96-01-23-حجت الاسلام والمسلمين ماندگاری – پاسخ به پرسش‌های بینندگان
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: پاسخ به پرسش‌های بینندگان
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين ماندگاری
تاريخ پخش: 23-01-96
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
شریعتی:«اللهم وفقنا تحب و ترضی واجعل عاقبة امرنا خیرا» سلام می‌کنم به همه شما هموطنان عزیزم. خانم‌ها و آقایان، انشاءالله هرجا که هستید دل و جانتان بهاری و سبز باشد به حق بهار و آل بهار. خیلی خوشحالیم که در خدمت شما و حاج آقای ماندگاری هستیم. سلام علیکم، خیلی خوش آمدید.
حاج آقا ماندگاری: سلام علیکم و رحمة الله. بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله و صلاة و السلام علی رسول الله و علی آله آل الله. من هم خدمت شما و همکاران خوب این برنامه و همه بینندگان عزیز و شنوندگان رادیو قرآن عرض سلام و ادب و احترام دارم. ایام با سعادت میلاد آقا امیرالمؤمنین را تبریک می‌گویم. دعای سلامت امام زمان را به عنوان توسل با همدیگر تلاوت کنیم. (قرائت دعای سلامت امام زمان) دسته گل صلواتی را به محضر آقایمان تقدیم کنیم.
شریعتی: امروز آقای ماندگاری اینجا هستند که به سؤالات شما پاسخ بدهند. من اولین سؤال را بخوانم. بعد انشاءالله پاسخ حاج آقای ماندگاری را بشنویم. اگر خاطر شریف دوستان باشد هفته گذشته یک بحث و سؤالی را در مورد حمایت از کالاهای ایرانی صحبت کردند، این نکات یک بازتاب‌هایی در بین مخاطبین خوب ما داشته که یک نمونه پیامی است که الآن می‌خوانم.
بسم الله الرحمن الرحیم. با تشکر از برنامه سمت خدا و سلام به حاج آقای ماندگاری عزیز. در حمایت از تولید کالای ایرانی که آقای ماندگاری می‌گویند: ایثار داشته باشید و کالای ایرانی را حمایت کنید، باید عرض کنم که تکلیف آنهایی که پول ندارند دور بریزند و ایثار کنند چیست؟ من می‌روم کالای خارجی بخرم با مبلغی که دارم، یک عمر از آن استفاده می‌کنم. واقعاً من این پول را به زحمت به دست آوردم و دلم نمی‌خواهد آن را بیرون بریزم. محصولات ایرانی اینقدر بی‌کیفیت هستند که آدم کلاً از ایران و ایرانی زده می‌شود. به نظر من همه دزد شدند. ایشان ادامه دادند که خود سران مملکت چند نفرشان کالای ایرانی مصرف می‌کنند؟ چرا فقط مردم بدبخت باید تاوان پس بدهند؟ لطفاً از احساسات دینی مردم سوء استفاده نکنید. آقای ماندگاری شما از احساسات دینی مردم سوء استفاده کردید؟
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم. ما ممنون هستیم که اینقدر با صداقت صحبت می‌کنند و ممنون این بیننده عزیز هستیم. انشاءالله خدا توفیقات شما را افزون کند. ولی جهت اطلاع بیشتر این عزیز و همه بینندگان و شنوندگان عزیزی که بحث هفته قبل ما را گوش کردند، این سه نکته را با این ادبیات تذکر می‌دهم. انشاءالله این ادبیات هم اشکالی نداشته باشد. نتوانند از این اشکالی دربیاورند. 1- ما گفتیم: پول‌هایتان را دور بریزید؟ ما هیچوقت نگفتیم.2- ثانیاً ما نگفتیم: هر کالای نامرغوبی را بخرید. گفتیم: کالایی که رو به بهبود است و یک درصدی مرغوبیت آن از مشابه خارجی‌اش کمتر است. که اگر ما کمک کنیم انشاءالله مرغوب می‌شود و حتی از مرغوبیت مشابه خارجی خودش بهتر می‌شود. همین‌جا بود که به صنعتگران و تولیدکنندگان هم گفتیم: اگر می‌خواهید برای حرف ما از این جواب‌ها ندهند، خواهش می‌کنیم تلاش کنید که کالایتان را مرغوب‌تر و بهتر تحویل جامعه بدهید. پس اولاً نگفتیم پول‌هایتان را دور بریزید. ثانیاً نگفتیم: هر کالای نامرغوبی را به هر دلیلی بخرید. گفتیم: آن کالایی که یک مقدار مرغوبیت آن کمتر است ولی رو به بهبود است. در واقع می خواهیم به رو به بهبود کمک کنیم. ثالثاً حرف شما از این جهت درست است. خواهش می‌کنم ایثار را از ادبیات من پاک کنید. عقلانیت را همه دارند. من می‌گویم: بیایید عقلانیت به خرج بدهیم.
شما بیننده عزیز، برادر و خواهری که دارید یک کالای ایرانی را مصرف می‌کنید. حساب کنید اگر من این را مصرف نکنم، احتمال دارد از خانواده شما و اطرافیان شما چند نفر بیکار باشند؟ ما شما را دعوت به عقلانیت کردیم. آن کالایی که رو به بهبود است اگر استفاده کنم، جلوی بیکار شدن خودم، چون شما هم شاید کارگر این کارخانه‌ها باشید. یا بیکار شدن اطرافیان یا عزیزان مرا می‌گیرد. کدام یک عاقلانه تر است که من بیایم یک کالای خارجی را که مرغوبیت آن بالاتر است، استفاده کنم و دهها نفر را بیکار کنم. آیا این پول دور ریختن است؟ عقلانیت پول دور ریختن است. نخیر! همین‌جا هم یک تذکر کوچک بدهم.
ما بارها گفتیم، ما حکم خدا، حکم عقل، یا حکم دین را می‌گوییم. هرکس عمل کرد خوشا به حالش. می‌خواهد مسئول باشد، می‌خواهد مردم باشد. هرکس عمل نکرد، والله بدا به حالش! می‌خواهد مسئول باشد، می‌خواهد مردم باشد.
نکته سوم اینکه ایشان یک اظهار نظری فرمودند. فرمودند: همه دزد هستند. من می‌خواهم از خود ایشان سؤال کنم. شما هم جزء مردم ایران هستید یا نه؟ شما دزد هستید یا نه؟ وقتی می‌گویی: همه دزد هستند یعنی من هم جزءشان هستم. خواهش می‌کنم اینطور نگوییم. عقاب آخرتی دارد، عذاب دارد روز قیامت می‌گویند: ثابت کن همه دزد بودند. هم می‌شود بگوییم: یک درصدی دزد هستند،قبول. در هر صنفی،در هر شغلی یک درصدی اشکال دارند. اما اینکه می‌گوییم: همه دزد هستند، من سؤال می‌کنم: اگر شما کارگر هستید، حضرت عباسی حق کارتان را ادا می‌کنید. این وجدان کاری که پیغمبر اکرم فرمودند: حق آن کاری که در کارگری واگذار شده است، دارید ادا می‌کنید. اگر ادا نمی‌کنید راست میگویید دزد است. هر کارگری که باز می‌گیرد و حق کار را ادا نمی‌کند، این درصدی دارد دزدی می‌کند. دزدی به قول امروزی‌ها حتماً از دیوار کسی بالا رفتن نیست. این صنعتگری که دارد پول یک صنعت را می‌گیرد ولی صنعت خوب تحویل نمی‌دهد. می‌خواهد مکانیک باشد، کار فنی دارد. تولیدکننده باشد، کارهای مختلف. پول یک صنعتی را می‌گیرد، ولی خدمت درست تحویل نمی‌دهد. به همین اندازه که دارد کوتاهی می‌کند دزد است.
اگر شما کارمند هم باشید، خدای نکرده من قرار است در کارمندی هشت ساعت کار مفید کنم. اگر یک ساعت،یک ربع، یک دقیقه کارم را درست انجام ندهم. من دارم با کارمندان عزیز این مملکت که رقمشان هم کم نیست، صحبت می‌کنم. یک درصدی دزدی می‌شود. من برای کارمندها می‌خواهم تذکربدهم. از من به دل نگیرید. من یک طلبه هستم و دارم یک نصیحتی می‌کنم. ما می‌خواهیم به کارمندان عزیز نصیحت کنیم. کارمندهای عزیزی که من نمی‌گویم، ارزشیابی‌ها می‌گوید: کار مفید رقمش خیلی پایین است. من رقم پایین را می‌گویم. من می‌گویم: شما کارمند عزیز، من را به عنوان کارگر خودتان در خانه آوردید. کار که عیب ندارد. من قرار است امروز هشت ساعت در خانه شما کارگر باشم. صبح یک ساعتی بساط صبحانه را پهن می‌کنم و می‌خورم. با خوش و بشی که با رفیق‌هایم دارم. صبحانه که تمام شد، بچه‌ام را مهد می‌گذارم. من کارگر شما هستم. طی کردم با شما که یک روز برای شما کار کنم صد هزار تومان به من بدهید. از مهد برگشتم با تلفن خانه شما که من کارگرش هستم، یک ساعت و 45 دقیقه احوال عمه و عمو را می‌پرسم. ظهر که حق من است نماز بخوانم و ناهار بخورم. این کنار، بعد از ظهر هم قرار دکتر دارم. می‌روم کارم را انجام می‌دهم و برمی‌گردم. چهار بعد از ظهر هم بچه را از مهد بیاورم. شب بیایم به شما بگویم: صد هزار تومان مرا بدهید. به من چه میگویید؟ میگویید: تو در خانه ما کاری نکردی؟ کارمندان عزیز تو را بخدا اگر اینطور در اداره کار می‌کنید و دولت هم به شما حقوق بدهد، این حقوق به فتوای همه مراجع برای من و شما شرعی نیست و اشکال دارد. با این ادبیات اگر این عزیزی که گفته: همه دزد هستند. اگر کارگر از کارش کم بگذارد، اگر تولیدکننده و خدمات فنی و صنعتگر از تولید کم بگذارد. اگر کارمند از تعهدش کم بگذارد، یک درصدی داریم دزدی می‌کنیم. ولی باز نمی‌توانیم بگوییم: همه دزد هستند. ما آدم‌های سالم هم در طبقه‌ی کارگر داریم. هم در طبقه‌ی کارهای فنی و خدماتی و تولیدی و صنعتی داریم، هم در طبقه‌ی کارمند داریم. خواهش می‌کنم شما کارگر هستی، کارمند هستی، خدماتی هستی، صنعتگر هستی. از خودمان شروع کنیم. خودمان مراقب باشیم پولی که به ما می‌دهند حلال باشد. اگر اینطور باشد وضعیت مملکت درست می‌شود.
شریعتی: دو نکته و دو پیام را بخوانم و بعد انشاءالله وارد یک فضای دیگری شویم. با تشکر از تمام توضیحات حاج آقای ماندگاری در مورد حمایت از کالای ایرانی. اما مسأله‌ای که خیلی مهم است این است که ما از روحانیون بیشتر توقع تبلیغ کالای ایرانی را داریم. وقتی مردم دست روحانی محل ما گوشی خارجی می‌بینند چه توقعی از کسانی که پای منبر این روحانی می‌نشینند، هست؟ بنده خودم نیمه شعبان عروسی‌ام است و برای جهیزیه‌ام تمام کالاهایی که ایرانی هستند را خریدم. خدا را شکر 95 درصد جهیزیه‌ی من ایرانی است. نکته آقای ماندگاری در این مورد چیست؟
حاج آقای ماندگاری: ببینید ما روحانیون هم آدمیزاد هستیم. حرف شما قبول! ما روحانیون باید بیشتر برای کالای ایرانی تبلیغ کنیم البته اگر متهم نشویم به اینکه حاج آقا چقدر حق حساب گرفتی؟ ما باید بیشتر تبلیغ کنیم همچنان که روحانیت در زمان جنگ تبلیغ کرد و مردم به خط مقدم رفتند، امروز هم بارها گفتیم که سنگر خط مقدم تولید و اشتغال است. روحانیت باید خودشان هم علمدار این سنگر باشند و تبلیغ بیشتری کنند. بارها گفتیم: ما مثل داروفروش هستیم. اگر داروی مطمئن به شما دادیم وخودمان مریض بودیم به مریضی ما نگاه نکنید. برای ما دعا کنید. دعا می‌کنم که خدایا روحانیت ما را اصلاح بفرما. نگاه مردم عزیز ما را به روحانیت اصلاح بفرما. امیدواریم همه ما روحانیت توفیق داشته باشیم هرآنچه می‌گوییم خودمان اول عمل کنیم.
شریعتی: گفتند: در مورد حمایت از تولید ایرانی سؤالی دارم. اینکه بعضی از تولیدات بعد از حمایت چندین ساله مردم از آنها باز هم کیفیت خوبی ندارند. اینجا باز هم حمایت از کالاها معامله با خداست. یا کمک کردن به بعضی از سودجویان است؟ اگر واقعاً ثابت شود که اینها دارند از این حمایت مردم سوء استفاده می‌کنند حتی حمایت دولت و مردم دارند سوء استفاده می‌کنند، جداً حکم عوض می‌شود. یک چیز دیگری باید اینجا بحث کنیم. ولی امیدواریم آنها هم متنبه شده باشند. با این همه تأکیدات حضرت آقا و کمکی که دولت و مسئولین می‌کنند. با این نگاه قشنگی که گفتیم: مردم به تولید ایرانی داشته باشند، آنها هم به وجدانشان مراجعه کنند با این همه حمایت خودشان را در برابر خدا و مردم و نظام مسئول نکنند. کارهای خوب تحویل بدهند و ما داریم به مردم می‌گوییم: هر کالایی رو به بهبود است کمکش کنید. اگر شما رو به سقوط باشید که نمی‌شود کمک کنید.
شریعتی: انشاءالله همه ما از کار و تولید و اشتغال حمایت کنیم که نهایت آن آرامش و شکوفایی جامعه ماست و رسیدن به قله‌هایی که در چشم‌انداز ما ترسیم شده است.
حاج آقای ماندگاری: مردم این بیان را خوب می‌فهمند. بالاترینش این است که هیچ مردی جلوی زن و بچه‌اش شرمنده نمی‌شود. این خیلی قشنگ است.
شریعتی: انشاءالله همه دست به دست هم بدهیم تا این اتفاق بیافتد و آن آرامش و شکوفایی و رونق به جامعه برگردد.
وارد فضای دیگری از سؤالات شویم که سؤال عجیبی است. ایشان می‌گویند: من 26 سال سن دارم و از ده سالگی معتاد به مواد مخدر هستم. با این همه اصلاً نماز اول وقت من ترک نشده است. همه اطرافیان مرا مسخره می‌کنند و می‌گویند: نمازت بر سرت بخورد. تو را بخدا سؤال مرا مطرح کنید و مرا راهنمایی کنید.
حاج آقای ماندگاری: این سؤال سه نکته اساسی دارد. نکته اول نقش خانواده در تربیت است که خیلی مهم است. این ده سالگی معتاد شده است. احتمالاً فضای خانواده فضای اعتیاد بوده است. فضای بی‌توجهی بوده است. دین ما اصلی‌ترین هدفش تربیت انسان است. اصلی‌ترین کانون تربیت خانواده است. اصلی‌ترین مربیان تربیتی پدر و مادر هستند. پسربچه‌ای که در ده سالگی معتاد شده معلوم می‌شود این خانواده به این مرض خانمان سوز بی‌توجه بودند. چون ما گفتیم: اعتیاد یک مریضی است. امروز با خواندن این پیام مردم تعجب می‌کنند که چه بلایی سر این آقا آمده است. چه پدری و مادری بودند؟ چرا توجه نکردند؟ این مریضی با نمره نود درصد بوده است. اما حواستان هست بعضی از مریضی‌ها و اشکالاتی که در خانواده ما هست رقم درجه‌اش پایین‌تر است. ولی باز هم بی‌توجهی‌های شما چه بلایی سر بچه‌ها می‌آورد. مثلاً قبول دارم الآن کم داریم خانواده‌‌هایی را که از ده سالگی بچه‌شان معتاد شود. این واقعاً استثناء است. اما خانواده نداریم که از ده سالگی بچه بی‌ادب شده است؟ همچنان که همه میگویید: چرا از ده سالگی به اعتیاد این بچه بی‌توجه بودید، چرا من و شما به بی‌ادبی بچه‌مان بی‌توجه هستیم؟ ممکن است رفتارهای ما و تربیت ناصحیح و مشکلات درون خانواده از بچگی روی بچه‌ها یک اثری بگذارد. همچنان که اعتیاد بد است، بی‌ادبی هم بد است. بی‌ادبی در جامعه ما خیلی اذیت می‌کند.
جایی اشاره کردم که مردم ما در حرم امام رضا خوش اخلاق هستند. در حرم امام حسین خوش اخلاق هستند. در هیأت امام حسین و مسجد هم خوش اخلاق هستند. در ماه رمضان هم خوش اخلاق هستند. انشاءالله ایام اعتکاف است، مردم خوش اخلاق هستند. چرا این خوش اخلاقی را در خیابان نداریم. چرا در اداره‌ها زود از کوره درمی‌رویم؟ حتی بعضی از آدم‌های شاخص ما زود از کوره در میروند. از کوره در رفتن یک شخص روحانی و یک مسئول در جامعه خیلی بد است. از کوچکی بی‌توجه بودیم، بی‌ادب شده است. از کوچکی بی‌توجه بودیم،پرخاشگر شده است. از کوچکی بی‌توجه بودیم خشن شده است. از کوچکی بی‌توجه بودیم، تخم مرغ دزد بوده و حالا شتر دزد شده است. دست به بیت المال می‌زند و میلیاردی می‌دزدد.
شریعتی: یعنی ایشان ده سالش بوده و معتاد شده این محسوس و ملموس است.
حاج آقای ماندگاری: مادر من خدا رحمتش کند. بچه‌ی کوچکی بود در مغازه یک نخود برداشت، دست در دهان بچه برد و نخود را درآورد. صاحب مغازه گفت: حاج خانم حلال کردم! گفت تو حلال کردی. بچه من نباید به خوردن مال مردم عادت کند. این یعنی حساس بودن مادر به بچه چهار، پنج ساله!
من خواهش می‌کنم پدر و مادرها اگر الآن غصه خوردید برای این جوان 26 ساله که از ده سالگی معتاد شده است، بیایید برای بی‌ادبی بچه‌ها و پرخاشگری بچه‌هایمان و حرام‌خوری بچه‌ها،کیف بچه را باز می‌کنی و می‌بینی یک خودکار اضافی است. بگو: از کجا آوردی؟ در راه داری می‌آیی یک مغازه رفتی یک وسیله‌ای برای خانه بخری، دست به تخمه نزده باشی. حواسمان به بی‌ادبی و پرخاشگری و حرام‌خواری‌اش باشد. حواسمان به بی‌حیایی او باشد. امروز بی‌حیایی دارد همه ما را اذیت می‌کند. حتی من از بعضی کم‌حجاب‌ها پرسیدم که می‌گویند: ما از دست بعضی‌ها داریم عصبانی می‌شویم. گفتم: تو هم یک درصد بی‌توجهی هستی. خانمی کاملاً بدحجاب بود ولی یک خانم را دید و گفت: من دیگر اعصابم خورد شده است. گفتم: شما هم یک درصدی را داری. گفتم: شما به این درصد بی‌توجهی هستی و او هم به درصد بالاتر بی‌توجه شده است. یعنی بیاییم باور کنیم بی‌توجهی‌های ساده ما در روند بچه‌های ما گاهی وقت‌ها ما را به مشکلات بزرگی در جامعه تبدیل می‌کند.
دستگاه قضایی به من می‌گفتند: اکثر خشونت‌هایی که به جرح و حتی قتل انجام می‌دهد بعد از یک تصادف بوده است. بعد از یک قصه و دعوا بوده است. حتی برای یک بوق بوده است. اینها بخاطر این است که ما به این اتفاقات بی‌توجهی کردیم. من از شما می‌خواهم سؤال کنم. اعتیاد یک مریضی است. ولی من خدا را شکر می‌کنم این عزیز مریضی اعتیادش خدا انشاءالله کمکش کند. ولی رابطه‌اش را با خدا قطع نکرده است. معتاد با نماز بهتر است یا بی‌نماز؟ کدام امید به هدایتش داریم؟ لااقل می‌گوییم: آن کسی که نماز خوان است انشاءالله آن نمازش کمک او می‌کند و او را نجات می‌دهد. مثل نمازی که فضیل بن عیاض را نجات داد. من خواهش می‌کنم اطرافیان اینطور بر سر کسی نزنند. نه فقط در مورد اعتیاد. یک نفر بدحجاب است، ولی نمازخوان است. می‌گویند: نمازت بر سرت بخورد. حجابت را درست کن! ما خراب‌تر نکنیم. او می‌گوید: هم اعتیاد دارم و هم نمازم را کنار می‌گذارم. اینکه بدتر شد. اگر راست می‌گویی اعتیادت را درست کن! اینکه درست است را خراب نکنید. خراب را درست کنید.
نکته سومی که می‌خواهم عرض کنم اطرافیان می‌توانند خوب کمک کنند. اطرافیان می‌توانند ایشان را از اعتیاد جدا کنند با همین نماز قشنگی که دارد می‌خواند. این ویژگی قشنگ را تقویت کنند و از همین استفاده کنند.
شریعتی: گفتند از سؤال آخر هفته گذشته شما که در مورد دخترخانمی بود که پدرشان دامدار بود و فوت کرده بودند و شرایط سختی داشتند، اشک من درآمد. من هم تحت پوشش کمیته هستم. چون پدرم پیر است واقعاً فقر هزار مشکل ایجاد می‌کند. حتی خود من بخاطر فقرم سالهاست که در خانه هستم و کسی با من ازدواج نکرده است. من همان پولی که از کمیته امداد به من می‌دهند را از اسفند ماه به یک پسربچه می‌دهم. آخر من به زندگی سخت عادت کردم ولی آن آقا پسر که کوچک است مثل من نمی‌تواند تحمل کند. تا به سن من برسد خیلی باید سختی بکشد تا در برابر سختی‌ها محکم باشد. برای من دعا کنید، خیلی محتاج هستم. با تشکر و دعا کنید امسال بتوانم کربلا بروم. درست است پول ندارم ولی شاید امام حسین به ما بچه فقیرها هم کمک بکند.
کار شما خیلی کار ارزشمندی است و از همین‌جا دعا می‌کنیم که انشاءالله آنهایی که زیارت کربلای معلی و نجف اشرف و عتبات را دارند، به زودی زود قسمتشان شود و مشرف شوند.
حاج آقای ماندگاری: من می‌خواهم یک نکته در مورد دعا بگویم. چون گاهی در روایات ما می‌گویند: برای یک حاجت بروید توسل کنید. این شخص با این وضعیت فقری که دارند خیلی عمل قشنگی کردند. من از بیننده‌ها می‌خواهم دست به دعا بلند کنید و برای این جوان دعا کنید. خدایا به آبروی این ایام و صاحب این ایام، امیرالمؤمنین زیارت کربلا را با عافیت و معرفت نصیب این عزیز بزرگوار که این ایثار را کرده است بفرما. انشاءالله کربلا رفتند خبر به ما بدهند و نایب الزیاره ما هم باشند.
اما در رابطه با سؤال، این سؤال یک پیام خیلی قشنگی به ما داد. اینکه آدم می‌تواند فقیر باشد ولی غافل نباشد. آن چیزی که در تربیت اسلامی در دین ما، اولیای خدا به ویژه امیرالمؤمنین که ایام متعلق به این وجود نازنین است به ما توصیه کردند، اینکه از محرومین جامعه غافل نشویم. مسئول می‌تواند همه مسئولیت‌هایش را انجام بدهد و زندگی‌اش را داشته باشد و طبیعتاً باید زندگی مسئول با بقیه فرق کند چون گرفتاری‌هایش زیادتر است و مشکلاتش بیشتر است اما مسئول می‌تواند طوری راه برود که نشان بدهد از محرومین جامعه غافل نیست. حتی بعضی از آخوندها و بعضی از مسئولین دارند طوری زندگی می‌کنند که مردم می‌گویند: اینها اصلاً نمی‌دانند که چند میلیون فقیر در این مملکت است.تفریح ما بجاست، عید ما بجاست، باغ بالا و پایین ما بجاست. سیاحت ما بجاست و لذت‌های ما بجاست، پوشش‌های خودمان و خانواده ما بجاست. عروسی و جشن‌ها بجاست. در شورا هم برای مردم بگوییم ما طرفدار محرومین هستیم. خنده دار است. این یعنی غافل است و توجه ندارد. وقتی امیرالمؤمنین مولای ماست، نسبت به یک حیوان می‌گوید: حواستان هست بار زیادی دارید سوار این حیوان می‌کنید. این طاقت ندارد. یعنی غافل نباش آقایی که داری برای باربری از یک حیوان استفاده می‌کنی، اشکالی هم ندارد و خدا او را برای باربری خلق کرده است. ولی غافل نباش از اینکه این یک طاقتی دارد.
وقتی امیرالمؤمنین و اولیای خدا به ما گفتند: یک حیوانی برای شما مدتی کار کرده است. حالا پیر شده است. غافل نباش. این الآن پیر شده و نمی‌تواند برای تو کار کند. سگ نگهبان بوده، قاطر باربر بوده است. گاو شخم زن بوده است، اینکه نمی‌تواند برای تو کار کند حواست به او باشد، لقمه نان او را بدهد تا موقعی که در این دنیا عمر دارد. وقتی اهل‌بیت به ما گفتند: از یک حیوان غافل نباشید، وقتی امیرالمؤمنین به ما فرمودند: از یک مرد نصرانی غافل نباشید. پیرمردی شده و از کار افتاده است. ولی باید حواست به نان او باشد. این امیرالمؤمنین به مسئولین ما اجازه می‌دهد از محرومین غافل باشند؟ غفلت دارد همه را می‌سوزاند. و الا بخدا مردم ما تحمل فقر و مشکلات را دارند. این بی‌تفاوتی‌هاست که ببینند هرسال یکی از مسئولین عیدشان را به خوش گذرانی بروند. همیشه جشن‌های بچه‌هایشان الحمدلله خوش هستند. کیفشان کوک است و همه چیزشان به راه است. در عمل به فکر محرومین نیستند. این فقط حرف نزده است. در عمل گفته: من یکوقت‌ها از همین پول کمی که به من می‌دهند و درآمد کمی که دارم، خرج محرومین را می‌دهم.
پس ما می‌گوییم: فقیر باش ولی غافل نباش. غنی باش ولی غافل نباش. مسئول باش ولی غافل نباش. روحانی باش ولی غافل نباش. اگر غافل باشیم می‌خواهم یک حرف تند قرآنی بزنم. برادرها و خواهرها و بیننده‌ها ببخشید. خدا فرموده: هرکس غافل باشد از حیوان پست‌تر است. «أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَلُّ أُولئِكَ هُمُ الْغافِلُونَ» (اعراف/179) کسانی که بریز و بپاش‌هایی دارند. بخور بخورهایی دارند، اینقدر دارند اسراف می‌کنند، به اینها می‌گوییم همسایه‌تان، قوم و خویشتان، کنار دستتان،دو کوچه آن طرفتر نان شب ندارند. یک خانمی با من تماس گرفته خدا شاهد است اینقدر گریه کرد، که من متأثر شدم. گفت: برای کار همسرم و برای نان خانه‌مان گیر کردیم. امیرالمؤمنین خبر دارد شد بچه‌های یتیم گرسنه هستند. رفت آتش تنور را روشن کرد، صورتش را در آتش گرفت، بوتراب مزه آتش را بچش. اینقدر در مکتب ما در مورد غفلت از فقرا و محرومین دارند تأکید می‌کنند اگر اینقدر غفلت بد است، غافل نباشیم. مسئولین بزرگوار در برابر خدا مسئول هستید. روحانیت معظم، مردم مسئول هستید. پولدارها مسئول هستید. همه مسئول هستید. حتی فقرا برای دستگیری نسبت به پایین‌تر از خودتان مسئول هستید. اگر غافل نباشیم خدا دوستمان دارد. غافل باشیم شیطان کیف می‌کند.
شریعتی: انشاءالله جز این دسته نباشیم. ایشان نوشتند: برای ما فقرا، من احساس می‌کنم این خانمی که پیام فرستادند اوج غنی هستند. بهترین سرمایه نصیبشان هست. من به حالشان غبطه می‌خورم. انشاءالله این روحیه در همه دوستان عزیز ما تقویت و تکثیر شود. ما نیاز به همین روحیات داریم. امروز صفحه 548 قرآن کریم، آیات پایانی سوره مبارکه حشر در سمت خدا تلاوت می‌شود.
«فَكانَ عاقِبَتَهُما أَنَّهُما فِي النَّارِ خالِدَيْنِ فِيها وَ ذلِكَ جَزاءُ الظَّالِمِينَ «17» يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ «18» وَ لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْساهُمْ أَنْفُسَهُمْ أُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ «19» لا يَسْتَوِي أَصْحابُ النَّارِ وَ أَصْحابُ الْجَنَّةِ أَصْحابُ الْجَنَّةِ هُمُ الْفائِزُونَ «20» لَوْ أَنْزَلْنا هذَا الْقُرْآنَ عَلى جَبَلٍ لَرَأَيْتَهُ خاشِعاً مُتَصَدِّعاً مِنْ خَشْيَةِ اللَّهِ وَ تِلْكَ الْأَمْثالُ نَضْرِبُها لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَفَكَّرُونَ «21» هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلهَ إِلَّا هُوَ الْمَلِكُ الْقُدُّوسُ السَّلامُ الْمُؤْمِنُ الْمُهَيْمِنُ الْعَزِيزُ الْجَبَّارُ الْمُتَكَبِّرُ سُبْحانَ اللَّهِ عَمَّا يُشْرِكُونَ «23» هُوَ اللَّهُ الْخالِقُ الْبارِئُ الْمُصَوِّرُ لَهُ الْأَسْماءُ الْحُسْنى يُسَبِّحُ لَهُ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ «24»
ترجمه: پس سرانجام آن دو، (شيطان و منافقان كافر) آن است كه آن دو جاودانه در آتشند و اين كيفر ستمگران است. اى كسانى كه ايمان آوردهايد! از خداوند پروا كنيد و هر كس به آن چه براى فرداى (قيامت) خود فرستاده است، بنگرد. باز هم از خدا پروا كنيد كه خداوند به آنچه انجام مىدهيد، به خوبى آگاه است. همچون كسانى نباشيد كه خدا را فراموش كردند، پس خدا نيز آنان را به خود فراموشى گرفتار كرد. آنان همان فاسقانند. اهل آتش و اهل بهشت يكسان نيستند، اهل بهشت همان رستگارانند. اگر اين قرآن را بر كوهى نازل كرده بوديم، بى شك آن كوه را از خشيت خداوند، خاشع و فرو پاشيده مىديدى. ما اين مثالها را براى مردم مىزنيم، شايد بيانديشند. اوست خداى يكتا كه معبودى جز او نيست، فرمانروا، منزّه از هر عيب، سلامتبخش، ايمنى بخش، مسلّط بر همه چيز، قدرتمندِ شكستناپذير، صاحب جبروت و كبريايى. منزّه است از هر چه براى او شريك قرار مىدهند. اوست خداوندِ آفريننده، پديدآورنده و صورت بخش، بهترين نامها و صفات براى اوست. آنچه در آسمانها و زمين است، تسبيحگوى اويند و اوست تواناى بىهمتا و با حكمت.
شریعتی: از همین‌جا به امام رئوف،امام رضا(ع) سلام می‌کنیم. انشاءالله زیارت مشهد الرضا نصیب همه ما شود. انشاءالله دوستان عزیزی که در مشهد هستند نایب الزیاره ما و همه مخاطبان باشند. اشاره قرآنی را بفرمایید و نتیجه نظرسنجی را اعلام کنم.
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم. با مدد از وجود نازنین امام رضا(ع)، چون ولادت امیرالمؤمنین روز پدر بود. من نکته قرآنی را بگویم. «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اتَّقُوا اللَّهَ وَ لْتَنْظُرْ نَفْسٌ ما قَدَّمَتْ لِغَدٍ وَ اتَّقُوا اللَّهَ إِنَّ اللَّهَ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ» می‌گوید: بالاترین تقوا این است که توشه برای آخرت برداریم. بهترین توشه توحید است. بعد از توحید در قرآن چهار مرتبه احسان به والدین آمده است. یعنی من می‌خواهم یک هدیه به مناسبت روز پدر به همه جوان‌های ایران، دختر و پسر، چون همه فرزند هستند. ما همیشه فکر می‌کنیم گاهی وقت‌ها در بن‌بست‌ها که گیر می‌کنیم سر دو راهی هستیم. من می‌گویم: همیشه دو راه نیست. یک راه سومی هم هست اسمش امداد غیبی خداست. ما به حرف خدا عمل کنیم، امداد می‌رسد.
همه خاطره زندگی حضرت آقا را شنیدند، می‌خواهم یکبار دیگر بگویم. حضرت آقا در مشهد بودند، دوست داشتند قم سر درس امام حاضر شوند. دو راه بیشتر وجود ندارد. سر درس امام حاضر شوند و از برکات آن درس بهره‌مند شوند. سر درس امام حاضر نشوند و مشهد باشند و از برکات آن درس محروم شوند. این دو راهی است. با همین استدلال به پدر بزرگوارشان گفتند: اجازه بدهید در این دو راهی،آنجا بروم. پدر بزرگوار و مادر بزرگوار ایشان که خدا هردو را رحمت کند گفتند: ما از شما می‌خواهیم بخاطر اینکه ما به وجود شما نیاز داریم و وابسته‌تر هستیم، شما در مشهد بمانید و درس بخوانید. ما از خدا می‌خواهیم راه سوم را جلوی راه شما بگذارد. خدا این اتفاق را رقم زد. ایشان در مشهد ماندند ولی از آن برکات محروم نشدند که هیچ، برکتی بالاتری را خدا به اینها داد. خلف صالح امام بزرگوار ما شدند، و نایب امام زمان که این برکت نصیب هیچکدام از شاگردان دیگر امام نشد. این راه سوم است.
مردم عزیز به خودم و آقای شریعتی و به شما عزیزان می‌گویم. بیایید احسان به والدین را به هر شکلی انجام بدهید، آن راه سومی را خدا جلوی راه ما می‌گذارد که امداد غیبی الهی است. وقتی کسی برکت الهی شامل حالش شود. امداد غیبی شامل حالش شود، امام رضا فرمودند: برکت الهی نهایت ندارد.
شریعتی: نتیجه نظرسنجی هفته گذشته که در مورد سیستم بانکداری نظرسنجی کردیم و نکاتی را مطرح کردیم و آرایی که دوستان دادند. سؤل این بود که به نظر شما دلیل وجود برخی معضلات در سیستم بانکداری امروز کشور ما چیست؟ 1- بی‌توجهی مسئولین و مدیران دولتی و بانکی برای حل مسأله، بیشترین رأی را آورده است. 69 درصد دوستان بی‌توجهی مسئولین و مدیران دولتی و بانکی برای حل مسأله را انتخاب کردند. 21 درصد گفتند: بی‌توجهی روحانیون و نهادهای حوزوی در مقابل با این معضلات. شش درصد علاقه‌مندی برخی مردم و صاحبان سرمایه به دریافت سود بانکی بیشتر که نتیجه آن دریافت سود بانکی بالاتر از وام گیرندگان می‌شود. پنج درصد هم بی‌رغبتی عموم مردم نسبت به سنت نیکو و پسندیده قرض الحسنه را انتخاب کردند.
حاج آقای ماندگاری: اگر خاطر شریف شما باشد، من یک روز جمهوری اسلامی را معنا کردم. جمهوری اسلامی این است که همه مردم بیایند و اسلام بخواهد. اینجا نشان داد که درصد کمی از مردم نسبت به سنت قرض‌الحسنه بی‌تفاوت هستند. ولی بخش دوم معنی جمهوری اسلامی این بود که همه مسئولین بخواهند که اسلام در زندگی بیاید. نه اینکه بی‌توجه باشند. الآن هفتاد درصد گفتند: مسئولین ظاهراً دغدغه‌ی دینداری در قصه بانکداری ندارند. حدود سی درصد ما حوزه‌ها و روحانیت را مسئول دانستند، من این را تصدیق می‌کنم.
استاد بزرگوار همه ما حضرت آیت الله جوادی آملی فرمودند: آمریکا بارها گفته گزینه نظامی روی میز است و یقین داریم دروغ می‌گوید و عرضه هم ندارد و هیچ غلطی هم نمی‌تواند بکند. ولی خدا در مورد ربا فرموده: گزینه نظامی قطعی است. «فَأْذَنُوا بِحَرْبٍ مِنَ اللَّه» (بقره/279) وقتی همه دستگاه‌ها دارد مردم را سوق می‌دهد در تولید سرمایه‌گذاری کنید سود شما کم است. دردسر شما زیاد است. سپرده خودتان را صاف در بانک‌ها بگذارید سود بگیرید، سودتان بیشتر است. یعنی همه شما بیایید نزول خور شوید. مسئولین باید یک فکری کنند. قرآن فرموده: «يَمْحَقُ اللَّهُ الرِّبا وَ يُرْبِي الصَّدَقات» (بقره/276) آثار و برکات قرض الحسنه و آثار سوء در تولید، وقتی تولید سودش بیاید، یعنی واقعاً تسهیلات تولید را سودش پایین بیاورند. خود تولید سودش بالا برود، سود سپرده‌ها پایین بیاید. مردم به سمت تولید میروند. حرف ولی خدا روی زمین نمی‌ماند. بنده قائل هستم همینطور که مردم تشخیص دادند و درست هم تشخیص دادند، بعضی از مسئولین اصلاً دغدغه دینداری ندارند، بعضی از روحانیون هم ساکت شدند. روحانیون وظیفه‌شان این است داد بزنند،چون قرآن می‌گوید: روحانیون از هیچکس نترسند. از چه بترسید؟! وظیفه مسئولین است دین را در زندگی بیاورند و دین را آلوده نکنند. وظیفه مردم هم این است که دست به دست هم بدهند سنت زیبای قرض الحسنه را احیا کنند. امام زمان دعا می‌کند هر مسئولی تلاش کند سفره ربا از مملکت جمع شود و تولید و قرض الحسنه و خیرات در مملکت سفره‌اش پهن شود.
شریعتی: آقای ماندگاری، بیننده‌ها و شنونده‌های عزیز! ایام ولادت امیرالمؤمنین علی(ع) است. شاید هشت سال پیش در این روزها بود که برنامه سمت خدا مهمان لحظات شما شد. امسال سالگرد برنامه سمت خداست. خدا را از این بابت بی‌نهایت سپاسگزار هستیم. توفیقی بود که ما در کنار شما باشیم و تشکر ویژه و مخصوص از همدلی و همراهی شما در این سالها داریم. به مناسبت هشتمین سال سمت خدا مهمان امام هشتم خواهیم بود. برنامه روز پنجشنبه را از مشهدالرضا کنار بارگاه ملکوتی امام رضا(ع) تقدیم شما می‌کنیم. مخصوص مخصوص دعاگوی همه شما خواهیم بود. حاج آقای ماندگاری هم هستند و روی ماهشان را می‌بینیم. حاج آقای فرحزاد و حاج آقای حسینی هم هستند. همراه ما باشید و برنامه فردا را از دست ندهید.
سؤال نظرسنجی این هفته را بخوانم. اگر کسی که به تازگی به مباحث دینی علاقه‌مند شده به شما مراجعه کند، بهترین کاری که برای علاقه‌مندی بیشتر او می‌توانید انجام بدهید چیست؟
1- خودم می‌توانم ویژگی‌ها و زیبایی‌های دین را به خوبی به او معرفی کنم. 2- کتاب یا مجله مفیدی را در این زمینه می‌شناسم که به او معرفی کنم. 3- سایت کانال یا گروهی را در فضای مجازی می‌شناسم که می‌تواند به او کمک کند. 4- روحانی آگاه و در دسترسی را می‌شناسم که می‌تواند به او کمک کند. 5- مسجد، هیأت و جلسه‌ی مناسبی را می‌شناسم که به او کمک خواهد کرد.6- برنامه رادیویی و تلویزیونی را در این زمینه می‌شناسم.
البته برنامه سمت خدا را لحاظ نکنید. به طور مطلق برنامه سمت خدا چقدر در تبلیغ دین می‌تواند مؤثر باشد و می‌تواند ابزار مناسبی برای شناساندن دین به مخاطبانش باشند که به او کمک خواهد کرد. گزینه پایانی هم این است که کمکی نمی‌توانم بکنم. هم به کانال ما در فضای مجازی مراجعه کنید و هم در نرم افزار ایرانی سروش و انشاءالله نظرتان را ارسال کنید و رأی بدهید.
حاج آقای ماندگاری: «أَمَّنْ يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذا دَعاهُ وَ يَكْشِفُ السُّوء» خدایا به آبروی امیرالمؤمنین همه کسانی که مشکل ازدواج دارند، مشکل اولاد دارند، مشکل خانوادگی و اعتیاد و مشکل بی‌نمازی بچه‌ها را دارند. مشکل بی‌حیایی دارند. همه مشکلات را به دعای امیرالمؤمنین برطرف بفرما. اسلام و مسلمین و مدافعین حرم را به پیروزی نهایی برسان. فرج صاحب ما را برسان. مریض‌ها لباس عافیت بپوشان. باران رحمتت را به عافیت بر ما نازل بفرما. همه خدمتگزاران به اسلام و مسلمین را تأیید و نصرت بفرما.
