه ها و تاسیسات نظامی و امنیتی و شهرک های صهیونیست نشین در این منطقه کرد و سلطه نامشروع خود را بر غزه توسعه و تحکیم بخشید. رژیم صهیونیستی یک بار در سال ۱۹۹۴ و پس از امضای «قرارداد اسلو» در سال ۱۹۹۳ به شکل جزیی و موقت از باریکه غزه خارج شد اما شهرک های صهیونیست نشین را جمع آوری نکرد، از محور مهم فیلادلفی (صلاح الدین ایوبی) خارج نشد و به محاصره غزه ادامه داد. محور یادشده که میان باریکه غزه و مصر است، روزگاری ارتش صلاح الدین ایوبی سردار معروف مسلمان در جنگ های صلیبی، از آن برای تسلط بر مصر استفاده کرد.
«یاسر عرفات» رئیس «ساف» و حکومت خودگردان هنگامی که در سال ۱۹۹۵ پس از سال ها تبعید و دوری از وطن، قدم به خاک فلسطین گذاشت، ابتدا وارد باریکه غزه شد و این منطقه را مقر موقت فعالیت های سیاسی و دیپلماتیک خود قرار داد. او در شهر غزه اقدام به ایجاد نهادهای مختلف اجتماعی، آموزشی، سیاسی، قضایی، تقنینی و انتظامی وابسته به حکومت خودگردان کرد و سپس به کرانه باختری رود اردن آمد.
جمعیت کنونی باریکه غزه یک میلیون و ۴۰۰ هزار نفر است که در ۴۴ اردوگاه و محله مسکونی از جمله پنج شهر شامل غزه، رفح، خان یونس، جبالیا و دیرالبلح زندگی می کنند. بنا بر آمار کمیساریای عالی پناهندگان فلسطینی وابسته به سازمان ملل (آنروا)، بیشتر ساکنان باریکه غزه از نسل آوارگان ناشی از جنگ سال ۱۹۴۸ اسرائیل با اعراب و فلسطینیان هستند و اکنون حدود ۸۰۰ هزار پناهنده در اردوگاه های این باریکه در شرایط نامساعد اجتماعی و تحت محاصره اسرائیل به سر می برند.
مطابق آمار «آنروا» باریکه غزه بالاترین تراکم جمعیت را در میان مناطق مسکونی جهان دارد به گونه یی که ۲۶ هزار و ۴۰۰ نفر در هر کیلومتر مربع زندگی می کنند. اسرائیل در زمان اشغال ۳۸ ساله این باریکه با ساخت ۲۱ شهرک حدود هشت هزار صهیونیست و نظامی خود را در این منطقه اسکان داد.
در اثر مقاومت مردم فلسطین، تدبیر حکومت خودگردان و مبارزه گروه های فلسطینی به ویژه «حماس» و جنبش جهاد اسلامی، رژیم صهیونیستی در تابستان سال ۱۳۸۴ خورشیدی مجبور شد بیش از هشت هزار شهرک نشین خود را از باریکه غزه خارج کند و به اشغال آن پایان دهد. اما این رژیم از سه سال گذشته تاکنون بارها با حمله مسلحانه، عملیات تروریستی، محاصره این منطقه و بستن گذرگاه های آن صدها فلسطینی از جمله کودکان، زنان و کهنسالان را شهید یا مجروح کرده است.
اسرائیل از یک ماه پیش محاصره باریکه غزه را تشدید کرده و با بستن گذرگاه ها و جلوگیری از ورود مواد غذایی، سوخت و دارو به این باریکه، شرایط سخت و غیرانسانی را برای یک میلیون و ۴۰۰ هزار فلسطینی به وجود آورده است. در این فاجعه، نقش مصر در مسدود نگه داشتن گذرگاه رفح را نباید نادیده گرفت.
نویسندگان، روزنامه نگاران و فعالان حقوق بشر باید تلاش خود را برای شکستن محاصره باریکه غزه و فشار بر رژیم اسرائیل، تشدید کنند و کشورهای اسلامی و عربی باید به دادگاه بین المللی لاهه علیه این رژیم شکایت کنند زیرا این محاصره خلاف اصول انسانی، خلاف عرف و قوانین بین المللی و نیز قطعنامه های سازمان ملل است.
منبع:www. aftab.ir