در مورد جلوه های تعلیم مهدوی در عصر غیبت توضیحاتی بفرمایید.

پاسخ – سلام ما به ساحت امام زمان(عج) که سرچشمه ی هدایت و تربیت است. ما باید سه نکته ویژه را مد نظر قرار بدهیم :پیوند مقامات حضرت مهدی با مقامات پیامبر اعظم یعنی پیوند مقامات پیامبر با مقامات مهدوی، غیر از مقام نبوت. یکی از آن مقامات تزکیه و تعلیم است که خداوند در آیات متعددی این مقام را برای پیامبر ثابت می کند. خداوند به ما بشارت می دهد که ما منت گذاشتیم و رسولی را فرستادیم که مقام تزکیه و تعلیم را داراست و این مقام به جانشین پیامبر که درعصر ما امام مهدی است می رسد. امام صادق(ع) در مورد مقام امام زمان(عج) می فرماید :او به سیره ی رسول خداست.

عمده ی مقام تزکیه و تعلیم در زمان غیبت کبری بصورت غیر مستقیم و با واسطه است یعنی به واسطه ی علمای ربانی وارسته ی تربیت شده در محضر قرآن و عترت انجام می شود. امام مهدی در میان ما حاضر است ولی ما با او ارتباط مستقیم نداریم، این عدم معرفت است .آنها بعنوان نائبان عام امام زمان(عج) یا حجت های مهدوی زمانه هستند. امام مهدی امت را به آنها ارجاع می دهند.

مرتبه تعلیم و تزکیه امام در سه مرتبه صورت می گیرد :عام ،خاص و اخص .در زیارت امام زمان(عج) در روز جمعه داریم :سلام بر تو ای نور خدا که هدایت یافتگان عالم بواسطه ی نور هدایت تو، هدایت می شوند که یک قسمت هدایت، تزکیه و تعلیم است. پس سرچشمه ی تزکیه ،هدایت و تعلیم نور امام زمان(عج) است. هر کس تزکیه و تعلیمی دارد ،این نور امام زمان(عج) است که واسطه ی نور هدایت خداوند رحمان است .این تزکیه و تعیلم عام است . تعلیم و تزکیه خاص در مورد امت اسلام و پیروان قرآن و عترت است. هر کس که سر سفره ی آیات می نشیند و به آن عمل می کند و زندگی اش را براساس زندگی پیامبر تطبیق می دهد، این فرد تحت تعلیم ویژه ی امام عصر قرار می گیرد. در میان پیروان قرآن و عترت، عده ای( شاگردان ممتاز) استعداد نشان می دهند و تحت تعلیم و تزکیه ویژه تری قرار می گیرند و چه بسا به واسطه ی تشرفات و توقیعات مثل سید بحر العلوم ها و قاضی طباطبایی ها .این افراد واسطه ی مربی گری مهدوی در عصر غیبت می شوند.

جلوه های تعلیم مهدوی در عصر غیبت در چهار شاخه است: تعالیم کتاب و حکمت در پرتوی قرآن و حدیث. معارف ناب قرآنی و حکمت که علم نافع است .امام صادق(ع) می فرماید: علم نافع و صحیح در نزد ما اهل بیت است. یکی از شاگردان ویژه ی اهل بیت شیخ مفید است که سی و پنج سال رهبری دینی و سیاسی جامعه ی شیعی را با عنایت ویژه ی امام زمان(عج) بعهده داشته است. ایشان می فرماید: شبی در عالم خواب دیدم که حضرت فاطمه(س) دست حسن و حسین را گرفته اند و به مسجد بغداد(محل تدریس شیخ مفید) آورده اند و فرمودند که ای شیخ به این دو فرزند،علم دین (فقاهت) را بیاموز .ایشان می فرماید: از این خواب تعجب کردم. صبح که برای تدریس به مسجد رفتم خانمی بزرگواری همراه با دو فرزند نزد من آمدند و خانم گفت که ای شیخ ،این دو فرزند(سید مرتضی و سید رضی) خردسال را به تو می سپارم که تو علم دین را به آنها بیاموزی. من اشک ریختم و فهمیدم که این دو فرزند خردسال مورد عنایت ویژه ی حضرت زهرا هستند که تربیت ویژه می خواهند. شیخ مفید تعلیم و تربیت ویژه ای را در مورد این دو خردسال پیاده می کند. علامه حلی به سید مرتضی ،لقب معلم شیعه ی امامیه را دادند. و سید رضی هم نهج البلاغه را جمع آوری کرده است. هر کس که در مسیر تقید به فرمانهای دین ،استعداد ویژه تری نشان بدهد مورد عنایت ویژه تری قرار می گیرد.

یکی دیگر از جلوه های تعلیم و تربیت ،مجموعه ی احادیث و زیاراتی است که از لسان امام زمان(عج) به ما رسیده است . نماز اول وقت یکی از کارهایی است که بینی شیطان را به خاک می زند. ما این را در دانشگاه تعلیم و تربیت مهدوی یاد گرفته ایم .امام زمان(عج)  می فرماید :هیچ چیز با فضیلت تر از نماز نمی تواند بینی شیطان را به خاک بزند. پس نماز را در اول وقت بپا دارید و بینی شیطان را به خاک بمالید. احادیث امام زمان (عج) نسبت به احادیث امام صادق(ع) کمتر است ولی مجموعه ی احادیث امام عصر در کتاب صحیفه ی مهدیه جمع آوری شده است. فراتر از احادیث، مجموعه زیارات و ادعیه هایی را از امام عصر داریم مثل زیارت آل یاسین که از لسان حضرت است. اینها تجلیات  تزکیه و تعلیمات مهدوی در عصر غیبت است .

یکی دیگر از جلوه ها، دستور نگاشتن کتاب است. ما شاهد پژوهش و نگارش کتاب های ویژه ای هستیم بدست علمای وارسته ای که مورد عنایات ویژه ای قرار گرفته اند و حضرت به آنها دستور مستقیم داده است که در این موضوع کتاب بنویس .این کتاب بعدا یکی از منابع مهم علمای آینده شده است .این یکی از تجلیات تعلیم و تزکیه مهدوی در عصر غیبت است مثل کتاب کمال الدین و تمام النعمه شیخ صدوق که این کتاب در زمینه ی امام شناسی  است. اصل ولادت شیخ صدوق به دعای امام زمان(عج) بوده است. پدر ایشان صاحب فرزند پسر نمی شدند و نامه ای به نائب سوم (حسین بن روح )امام می نویسند و از امام می خواهد که دعا بنماید که خدا دو فرزند پسر صالح در دین به او عنایت بفرماید. حتی گره های کوره مادی می تواند بدست امام حل شود. نائب سوم پیام آورد که امام فرمودند که ما شما را دعا کردیم و خداوند دو فرزند به شما عطا می کند که هر دو از فقیهان دین می شوند. یکی از آنها شیخ صدوق می شود. بیش از سی صد کتاب از شیخ صدوق به یادگار مانده است که همه ی اینها تجلیات هدایت و تربیت ویژه ی مهدوی نسبت به یک شاگرد ویژه است که باعث مربی گری در زمان غیبت می شود. کتاب کمال الدین و تمام النعمه را شیخ صدوق نوشته است که در مورد امامت و مخصوصا امامت مهدی است. ایشان می فرماید: شبی خودم را در طواف خانه خدا دیدم که با خدا عهد می بندم ولی خودم هم نمی دانستم که چه می گویم و در همان حال خودم را در محضر حضرت مهدی دیدم. حضرت فرمود: کتابی در موضوع غیبت بنویس. ایشان در سفرهای تبلیعی مشاهده می کردند که مردم نسبت به امام زمان(ع) شناخت کمتری دارند. وقتی از خوب بیدار شدم انرژی فوق العاده ای داشتم و صبح آن روز ،شروع به نوشتن کتاب کردم.

امام نسبت به نگاشتن کتاب کافی، عنایت ویژه داشتند .امام فرمودند :کتاب کافی در عصر غیبت برای شیعیان ما کافی است. این کتاب مجموعه ی احادیث و موضوع بندی است . آیت الله بهجت می فرمودند که هر کس می خواهد با نفسش مبارزه کند به باب جهاد با نفس کتاب کافی مراجعه بکند و هر روز به یکی از احادیث عمل کند. جناب کلینی در طول هجده سال  این کتاب (کافی) را نوشته است. ایشان به جز عنایت ویژه ی مهدوی نمی توانست این کتاب را بنویسد.

یکی دیگر از جلوه های تربیت و تعلیم ،امدادهای ویژه ی مهدوی و توقیعات و نامه های ویژه ی حضرت به افرادی است که در مقام هدایت مردم بوده اند. این بزرگان تشرفاتی دارند و امام جواب آنها را می دهد. مثل تشرفات سید بحرالعلوم که ایشان شاگرد میرزا مهدی اصفهانی خراسانی ملقب به شهید رابع است.

سرچشمه ی عرفان ناب قرآن و عترت است. باید بین عرفان های غیر الهی و عرفان قرآنی تفاوت قائل شد. البته ما نمی خواهیم اصل عرفان را زیر سوال ببریم. امام خمینی و ملاصدرا و ... از اساتید حکمت و فلسفه و عرفان بوده اند ولی آنرا از قرآن وعترت اخذ کرده اند. پس یک عرفان قرآنی و یک عرفان غیر قرآنی داریم. ما به سینه ی عرفان های کاذب و دروغین دست رد می زنیم که از سرچشمه ی قرآن و عترت سیراب نشده است. عرفای رحمانی مثل سید قاضی طباطبایی ،ملاصدرا ،امام خمینی و ... می فرمایند: وحدت  عرفان ،حکمت و برهان با قرآن. یعنی عرفان،حکمت و برهان ناب عرفانی است که از قرآن اخذ می شود .ما نباید در این زمینه دچار افراط و تفریط نشویم.

یکی از امدادهای ویژه مهدوی توقیعات و تشرفات است که در تربیت و تزکیه امت نقش مهمی دارد. محدث نوری می فرماید :شیخ مفید در طول سی و پنج سال رهبری امت نزدیک به  سی توقیع و نامه از طرف امام عصر برای ایشان صادر شده است. لقب شیخ مفید از جانب امام زمان(عج) در این نامه ها نوشته شده است. امام در نامه ای می فرماید :نامه ای به برادر استوار و دوست ولی رشید ما، شیخ مفید. انسان در رهروی قرآن و عترت می تواند به این درجات برسد. این بزرگان با بندگی خالصانه به این مرتبه رسیده اند.

سوال – صفحه 265 قرآن کریم را توضیح بفرمایید.

پاسخ- وقتی فرشتگان برای ماموریت قوم لوط آمدند، ابتدا بر حضرت ابراهیم وارد شدند و بشارت دادند او را به یک فرزند دانشمند که در مجامع تفسیری بعضی می گویند که او اسحاق بوده است. اما در روایات تاکید شده است که این حضرت اسماعیل بوده است. قرآن می فرماید: آیا مرا( ابراهیم) بشارت می دهید در حالیکه به سن پیری رسیده ام ؟ در بعضی از روایات داریم که در این زمان حضرت ابراهیم در سن 99 سالگی بودند. لقب ابراهیم را بعد از بشارت اسماعیل به او دادند. چرا لقب ابراهیم به او داده شده است ؟ سه نظر در مورد واژه شناسی ابراهیم وجود دارد: ابراهیم از تلفیق اب باضافه رام است آبراهام که به معنای پدر جامعه ی بشری است، تلفیقی از اب و رحیم پدر مهربان جامعه ی بشری( نسل های بسیاری از فرزندان ابراهیم هستند) و ابراهیم تفلیقی از ابرء و هامون است یعنی بیزاری می جویم از بت ها و شیاطین و ره می پویم به سوی خداوند رحمان . این شعار اسلام هم می باشد.

سوال – در مورد تشرفات توضیحاتی  بفرمایید.

پاسخ – تشرفات می تواند جلوه ای از مقام تعلیم، تربیت و تزکیه مهدوی باشد. در تشرف علی بن مهرزیار اهوازی،امام زمان(ع) فرموده بودند که ایراد شما این است که به مال اندوزی پرداختید و باعث حیرانی و بیچارگی مومنان ضعیف شده اید. و قطع رابطه ی خویشاوندی کرده اید. یکی از آداب های نوروز دید و بازدید است که در آن باید از افراد ضعیف دستگیری بشود که مصداق صله ی رحم اسلامی بشود.

بعضی از قسمت های نظام بانکداری ما ،باعث حیرانی و بیچارگی مومنان ضعیف شده است. با کسانی که وام های کلان گرفته اند و آنرا نمی دهند باید با صلابت برخورد کنند ولی برای کسانی که ندارند باید انعطاف داشته باشند. در مدیریت بانک داری مدیران لایقی داریم که حرف قرآن و عترت را پیاده بکنند و از این وضعیت ناراضی هستند. از قانونگذاران می خواهیم که این قانون را معتدل کنند. برای پرداخت اقساط، افراد ضعیف مورد عنایت ویژه قرار بگیرند مبادا که شما به مومنان زور و اجبار کنید. معلم با مربی فرق دارد. معلم راه را نشان می دهد ولی مربی شاخ و برگ ها را هم می زند و آفت زدایی می کند. حضرت می فرماید که این آفت (ربا) باعث بی برکتی و دوری از تربیت الهی و رحمانی می شود و دست ولایت شیطان را باز می کند و شیطان دوست دارد که مال ها آلوده  بشود. روایت داریم که در آخرالزمان اکثرا رباخوار می شوند یا گرد و غباری از ربا در زندگی آنها می نشیند. نکند که نظام بانکداری ما شبهه ی رباخواری داشته باشد. و زور و اجبار باعث سرگردانی و حیرانی مومنان ضعیف بشود.

یکی از دعاهایی که بر آن تاکید شده است دعا در زمان غیبت امام زمان(عج) است ک ه در انتیها مفایه الجناین است که مورد تاکید سیدبن طاوسس و آیت الله بهجت بوده است .اگر می خواهید ارتباط تعلیم و تربیت شما با امام برقرا بشود با این دعا ارتباط برقرار کنید. این دعا از جانب امام عصر از طزریق یکی از شاگردانش رسیده است. می فرماید: خدایا خودت را به من بشناسان ( این نشان می دهد که سرچشمه ی تربیت و تزکیه خداوند است )، خدایا حجت معصوم زمان خودت را بهمن بشناسان که اگر او را نشناسم گمراه می شوم و به مرگ جاهلیت از دنیا می روم و ... خدایا به واسطه ی ولی خودت قرآن را زنده کن. و نور هدایت و تربیت او را به ما برسان که حجابی بین ما و او نباشد. قلب های مرده را با نور هدایت و تعلیم و تربیت او زنده نگه دارد. سینه مالامال از بیماریهای اخلاقی را شفا عنایت بفرما و سلیقه های پراکنده در مورد حق را متحد کن.