شهادت امام حسن مجتبی علیه السلام
سزاوار است ذکر مصیبتی از آقا امام حسن علیه السلام داشته باشیم؛ چون آقا خیلی مظلوم است. در روایات داریم که ائمه علیه السلام یک برنامه مهر و موم شده از آسمان داشتند، آن را باز می کردند، می خواندند و به آن عمل می نمودند. امام حسین علیه السلام برنامه اش خیلی دشوار بود؛ امام به دنبال آن، این همه اظهار ارادت نسبت به حضرت سیدالشهداء علیه السلام شد. از روز عاشورا تا به حال و تا ظهور امام زمان علیه السلام، همین طور بوده است. مردم سینه می زنند، مجالسی دارند و دو ماه برای امام حسین علیه السلام عزاداری می کنند. امام حسین علیه السلام همسری داشت که می گویند: بعد از ماجرای کربلا، از شام که برگشتند، این بانو تا زنده بود، در سایه ننشست؛ یعنی روزها می رفت در آفتاب می نشست و هر وقت می گفتند: بی بی! بیا زیر سایه، می گفت: خودم دیدم که حسین علیه السلام را زیر آفتاب کشتند. در مقابل، امام مجتبی علیه السلام در خانه همسری داشت که دست او، حضرت را شهید کردند. هر چه انسان بیرون از خانه تحت فشار باشد، اگر در خانه همسری داشته باشد که مطابق میلش باشد، مشکلات بیرون را فراموش می کند؛ اما امام مجتبی علیه السلام در خانه اش چه همسری داشت؟! حضرت در میان دوستان خود هم مظلوم بود. ایشان موظف بود که با معاویه صلح کند؛ اما به جهت همین مسأله، دوستانش نیز به او طعنه می زدند. اگر دشمن به انسان طعنه بزند، مسأله ای نیست؛ چون دشمن است؛ مثل معاویه و مروان که به حضرت بد می گفتند؛ اما دوستان هم حضرت را ملامت می کردند. سفیان بن ابی لیلا، برای زیارت امام حسن علیه السلام از عراق به مدینه رفته بود. خودش می گوید: هنوز روی اسب بودم و تا چشمم به آقا افتاد، گفتم: « السّلام علیک یا مذلّ المؤمنین! سلام بر تو ای خوار کننده مؤمنان!» اما آقا فرمود: خدا رحمتت کند، پیاده شو بیا.(1) به هر حال، دوست است و دلش امام حسن علیه السلام را می خواهد. این همه راه آمده تا حضرت را ببیند؛ اما سلامش، نیش دار است. مطلب دیگر این است که امام حسن علیه السلام را کم یاد می کنیم و این هم خود یکی دیگر از مظلومیت های حضرت است. مجالس روضه امام حسن علیه السلام خیلی کم است و فقط بیست و هشتم صفر، این مجالس برگزار می شود؛ متأسفانه، نه در ولادتش چندان جشن می گیریم و نه در شهادتش اربعین می گیریم؛ چنان که به امام حسن علیه السلام کمتر نیزمتوسل می شویم. امام حسن علیه السلام خیلی آقا و بزرگ بود. در اصول کافی آمده است که وقتی آن حضرت می نشست، امام حسین علیه السلام به احترام او حرف نمی زد و احترامش را نگه می داشت. امام حسن علیه السلام به یک نفر پاداش داد. بعد به خادمش فرمود: این شخص را خدمت برادرم حسین علیه السلام ببر. امام حسین علیه السلام از آن شخص پرسید: برادرم به تو چقدر داد؟ او مقدار را گفت. امام حسین علیه السلام فرمود: من کمتر می دهم و ادب را در پول دادن هم مراعات کرد. امام حسن علیه السلام خیلی آقا و بزرگ بود. شما الان اگر به کربلا بروید، دور ضریح امام حسین علیه السلام چه خبر است؟ شیعه ها از: کویت، پاکستان، افغانستان، مصر، بیروت، سوریه، و یا عراق به زیارت سیدالشهداء می آیند؛ اما وقتی می خواهند به زیارت امام حسن علیه السلام بروند، در بقیع را به روی آنان می بندند و بر فرض هم که مانع نشوند، شیعه ها باید از پشت نرده قبر امام حسن علیه السلام را زیارت کنند و برای حضرت زیارت نامه بخوانند؛ نه ضریحی هست، نه حرمی، نه خادمی و نه چراغی، هیچ چیز نیست؛ باید گفت که امام حسن علیه السلام از هر جهت مظلوم است. وقتی جنازه امام حسن علیه السلام را آوردند و در کنار قبر گذاشتند، در بقیع دو نفر سخنرانی کردند: یکی از آن دو، محمد حنیفه، برادر بزرگوار حضرت بود. او شروع کرد به حرف زدن درباره فضایل امام ححسن علیه السلام و گفت: ابامحمد! تو در دامن رسول خدا صلی الله علیه و آله بزرگ شدی، تو در دامن امیرمؤمنان علیه السلام بزرگ شدی، تو در دامان فاطمه زهرا سلام الله علیها بزرگ شدی. وقتی سخنش تمام گردید، امام حسین علیه السلام زبان به سخن گشود. این مطلب را ابن قتیبه در عیون الأخبار و نیز ابن عساکر نقل کرده است. باید بگویم که این خطبه، در کتاب های معروفدیگر نیست. امام حسین علیه السلام بلند شد و فرمود: ای برادر! تو بودی که صلح کردی. یعنی این صلح به قدری مهم بود که امام حسین علیه السلام بر سر مزار برادرش، آن را عنوان یک فضیلت و عمل فوق العاده برای برادر خویش یادآوری می کند. وقتی بدن مبارک امام حسن علیه السلام را داخل قبر گذاشتند، امام حسین علیه السلام صورت برادرش را باز کرد و بر روی خاک گذاشت. امام حسین علیه السلام کنار قبر برادر، چنین مرثیه خواند: أ ادهّن رأسی ام تطیب مجالسی و رأسک معفور و انت سلیب(2) « برادرم! آیا به خودم عطر بزنم؛ با این ککه خودم با دست خود، صورت تو را روی خاک گذاشتم و لباس ها را از تنت کندم؟» فلیس حریبا من اصیب بماله و لکنّ من واری أخاه حریب(3) « برادر! غارت زده، کسی نیست که مالش را ببرند؛ غارت زده، کسی است که برادرش را خودش دفن کند.» یا اباعبدالله علیه السلام! نمی خواهم امام حسن علسه السلام را باحضرت ابوالفضل علیه السلام مقایسه کنم؛ اما عرض می کنم: یابن رسول الله! این برادر را غسل دادی، کفن کردی و بر او نماز خواندی، با احترام داخل قبر گذاشتی و صورت او را روی خاک گذاشتی و این کلمات را فرمودی؛ اما در کربلا بدن برادر خویش را در حالی دیدی که فرمودی: «الان انکسر ظهری و قلّت حیلتی.»(4) « السّلام علیک یا مولای یا ابا محمد یا حسن بن علی ایّها المجتبی یابن رسول الله. یا حجة الله علی خلقه، یا سیّدنا و مولانا انّا توجّهنا و استشفعنا و توسّلنا بک الی الله و قدّمناک بین یدی حاجاتنا یا وجیها عندالله اشفع لنا عندالله.» ............................................................ پی نوشت: 1- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج44، ص23 ؛ شیخ مفید، محمدبن محمد، الاختصاص، ص82؛ ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج16، ص44. 2- ابن شهرآشوب، المناقب، ج4، ص45. 3- همان. 4- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج45، ص41 و ج58، 233. منبع: روضه های آیت الله احمدی میانجی قدس سره، ص46.