موضوع برنامه: نکاتی پیرامون زیارت اربعین
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين فرحزاد
تاريخ پخش: 07- 08- 97
حاج آقای فرحزاد: بسم الله الرحمن الرحیم. «الحمد لله رب العالمین، اللهم صل علی محمد و آل محمد و عجل فرجهم، السلام علیک یا أباعبدالله و علی الارواح التی حلت بفنائک» چرا اربعین را فوق العاده بزرگداشت می‌گیریم؟ اربعین مخصوص امام حسین(ع) است. برای پیغمبر خدا و حضرت زهرا و باقی امامان اربعین و دستور نداریم ولی اربعین به چند جهت فوق العاده است، یکی اینکه در روایات داریم چهل روز عالم هستی عزادار أباعبدالله است، یعنی اوج عزا بوده است. امام صادق(ع) فرمودند: «ان السماء بکت علی الحسین علیه السلام اربعین صباحا» آسمان چهل روز بر أباعبدالله(ع) گریه کرد. آقا امام حسن عسکری فرمودند: علامت مؤمن زیارت اربعین است. در همین موکب و اطراف فراوان زن و مرد به من رسیدند، چون ما دو هفته با آقای حسینی قمی فراوان برای زیارت فراخوان دادیم. بسیاری گفتند: ما قصد زیارت نداشتیم ولی روایت‌هایی که شما خواندید، ثواب نود حج رسول الله دارد. ثواب یک سبحان الله پیامبر را درک نمی‌کنیم. شاگرد پیغمبر یک ضربتش بالاتر از عبادت جن و انس است. می‌گویند: پاک شدی و خدا گذشته تو را بخشید. ما خیلی آرزو داریم همه عزیزان خصوصاً در اربعین بیایند. آنهایی که توان مالی دارند می‌توانند دیگران را پشتیبانی کنند، حتماً این کار را بکنند. علامت مؤمن زیارت اربعین است. جابر بن عبدالله انصاری، حضرت زینب و امام سجاد و اهل‌بیت برای زیارت آمدند.
جابربن عبدالله انصاری که هفت معصوم را درک کرده بود، اواخر عمر پیر و نابینا شده بود. در این مسیر من جانبازی را دیدم که با یک پا و عصا دهها کیلومتر را آمده بود. پیرمرد هفتاد ساله با قد خمیده از بوشهر به بصره آمده بود و از بصره پیاده تا اینجا آمده بود. بسیاری از این عزیزان می‌گویند: تا محل کارمان حال پیاده روی نداریم ولی جذبه اینجا و امام حسین خیلی فوق العاده است. جابر پیر شده بود و نابینا شده بود ولی عطیه شاگردش دستش را گرفت و او را برای زیارت قبر أباعبدالله آورد و در آب فرات غسل کرد و قدم‌هایش را آهسته برمی‌داشت. عطیه گفت: چرا آهسته قدم برمی‌داری؟ گفت: بخاطر اینکه از پیغمبر خدا شنیدم هر قدمی که برای زیارت أباعبدالله برداشته می‌شود ثواب حج عمره دارد. ما چقدر آرزوی حج عمره داریم ولی این توفیق نصیب ما نمی‌شود. بعد از اربعین هم بیایید قبول است. مسئولین مملکت اگر می‌خواهید خدا به شما نظر کند به زوار قبر أباعبدالله تسهیلات بدهید. بعضی جاها بعد از یک هفته ویزا دادند. مرزها بعضی از عزیزان را خیلی معطل کردند. چرا زوار را معطل کردید و اینجا ارز را دادید؟ در همان ایران ارز را می‌دادید. اینها جای گلایه دارد.
وقتی جابر بن عبدالله انصاری به کربلا رسید، نگاهش افتاد و گفت: قسم به آن خدایی که پیغمبر، حضرت محمد(ص) را فرستاده، من در ثواب شهدای کربلا شریک هستم. عطیه می‌گوید: من خیلی تعجب کردم و گفتم: اصحاب امام حسین بدن‌هایشان تکه تکه شده و سرها از بدن جدا شده، بچه‌هایشان یتیم شدند. خانم‌هایشان بیوه شدند، شما که صدمه ندیدی. دو تا نکته مهم را پیغمبر خدا نقل کرده که واقعاً جمله کلیدی و کاربردی است. فرمود: «سمعتُ حبیبی رسول الله صلی الله علیه و آله و سلم» از حبیبم پیغمبر خدا(ص) شنیدم که فرمود: «من أحبَّ قوماً حشرُ معهُم و من أحب عمل قومٍ أُشرکَ فی عملهم» چقدر جمله زیبایی است و نوید بخش است. پیغمبر خدا فرمود: هرکس، هر قوم و گروهی را که دوست دارد با همان محشور می‌شود. دل ما با کیست؟ اویس قرنی پیغمبر خدا را ندید ولی عاشق پیغمبر بود. در همه عمرش پیامبر را ندید. ولی چون عاشق و شیفته پیغمبر بود، پیغمبر ما بارها رو به یمن می‌کرد و می‌فرمود: من بوی خدای رحمان را از یمن استشمام می‌کنم. نفسش برای خدا و پیغمبر بود. پیغمبر فرمود: به شفاعت اویس قرن هزارها نفر وارد بهشت می‌شوند. عشق و محبت راه میانبر است و فاصله‌ها را برمی‌دارد. جُون غلام سیاه بود. حَسب و نَسَب آنچنانی نداشت، ولی یک غلامی بود که عاشق امام حسین بود. أباعبدالله اجازه میدان به او نمی‌داد و دل شکسته بود. به حضرت فرمود: هرچقدر من بدنم بو می‌دهد، رنگم سیاه است، حسب و نسب ندارم، ولی دوست دارم خون من با خون شما قاطی شود. اینقدر التماس کرد که حضرت به او اجازه داد. وقتی جون خودش را فدا کرد، آقا أباعبدالله به بالین او آمد و کاری که با فرزندش علی اکبر کرد، با هیچ‌کدام از صحابی نکرد. اینجا عشق و محبت و ایثار و فداکاری و گذشت می‌خرند! آقا أباعبدالله صورتش را به صورت این غلام سیاه گذاشت و دست به دعا برداشت «اللهم طیّب نفسه، طیّب ریح» خدایا بدنش را معطر کن. صورتش را نورانی کن. روز دوازدهم که آمدند بدن شهدا را دفن کنند، دیدند بوی مشک و عنبر از این بدن می‌آید و صورتش مثل ماه می‌درخشد. بعد فرمودند: او را با پیغمبر و آل پیغمبر محشور کن. گفت:
بنازم به بزم محبت که آنجا *** گدایی به شاهی مقابل نشیند
زلیخا چه سنخیتی با یوسف داشت، هیچ سنخیتی نداشت. بت پرست بود و حضرت یوسف خدا پرست بود. زلیخا سلطان بانو بود و او غلام و برده بود و فرزند پیغمبر بود. ولی عشق یوسف او را به جایی رساند که همسر یوسف صدیق شد. محبت فاصله‌ها را برمی‌دارد. انشاءالله خداوند جانباز و پدر شهدا آقای زکزاکی را هم نجات بدهد و کمکش کند. چقدر ایشان شهید تقدیم کرده و یک روحانی در آنجا هزارها نفر را با امام حسین آشنا کرده و آنجا نماد پیاده‌روی اربعین را پیاده می‌کنند با اینکه زیر ظلم و ستم زیاد آن کشور هستند. شهدای مدافع حرم، شهدایی که در این مسیر، چقدر شهدای ما در مسیر کربلا شهید شدند و به ظاهر آرزوی کربلا را بر دلشان گذاشتند و رفتند. کسی را که دوست داری شک نکن این محبت را باید شعله ور کرد، گفت:
دیو اگر عاشق شدی آن گوی برد *** جبرئیلی کرد و آن دیوی بمرد
بس که او در عشق فانی گشته بود *** آن زمینی آسمانی گشته بود
عشق و محبت ما به کیست، با همان‌ها محشور می‌شویم. لذا پیامبر خدا فرمود: «من أحبَّ قوماً حُشرَ معهم» هرکس را که دوست داری با آنها محشور می‌شوی. «و من أحبّ عمل قومٍ أَشرک فی عملهم» گاهی مواقع خیلی از اعمال هست که ما نمی‌توانیم انجام بدهیم و فرصت و توانش را نداریم. فرمود: هر عملی را تأیید کنید، نیت یک شرکت بین المللی است. هرجای عالم کسی احسان می‌کند، سفره می‌اندازد، حسینیه و مسجد می‌سازد، به زوار امام حسین خدمت می‌کند، دستمان را دراز کنیم که خدایا من هم هستم. پیغمبر ما وعده داده که عمل هرکسی که نیت می‌کنی در پرونده عملت هست و ثبت می‌شود. خیلی بودند که نتوانستند محل کار را ترک کنند، بچه داشتند و پدر و مادر پیسر داشتند، ولی واقعاً پای این گیرنده‌ها نشستند و با آه و ناله و اشک دارند زوار قبر أباعبدالله را بدرقه می‌کنند. پیامبر ما حضرت محمد(ص) فرمود: «نیت المؤمن خیر من عمله» چه بسا نیت از عمل هم بالاتر است. گاهی عمل خودش را موفق می‌داند و ممکن است غروری به او دست بدهد ولی نیت خالصی که دارد، خدا برایش ثبت می‌کند. در ایران هم جاهایی که امامزاده هست، زیارت حضرت عبدالعظیم هم ثواب زیارت امام حسین را دارد. راهپیمایی عظیمی در تهران هست که می‌توانند شرکت کنند. اجتماع عظیمی در شهر مقدس قم، در جمکران بعد از ظهر فردا برگزار می‌شود. عزیزان شرکت کنند. در دل دوست به هر حیله رهی باید کرد! بعضی از این موکب‌ها آدم‌های فقیر هستند، خانم عربی تمام توانش به اندازه یک پرس غذا است. آمده یک پُرس غذا درست کرده به زائر داده و رفته است. انشاءالله مردم عراق برای ما الگو باشند. با دل و جان خدمت می‌کنند. آدم‌هایی در عراق هستند در طول سال پول مرغ را کنار می‌گذارند و به خانواده خود مرغ نمی‌دهند. به احترام زوار قبر أباعبدالله! عشایری در این نزدیکی هستند، گفتند: بخاطر اربعین أباعبدالله خانه و زمینشان را فروختند و رفتند از بانک عراقی قرض کردند و موکب زدند. امام حسین با اینها چه خواهد کرد؟ جان ما به قربان این خدمتگزارها!
در همین اطراف دوستان ما وانت و ماشین می‌گرفتند، زوار را سوار می‌کردند، سی چهل خانه روستایی، استقبال و جارو زدند و با دل و جان تا صبح بیدار بودند که به زوار خدمت کنند. خوش به سعادت آنهایی که اگر جا ماندند، خیلی از عزیزان دیر به کربلا رسیدند، موکب‌های دم مرز، عزیزانی که در خوزستان و مرزهای کشور هستند، موکب‌ها را جمع نکنند، تا چهار پنج روز از زائرین پذیرایی کنند. خیرین کمک کنند، خیرین فراوانی داریم. امام حسین مظهر همه خوبی‌هاست ولی بعضی‌ها خیلی ظهور و بروز کرده است، «لو کان سخاء شخصاً لکان الحسین علیه السلام» اگر سخاوت و ایثار و گذشت و فداکاری تجسم پیدا می‌کرد، تجسم کامل سخاوت وجود نازنین أباعبدالله الحسین (ع) است. انشاءالله خدا توفیق بدهد هر شکلی که می‌توانیم در مسیر أباعبدالله کار کنیم. تبلیغ پیاده روی اربعین، تبلیغ زیارت اربعین، تبلیغ هدف و مکتب آقا أباعبدالله را داشته باشیم. جابر قسم خورد که نیت من و اصحاب من بر همان نیت اصحاب امام حسین است لذا همان ثواب و پاداش را به ما خواهند داد. به عطیه گفت: در هر صورت سعی کن عشق و محبت اهل‌بیت را در دلت پرورش بدهی. عاشق اهل‌بیت اگر هم گناهی داشته باشد، بخاطر محبت پای او ثابت است و خدا نجاتش می‌دهد. سعی کن دشمن اهل‌بیت نباشی، دشمن اهل‌بیت در قعر جهنم خواهد سوخت. انشاءالله هرچه بلا و نکبت است به دشمن اهل‌بیت بخورد و دوستداران اهل‌بیت روز به روز بهتر و پر برکت‌تر باشند و زیارت اربعین نصیبشان شود.
مجری: عزیزی چون پول و سرمایه نداشت پذیرایی کند، می‌آمد در مسیر راه می‌ایستاد تا مردم و زائرین امام حسین غذا بخورند اما آفتاب به صورتشان نتابد. سایه‌بان زائر امام حسین می‌شد. عزیزی را دیدم که ظرفی در دستش هست و خلال دندان دست گرفته است. وقتی عشق امام حسین به میان می‌آید دیگر هیچکس نمی‌تواند این مسیر را خلوت کند.
حاج آقای فرحزاد: دیدن این صحنه‌ها آدم را احیاء می‌کند. دو روز گذشته ا ُسقف اعظم کشور گرجستان اینجا آمد و خیلی مهم است. جایگاهی که یک کشیش دارد، بیاید پیاده قدم بزند. پیاده اینجا آمد و با او مصاحبه کردند، گفت: من فکر کردم چیزی که می‌تواند جهان را نجات بدهد و همه را زیر یک سایه جمع کند، حبّ الحسین است. «حبّ الحسین یجمعنا» حس من این است که این محبت امام حسین نژادها و ملیت‌هایی که هستند. دیشب امام جمعه تربت جام اینجا بود گفت: 33 نفر از برادران اهل سنت از تربت جام همراه ما آمدند. یهودی‌ها و مسیحی‌ها، زرتشتی‌ها برای زیارت قبر أباعبدالله پیاده می‌آیند. این محبت و اجتماع عظیم، صدها هزار انسان خدمت می‌کنند و هزارها کیلومتر رستوران است. الآن این موکبی که هستیم خیاطی و نانوایی و پزشکی و کفاشی دارد. دوستان می‌گفتند: پشت موکب‌ها منزل یک پیرزن عراقی بود، آنقدر از رسیدن ما خوشحال شد. یک اتاق گلی داشت، ساکمان را گذاشتیم. یک دو روزی که شب ماندیم و از ما پذیرایی کرد، از بس وضع مالی اینها ضعیف بود از رفقا خواهش کردم یک هدیه‌ای به او بدهیم. وضع مالی خوبی نداشتند. گفتیم: اینها قبول نمی‌کنند، ناراحت می‌شوند. واقعاً با نیت خالص هستند. خیلی از این عزیزان عراقی بخشی از درآمدش طول سالشان را برای زوار خرج می‌کنند. پولهای عراقی زیادی جمع شد و چند میلیون شد، قبول نمی‌کرد. گفتم: من سید هستم و این پول هدیه است. گفت: وقتی اینطور گفتم، پیر زن قبول کرد. پولها را که دادیم و قبول کرد، گفت: من تا به حال زیارت امیرالمؤمنین نرفتم، اجازه بدهید با این پول‌هایی که به من هدیه دادید، به زیارت آقا امیرالمؤمنین بروم. خانمی که تا به حال توان نداشته خرج کند و به نجف برود، ولی برای زوار قبر أباعبدالله مال و جان و هستی‌اش را در طبق اخلاص گذاشته است. انشاءالله این روح ایثار و همدلی در بین ما زیاد شود.
ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که تمام اهل دنیا دنبال دنیا هستند. مال، پست و مقام، عیاشی، ولگردی، چقدر کشورهایی می‌روند که برای عیاشی پول حرام خرج می‌کنند. ولی در این ظلمت عالم هستی کره زمین یک نوری در کربلا دمیده و یک جاذبه و چراغ هدایتی روشن شده و اینجا دیگر کسی برای دنیا نمی‌آید. من به درمانگاه موکب رفتم و بسیاری از عزیزان پاهایشان مجروح شده و پرستاران مشغول مداوا هستند. مال و جان می‌دهند، همیاری و همدلی می‌کنند، شب و روز بیدار هستند و دارند برای زوار قبر أباعبدالله خدمت می‌کنند. انشاءالله این یگانگی و همدلی و نوری که جذبه امام حسین ایجاد کرده از ما نگیرد و روز به روز زیادتر بکند که این اجتماع بزرگ دهها میلیونی زمینه‌ساز آمدن و ظهور آقا و مولای ما امام زمان(ع) باشد.
مجری: طبق رسم برنامه سمت خدا، چقدر خوب است که ثواب تلاوت آیات امروز را به سید و سالار شهیدان حضرت أباعبدالله الحسین هدیه کنیم و نذر تعجیل در فرج مولایمان، امام زمان کنیم. امروز صفحه 486 قرآن کریم را تلاوت خواهیم کرد.
«ذلِكَ الَّذِي يُبَشِّرُ اللَّهُ عِبادَهُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ قُلْ لا أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبى وَ مَنْ يَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِيها حُسْناً إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَكُورٌ «23» أَمْ يَقُولُونَ افْتَرى عَلَى اللَّهِ كَذِباً فَإِنْ يَشَإِ اللَّهُ يَخْتِمْ عَلى قَلْبِكَ وَ يَمْحُ اللَّهُ الْباطِلَ وَ يُحِقُّ الْحَقَّ بِكَلِماتِهِ إِنَّهُ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ «24» وَ هُوَ الَّذِي يَقْبَلُ التَّوْبَةَ عَنْ عِبادِهِ وَ يَعْفُوا عَنِ السَّيِّئاتِ وَ يَعْلَمُ ما تَفْعَلُونَ «25» وَ يَسْتَجِيبُ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ يَزِيدُهُمْ مِنْ فَضْلِهِ وَ الْكافِرُونَ لَهُمْ عَذابٌ شَدِيدٌ «26» وَ لَوْ بَسَطَ اللَّهُ الرِّزْقَ لِعِبادِهِ لَبَغَوْا فِي الْأَرْضِ وَ لكِنْ يُنَزِّلُ بِقَدَرٍ ما يَشاءُ إِنَّهُ بِعِبادِهِ خَبِيرٌ بَصِيرٌ «27» وَ هُوَ الَّذِي يُنَزِّلُ الْغَيْثَ مِنْ بَعْدِ ما قَنَطُوا وَ يَنْشُرُ رَحْمَتَهُ وَ هُوَ الْوَلِيُّ الْحَمِيدُ «28» وَ مِنْ آياتِهِ خَلْقُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَثَّ فِيهِما مِنْ دابَّةٍ وَ هُوَ عَلى جَمْعِهِمْ إِذا يَشاءُ قَدِيرٌ «29» وَ ما أَصابَكُمْ مِنْ مُصِيبَةٍ فَبِما كَسَبَتْ أَيْدِيكُمْ وَ يَعْفُوا عَنْ كَثِيرٍ «30» وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ «31»
ترجمه: اين (فضل بزرگ) چيزى است كه خداوند به بندگانش، آنان كه ايمان آورده و كارهاى شايسته انجام دادهاند بشارت مىدهد. (اى پيامبر! به مردم) بگو: من از شما بر اين (رسالت خود) هيچ مزدى جز مودّت نزديكانم را نمىخواهم و هركس كار نيكى انجام دهد، براى او در نيكويى آن مىافزاييم. همانا خداوند بسيار آمرزنده و قدردان است. آيا مىگويند (كه محمّد) بر خدا دروغى بسته است، پس اگر خدا بخواهد بر قلب تو مهر مىنهد. خداوند باطل را محو و حقّ را با كلمات خويش استوار مىسازد همانا او به راز سينهها آگاه است. و اوست كه توبه را از بندگانش مىپذيرد و از گناهان در مىگذرد و هر چه را انجام مىدهيد مىداند. و (دعاى) كسانى را كه ايمان آورده و كارهاى نيكو انجام دادهاند اجابت مىكند و از فضل خويش بر آنان مىافزايد و براى كافران عذابى شديد است. و اگر خداوند براى بندگانش رزق را توسعه مىداد در زمين طغيان مىكردند ولكن آنچه را مىخواهد به اندازهاى (معيّن) نازل مىكند. زيرا كه او به بندگانش آگاه و بيناست. و اوست كه پس از نا اميدى مردم باران مىفرستد و رحمت خويش را گسترش مىدهد و اوست سَرور ستوده. و از نشانههاى قدرت او آفرينش آسمانها و زمين است و جنبندگانى كه در آن دو پراكندهاند و او هرگاه بخواهد بر گردآورى آنها تواناست. و آنچه از مصيبت به شما رسد پس به خاطر دست آورد خودتان است و او از بسيارى (گناهانتان) در مىگذرد. و شما نمى توانيد (خدا) را در زمين به عجز آوريد (و از سلطه او خارج شويد) و براى شما از غير خداوند هيچ سرپرست و ياورى نيست.
حاج آقای فرحزاد: از اعمال زیارت قبر أبا عبدالله زیاد گفتن ذکر صلوات است. انشاءالله این ایام عزیزان چهارده هزار صلوات هدیه کنند به روح مطهر أباعبدالله و شهدای کربلا و ثوابش کمتر از زیارت نیست. پیغمبر عظیم الشأن فرمودند: «يَا عَلِيُّ مَنْ صَلَّي عَلَيَّ كُلَّ يَوْمٍ أَوْ كُلَّ لَيْلَةٍ وَجَبَتْ لَهُ شَفَاعَتِي وَ لَوْ كَانَ مِنْ أَهْلِ الْكَبَائِرِ» (جامع الاخبار، ص 59) فرمود: بر من رسول الله واجب می‌شود شفاعت کنم از گنهکارانی که هر روز و هر شب صلوات بر محمد و آل محمد می‌فرستند.
قطعاً بعد از شکستن دلها و ریزش اشک‌ها و در مسیر کربلا دعا مستجاب است. خدایا به حق محمد و آل محمد قلب امام زمان به مژده ظهورش شاد بگردان، به حق محمد و آل محمد گناهان ما را ببخش و بیامرز. حق هرکس گردن ما هست به فضل و کرمت حقش را ادا بگردان. به حق محمد و آل محمد همه ما را جزء بهترین شیعیان و یاران اهل‌بیت قرار بده. به حق محمد و آل محمد آنهایی که تا به حال زیارت کربلا نیامدند، مکرر نصیبشان بگردان. ثواب زیارت خالص و با معرفت در پرونده اعمال ما ثبت بفرما. مریض‌های روحی و جسمی شقفای عاجل عنایت بفرما. زندانی‌هایی که مشکل دارند و گرفتار هستند، به حق أباعبدالله نجات بده. قرض قرضمندان ادا بگردان. حاجت حاجتمندان روا بفرما. خدایا به حق محمد و آل محمد آنهایی که مریض دارند، خودشان مریض هستند، پرستار هستند، همه مریض‌ها مخصوصاً مریض‌های مد نظر به زودی شفای عاجل عنایت بفرما. آنهایی که اولاد ندارند به حق اولاد أباعبدالله به آنها مرحمت بفرما. آنهایی که مسکن و شغل ندارند همه را حاجت روا بگردان. سفر زوار و مسافرین را بی خطر بگردان. توفیق خدمتگزاری کامل به زوار قبر أباعبدالله به ما مرحمت بفرما. اموات و درگذشتگان و امام و شهداء و حق داران، آباء و اجدادی که آرزوی کربلا داشتند، مهمان سفره أباعبدالله قرار بده. انشاءالله کاری کنیم که در مملکت ما همه زیارت أباعبدالله بیایند. انشاءالله به یاری مسئولین و کمک مردم و خیرین، باز هم هزارها نفر را خواهیم آورد.
