شهادت امام حسن علیه السلام
السلام علیک يا اَبا مُحَمَّدٍ يا حَسَنَ بْنَ عَلِي اَيُّهَا الْمُجْتَبى يَا بْنَ رَسُولِ اللّهِ يا حُجَّةَ اللّهِ عَلى خَلْقِهِ يا سَيِّدَنا وَمَوْلينا اِنّا تَوَجَّهْنا وَاسْتَشْفَعْنا وَتَوَسَّلْنا بِكَ اِلَى اللّهِ وَقَدَّمْناكَ بَيْنَ يَدَىْ حاجاتِنا يا وَجيهاً عِنْدَ اللّهِ اِشْفَعْ لَنا عِنْدَ اللّهِ.1 علاوه بر معاویه، خوارج درصدد آزار و قتل امام حسن علیه السلام بودند، با او دشمنی کرده و زخم زبان می زدند و او را العیاذ بالله مشرک و مذل المؤمنین می خواندند. یکی از آنان به نام جراح بن سنان در مسیر راه ساباط(مدائن) سر راه آن حضرت را گرفت و چنان بر راه آن حضرت شمشیر زد که گوشتش شکافته شد شمشیر به استخوان رسید. امام حسن علیه السلام مدتی در مدائن و در خانه سعدبن مسعود ثقفی بستری بود و به معالجه زخم مشغول بود.2 معاویه برای کشتن امام حسن علیه السلام صدهزار درهم برای جعده فرستاد و به او پیام داد که اگر حسن را بکشی تو را به همسری پسرم یزید درمی آورم. جعده فریب خورد و تصمیم گرفت که امام حسن علیه السلام را با زهری که معاویه به او داده بود، مسموم کند. در آن روز امام حسن علیه السلام روزه بود، هنگام افطار جعده ظرف شیری (که زهرآلود بود) نزد امام حسن علیه السلام نهاد و امام شیر را آشامید. زهر آن قدری زیاد و قوی بود که امام به مسموم شدن خود پی برد، آنگاه رو به جعده کرد و فرمود: «مرا کشتی، خدا تو را بکشد! سوگند به خدا به آرزویت نمی رسی، و خداوند تو را رسوا خواهد کرد.»2 دو روز بعد از این مسمومیت، امام حسن مجتبی به شهادت رسید. امام حسن علیه السلام فرمود: مرا بارها مسموم کردند، ولی هیچ بار مانند این بار نبود، همانا پاره از جگرم افتاد و با چوبی که به همراه داشتم آن را حرکت دادم.3 امام حسین علیه السلام بر بالین برادرش امام حسن علیه السلام آمد وقتی حال و او را اینگونه دید، به سختی گریست. امام حسن علیه السلام فرمود: برادرم گرچه مرا با زهر مسموم کردند در عین حال هرچه بخواهم از آب و شیر برایم آماده می کنند، همه بستگان در اینجا حاضرند، ولی لا یوم کیومک یااباعبدالله... . هیچ روزی به سختی روز شهادت تو نیست ای اباعبدالله! سی هزار نفر که خود را مسلمان و از امت جد ما می دادند، تو را محاصره نموده و با کمال گستاخی خونت را می ریزند، اموالت را غارت کرده و زن و بچه ات را اسیر می نمایند. برادرم! به قدری شهادتت جان سوز است که آنچه در زمین و آسمان است بر مصیبت تو می گریند.5 «و سیعلم الذین ظلموا ای منقلب ینقلبون» ........................................................ پی نوشت: 1- دعای توسل. 2- ترجمه ارشاد شیخ مفید، ج2، ص8. 3- پندهای جاویدان، ص667. 4- ترجمه ارشاد مفید، ج1، ص8. 5- امالی شیخ صدوق، ص175.