سئوالات صعصعهابن صوحان
در لحظات احتضار حضرت علی (ع) شیعیانی در دور بستر ایشان جمع شدند یکی از انها صعصعه بن صوحان بود که وی از رجال بزرگ شیعه و از خطباء معروف کوفه و از روات بزرگی است که علاوه بر علمای شیعه کبار علمای اهل تسنن نیز حتی صاحبان صحاح روایت های او را از حضرت علی (ع) و ابن عباس (حبرامه) نقل کرده اند و ایشان از اصحاب خاص امیرمومنان بوده است .
1- 8- شواهد التنزیل ، ج1، صص 307-310/ الاتقان سیوطی ، ج 1، ص 13/ ینابیع الموده ، ص 102/ تفسیر قرطبی " تفسیر روح المعانی " تفسیر طبری " الله المنثور " تفسیر خازن) منبع:پایگاه استاد حسین انصاریان
صعصعه عرض کرد:
اخبرنی انت افضل ام آدم (ع)
مرا خبر دهید شما افضل هستید یا آدم ؟ حضرت فرمودند:
تزکیه المره لنفسه قبیح-
یعنی قبیح است که مرد خود را تعریف و تزکیه بنماید و لکن از باب"و اما بنعمه ربک فحدث" (نعمت های خداداده ی خود را نقل کن) می گویم:
انا افضل من آدم
من از آدم افضل هستم، عرض کرد :
ولم ذلک یا امیر المومنین
به چه دلیل افضل از ادم هستی؟حضرت بیاناتی فرمودند که خلاصه اش این می شود:برای آدم همه قسم وسایل رحمت و راحت و نعمت در بهشت فراهم بود فقط از یک شجره گندم منع گردید و او از آن شجره ی منهیه خورد و از بهشت و جوار حضرت حق خارج شد.
ولی خداوند مرا از خوردن گندم منع ننمود و من به میل و اراده ی خود چون دنیا را قابل توجه نمی دانستم از گندم نخوردم.
عرض کرد
انت افضل ام نوح (ع)،قال انا افضل من نوح "
شما از نوح افضل هستید؟ فرمودند :بله به علت انکه نوح قوم خود را دعوت کرد به سوی خدا اما اطاعت نکردند به علاوه اذیت و ازار بسیار به ان بزرگوار رساندند تا درباره ی انها نفرین کرد:
"ربِّ لا تذر علی الارض من الکافرین دیّارا"
اما من بعد از خاتم انبیا (ص) با ان همه صدمات و اذیت های بسیار فراوانی که از این امت دیدم ابدا درباره ی انها نفرین نکردم و کاملا صبر نمودم (چنانچه حضرت در خطبه ی شقشقیه میفرمایند :
صبرت و فی العین قذی و فی الحلق شجی)
کنایه از انکه هرکس صبرش بر مصائب بیشتر باشد نزدیکتر به خداوند متعال است.
عرض کرد
انت افضل ام ابراهیم (ع):قال:انا افضل من ابراهیم
" شما افضل هستید یا ابراهیم ؟فرمودند من افضل هستم عرض کرد لم ذلک؟چرا شما افضل هستید؟فرمودند:ابراهیم عرض کرد
" رب ارنی کیف تحی الموتی،قال اولم تومن قال بلی و لکن لیطمئن قلبی "(سوره ی بقره ایه ی 262)
پروردگارا به من بنما که چگونه مردگان را زنده خواهی کرد خداوند فرمود ایا باور نداری عرض کرد اری باور دارم اما میخواهم به مشاهده ی ان دلم آرام گیرد- ولی ایمان من به جایی رسیده که گفتم (لو کشف الغطاء ما ازددت یقیناً) اگر پرده ها کنار روند و کشف حجاب گردد یقین من زیاد نخواهد شد .
عرض کرد
انت افضل ام موسی (ع)؟
فرمودند :من از موسی افضل هستم زیرا:وقتی خداوند او را مامور کرد به دعوت فرعون که به مصر برود عرض کرد
"رب انی قتلت منهم نفساً فاخاف ان یقتلون و اخی هارون هو افصح منی لسانا فارسله معی رداً یصدقنی انی اخاف ان یکذبون " ایه ی 33 سوره ی قصص
اما وقتی رسول خدا (ص) از جانب پروردگار متعال مرا مامور کردند که در مکه ی معظمه بالای بام کعبه بروم و آیات اول سوره ی برائت را بر کفار قریش قرائت نمایم با انکه کمتر کسی بود که برادر یا پدر یا عمو یا دایی یا یکی از اقارب و خویشانش به دست من کشته نشده باشند با همه ی اینها هیچ خوف نکردم ،اطاعت امر نموده تنها رفتم و ماموریت خود را انجام دادم ایات سوره ی برائت را بر انها خواندم و مراجعت نمودم.
کنایه از انکه فضیلت شخص با توکل به خداست و هر کس توکلش بیشتر در نزد خداوند با فضیلت تر است.
عرض کرد
انت افضل ام عیسی (ع) قال :انا افضل من عیسی
گفت شما افضل هستید یا عیسی پاسخ فرمودند که من زیرا:پس از انکه مریم بواسطه ی دمیدن جبرئیل در گریبان او به قدرت خداوند حامله شد همین که موقع وضع حمل رسید وحی شد به مریم که:
اخرجی عن البیت فانّ هذه بیت العباده لا بیت الولاده
از خانه ی بیت المقدس بیرون شو زیرا :که این خانه محل عبادت است نه زایشگاه و محل ولادت و زائیدن فلذا از بیت المقدس بیرون رفت در میان صحرا پای نخله ی خشکیده عیسی به دنیا آمد.
اما من وقتی مادرم فاطمه بنت اسد را درد زائیدن گرفت در حالتی که وسط مسجدالحرام بود به صاحب کعبه متمسک گردیده و عرض کرد :الهی به حق این خانه و به حق آن کسی که این خانه را بنا کرده این درد زائیدن را بر من آسان گردان ، همان ساعت دیوار کعبه شکافته شد مادرم فاطمه را با ندای غیبی دعوت به داخل خانه نمودند که ای فاطمه داخل در خانه ی کعبه شو و مادرم وارد شد و من در همان جا متولد شدم .