در خطبه بیست و سوم نهج البلاغه، خطبه بسیار نورانی هست. مفصل هم هست. من یک فصلی از آن را می‌خوانم. امیرمؤمنان (س) میفرماید: «وَ لِسَانُ الصِّدْقِ يَجْعَلُهُ اللَّهُ لِلْمَرْءِ فِي النَّاسِ خَيْرٌ لَهُ مِنَ الْمَالِ يُوَرِّثُهُ غَيْره» اگر از ما سؤال کنند ما که از این دنیا می‌رویم آیا بهتر است یک مالی به ارث بگذاریم برای وارثان خودمان یا نه، به جای اینکه یک ارثی بگذاریم، یک ارث کلانی بگذاریم، به تعبیر امیر مؤمنان «لسان الصدق» یک نام نیکو از خودمان به جا بگذاریم.
حضرت میفرماید اگر انسان یک جوری زندگی کند، یک جوری با اموالش برخورد کند که بعد از مرگش به جای اینکه اموال انبوهی از او به ارث بماند، نام نیک از او به جا بماند، این بهتر است. همین‌جا من توضیح بدهم اشتباه نشود. بارها ما عرض کردیم. یک وقت یک کسی هست مال زیادی ندارد. یک مال خیلی مختصری دارد، یک خانه مختصری دارد. این لازم نیست اموالش را خیرات کند. این وارثش گرفتار هستند، فرزندانی دارد، اولادی دارد، همسری دارد. اینها بعد از مرگ آواره نشوند.
حساب اینها جداست اما اگر کسانی مال قابل توجهی دارند، بیش از حد نیازشان دارند، خانه‌های متعددی دارند، باغی دارد، ویلایی دارد، زندگی مفصلی دارند. وارثش هم نیازی ندارند. یا اگر هم به آنها ارثی برسد توسعه در زندگی است. حضرت میفرماید حواستان باشد. به جای اینکه این مال را به ارث بگذارید برای این وارثی که نیازی هم ندارد، یک کاری کنید نام نیکو از شما بماند.
من جمله را معنا کنم. «وَ لِسَانُ الصِّدْقِ يَجْعَلُهُ اللَّهُ» نام نیکی که خدا برای انسان باقی می‌گذارد. کسی که ایثار می‌کند، کسی که انفاق می‌کند، خدا نام او را جاودانه می‌کند «يَجْعَلُهُ اللَّهُ لِلْمَرْءِ فِي النَّاسِ خَيْرٌ لَهُ مِنَ الْمَالِ يُوَرِّثُهُ غَيْره» جالب است من اشاره کنم در قرآن کریم در دو جا، یک سوره مبارکه‌ی مریم آیه‌ی 50، سوره‌ی شعراء آیه 84. از زبان پیامبران بزرگ الهی.
حضرت ابراهیم خلیل الرحمن (ع) که قرآن کریم وقتی از او می‌خواهد نام ببرد میفرماید: «إِنَّ إِبْراهيمَ كانَ أُمَّةً» (نحل/ 120) ابراهیم خودش یک امت بود. ولی در عین حال از خدا چی تقاضا کرده؟ این آرزوی حضرت ابراهیم است، دعای حضرت ابراهیم است. «وَ اجْعَلْ لي لِسانَ صِدْقٍ فِي الْآخِرين» (شعراء/ 84) حضرت ابراهیم از خدا خواسته خدایا یک کاری کن بعد از ما نام نیکی از ما بماند. خداوند هم در سوره مبارکه مریم میفرماید ما این کار را کردیم. «وَ جَعَلْنا لَهُمْ لِسانَ صِدْقٍ عَلِيًّا» ما نامشان را با عظمت جاودانه گذاشتیم.
پس در یک جمله اگر بخواهیم پیام این بخش از کلام امیرمؤمنان را بخوانیم، حضرت می‌فرمود: ای انسانی که مالی داری، ثروتی داری، پولی داری، خدا به تو داده، امانت الهی است، نمی‌خواهد همه‌ی این را برای وارثی که نیاز ندارد... باز توضیح عرض می‌کنم. یک وقت وارثی گرفتار است، نیازمند است نه. یک وقتی در بحث ارث و وصیت‌نامه ما گفتیم اصلاً شما هیچی وصیت نکن. شما اصلاً به یک سومت هم وصیت نکن. یک چهارم هم هیچی. یا نه، بعضی‌های یک چهارم، امیرالمؤمنان فرمود بعضی‌ها یک پنجم. لازم نیست، اصرار نداشته باشیم حتماً ما وصیت یک سوم برای خیرات. نه، اگر کسی وضع مالی مناسبی ندارد، وارث او گرفتار است، چهار تا اولاد دارد، عیال دارد، اینها گرفتار هستند، هیچی. آقا شما وصیت نمی‌خواهید. بگذار باشد برای وارث. ولی الآن بخش قابل توجهی از جامعه‌ی ما، دارند، بی‌حساب و کتاب هم دارند.
دارند و بعد از مرگشان وارث می‌نشیند نیازی هم به این ندارد. فقط به اموالش اضافه می‌شود. سرش دعوا می‌شود. الآن پرونده‌های فراوان در دادگاه‌ها هست. امیرمؤمنان پیام جمله‌شان این یک کلمه است. «وَ لِسَانُ الصِّدْقِ» آقای محترم، خانم محترم، یک ارثی به تو رسیده نیازی هم نداری. خانه‌ای است بسیار بزرگ. می‌توانی در یک خانه‌ی کوچکتری زندگی کنی. پولی داری در بانک است. باغی داری، ماشینی داری، اضافه داری. بیا یک کاری کن بعد از تو نام تو به نیکی بماند.
«وَ لِسَانُ الصِّدْقِ يَجْعَلُهُ» این بهتر از آن مال است. آقای محترم، خانم بزرگوار، انبیاء، گفتم شخصیتی مثل حضرت ابراهیم خلیل الرحمن از خدا خواسته خدایا یک کاری کن نام نیکوی من باقی بماند. من بارها داستان‌ها و نمونه‌های فراوانی گفتم. الآن هستند کسانی صدها سال است از دنیا رفته‌اند ولی نامشان به نیکی باقی مانده است. به خاطر آثار خیری که داشتند، موقوفاتی که داشته‌اند، یک مسجدی ساخته، یک مدرسه‌ای ساخته. اگر عزیزان مشهد مشرف شدند نگاه کنند از مسجد گوهرشاد وارد حرم که می‌شوید یک مدرسه است. مدرسه خیلی نقلی و کوچک. مدرسه پریزاد. کل زمینش 300 متر است.
پریزاد کیه؟ 700 سال پیش. کی بوده؟ زن خادمه‌ی خانم گوهرشاد بوده است. خانم گوهرشاد مال زیادی داشته است، خیرات فراوانی داشته است. فقط نه این مسجد گوهرشاد، ایشان مراکز متعددی داشته است. این خانم پریزاد هم گفته من هم خادمه‌ی شما، من هم به سهم خودم یک مدرسه نقلی 300 متری. هنوز 700 سال است آن مسجد باقی مانده است، این مدرسه هم باقی مانده است. پس عرضم در یک جمله این است مخصوصاً در این ماه ضیافت‌الله حواسمان باشد. در یک تعبیری داریم از امام صادق (ع) به یکی از اصحابشان عبد‌الله بن جندب فرمود: «الماشی فی اخیه فی حاجه اخیه». مگر ما رمضان نیست؟ مگر نمی‌خواهیم ثواب ببریم؟ الآن چقدر آرزو داشتیم کاش راه عمره باز بود، عمره ماه رمضان.
امام صادق فرمود کسی برود دنبال گرفتاری بردار مسلمانش «کالساعی بین الصفا و المروه» مثل اینکه داری سعی صفا و مروه می‌کنی. حج به این خوبی، آمادگی، سعی صفا و مروه به این راحتی، به این آسانی. من از همین‌جا بگذریم یک جمله‌ی دیگر از امیرمؤمنان (س) بخوانم. این هم هشداری است. در بخش کلمات قصار، کلمه‌ی 130. الله اکبر. فرمود: «وَ لَا حَاجَةَ لِلَّهِ فِيمَنْ لَيْسَ لِلَّهِ فِي نَفْسِهِ وَ مَالِهِ نَصِيب» خدا کاری ندارد با آن بنده‌ای که از جانش، از مالش برای خدا هزینه نمی‌کند. خدا با او کاری ندارد. می‌گوید بنده‌ی من تو که حاضر نیستی از مالت در راه خدا هزینه کنی، از جانت بگذری. ما با تو کاری نداریم.
«لَا حَاجَةَ لِلَّهِ» یعنی به یک تعبیر روان‌تر خدا خط می‌کشد دور آن بنده‌ای که کاری نداشته باشد. الآن مگر ماه رمضان نیست؟ مگر اوج عبودیت نیست؟ چقدر به ما می‌گویند از سحرهای ماه رمضان استفاده کنید؟ واقعاً هم باید استفاده کرد. آدم چند لحظه‌ای بیدار شود، مناجاتی بخواند، راز و نیازی بکند. من دیشب یک عبارتی می‌دیدم در این المراقبات مرحوم آیت الله ملکی تبریزی خیلی عجیب است. شاید این عبارت را قبلاً دیده بودم ولی دقت نکردم. ایشان می‌نویسد خیلی فاصله هست بین احادیث اهل بیت حتی خطبه‌های اهل بیت. الآن خطبه‌های امیرمؤمنان چقدر نورانیت دارد؟ مرحوم آیت الله ملکی می‌گوید خیل فاصله است بین احادیث اهل بیت حتی خطبه‌هایشان و مناجات‌هایشان. می‌گوید مناجات‌های اهل بیت یک دنیا دیگری است، یک دریایی است.
چرا؟ دلیلش را فرموده‌اند. عزیزان من ان‌شاءالله حال داشتید این شب‌ها یک مناجات خسمه عشر بخوانیم، دعای ابوحمزه بخوانیم، این دعای افتتاح را بخوانیم. آن وقت ایشان میفرماید چرا سطح مناجات بالاتر است؟ خواهش می‌کنم عزیزان عنایت کنید در المراقبات مرحوم آیت الله ملکی ببینید. می‌گوید به خاطر اینکه اهل بیت وقتی حدیث می‌گفتند، حتی وقتی امیرمؤمنان خطبه می‌خواند، با همه‌ی عظمت خطبه‌های امیرمؤمنان این خطبه‌ها و این احادیث مخاطبش چه کسانی بودند؟ ماها بودیم. ما انسان‌ها مخاطب آن هستیم. اهل بیت مجبور هستند سخنشان را به تعبیر ایشان در حد ما جاهل‌ها پایین بیاورند.
امیرمؤمنان درست است که خطبه خوانده است ولی خطبه برای کی خوانده است؟ برای مردم. دارد با یک عده جاهل صحبت می‌کند. مخاطب مردم عامی جاهل هستند. می‌گوید آن وقت وقتی همین امیرمؤمنان می‌خواهد مناجات بخواند با کی دارد صحبت می‌کند؟ با خدا دارد سخن می‌گوید. سخنی که امیرمؤمنان با خدا می‌گوید، سخنی که امام سجاد با خدا می‌گوید، ایشان می‌گوید قابل مقایسه نیست با سخنی که همان امیرمؤمنان، همان امام سجاد با مردم می‌گویند.
با همه‌ی عظمت، اشتباه نشود، نمی‌خواهیم معاذ الله از عظمت کلمات اهل بیت یا خطبه‌ها کاسته شود. نه، ما اصلاً محور سخن‌مان همیشه خطبه‌های امیرمؤمنان (س) یک دریا نورانیت است. ما همین خطبه‌ها را نمی‌فهمیم. باید 10 تا شرح بخوانیم ببینیم امیرمؤمنان در خطبه‌ها و شرح خطبه‌هایشان چه می‌خواهد بگوید. اینها معلوم ولی عظمت اینها را ایشان می‌گوید وقتی مقایسه کنید با مناجات، با دعای ابوحمزه، با مناجات امیرمؤمنان در مسجد کوفه، با مناجات خمس عشر می‌گوید اصلاً قابل مقایسه نیست. یک دهم آن نیست. چرا؟ می‌گوید به دلیل اینکه خطبه را دارد با مردم سخن می‌گوید، مناجات را با خدا سخن می‌گوید. قدر بدانیم این شب‌ها بیاییم مناجات بخوانیم.
یعنی زبانی که اهل بیت دارند با خدا سخن می‌گویند. این درست است؟ این جای خودش. پس مناجات جای خودش. حتماً باید... ولی خیلی تعبیر زیبا و لطیفی در قرآن هست. قرآن وقتی مؤمنین را توصیف می‌کند، وصف‌شان می‌کند می‌گوید اینها کسانی هستند که بیدار می‌شوند، نماز شب می‌خوانند، مناجات دارند، در عین حالی که «تَتَجافى جُنُوبُهُمْ عَنِ الْمَضاجِعِ يَدْعُونَ رَبَّهُم» (سجده/ 16) می‌گوید اینها پهلوهایشان را خواب، از رختخواب‌ها جدا می‌کنند مناجات می‌کنند. «فَلا تَعْلَمُ نَفْسٌ ما أُخْفِيَ لَهُمْ» (سجده/ 17) هیچ‌کس نمی‌داند خدا برای اینها چی مخفی کرده است.
خدا چه پاداشی می‌خواهد به اینها بدهد. من شاهدم این نبود. نمی‌خواهم این را بگویم. در حین حالی که می‌گوید او که سحر بیدار می‌شود مناجات می‌کند «لا تعلم» هیچ کس نمی‌داند ما چه چیزی داریم به او پاسخ می‌دهیم، بلافاصله می‌گوید. «وَ مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُون» (سجده/ 16) یعنی اگر اوج عبودیتت مناجات است بلافاصله در کنار آن «مِمَّا رَزَقْناهُمْ يُنْفِقُون». من تقاضایم این است به تناسب این کلام امیرمؤمنان (س) می‌خواهم خواهش ... باور بفرمایید من امروز هم جداً نمی‌خواستم مزاحم عزیزان شوم. شرمنده هستم که مزاحم آقایان هستم ولی انگیزه من برای اینکه این برنامه را آمدم و در خدمت عزیزان هستم فقط برای این بود که یک جمله بگویم و بروم.
و آن این که عزیزان تو را به خدا، به حق این ماه ضیافت‌الله، اینجا حرم کریمه‌ی اهل بیت فاطمه معصومه، من یقین دارم هر وقت ما در حرم‌ها سخن می‌گوییم، تأثیر آن به برکت انواع قدسیه‌ی اهل بیت (ع) هزار برابر، صد هزار برابر است. یعنی اگر الآن ما می‌رفتیم در استودیو می‌نشستیم یک تأثیری داشت. درست است کلام قرآن و اهل بیت است. ولی وقتی در کنار ضریح کریمه اهل بیت فاطمه است، هزار برابر، صد هزار برابر است. من می‌خواهم خواهش کنم، می‌خواهم التماس کنم، آقایان، خانم‌ها تو را به خدا در این ماه مبارک رمضان تا دیر نشده یک کاری بکنیم دستگیری کنید.
مردم خیلی گرفتار هستند. خیلی‌ها در گرفتاری‌های شدید هستند. گفت سواره از پیاده خبر ندارد، سیر از گرسنه خبر ندارد. باور کنید خیلی‌ها گرفتار هستند. در حالات خانم النبیین هست، در روایت هست: «کان رسول الله اجود الناس» پیامبر از همه‌ی مردم جود و سخاوتشان بیشتر بود. معلوم است. ولی «کان اجود ما یکون فی رمضان» اوج جود و سخاوت پیامبر در ماه رمضان بود. اگر کسی می‌خواهد جود و سخاوتش، بسم الله الآن فصل آن است. امیرمؤمنان (س) فرمود: ماه رمضان که می‌شد دم افطار، «امرنی رسول الله» پیامبر به من می‌فرمود: علی جان! در را باز بگذار.
در خانه را باز بگذار «لمن یرد الی الافطار» هر کسی می‌خواهد سر سفره افطار ما بیاید، بیاید. البته ما به آن درجه نرسیدیم. اصلاً فضای زندگی‌ها هم اینطوری نیست که کسی در خانه را باز بگذارد ولی این سیره پیامبر است. «امرنی رسول الله عن افتح الباب» در را باز بگذار. جالب است. روزه ماه رمضان چقدر ثواب دارد؟ ما فراوان شنیده‌ایم. هزار بار روایت. این روزها در مجالس، محافل زیاد شنیده‌ایم. در یک روایتی داریم فرمود خاتم النبیین «مَنْ صَامَ يَوْمَ» گاهی پدر و مادرها این روزها به ما می‌گویند جوان‌های ما در روزه گرفتن کمی کاهلی می‌کنند. همین حدیث را برایشان بخوانید کافی است.
من خواهش می‌کنم عزیزان همین یک تکه حدیث را کلیپ کنند بفرستند. هر که جوانش، دخترش، پسرش در روزه ماه رمضان کوتاهی می‌کند همین حدیث را بشنود برای او کافی است. فرمود: «من صام یوم تطوعاً» اگر کسی یک روز روزه بگیرد. تازه تطوعاً. حالا شاید تطوعاً را اینطوری معنا کنیم با میل و رغبت. پدر و مادرها این کلیپ را بفرستید برای جوان‌ها ببینم باز هم کسی هست کاهلی کند در روزه گرفتن. «فَلَوْ أُعْطِيَ مِلْءَ الْأَرْضِ ذَهَبا» خاتم النببین فرمود: اگر خداوند همه‌ی زمین را پر از طلا کند به آنها بدهد هنوز پاداش‌شان کامل نشده است. دنیا ظرف پاداش روزه‌دار نیست. یک روز اگر روزه بگیرد.
باید قیامت خدا پاداش بدهد. انقدر ماه رمضان باعظمت است. البته هشدارش را هم بگوید. از آن طرف فرمود: «من افطر یوم» کسی یک روز عمداً روزه خود را بخورد، فرمود اگر نه تا آخر عمر خودش، تا آخر عمر روزگار، تا قیام قیامت روزه بگیرد جبران آن یک روز نمی‌شود. درست است قضا دارد، کفاره دارد. ما این را می‌فهمیم ولی عظمت ماه رمضان یک چیز دیگر است. آقایان، خانم‌ها، جوان‌ها، من خواهش می‌کنم عنایت کنید. جوان‌های عزیز من به فدای شما، به قربان شما.
تو را خدا یادتان باشد انقدر ماه رمضان باعظمت است که وقتی ماه رمضان، قرآن میفرماید: «شَهِدَ مِنْكُمُ الشَّهْر» (بقره/ 185) هر کسی به ماه رمضان رسید، دیگر مسافرت نرود. بماند. در روایات هست سفر در ماه رمضان کراهت دارد. دیگر هر کسی هر کجا هست بماند. فکر نکنید انسان می‌تواند بعد از ماه رمضان قضا کند. به ثواب ماه رمضان نمی‌رسد. چقدر ثواب دارد؟ جای خود.
حدیث داریم خاتم النبیین فرمود: روز اول ماه رمضان (حدیث در کتاب شیخ صدوق است) «یغفرالله» خدا تمام مسلمان‌ها را روز اول ماه رمضان می‌آمرزد. می‌آمرزد که پاک وارد ضیافت الله بشوند. مگر نمی‌خواهی به مهمانی بروی؟ پاک وارد این مهمانی شویم. این همه عظمت برای روزه ماه مبارک رمضان. الله اکبر. ولی خاتم النبیین فرمود. خواهش می‌کنم این حدیث یک جمله است در خاطر بسپارید. فرمود: «تفطیرک الصائم افضل من صیامک» این که تو افطاری بدهی، با همه‌ی ثوابی که برای روزه گفتیم، افطاری دادنت از ثواب روزه‌ات بالاتر است. حالا اگر امکان آن افطاری‌های مفصل نیست و باید رعایت کرد، چقدر جالب است این بسته‌های معیشتی که به نیازمندان می‌دهند، اگر کسی می‌خواهد کوتاهی نکند، من خدا می‌داند دلم می‌سوزد.
همین چند روز پیش یک آقایی می‌گفت پانصد هزار تومان برای یک خانواده نیازمند فرستادم. آقایان، خانم‌ها، تو را به حق این فاطمه معصومه (س) به حق این کریمه اهل بیت یک دقیقه عرض من را گوش کنید. اگر مشغول یک کار دیگر هستید کنار بگذارید. می‌گفت من پانصد هزار تومان برای یک خانواده فرستادم عیالوار. چند تا اولاد، برای او فرستادم ساعت 10 صبح به حساب او پول رسید. گفت به من زنگ زد گفت آقا خواستم از شما تشکر کنم. گفتم نه تشکر ندارد. گفت آخه من الآن 10 صبح تا الآن معطل بودم بروم نان و پنیر برای زن و بچه‌ام بخرم. با پول شما بلند شدم بروم. آقایان به حق این حضرت معصومه اینها دروغ نیست. اینها افسانه نیست. اینها واقعیت است. امروز ما یک چنین گرفتاری‌هایی در جامعه‌مان داریم.
آن وقت ماه رمضان، ماه ضیافت‌الله، فرمود از روزه بالاتر. «تفطیرک الصائم» افطاری بدهی. حالا افطاری دادند فقط هم به این نیست که ما سفره افطاری بیندازیم. خدا رحمت کند یاد کنم مرحوم آیت الله احمدی میانجی را. می‌گفت همین کاری که الآن دارند انجام می‌دهند. هزینه‌اش را می‌دهند، سبد کالا می‌دهند. با همین سبد کالای شما غذا تهیه می‌کند. این به مراتب شاید ثوابش بیشتر از آن باشد. ما نمی‌دانیم مسلمان چه حقی بر مسلمان دارد. اگر می‌دانستیم مؤمن چه حقی بر گردن مؤمن دارد شب خواب‌مان نمی‌برد. یک داستانی بگویم. یکی از اصحاب خوب امام صادق به مدینه آمد. مفضل. اسم او را فراوان شنیده‌اید. توحید مفضل. خدمت امام صادق (ع) در مدینه آمد. حضرت به او فرموده که مفضل با کی آمدی؟ از کوفه آمده بود.
گفت آقا یک آقای مؤمنی همراه ما بود. ما با هم همسفر بودیم. در راه با هم آشنا شدیم. رسیدیم مدینه گفتیم خداحافظ، خداحافظ. دیگر با هم کاری نداریم. حضرت فرمود به این تعبیر: مثلاً الآن نمی دانی کجاست؟ گفت آقا دیگر تمام شد. ما یک روز، دو روز، سه روز در راه همراه هم بودیم. کاری به هم نداریم. امام صادق فرمود: «أَ مَا عَلِمْتَ أَنَّ مَنْ صَحِبَ مُؤْمِناً أَرْبَعِينَ خُطْوَةً» اگر یک مؤمنی با یک مؤمنی، یک مسلمانی چهل قدم با هم همراه باشند، همسر باشند، «سَأَلَهُ اللَّهُ عَنْهُ يَوْمَ الْقِيَامَة» خدا روز قیامت می‌گوید آقا آن مؤمن، رفیقت، چرا 40 قدم با او بودی، چرا احوالش را نپرسیدی؟ چرا گرفتاری‌اش را برطرف نکردی؟ حدیث در کافی مرحوم کلینی است. امام صادق فرمود: تو چطور می‌گویی دو روز، سه روز ما در راه بودیم دیگر با هم کاری نداریم.
40 قدم دو تا مسلمان با هم همراه باشند مسئول است در برابر او. آن وقت ما در برابر برادرمان، خواهرمان، بستگان‌مان، ارحام‌‌مان، همسایه‌هایمان، جامعه‌ی دینی خودمان مسئولیت نداریم؟ فقط زندگی خودمان را نگاه کنیم؟ من بارها عرض کردم جناب آقای اسماعیلی ماه رمضان که می‌شود من همیشه می‌گفتم. می‌گفتم الآن تو رو خدا یک نگاه به سفره‌ی افطارتان بیندازید. یک نگاه به سفره سحرتان. آقایان، خانم‌هایی که دست‌تان می‌رسد، وضع مالی‌تان خوب است، یک نگاه به سفره‌ی سحر و افطارتان بیندازید. الآن دیدید بعضی‌ها می‌گویند ما 15 ساعت می‌خواهیم روزه بگیریم. سحر بهترین غذاها را تهیه می‌کنند.
در حالی که در روزه هم باید کمی مراعات کرد. افطار می‌شود باز چند جور غذا. می‌گوید من 15 ساعت روزه بودم. حلیم بخر، نان کنجد خاش خاشی دو رو بگیر و آش بگیر و غذای چی درست کن. چی هست؟ 15 ساعت روزه. سحر می‌گوید می‌خواهم 15 ساعت روزه بگیرم، افطار هم... خدا ان‌شاءالله بیشتر به شما بدهد. من یک سؤال دارم. امشب سر سفره افطار این سخن من یادتان باشد. یک نگاه به سفره خود بکنید. آیا فقراء، بیچاره‌ها این گرفتاری را ندارند؟ آنها روزه نمی‌گیرند؟ خیلی‌ها می‌گویند دختر سال اول تکلیف است ملاحظه‌ی حال او را می‌کنم. خیلی هم خوب. غذای خوب بدهید اینها بتوانند روزه بگیرند.
ولی من می‌گویم بیچاره‌ها، گرفتارها، فقراء، کارگرها، آنهایی که دست‌شان به دهانشان نمی‌رسد، آنهایی که توان مالی ندارند، آنها دختر سال اول تکلیف ندارند؟ آنها گرفتاری ندارند؟ آنها مشکل ندارند؟ بنابراین من خواهش می‌کنم طبق این بیان امیرمؤمنان (س) یک نگاهی بیندازیم، یک ملاحظه‌ای بکنیم. باور کنید تعبیر امیرمؤمنان است. فرمود به جای اینکه مال از خودت به ارث بگذاری، آن هم وارثی که نیاز ندارد. بله، وارث نیاز دارد به آن دست نزن. به جای اینکه مالت به ارث برسد و با هم دعوا کنند یکی کاری بکن نام نیکو از تو بجا بماند. الآن وضع مالی‌ات خوب است.
چه مانعی دارد این مراکزی که می‌شناسی، مساجدی که می‌شناسی، افرادی که می‌شناسی. بگو آقا من هزار نفر را می‌خواهم سبد کالا بدهم. مگر هزار نفر چه می‌شود؟ الآن این سبدها را من می‌پرسم چقدر است؟ می‌گویند مثلاً 300 هزار تومان. 300 هزار تومان الآن چه می‌شود؟ با این قیمتی که الآن برنج دارد، با این قیمتی که روغن دارد، با این قیمتی که مرغ دارد. با 300 هزار تومان چکار می‌شود کرد؟ آقا شما بگو من هزار نفر را، ده هزار نفر را، ده نفر را، هر چی. سبد معیشتی بدهیم این گرفتاری‌های مردم برطرف شود. مخصوصاً من از خود مردم می‌خواهم.
الآن عرض کردم. الآن می‌گویند این گرفتاری‌ها به چه دلیل هست. هزار دلیل دارد. بله، می‌گویند بی‌تدبیری. من نمی‌خواهم وارد بحث‌های سیاسی شوم. آن جای خودش. ولی به هر حال الآن گرفتاری در جامعه هست یا نه؟ ما باید به داد مردم برسیم یا نه؟ هر کسی مسئولیت خودش را دارد. مخصوصاً کسانی که شغلی دارند، کاسب هستند. مراعات دیگران را بکنند. من یک برنامه‌ای گفتم این حرف‌ها راست است یا دروغ است؟ اگر دروغ است جلوی آن آقایی که این حرف را زده بگیرید. اگر راست است به داد مردم برسید. آن آقا رئیس صنف باغدارها هست مصاحبه کرده، می‌گوید قیمت میوه از در باغ تا برسد به دست مشتری ده برابر می‌شود. میوه‌ای که در باغ می‌خرند دو هزار تومان، به دست مشتری بیست هزار تومان می‌رسد.
آقای محترم ماه رمضان است. من از شما سؤال می‌کنم کجای عالم با مردمشان اینطور رفتار می‌کنند؟ صهیونیست‌ها با مردمشان این کار را می‌کنند؟ امریکایی‌ها با مردمشان این کار را می‌کنند؟ کجای دنیا این کار را می‌کنند؟ یک جا آدرس بدهید ما برویم بگوییم فلان کشور اروپایی، فلان کشور غربی، صهیونیست‌ها، امریکایی‌ها، بدترین دشمنان. بگویید یک آدرس بدهید که ما برویم پیدا کنیم که یک جایی در باغ خریده‌اند دو هزار تومان، ده برابرش دست مردم رسیده است. مسئولین مسئولیت دارند بله ولی ما مسئولیت نداریم؟ مگر مسئولین کی هستند؟ مگر من و دیگری و آن آقا نیست؟ چرا خودمان به هم رحم نمی‌کنیم؟ کجای دنیا اینطور است؟ بابا به داد مردم برسید. به خدا مردم سر سفره افطارشان ندارند. نگاه نکنید به آن که دارد.
آقای محترم نگاه نکن. عرض کردم. سیر از گرسنه خبر ندارد. آدمی وقتی سیر است خبر ندارد. اصلاً یکی از جهات روزه این است که آدم گرسنه شود ببیند چخبر است. این گرسنگی تا دم افطار می‌شود آنچنان خودش را سیر می‌کند دوباره یادش نمی‌ماند. سواره از پیاده خبر ندارد. من التماس می‌کنم، خواهش می‌کنم، عزیزان را قسم می‌دهم باور بفرمایید به جان خودم هر کجا من می‌روم فقط همین یک جمله را می‌گویم. الآن مخصوصاً در این ماه رمضان، در این اوج گرفتاری‌ها، ان‌شاءالله این فصل می‌گذرد، ان‌شاءالله مردم ما سرافراز، پیروز، از این مشکلات عبور خواهند کرد.
ان‌شاءالله در برابر دشمنان خواهند ایستاد. روی دشمنان‌شان را سیاه خواهند کرد ولی الآن که ما در این بحران هستیم، تو را خدا هر کسی، خیلی هم من معتقد نیستم هی برویم ببینیم. خودتان شناسایی کنید. مسجد محل‌تان یک عالمی می‌شناسی، یک محترمی، یک معتمدی در محلت هست، می‌شناسی. امیرمؤمنان فرمود به جای اینکه این ارث را برای بعد بگذاری، خودت امروز یک کاری برای خودت انجام بده. این یک جمله. یک جهت دومی که من خواهش می‌کنم عزیزان این را هم عنایت بکنند. نکته‌ی دومی که خواهش می‌کنم این است که امام رضا (ع) قبل از آمدن ماه رمضان به خواجه اباصلت فرمود: خواجه اباصلت تا ماه رمضان نیامده دو تا کار را حتماً انجام بده.
هشت تا دستور است من دو تای آن را دارم می‌گویم. یک، فرمود: «لَا تَدَعَنَّ أَمَانَةً فِي عُنُقِك» اگر حق‌الناس بر گردن تو است، حق الله بر گردن تو است، تا ماه رمضان نیامده خودت را پاک کن. حالا گذشت. حالا که ماه رمضان آمد. چهارم ماه رمضان است. خواهش می‌کنم عزیزان اگر حق الناسی بر گردن آنها است، اگر حق اللهی بر گردنشان است، اینها را بروند بپردازند. دین‌شان را بدهند. سر سفره‌ی افطار، سر سفره‌ی حلال بنشینیم. حیف است. بگذارید ما برای زن و بچه‌مان سر سفره لقمه‌ی حلال ببریم. ماه رمضان دزدهای حرفه‌ای می‌گویند سر سفره حلال بنشینیم. ما که مؤمن هستیم.
اگر حق اللهی به گردن ما است، اگر حق الناسی بر گردن ما است، اگر خمسی در اموالمان هست، حد‌اقل برویم خمس یک ماه رمضان را بپردازیم. زن و بچه‌مان را سر سفره حلال و لقمه حلال بیاوریم. دستور دومی که امام رضا روی آن تأکید کردند فرمودند کینه از کسی به دل نداشته باشیم. خواهش می‌کنم. اگر با کسی اختلاف دارید الآن بلند شوید زنگ بزنید، کینه‌ها را برطرف کنید، اصلاح کنید. خوبی باشد، ماه رمضان است. بد است که ماه رمضان ما بگذرد. خدا نکند کسی با برادرش، با پدرش، با مادرش... امام رضا فرمود اگر کینه‌ای در دلت هست تا ماه رمضان نیامده برطرف کن. حالا که دیگر دیر شد. تا دیر نشده ان‌شاءالله با صفا و پاکی دل و پاکی لقمه وارد ماه رمضان شویم تا رحمت واسعه الهی ان‌شاءالله شامل حال ما شود.
من از آقایان خواهش می‌کنم و همینطور خانم‌ها که اخلاق‌مان در ماه رمضان بهتر شود. به قول یکی از عزیزان می‌گفت بعضی از ما انقدر در ماه رمضان بداخلاقی می‌کنیم زن و بچه‌ی ما می‌گویند خدایا کی می‌شود این ماه رحمتت سایه‌اش را از سر ما ببرد اخلاق این آقا سر جا برگردد. به بهانه‌ی اینکه ما روزه گرفتیم اجازه‌ی بداخلاقی نداریم بلکه حضرت فرمود بیشتر توسعه بدهید به زن و فرزندتان.
اسماعیلی: ان‌شاءالله خیلی ممنون و متشکرم.
تلاوت صفحه 143 آیات 119 تا 124 سوره مبارکه انعام.
صفحه 143 قرآن کریم
حجت الاسلام حسینی قمی: نکته‌ی اول اینکه فراوان در کلمات اهل بیت راجع ماه رمضان هست «غُضُّوا أَبْصَارَكُم». مراقب چشمانتان باشید. جایی که گناه است، برنامه‌ای که گناه است نگاه نکنید. ما در گذشته ماه رمضان که می‌رسید از مردم خواهش می‌کردیم، حالا هم خواهش می‌کنیم. آقا به احترام ماه رمضان ابزار گناه، ماهواره‌ها را از خانه‌ها جمع کنید. بگذار این یک ماهه جمع باشد. به خدا اینها دشمن هستند. دشمنی که الآن ببینید داروی بیمار سرطانی ما را نمی‌دهد ولی حاضر است میلیاردها هزینه کند که این ماهواره‌ها را به خانه‌های ما بیاورد. این دشمن است.
این ماه رمضانی است که به احترام خدا، به احترام ماه رمضان این را بگذاریم کنار. قبلاً فقط ماهواره می‌گفتیم، الآن باید خواهش کنیم علاوه بر ماهواره‌ها متأسفانه شاید بدتر از بعضی از برنامه‌های ماهواره، بعضی از این سریال‌های خانگی است که در نظام جمهوری اسلامی با مجوز نمی‌دانم ارشاد است، رسانه است، کجاست نمی‌دانم. خیلی زشت است. زشت‌ترین دیالوگ‌ها، زشت‌ترین فیلم‌ها، زشت‌ترین برنامه‌ها. من نمی‌دانم به کی بگویم، کجا باید بگوییم. گفت افسوس که این مزرعه را آب گرفته/ دهقان مصیبت‌زده را خواب گرفته. اگر مسئولین ارشاد هستند، اگر جای دیگر هستند، اگر اینها خواب نبودند که جلوی اینها را می‌گرفتند. می‌شود اینها توجه نداشته باشند؟
اسماعیلی: شاید هم خودشان را به خواب زده باشند.
حجت الاسلام حسینی قمی: اگر به خواب زده باشند که نمی‌شود بیدارشان کرد. واقعاً انسان غصه می‌خورد. ما قبلاً می‌گفتیم ماهواره، الآن می‌گوییم این بعضی از دیالوگ‌هایش، بعضی از برنامه‌هایش، زشت‌ترین حرف‌ها را می‌زنند. تقاضای دومی هم که دارم این بحث کفارات را همیشه می‌گفتیم. باید کفارات ماه رمضان سال گذشته یا سال‌ها قبل را می‌پرداختیم. اگر نپرداختیم بهترین وقت آن در همین ماه رمضان هست. الآن که ماه رمضان دیر هم نیست. همین الآن ان‌شاءالله کفارات روزه‌های گذشته را هم چه عمد و چه عذری اینها را هم ان‌شاءالله بپردازیم.
