موضوع برنامه: ویژگی‌های حضرت فاطمه زهرا(سلام الله علیها)
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 30-11- 96
حاج آقای فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین، «السلام على فاطمه و ابيها و بعلها و بنيها بعدد ما احاط به علمه» همانطور که هفته‌های قبل هم اشاره کردیم در همه‌ی ایام سال، خصوصاً این ایام، این زیارتنامه‌ای که کوتاه و مختصر هم هست، بخوانیم. مداحان، شعرا، عزیزانی که برای حضرت زهرا مجلس می‌گیرند، سخنران‌های محترم، این دعا را هم مثل دعای سلامت امام زمان که الحمدلله احیاء شده است، احیاء کنند. «السلام علیک يَا مُمْتَحَنَةُ امْتَحَنَكِ اللَّهُ الَّذِي خَلَقَكِ قَبْلَ أَنْ يَخْلُقَكِ فَوَجَدَكِ لِمَا امْتَحَنَكِ صَابِرَةً وَ زَعَمْنَا أَنَّا لَكِ أَوْلِيَاءُ وَ مُصَدِّقُونَ وَ صَابِرُونَ لِكُلِّ مَا أَتَانَا بِهِ أَبُوكِ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ وَ أَتَى (أَتَانَا) بِهِ وَصِيُّهُ فَإِنَّا نَسْأَلُكِ إِنْ كُنَّا صَدَّقْنَاكِ إِلاَّ أَلْحَقْتِنَا بِتَصْدِيقِنَا لَهُمَا لِنُبَشِّرَ أَنْفُسَنَا بِأَنَّا قَدْ طَهُرْنَا بِوِلاَيَتِكِ» امیدواریم خدای متعال ما را جزء بهترین پیروان این بانوی بزرگوار قرار بدهد.
چون ایام متعلق به حضرت زهراست و امشب شب شهادت جانگداز این بانوی بزرگوار است، بهترین صحیفه این ایام صحیفه‌ی فاطمیه است که از حضرت زهرا(س) بگوییم. به معنی واقعی کلمه حضرت زهرا(س) در عالم بی بدیل و بی نظیر هستند. این جمله که فاطمه، فاطمه است. تنها بانویی که در عالم پیغمبر نیست، امام نیست، ولی همان شرافت و فضیلت و مرتبت انبیاء و رتبه‌ی امامان و اولیاء خدا به حد اعلی در وجودش تجلی کرده است، منحصراً در حضرت زهرا(س) هست. بلکه غیر از پیغمبر ما بر همه انبیاء طبق روایات افضل هست. بر همه‌ی امامان بعد از امیرالمؤمنین(ع)، غیر از حضرت امیر افضل هست. سومین شخصیت عالم بشریت هست که این مقام بلند را خدای متعال به او مرحمت کرد. پیغمبر ما بیان و فرمایشاتشان عصمت کامل است. همه از طرف خدا هدایت می‌شود. با توجه به اینکه پیغمبر مبالغه ندارد، گزاف گویی ندارد، ما پیدا نمی‌کنیم درباره‌ی شخصیتی که همانند این جملات را فرموده باشد. یکی از احادیث ناب این است. پیغمبر(ص) فرمودند: «و لو كان الحسن شخصا لكان فاطمة» (فاطمة الزهراء، رحماني، ص10) اگر تمام زیبایی‌های عالم را جمع کنیم، هرچه خوبی هست، پیامبری که «ما يَنْطِقُ عَنِ الْهَوى» (نجم/3) روی حبّ و بغض پدر و فرزندی صحبت نمی‌کند. فرمودند: اگر بنا بود همه خوبی‌های عالم در خارج تجسم پیدا کند، فاطمه زهرا می‌شد. «و لو كان الحسن شخصا لكان فاطمة بل هی اعظم» بلکه بالاتر است. بلکه حسن آفرین است. زیبا آفرین است. همه خوبی‌های عالم سرچشمه‌اش آنجاست. حتی خود پیغمبر می‌فرماید: من از او بهره می‌برم و استفاده می‌کنم.
امام صادق(ع) فرمود: «سميت فاطمة لان الخلق فطموا عن معرفتها» (تفسير فرات كوفي، ص581) حقیقتاً ما عظمت و بزرگی حضرت زهرا را درک نمی‌کنیم. فرمود: فاطمه را فاطمه نامیدند که عموم خلق از درک و شناخت حقیقت حضرت زهرا(س) عاجز هستند. پیغمبر و حضرت علی که اشراف دارد و برتر است، هیچ، ولی حضرت یک سرّ مکتوم هستند. فقط قبر ایشان مخفی نیست، حقیقت ایشان هم مخفی است. ذاتش را درک نمی‌کنیم. آیت الله بهاءالدینی فرمودند: کنیه‌ی ام ابیها که تو مادر پدرت هستی، این یک اضافه‌ی تشریفاتی نیست، یعنی حقیقتاً ام تربیتی پیغمبر بوده و پیغمبر از او بهره می‌برد و استفاده می‌کرد. در روایت داریم «خلقت من نور عظمة الله» از نور عظمت خدا خلق شده است. حسابش جداست و خلقتش فوق العاده است. امیرالمؤمنین(ع) در خانه‌ی کعبه متولد شدند، این فقط یک مورد است، این را خصیصه و ویژگی خاص می‌گوییم. پیغمبر ما، حضرت زهرا، امامان دیگر و هیچ کسی این فضیلت را ندارد. در خانه کعبه متولد نشدند. این را ویژگی می‌گوییم. مثلاً خدا در تربت امام حسین شفاء قرار داده است. این مخصوص امام حسین است. خوردن خاک قبر پیغمبر، حضرت زهرا و امامان دیگر حرام است. دست کشیدن عیب ندارد ولی خوردنش به فتوای همه فقرا حرام است. اینها را ویژگی می‌گوییم. خصائص الفاطمیه، خصائص الحسینیه، خصائص علی بن ابی طالب، اینها ویژگی خاص الخاص است. حضرت زهرا(ع) یک ویژگی‌های مخصوص خودشان را دارند. تنها بانویی که این ویژگی‌ها را دارد که می‌فرماید: اگر همه خوبی‌ها تجلی پیدا کند، فاطمه بالاتر است. بعد حضرت می‌فرماید: «فاطمة ابنتی خیر اهل الارض عنصراً و شرفاً و کرماً» حضرت فاطمه زهرا(س) برترین اهل زمین است هم از نظر خلقت و نور ذاتش که از نور عظمت خدا خلق شده است. جسمش از غذاهای بهشتی خلق شده است. قبل از اینکه در این عالم تن و دنیا بیاید، پیغمبر که افضل شخصیت‌های عالم است، خدا به او امر می‌کند چهل روز از حضرت خدیجه فاصله بگیر. روزها روزه می‌گرفت و شب‌ها عبادت می‌کرد. یک اربعین چهله داشت، عبادت خاص و اعتکاف خاص که می‌خواهد میوه بهشتی از طرف خدا بیاید، پیغمبر ما میل بفرمایند، نطفه‌ی حضرت زهرا(س) منعقد شود و نور حضرت زهرا در صلب پیامبر بیاید. حتی برای خود پیغمبر این چیزها نبوده است. لذا عنصر و ذات و حقیقت او بهترین است.
از نظر شرافت، حسب و نَسب، اول شخصیت عالم پدر اوست. دوم شخصیت عالم شوهر اوست. شخصیت‌های بعدی فرزندان او هستند. مادری مثل خدیجه کبری سرور زن‌ها مادرش بود. از نظر برتری و حسب و نَسب این ویژگی را هیچ خانمی در عالم ندارد. شخصیت‌های اول عالم دور او هستند. از نظر کرامت و بزرگواری، جود و بخشش و سخاوت و ایثار و گذشت و فداکاری او، بی بدیل و بی نظیر است از چند نظر، اینکه سرور زن‌های عالم است در میان بانوان، بلا استثناء من الاولین و الآخرین. رتبه‌ی اول عالم را به دست آوردن کار آسانی نیست. اگر کسی بخواهد در یک رشته‌ی ورزشی یا علمی در یک استان اول شود، چقدر رقیب دارد. بخواهد در کشور اول شود چقدر رقیب دارد. نابغه‌های دنیا جمع شوند، باید هزارها و میلیون‌ها رقیب را کنار بزنی. افرادی که در یک رشته‌ی علمی یا فرهنگی و ورزشی رتبه اول می‌شوند که شبه معجزه است، الآن ایران مثلاً در جم جهانی فوتبال اول شود، اگر هم اول شد ممکن است یکسال اول شود. در یک رشته اول شود، اما بعد یک کشور دیگر جای او را می‌گیرد. ولی شخصیتی در عالم از اول خلقت تا آخر خلقت در میان بانوان اولین بانوی عالم شود، در تمام رشته‌ها، در تمام کمالات، در ایثار و فداکاری، «ادرک علم ما کان و ما یکون و ما هو کائن و ما لم یکن» این تعبیر خیلی عجیب است. در روایت می‌فرماید: حضرت زهرا شخصیتی است که علم گذشته و علم آینده و علم حال دارد. علم «ما لم یکن» یعنی علم چیزهایی که نشده است و نخواهد شد. مثلاًًً اگر یک عالم دیگری خدا خلق می‌کرد چطور بود. آن هم خبر دارد. مثلاً آدمی که چهار تا سر داشته باشد اگر خلق می‌شد چطور می‌شد. چیزهایی که خلق نشدند می‌داند اگر خلق شود چطور می‌شود. اینجا حریمی است که راه‌ها بسته است و ما عظمت حضرت زهرا را درک نمی‌کنیم. «سیده نساء العالمین من الاولین والآخرین»
باز یک ویژگی این بزرگوار این است که تنها بانویی است که در عصمت، در طهارت، در دوری از گناه و رذایل و بدی‌ها، هیچ نوع پلیدی در وجودش راه ندارد و طهارت کامل است. عصمت کامل است. خطا، لغزش، نسیان، اعلم علما هزارها اشتباه می‌کند و خیلی از چیزها را بپرسی بلد نیست. ولی جبرئیل امین به حضرت زهرا چیز یاد می‌دهد. خود امیرالمؤمنین از محضرش استفاده می‌کند. پیغمبر خدا استفاده می‌کند. اولیاء از او استفاده می‌کنند. این خیلی مهم است که حضرت زهرا در عصمت و طهارت در حد اعلی است. در عبودیت و بندگی در حد اعلی است و ذوب در خداست. ما نمی‌توانیم درباره‌ی هرکس به این راحتی بگوییم: رضای او رضای خداست. غضب او غضب خداست. یعنی حضرت زهرا از هرکس راضی باشد خدا از او راضی است. از هرکس ناراحت باشد، خدا از او ناراضی است. هرکس را محبت کند خدا او را دوست دارد. با هرکس دشمن باشد، خدا با او دشمن است. یعنی تنها کسی می‌تواند به این عظمت برسد که یک سر سوزن با خدا اصطکاک نداشته باشد. ذوب در خدا به حد اعلی باشد. مشیت او مشیت خداست. خواست او خواست خداست. تنها بانویی که این تعبیرها از پیغمبر و امام معصوم درباره‌اش رسیده است که آنچنان ذوب در خداست که هیچ چیز تعیّن شخصی در او نگذاشته است. در واقع ظهور تجلی کامل ذات حق تعالی است.
این زیارتنامه‌ای که اول خواندیم خیلی معانی بزرگی دارد. خدا قبل از اینکه در این عالم بیاید، او را امتحان کرده است. در این زیارت می‌گوییم: شما به وسیله‌ی اینکه ما تصدیق می‌کنیم ما را به پیغمبر ملحق کن. به امیرالمؤمنین ملحق کن. به بهشت و درجات عالیه ملحق کن. یعنی اگر حضرت زهرا نبود زحمات پیغمبر و امیرالمؤمنین از بین می‌رفت. او مادری است که این امت را پیوند می‌دهد به پیغمبر و به امامان بعد از خودش. لذا چون ذوب در خدا و فانی در خداست، عصمت و طهارت کامل دارد، رضای او رضای خدا و غضب او غضب خداست. در روایت اهل سنت هم بسیار فراوان است. یک تلنگری بزنم که عزیزانی که به حضرت زهرا علاقه دارند خوشحال شوند و آنهایی هم که هنوز حضرت زهرا را درک نکردند، یک کمی روی این تأمل کنند.
یکی از مراجع بزرگوار که نزدیک صد سال دارند. چندین سال قبل به زیارت خانه خدا مشرف شدند. در آنجا یکی از علمای وهابی با ایشان سؤال و جواب کردند. با ایشان گفتگو و مناظره کردند. یکی از سؤال‌های زیبایی که کردند این بود که نظر شما در مورد اصحاب پیغمبر چیست؟ بعضی از اصحاب پیغمبر خیلی خوب بودند. بعضی بودند پیغمبر را رنجاندند. یا حضرت زهرا را آزرده کردند. نظر شما در مورد اصحاب و یاران پیغمبر چیست؟ درخواست کرد که یک جواب شفاف هم بدهد. ایشان خیلی جواب عالمانه و زیبا و جالبی دادند. ایشان فرمودند: نظر ما در مورد اصحاب پیغمبر و کسانی که بعد از پیغمبر بودند، نظر ما نظر فاطمه زهرا(س) است. چون روایات فراوانی را شما نقل کردید که پیغمبر خدا فرمود: رضای او رضای خداست. غضب او غضب خداست. هرچیزی که حضرت زهرا را خوشحال کند مرا خوشحال کرده است و هرچه او را آزرده کند من (رسول الله) و خدا را آزرده کرده است.
ما تعصب نداریم، تعصب و جاهلیت بدترین گناه کبیره است که انسان دینش را با تعصب قاطی کند. ما چه قوم و خویشی داریم؟ خدا و پیغمبر تأیید کردند و آیه تطهیر درباره‌اش نازل شده است. هرکس حضرت زهرا او را قبول کند، ما روی سر می‌گذاریم و قبول می‌کنیم و هرکس را حضرت زهرا رد کند و تأیید نکند، ما نمی‌توانیم قبول کنیم. رد او رد خدا و پیغمبر است و قبول او قبول خدا و پیغمبر است.
مرحوم علامه قزوینی (آسید کاظم قزوینی) که کتاب «فاطمه زهرا از تولد تا شهادت» را معرفی کردیم. ایشان روبروی مسجد آیت الله بهجت دفن شده بودند. هفده سال آنجا بودند و بعد از هفده سال جنازه‌اش را درآوردند و به کربلا بردند و دفن کردند و همین کتاب را روی سینه‌اش گذاشتند. ایشان همین کتاب را به من هدیه کردند. من خدمت ایشان رانندگی می‌کردم و ایشان را به مجلس روضه می‌بردم و منبرهای خیلی خوبی داشتند. در مورد اهل‌بیت خیلی مسلط بودند. ایشان به زبان عربی هم مسلط بودند و به کشورهای خلیج، اروپا و استرالیا هم می‌رفتند. در آنجا ما شیعه خیلی داریم. ایرانی‌ها، عراقی‌ها، لبنانی‌ها، افغانی‌ها آنجا جمع شده بودند. ایشان به ذهنشان رسید یک مسجد مهمی در یک جای حساس شهر بنا کنند و به ذهنشان رسید این مسجد به نام حضرت زهرا(س) باشد. به نام فاطمه باشد. مسجد خیلی هزینه می‌برد، زمینی را آماده کردند. هیأت امنایی تعیین کردند و آمدند. هیأت امنا بعد از مدتی به ایشان پیام دادند که هزینه‌ها خیلی بالاست. ما دنبال بانی هستیم ولی اخیراً چند تا بانی پیدا شدند و گفتند: ما از صفر تا صد این مسجد را کامل می‌کنیم. همه هزینه‌ها را خواهیم پرداخت ولی یک شرط دارد، اینکه اسم مسجد را عوض کنید. بگذارید «مسجد علی بن ابی طالب»! «مسجدٌ مهدی» بگذارید. هر اسمی بگذارید فقط فاطمه نباشد! ایشان فرمودند: ما از همان زمان فهمیدیم نام فاطمه چقدر مهم است. فاطمه را فاطمه نام نهادند چون خطوط را نشان می‌دهد. فاطمه زهرا مثل حضرت امیر مأمور نبود که بیاید در خانه حرف نزند. آنجا حفظ جان امام واجب بود. ولی حضرت زهر افشاء کردند و حقایق را روشن کردند. نام مسجد را فاطمه گذاشتید و در یک جای حساس شهر هم هست، مذاهب مختلف و گروه‌های مختلف رد می‌شوند. مسجد که معبد و عبادتگاه مسلمان‌هاست. فاطمه کیست؟ دختر پیامبر خداست. چند ساله بود؟ چه وقت و چطور از دنیا رفت؟ قبرش کجاست؟ مبارزات سیاسی حضرت زهرا چیز کمی نیست. مهم‌ترین پیام فاطمه زهرا در عالم دفاع از حق و بریدن از باطل است، دفاع از امامت و رهبری جامعه است.
نام فاطمه سؤال برانگیز است. وهابی‌هایی بودند و آمدند میلیون‌ها دلار بدهند که اسم فاطمه را بردارند. فاطمه را فاطمه نام نهادند چون خودش، دوستانش و ذریه‌اش را از گمراهی و انحراف و ضلالت جدا می‌کند. هرکس فاطمی است اهل نجات است. اگر از حضرت زهرا جدا شد، بیراهه می‌رود. من گاهی به بزرگان عرض کردم که مراجع ما که این همه بر زیارت حضرت زهرا و مجالس حضرت زهرا تأکید دارند، دسته‌های عزاداری، برای عاشورا مراجع ما پا برهنه نمی‌روند. عزاداری می کنند ولی پا برهنه نمی‌آیند. چون این مادر و ریشه است و اساس است. این خیلی مهم است و ما باید این را جدی بگیریم. حضرت زهرا(س) شخصیت بی نظیر و بی بدیلی است که امام باقر(ع) فرمودند: «لقد کانت مفروضة الطاعه علی جمیع ما خلق الله» تنها بانویی که اطاعت او بر همه موجودات عالم واجب است. یعنی از حضرت آدم تا امام زمان، اگر فاطمه زهرا به آنها امر و نهی کند باید بگویند: چشم! اطاعتش بر انبیاء واجب است چه برسد به امت!
روزهای پایانی عمر پیغمبر(ص)، حضرت علی را خواستند. وصیت‌هایی کردند. یکی از جملاتش این بود: «یا علی! انفذ ما امرتک به فاطمه» پیغمبر فرمود: یا علی، آنچه فاطمه به شما امر می‌کند، بدون چون و چرا باید عمل کنی. درست است فاطمه زهرا فدایی حضرت علی است و خودش و بچه‌اش و همه هستی‌اش را فدا کرد. امام او بود، ولی مقابلش هم صدیقه و طاهره است. معصوم کامل است. رضای او، غضب او، وصیت او و امر او جزء واجبات است. اگر می‌گوید: مرا شبانه دفن کن، اگر می‌گوید: نگذار کسی در تشییع من شرکت کند. قبر من باید مخفی باشد. بعضی از روضه‌خوان‌ها و مداح‌ها می‌گویند: امام زمان(ع) بیایند قبر مخفی حضرت زهرا را نمایان کنند. ظاهراً چنین چیزی نیست و تا قیامت قبر حضرت مخفی خواهد بود. این سند مظلومیت و سند حقانیت امیرالمؤمنین و اهل‌بیت باید تا روز قیامت باشد. لذا پیغمبر می‌فرماید: آنچه فاطمه به شما امر می‌کند، باید اطاعت کنی. بر وحوش و طیور، جن و انس، امام باقر(ع) فرمود: «حتی الانبیاء و الملائکه» یعنی حضرت حجت خداست. حجت بر حجج خداست. تمام انبیاء و ملائکه زیر پرچم فاطمه زهرا هستند.
یکی از چیزهایی که باز در روایات ما هست که حضرت زهرا(س) اسوه و الگو هستند. یعنی از روش و منش او و رفتار او دیگران می‌توانند الگو بگیرند. امام‌های ما الگو می‌گیرند. طوقی شریف که در احتجاج است، آقا امام زمان فرمودند: حضرت زهرا برای من الگو و اسوه و رهبر و پیشوا است. شباهت‌هایی دارد مثلاً یک شباهت اینکه گفتند: همانطور که امام زمان(ع) شاید تنها امامی بودند که بیعت کسی بر او نبود و حضرت زهرا(س) هم زیر بیعت کسی نرفتند. امام زمان هم با هیچ احدی بیعت نکردند و نخواهند کرد. یک بانویی است که اطاعت او بر همه موجودات عالم واجب است و حضرت زهرا باید الگوی همه باشد. امیدواریم این ایام با مال و جان و نفس و زبان سنگ تمام بگذارند و در دستگاه حضرت زهرا قدمی بردارند. بزرگی به من فرمود: من همه آرزوهایم در یک کلمه خلاصه می‌شود. فرمودند: آرزوی من این است که فاطمه زهرا(س) یک گوشه چشمی به من بکند و یک لبخند رضایت مندانه به من بزند. اگر حضرت زهرا راضی بود خدا هم راضی است. «خیر العمل برُّ فاطمه و اولادها» خیر عمل خدمت کردن و نیکی کردن به فاطمه زهرا و بچه‌های فاطمه زهراست. ما دیگر سید زندانی و سید گرفتار نداشته باشیم.
شریعتی: انشاءالله همه ما مشمول نگاه مادرانه‌ی حضرت زهرا شویم. حضرت زهرا فرمودند: من از دنیای شما سه چیز را بسیار دوست می‌دارم. یکی تلاوت کتاب خدا، نگاه کردن به چهره پیامبر و انفاق در راه خدا. قرآنی که محبوب حضرت زهرا(س) است چقدر خوب است در شب شهادت آن حضرت تلاوت این آیات را هدیه کنیم به روح بلند آن حضرت، امروز صفحه‌ی 235 قرآن کریم، آیات پایانی سوره مبارکه هود و آیات ابتدایی سوره‌ی مبارکه‌ی یوسف را تلاوت خواهند کرد.
«وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً وَ لا يَزالُونَ مُخْتَلِفِينَ «118» إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَ لِذلِكَ خَلَقَهُمْ وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ «119» وَ كُلًّا نَقُصُّ عَلَيْكَ مِنْ أَنْباءِ الرُّسُلِ ما نُثَبِّتُ بِهِ فُؤادَكَ وَ جاءَكَ فِي هذِهِ الْحَقُّ وَ مَوْعِظَةٌ وَ ذِكْرى لِلْمُؤْمِنِينَ «120» وَ قُلْ لِلَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ اعْمَلُوا عَلى مَكانَتِكُمْ إِنَّا عامِلُونَ «121» وَ انْتَظِرُوا إِنَّا مُنْتَظِرُونَ «122» وَ لِلَّهِ غَيْبُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ إِلَيْهِ يُرْجَعُ الْأَمْرُ كُلُّهُ فَاعْبُدْهُ وَ تَوَكَّلْ عَلَيْهِ وَ ما رَبُّكَ بِغافِلٍ عَمَّا تَعْمَلُونَ «123»
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، الر تِلْكَ آياتُ الْكِتابِ الْمُبِينِ «1» إِنَّا أَنْزَلْناهُ قُرْآناً عَرَبِيًّا لَعَلَّكُمْ تَعْقِلُونَ «2» نَحْنُ نَقُصُّ عَلَيْكَ أَحْسَنَ الْقَصَصِ بِما أَوْحَيْنا إِلَيْكَ هذَا الْقُرْآنَ وَ إِنْ كُنْتَ مِنْ قَبْلِهِ لَمِنَ الْغافِلِينَ «3» إِذْ قالَ يُوسُفُ لِأَبِيهِ يا أَبَتِ إِنِّي رَأَيْتُ أَحَدَ عَشَرَ كَوْكَباً وَ الشَّمْسَ وَ الْقَمَرَ رَأَيْتُهُمْ لِي ساجِدِينَ «4»
ترجمه: و اگر پروردگارت مىخواست، هر آينه همهى مردم را (با اجبار)، يك امّت واحده (و داراى يك عقيدهى حق) قرار مىداد، در حالى كه همچنان اختلاف مىورزند. مگر كسى كه پروردگارت به او رحم كند، و (خداوند) براى همين (رحمت) مردم را آفريد، و فرمان پروردگارت صادر شده كه دوزخ را از جنّ و انس پر خواهد كرد. و هر يك از سرگذشت انبياى (قبلى)، كه براى تو بازگو كرديم، چيزى است كه دلت را بدان محكم گردانيم، و در اين (اخبار)، براى تو حقايق و براى اهل ايمان، پند و تذكّرى آمده است. و به كسانى كه ايمان نمىآورند بگو: هر چه در توان داريد انجام دهيد، ما نيز انجام مىدهيم. و شما در انتظار باشيد، ما هم منتظريم. و نهان آسمان و زمين تنها براى خداوند است و تمام امور به او باز گردانده مىشود، پس بندهى او باش (و تنها او را پرستش كن) و بر او توكّل نماى و پروردگارت از عملكرد شما غافل نيست.
به نام خداوند بخشنده مهربان، الف لام را. آن است آيات كتاب روشنگر. همانا ما آن را قرآنى عربى نازل كرديم، باشد كه بيانديشيد. ما با اين قرآن كه به تو وحى كرديم بهترين داستان را بر تو بازگو مىكنيم، در حالى كه تو پيش از آن، از بىخبران بودى. آنگاه كه يوسف به پدر خويش گفت: اى پدر! همانا من (در خواب) يازده ستاره با خورشيد و ماه ديدم، آنها را در برابر خود سجدهكنان ديدم.
شریعتی: بانو نمی‌یابمت اما کنار تو گریه مرسوم است مگر می‌توان پهلوی تو بود و شکسته نبود. تسلیت ما را از برنامه سمت خدا پذیرا باشید. حاج آقای فرحزاد از فضیلت ذکر صلوات بر محمد و آل محمد بگویند و اشاره قرآنی را بفرمایند.
حاج آقای فرحزاد: مناسبت‌هایی که متعلق به بعضی از شخصیت‌هاست بسیار به جا هست. صلوات‌هایمان را هدیه کنیم به محضر آن شخصیت بزرگوار، روایت زیبایی از پیامبر(ص) هست که فرمودند: «من صلّی علیک غفر الله ذنوبه و الحقه بی حیث ما کنت من الجنه» فاطمه جان هرکس بر شما صلوات بفرستد، خدا دو کار با او می‌کند. یکی اینکه گناهانش را می‌آمرزد که صلوات برای پاک کردن گناه خیلی مهم است و دوم اینکه ذکر صلوات بر تو باعث می‌شود او با من رسول الله ملحق شود هرکجای بهشت که هستم. «السلام على فاطمه و ابيها و بعلها و بنيها بعدد ما احاط به علمه» هم این صلوات و هم صلوات بر محمد و آل محمد را به حضرت زهرا هدیه کنند.
سوره مبارکه هود آیه‌ی 119 خدای متعال می‌فرماید: «وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً» اگر خدای متعال می‌خواست مردم را یکدست و یک امت واحد قرار می‌داد ولیکن خدا اختیار داده است که هرکس هر راهی را می‌خواهد انتخاب کند، یعنی در انتخاب اجبار نیست. خدا جبر قرار نداده است. «وَ لا يَزالُونَ مُخْتَلِفِينَ» مردم اختیار دارند راه‌های مختلف را می‌روند، «إِلَّا مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ» مگر آنهایی که خدا به آنها عنایت و لطف ویژه بکند، آنها در عالم وحدت و یگانگی قدم برمی‌دارند «وَ لِذلِكَ خَلَقَهُمْ» خدا هم آنها را برای وحدت و یگانگی خلق کرده است. اصلاً خدا خلق کرده که به آنها رحم بکند، لذا داریم وقتی روح در حضرت آدم دمیده شد، عطسه‌ای زد و خدا فرمود: من تو را رحم می‌کنم. اول کلمه‌ای که خطاب به آدم فرمود، یعنی رحم من شامل حال تو می‌شود و لذا خدای متعال در ادامه می‌فرماید: «وَ تَمَّتْ كَلِمَةُ رَبِّكَ لَأَمْلَأَنَّ جَهَنَّمَ مِنَ الْجِنَّةِ وَ النَّاسِ أَجْمَعِينَ» مردم به اختیار خودشان هستند، اگر با اختیار خودشان راه رحمت و راه نجات و راه انبیاء را انتخاب نکنند اهل جهنم خواهند بود. خدا قول داده جهنم را از کفار و معاندین پر کند نه از مؤمنین. اینکه خدا فرموده: من جهنم را از جن و انس پر می‌کنم، ولی از معاندین و کفار و بدها، نه از اهل ایمان. کسانی که عاشق فاطمه زهرا هستند، آتش جهنم بر آنها خاموش می‌شود.
شریعتی: انشاءالله همه ما محبّ حضرت زهرا(س) باشیم. خوش به حال همه آنهایی که در این روزها و شب‌ها در مجالس روضه و عزاداری شرکت می‌کنند و برای ما و همه دعا می‌کنند. برای شفای مریض‌ها مخصوص دعا کنید که التماس دعای زیاد و فراوانی به ما رسیده که انشاءالله خداوند به حق زهرای مرضیه به همه عافیت عنایت کند. این هفته از یکی از مراجع معظم تقلید، کسی که در احیای فرهنگ فاطمی و عزاداری ایام فاطمیه بسیار مجاهدت کرد و این سنت را مرسوم کرد، مرحوم آ میرزا جواد آقای تبریزی یاد می‌کنیم. اگر نکته‌ای از ایشان هست بفرمایید.
حاج آقای فرحزاد: حقیقتاً از مراجعی که اهتمام فوق العاده در عزاداری‌ها خصوصاً نسبت به حضرت فاطمه (س) داشتند و اول مرجعی بودند که زمان معاصر ما پای برهنه بیرون آمدند. جالب است که با عدد کم هم آمدند. فرزند ایشان می‌گفت: ایام فاطمیه هم در تابستان بود. تابستان قم گرم است. وقتی به منزل برگشتند پایشان تاول زده بود. ما هرچه اصرار کردیم جوراب بپوشید،کفش بپوشید، فرمود: نه، من می‌خواهم نزد فاطمه زهرا آبرو داشته باشم. واقعاً در احیای مجالس امام حسین و حضرت زهر بسیار کمک کردند. انشاءالله با فاطمه زهرا محشور شود.
ما از فضایل و مناقب حضرت زهرا عرض کردیم. چند کلمه از سیره عملی حضرت زهرا بگوییم. در روایت داریم بعد از ازدواج با میرالمؤمنین(ع)، پیغمبر سؤال کردند: علی جان، حضرت زهرا را چگونه یافتی؟ عرضه داشت: «نعم العون علی طاعة الله» یعنی برای مسیر بندگی و طاعت خدا خوب کمکی است. خیلی از خانم‌ها روی آقایان نقش دارند. خانم‌ها در کلیه‌ی کارهای خیر همسر پشتیبان و کمکشان باشند. سهیم باشند. یعنی مادر واقعاً ریشه و اساس است. همانطور که حضرت زهرا(س) خوب دختری برای پیغمبر بودند. خوب همسری برای حضرت علی بودند و خوب مادری برای فرزندانشان بودند. خانم‌ها خیلی می‌توانند نقش داشته باشند. حتی نقش خانم‌ها از پدر و معلم و مربی بالاتر است. لذا «نعم العون علی طاعة الله» هرجا که می‌بینند انحرافی است، با ملایمت، با محبت، هر حیله‌ای هست با محبت جلویش را بگیرند. هرجا می‌بینند بچه و شوهرشان کار خوب می‌کند، کمک کنند.
یکی از کارهای زیبای فاطمه زهرا این بود که در تمام امور عدالت را پیاده می‌کردند. از جمله کارهای خانه زیاد بود. بچه‌هایی که پشت سر هم بودند. فضه‌ی خادمه خدمتگزار حضرت زهرا بود. تقسیم می‌کردند نصف کار را حضرت فضه انجام بدهند. نصف کار را خودشان انجام بدهند. ما معمولاً کارها را روی دوش دیگران می‌گذاریم و خودمان می‌رویم استراحت کنیم. ولی حضرت زهرا می‌فرمودند: یک روز شما کار کن، یک روز من. یک روز شما عبادت کن، یک روز من عبادت کنم. روایت داریم که کارهای خانه زیاد بود و کم می‌آوردند، زمانی که فضه خادمه نبود. نزد پیغمبر آمدند و تقاضا کردند خدمتگزاری را به ایشان بدهد. پیغمبر خدا فرمودند: فاطمه جان نمی‌خواهی بهتر از خادم چیزی به تو بدهم؟ حضرت امیر اشاره کردند: بگو می‌خواهم. عرض کردند: می‌خواهم. فرمودند: شروع صبح که می‌خواهی مشغول کارهای خانه شوی، تسبیحات اربعه بگو. منتهی در این روایت داریم که بعد از نماز اول الله اکبر و بعد الحمدلله است و بعد سبحان الله! برای شروع کار هم شب مستحب است و هم صبح، برعکس است اول سبحان الله، بعد الحمدلله و بعد الله اکبر! فرمودند: هر روز صبح وقتی می‌خواهی کار را شروع کنی این را بگویی، صد ذکر است ولی هزار حسنه در میزان حسنات تو نهاده می‌شود و خدا کمک می‌کند در کارهایی که می‌خواهی انجام بدهی و وسیله خیر برایت فراهم می‌شود.
فرمودند: تسبیحات حضرت زهرا را به بچه‌هایتان هم یاد بدهید. از چیزهایی که ایمان ما را زیاد می‌کند و انسان‌ها را عاقبت بخیر می‌کند. امام صادق فرمودند: تسبیحات حضرت فاطمه زهرا از هزار رکعت نماز مستحبی بهتر است. 34 مرتبه الله اکبر و 33 مرتبه الحمدلله، 33 مرتبه سبحان الله! این را بعد از نمازهایمان انجام بدهیم و مقیّد باشیم. یکی از ویژگی‌های مهم حضرت زهرا این است که دائم به فکر دیگران بودند. مال و جان و آبرویشان، همه وجودشان را صرف هدایت بشریت کردند. مثل شمعی که همه وجودش ذوب شود، این چراغ روشن شود و همه عالم نجات پیدا کنند و راه را از بیراهه بفهمند. این خیلی مهم است. امام مجتبی(ع) فرمودند: شبی کنار بستر مادرم حضرت فاطمه بودم، از اول شب تا اذان صبح دائم برای مؤمنین و مؤمنات و دوست و آشنا دعا می‌کرد. بعد از اذان صبح من عرض کردم: شما فقط برای دیگران دعا کردی و برای خودت دعا نکردی. فرمودند: «یا بنی! الجار ثم الدار» وقتی آش می‌پزیم اول به همسایه بدهیم و بعد خودمان بخوریم. اول به فکر دیگران باشیم و بعد به فکر خودمان باشیم.
