96-03-24-حجت الاسلام والمسلمين ماندگاری – پاسخ به پرسش‌های بینندگان
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: پاسخ به پرسش‌های بینندگان
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين ماندگاری
تاريخ پخش: 24-03-96
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
این دل ما تنگه اگه براتون *** میدونیه واسه برو بیاتون
دستای مهربون کی شبارو *** گره زده به زلف ماجراتون
شبا که خورشیدم دلش می‌گیره *** آهسته میخزه زیر عباتون
ما که از اول نبودیم غریبه *** با غم و غصه‌های آشناتون
به چاه سینه‌های ما میریزه *** هق هق گریه‌های بی صداتون
دستای خالیمونو هی گرفتیم *** مثل پیاله زیر هل اتی تون
سر میره از ظرفای کوچیک ما *** محبت شما و بچه هاتون
تخت خلافت شما رو عرشه *** کی میتونه بیاد بشینه جاتون
حکومت آخرتو گرفتید *** دنیا بمونه واسه دشمناتون
هر چی دویدیم نرسیدیم آقا *** به انتها که نه به ابتداتون
شریعتی: سلام به امیرالمؤمنین علی (ع) و سلام به همه شما دوستان خوبم، خانم‌ها و آقایان. عزاداری‌های شما قبول باشد. انشاءالله شب قدری که پشت سر گذاشتیم شب بهترین‌ها باشد. رقم خوردن سرنوشت یک سال من و شما در دیشب و شب قدری که پیش رو است نوشته خواهد شد. انشاءالله بهترین‌ها برای همه ما رقم بخورد. حاج آقای ماندگاری سلام علیکم، خیلی خوش آمدید.
حاج آقا ماندگاری: سلام علیکم و رحمة الله. بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمدٍ و آله الطاهرین. من هم خدمت شما و همکاران خوب برنامه و همه داغ دیدگان عزای امیرالمؤمنین(ع) عرض ادب و سلام و احترام دارم. امیرالمؤمنین پدر ما بودند، پیغمبر فرمودند: «أنا و علىّ أبَوا هذه الامّة» یقیناً همه دوستداران اهل‌بیت و همه مسلمان‌ها امروز حال یتیمی به خودشان گرفتند و پدر عزیزشان را در بستر مرگ می‌بینند. انشاءالله خداوند به آبروی امیرالمؤمنین(ع) به همه ما توفیق معرفت و اطاعتشان و توفیق نصرتشان را عنایت بفرماید. برای تسلای دل آقایمان امام زمان دعای سلامت حضرت را بخوانیم. (قرائت دعای سلامت امام زمان) دسته گل صلواتی را برای آرامش دل آقایمان و هدیه به ساحت مقدس امیرالمؤمنین داشته باشیم.
شریعتی: انشاءالله زیارت نجف اشرف نصیب همه بشود. امروز آقای ماندگاری اینجا هستند که به سؤالات شما که از طریق ایمیل و پیامک به دست ما رسیده پاسخ بدهند. انشاءالله امروز هم نکات خوبی را بشنویم که در مسیر بندگی‌مان راهگشا باشد. من اولین سؤال را بخوانم و پاسخ شما را بشنویم.
با سلام و قبولی طاعات، خواستم عرض کنم که شوهر من کارگر یکی از کارخانه‌های خصوصی یکی از شهرستان‌هاست، گذشته از طول سال در این ایام ماه مبارک هم خیلی به آنها فشار می‌آورند. شیفت‌های دوازده یا شانزده ساعته کاری می‌گذارند که این نمی‌گذارد شوهر من و همکارانش توان روزه‌داری را داشته باشند، حتی مدیران کارخانه می‌گویند: برای اینکه راندمان کار ما بالا برود، به شما ناهار هم می‌دهیم بیشتر کار کنید. آنهایی که فکری برای سرمایه‌های اخروی کارگرهایشان ندارند. با تشکر از زحمات شما برای اشاعه فرهنگ و ترویج دین.
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم. اول دعا کنیم. خدا به آبروی صاحب امروز امیرالمؤمنین، صاحب ایام و لیالی قدر، به مردم عزیز بگویم: لیلة القدر یک بیست و چند ساعت است، یعنی روز‌ها هم فضیلت شب‌های قدر را دارد. انشاءالله قدر امروز را هم بدانیم. دعا می‌کنیم خدا به آبروی صاحب امروز و این ماه دغدغه‌ی دینداری به همه ما، کارفرمایان و کارگران و کارمندان ما، مدیران و مسئولان ما، پدر و مادران و فرزندان ما عنایت بفرماید.
اگر ما فقط نیازهای زندگی‌مان، نیازهای دنیوی و مادی بود، این کارفرماها درست می‌گفتند. دوازده ساعت و شانزده ساعت کار کنید، هم پول بیشتر به شما می‌دهیم و هم ناهار به شما می‌دهیم. دیگر چه می‌خواهید؟ راندمان ما بیشتر می‌شود. سود ما بیشتر می‌شود، پول هم به شما بیشتر می‌دهیم. اگر فقط این بود، اما واقعاً این کارفرمایان محترم این مدیران و مسئولین و این بزرگترها و پدر و مادرها توجه ندارند که ما و فرزندان ما غیر از نیازهای مادی، نیاز معنوی هم داریم؟ غیر از نیازهای جسمی، نیازهای روحی هم داریم. غیر از نیازهای دنیوی، نیازهای اخروی هم داریم. خانمی دکتر آمده است، آقای دکتر من دل درد دارم. آقای دکتر هم سریع دارو می‌نویسد و نمی‌پرسد شما وضعیتت چطور است؟ نمی‌پرسد آیا شما باردار نیستی؟ مشکل دیگری نداری؟ همه این جوانب این زن را در نظر نمی‌گیرد؟ فقط برای معده‌اش نسخه می‌دهد؟ کارفرمایان عزیز فقط می‌خواهید برای دنیای خودتان فکر کنید. حتی فقط برای دنیا کارگرهایتان می‌خواهید فکر کنید، آقا پول بیشتر به شما می‌دهیم. ناهار هم به شما می‌دهیم. این کارگر شما روح ندارد. خود شما و کارگر شما معنویت ندارید، آخرت ندارید. فکر می‌کنیم اگر روح را نادیده گرفتیم، آخرت را نادیده گرفتیم، معنویت را نادیده گرفتیم، آنها پاک می‌شوند؟ دین ما چون از طرف خدایی است که خالق ماست، فقط دغدغه‌ی دنیای ما را ندارد. ولو دنیای شما گفته تلاش کنید، «لَيْسَ لِلْإِنْسانِ إِلَّا ما سَعى» (نجم/39) خوب هم تلاش کنید، زیاد هم تلاش کنید، پول هم بدست بیاورید، نوش جانتان، غذا بخورید، استراحت کنید، ورزش کنید برای دنیای ماست و برای جسم ماست ولی برای روحمان هم خدا نسخه داده است. همچنان که شما می‌خواهی برای دنیایت پول بیشتری از این کارخانه در بیاوری، حتماً دین ما می‌خواهد برای آخرت هم پول بیشتری در بیاوری. سرمایه‌گذاری آخرتی هم لازم داری، سرمایه‌گذاری معنوی هم لازم داری. مدیران محترم، کارفرمایان و مسئولین محترم، پدر و مادرهای محترم، مربیان محترم به خدا اگر برای خودمان و کسانی که زیردست ما هستند، فقط به فکر جسم و دنیایشان و مادی‌‌هایشان باشیم هم به آنها ظلم کردیم و هم به خودمان ولی اگر براساس نسخه دین خدا با همان تعادلی که خدا گفته، لااقل به روح خودمان و به معنای خودمان و به آخرت خودمان برسیم. و الا دست ما خالی است، روزی که دیگر هیچکس به هیچکس کمک نمی‌کند. همین کارفرمای محترم اگر در کارخانه از نظر پولی کم بیاورد، احتمالاً ده تا رفیق دارد از هرکدام پولی بگیرد. ده تا بانک اعتبار دارد مشکلش را حل کند و وام بگیرد. ولی برای قیامتش «أَلَّا تَزِرُ وازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرى» (نجم/38) اگر امروز روزه نگرفت و به کارگرهایش فشار آورد که او هم روزه نگیرد، روز قیامت چطور می‌خواهد جواب خدا را بدهد که خدایا من نه برای آخرتم چیزی آوردم، نه گذاشتم اینها برای آخرت خودشان چیزی بیاورند. وقتی از یک کارگر شانزده ساعت کار بگیرد، این بنده خدا چطور می‌خواهد روزه بگیرد. می‌ترسم از روزی که «يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ، وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ، وَ صاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ» (عبس/34 تا 37) «يَوْمَ لا يَنْفَعُ مالٌ وَ لا بَنُونَ، إِلَّا مَنْ أَتَى اللَّهَ بِقَلْبٍ سَلِيمٍ» (شعرا/88 و 89) تو را به خدا یک مقدار به فکر آخرت خودمان باشیم. خدا نمی‌خواسته ما را شکنجه بدهد. خدا که نمی‌خواهد ما را اذیت کند فقط خدا همه ابعاد من و شما را با هم دیده است. بد است؟ دکتری که آزمایش می‌دهد، عکس می‌گیرد، انواع و اقسام کارها را انجام می‌دهد تا تمام ابعاد وجود مریضش را متوجه شود و بعد نسخه بدهد،بد است؟ همه می‌گویند: عجب دکتر خوب و فهمیده‌ای بود. عجب خالق قشنگی داریم! همه ابعاد وجودی ما را در نظر گرفته و می‌داند من و شما هم جسم داریم و هم روح، هم دنیا داریم و هم آخرت. بیاییم به تدبیر خالقمان احترام بگذاریم و برای خودمان و کسانی که تحت امر ما هستند از این بعد غذای معنوی که عبادات است خودمان و اینها را محروم نکنیم که روزی دست ما خالی بماند، هیچکس کمک ما نخواهد کرد.
شریعتی: یکوقتی تأیید کردید که بیایید به دینداری دیگران کمک کنیم و این خیلی می‌تواند به خود ما و رزق ما برکت بدهد و وسعت ببخشد.
حاج آقای ماندگاری: می‌شود بستر را به گونه‌ای فراهم کنند، قوانین و مدیریت را در اداره‌جات و کارخانجات، همه مؤسسات و مجموعه‌ها که مردم برای دینداری‌شان راحت باشند. برای نماز و روزه و جهاد و امر به معروف و نهی از منکرشان، برای حج و زکات و خمس و برای همه چیز اصلاً انگار حکومت دارد همه را هول می‌دهد و بستر فراهم کرده است. قطعاً خدا هم جبران می‌کند.
شریعتی: سؤال دوم گفتند: که آقای ماندگاری خواهش می‌کنم به داد من برسید. امروز که بیش از نصف روزهای ماه مبارک رمضان گذشته است من حتی نتوانستم روزی یک جزء قرآن را مرتب بخوانم. فکر کنم الآن جزء ششم باشم. در حالی که در سالهای گذشته در چنین روزی من یکبار ختم قرآن کرده بودم. دلیل این عقب افتادگی را می‌دانم. خودم می‌دانم حضور زیاد در فضای مجازی است. یکوقت فکر نکنید من در سایت‌های نامناسب و گروه‌هایی که هدفی جزء وقت گذرانی ندارند، حضور دارم. نه! من در این ماه بیشتر وقتم صرف بحث و جدل در گروه‌های مجازی با کسانی می‌شود که یا دین را قبول ندارند یا به احکام اشکال می‌کنند یا به جمهوری اسلامی زاویه دارند و ماشاءالله هر روز هم حرف تازه دارند و اصرار دارند با تفسیری که خودشان از آن مطلب دارند به تمام ارزش‌ها حمله کنند و حتی بعضی از احکام دین را هم منکر می‌شوند. با این همه وقت گذاشتن هنوز نتوانستم حتی یک نفر را هم در این موضوع قانع کنم. بگویید من چه کار کنم؟
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم، یک آیه‌ای داریم «إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ كُلُّ أُوْلئِكَ كَانَ عَنْهُ مَسْئُولا» (اسراء/36) یک روایت داریم «كُلّكم راع و كُلّكم مسؤل عن رَعيّته» یعنی عزیزان، برادران و خواهران عزیز! همه ما نسبت به دین باید احساس مسئولیت کنیم. ولی اول باید نسبت به دین خودمان احساس مسئولیت کنیم. اول پای خودمان را محکم کنیم و بعد به دیگران بپردازیم. هیچ آیه‌ای در قرآن، هیچ روایتی، هیچ اولیای خدایی به ما نفرمودند: خودتان را رها کنید و اول بروید به دیگران بپردازید. خدا به پیغمبر فرمود: «قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ» (تحریم/6) اول خودت بعد «اهلیکم» اول به پیغمبر فرمود: «يا أَيُّهَا الْمُدَّثِّرُ» (مدثر/1) بعد فرمود: «وَ أَنْذِرْ عَشِيرَتَكَ الْأَقْرَبِين» (شعرا/214) پس اولویت در دینداری خودمان هستیم. یعنی اول خودمان، خودمان را از لحاظ باورها متدین کنیم. از لحاظ عبادات، وقتی این عزیز بزرگوار صادقانه می‌گوید: روز پانزدهم است و من از پارسال هم عقب‌تر هستم، این با آن روایتی که می‌گوید: هرکس دو روزش مثل هم باشد، این که عقب مانده است. پس شما اول به خودت برس، اول خودم را تثبیت کنم، پای خودم را در دینداری تثبیت کنم. حالا من دیندار هستم. حالا که دیندار شدم، اعتقادم محکم و عبادتم سر جای خودش، دغدغه‌ی دینداری دیگران هم دارم خوب است.
برای دغدغه دینداری دیگران خدا به ما گفته: امر به معروف و نهی از منکر، برای اینکه دلت برای دیگران می‌سوزد، تنها خوری نکن. تو از نماز داری لذت می‌بری. از تلاوت قرآن داری لذت می‌بری، از روزه داری لذت می‌بری، به دیگران هم منتقل کن. برای اینکه تو خودت را از آتش داری دور نگه می‌داری، دغدغه‌ی دیگران هم داری. «قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نارا» دیگران را هم از آتش دور کن. حتی اگر متوجه نیست و بچه است برو او را بغل کن و از آتش بیرون بیاور. پس فرض ما بر این است که کسی که می‌خواهد متوجه دیگران شود، اول باید خودش را خوب تربیت کرده باشد. من احساس می‌کنم سؤال ایشان اشاره به تعبیری دارد که اخیراً حضرت آقا فرمودند. حضرت آقا بحث آتش به اختیار را فرمودند. در فضای مجازی چه غوغایی شد که این بحث دارد خودسری و اخلال ایجاد می‌کند. این بحث دیگر هرکسی اسلحه برمی‌دارد و زود راه می‌افتد خودش را بکشد. خیلی غلط است! چه کسی این حرف را زده است؟ کدام مرجع تقلیدی چنین اجازه‌ای را می‌دهد. شما اول بیایید مبانی دینی ما را در این تعابیر پیدا کنید. آتش به اختیار یعنی امر به معروف و نهی از منکر، ضمن اینکه تمام نهادها مسئول هستند، تمام اشخاص هم مسئول هستند. تک تک افراد برای نهی از منکر مسئول هستند. آتش به اختیار یعنی «لا ضرر و لا ضرار فى الأسلام» مردم داستانش را شنیدند. داستان برای ثمرة بن جُندب است.
یک بنده خدایی باغی داشت، این آقا یک درختی در این باغ داشت. هر روز می‌آمد بدون اینکه یا الله بگوید، سرش را پایین می‌انداخت می‌رفت به درختش رسیدگی کنید. این بنده خدا هم خانمش در باغ بود. رفت نزد پیامبر که شکایت کند. گفت: یا رسول الله این امنیت را از ما سلب کرده است. پیغمبر بار اول تذکر دادند که یا الله بگو. یک کاری کن. گوش نداد. بار دیگر گوش نداد. بار سوم گوش نداد. خود پیغمبر رفتند درخت را از جا کندند. درخت را بردار برو! چون اسلام قائل به قانون ضرر که نیست. آتش به اختیار یعنی ضمن اینکه می‌خواهیم نهی از منکر کنیم، اینجا هم برای نهی از منکر است.
حالا می‌خواهی نهی از منکر کنی. اولاً با آن مقدمه‌ای که گفتم خودت را بساز. خارج از چهارچوب دین حق نداری کسی را اذیت کنی. خارج از چهارچوب دین حق نداری نهی از منکر کنی. در چهارچوب دین، در چهارچوب قانون، در چهارچوب مسائل جامعه اسلامی، یعنی آتش به اختیار سه تا غیب دارد. تو می‌خواهی نهی از منکر کنی، ضمن اینکه خودت را اصلاح کردی حالا می‌خواهی بروی این نهاد را هرچه تذکر دادیم این امر را اصلاح کند. اصلاح نکرد، این آقا را تذکر دادیم اصلاح کند، نکرد. از مراجع قانونی استفاده کردیم. اصلاح نکرد، به عنوان مثال ما مجلس را داریم برای مطالبه‌گری نسبت به دولت، به هر دلیلی هرچه به مجلس محترم گفتیم از دولت مطالبه کنید، مطالبه نکردند. نهادهای نظارتی مطالبه نکردند. من به عنوان یک مسلمان بروم مطالبه کنم. این آتش به اختیار است. منتظر نباشیم که فقط این سیکل کارش را انجام بدهد. فقط نظام کارش را انجام بدهد. فرض می‌کنیم بخشی از نظام کارهایشان را درست انجام ندادند، این را حضرت امام هم در وصیت‌نامه‌شان فرمودند. اگر به مسئولین تذکر دادید، عمل نکردند خودتان اقدام کنید. ولی اقدام خودسرانه نیست. اقدام حتماً باید در چهارچوب دین باشد. مرجع دینی ما فضای مجازی نیست، این عزیز می‌گوید: من کلی از وقتم را در فضای مجازی می‌گذارم. فضای مجازی جای مباحثه نیست. چون نمی‌دانی طرف مقابلت کیست. می‌خواهی مباحثه کنی جلوی یک عالم برو زانو بزن، به عالم بگو: این مسأله که رهبری فرمودند، برای من توضیح بدهید. ایشان خواهند گفت: امر به معروف و نهی از منکر مبنای این مسأله است. «قُوا أَنْفُسَكُمْ وَ أَهْلِيكُمْ نارا» مبنای این مسأله است. «لا ضرر و لا ضرار فی الاسلام» مبنای این مسأله است. این در واقع احساس مسئولیت همگانی است. ما چندین بار در برنامه در مورد واجب فراموش شده صحبت کردیم. امروز حضرت آقا به عنوان ناخدای کشتی انقلاب و نظام اسلامی امر به معروف و نهی از منکر را که واجب فراموش شده است در اصطلاح آتش به اختیار آوردند. حالا می‌گویند: یک اصطلاح نظامی است. از همه جا حمله می‌کنند. می‌خواهند جنگ راه بیاندازند! نه! همه این حرف‌ها بی ربط است. «كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَ تَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ» (آل‌عمران/110) این همان چیزی است که همه انبیاء و اولیاء، مثل امام حسین که آتش به اختیار عمل کردند. هرچه به والیان حکومت تذکر دادند. هرچه به یزید تذکر دادند، انجام ندادند. حضرت فرمودند: «أني لم أخرج أشرا و لا بطرا و لا مفسدا و لا ظالما» هرکس می‌خواهد آتش به اختیار باشد، این اصول من است. ما حق نداریم به باطل کاری را کنیم و بگوییم: ما می‌خواهیم به یک هدف حق برسیم. قطعاً اینطور نیست. بعد فرمودند: «و إنما خرجت لطلب الاصلاح في أمة جدي (ص) أريد أن آمر بالمعروف و انهی عن المنکر» آتش به اختیار یعنی حرکت امر به معروف و نهی از منکر و هزار و اندی سال است علما چهارچوب امر به معروف و نهی از منکر را گفتند و تا به حال اینقدر امر به معروف و نهی از منکر کردیم هرج و مرج شده است. امر به معروف و نهی از منکر یعنی هدایت همگانی و صیانت همگانی! حضرت آقا بارها فرمودند، الحمدلله خودم دارم تفسیر حرف‌های خودم را می‌گویم و لازم نیست دشمنان حرف‌های مرا تفسیر کنند. الحمدلله خود حضرت آقا و کسانی که فکر و مسیر و مرام ایشان را خوب درک کردند دارند تفسیر کلام ایشان را می‌گویند. آتش به اختیاری که حضرت آقا فرمودند، یعنی احساس مسئولیت همگانی و بی تفاوتی را کنار بگذارید. بی تفاوت نباشیم! علمای حوزه علمیه، مراجع اعظام تقلید، بی تفاوت نباشیم. معلمین و اساتید حوزه و دانشگاه بی تفاوت نباشیم. زن و مرد مسلمان و دختر و پسر بی تفاوت نباشیم. بارها گفتم: یک نفر در حرم امام رضا بی حجاب راه می‌رود؟ نه. چون تا راه برود همه تذکر می‌دهند. زائران در حرم امام رضا منتظر هستند که یک نفر با آرام انتظامات بیاید تذکر بدهد؟ نه! همین آتش به اختیار است. یعنی اختیار داری نهی از منکر کنی. اختیار داری جلوی گناه را در حد توانت بگیری. اختیار داری مردم را برای اقامه معروف و ابطال منکر تشویق کنی. نگوییم به ما چه!؟ آتش به اختیار یعنی بی تفاوتی کنار برود. الآن از فضای بی حیایی جامعه، از فضای حرام خوری در جامعه، از فضای اختلاس و دست درازی به بیت المال همه داریم عذاب می‌کشیم.
شریعتی: الآن همین طرح خانه‌های نورانی که داشتیم در ایام ماه مبارک رمضان گذشته و امسال هم بعد از چند سال دوستان هنوز برگزار می‌کنند، نمی‌شود گفت: بیاییم منتظر سازمان اوقاف و تبلیغات بمانیم که بیاید در خانه ما یک طرح قرآنی برگزار کند.
حاج آقای ماندگاری: ما برای نماز خواندن منتظر هستیم یکی بساط نماز راه بیاندازد؟ برای انفاقمان، برای روزه‌مان، برای حج و جهادمان، ما می‌گوییم برای جلوگیری از منکرات هم منتظر سازمان و نهاد نباشیم. در چهارچوب دین و قانون و در چهارچوب منطق برویم اقدام کنیم، اگر چهارچوب‌ها را نمی‌دانیم برویم محضر مراجع زانو بزنیم، محضر بزرگان برویم و بپرسیم به ما بگویند. فضای مجازی تحلیل کننده شیوه‌های ما نباشد.
شریعتی: سؤال بعدی گفتند: به آقای ماندگاری بفرمایید کسی مثل من که تا به حال خمس نپرداختم و دلم می‌خواهد خمس اموالم را بدهم ولی در حال حاضر که دغدغه‌ی دامادی پسرم را دارم و باید در آینده هم در خرج خانه به او کمک کنم، باید چه کار کنم و تکلیف من چیست؟
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم، انشاءالله خداوند شیرینی عبادت و تکالیف سخت را به همه ما بچشاند. یکی از بحث‌های من دیشب در محافلی که داشتم این بود که گفتم: تکلیف سخت است. سخت‌ترین تکالیف هم جهاد است. ولی چه شد که جهاد برای سیزده ساله امام حسین «احلی من العسل» شد. چه اتفاقی افتاد که تکلیف به این سختی شیرین‌تر از عسل شد؟ خمس دیگر در برابر جان دادن چیزی نیست. بعضی تکالیف دینی را خیلی سخت جلوه دادند. نماز، روزه، زکات، خمس، حجاب، سختش کردند و مردم را یک مقدار فراری دادند. و الا این تکالیف خیلی شیرین است. سختی‌اش این است که یا فلسفه‌اش را نفهمیدیم یا شیوه‌اش را نفهمیدیم. این بیشتر در مورد شیوه است. ایشان می‌داند خمس مایه برکت است، خمس زندگی‌اش را پاک می‌کند، خمس نورانیت در زندگی‌اش می‌آورد. فقط در مورد شیوه‌اش بد متوجه شده است. ترس او را برداشته است. خواهر و برادر بزرگوار و هر عزیزی که نسبت به خمستان کوتاهی کردید، امروز روز قدر است، بیایید تصمیم بگیریم، خمس این نیست که تا دفتر مرجع تقلید رفتیم زود جیب‌های ما را خالی کنند و همه حساب‌های ما را خالی کنند. نه! از شما وضعیت زندگی را سؤال می‌کنند. چه بسا اصلاً خمس هم تعلق نگیرد. بگویند: شما کارمند بودید، کارگر بودید، خرجی از سال شما اضافه نیامده است. امسال هم اگر دو هزار اضافه دارید، خواستید خرج دامادی‌تان بکنید، کسی شما را بازداشت نمی‌کند. ولی شیوه یک مقدار ترسناک شده است. بروید از کارشناس دین و دفتر مرجع تقلیدتان بپرسید. اگر مبلغی بدهکار شدم. ده تومان، بیست تومان یا صد میلیون بدهکار شدم. باز هیچ مرجع تقلیدی یک جا نمی‌گیرد. اینها را قسطی می‌کنند. مثلاً می‌گویند: می‌توانی دویست هزار تومان خمست را در ده تا قسط بیست هزار تومانی بدهی؟ می‌گوید: بله. این تقسیط کردن خودش راهی است که خمس دادن را شیرین می‌کند.
نکته سوم وقتی گرفتار در خودشان می‌بینند، مقداری را به آنها می‌بخشند. آن نماینده مرجع تقلید از طرف مرجع تقلید و مرجع از طرف امام زمان اجازه دارند، آقا پسر من دانشجو است، پسر من طلبه است. دختر من اینطور است. عمه من، خاله من، عموی من گرفتار است، می‌شود یک مقدارش را به من بدهید. حتی سید فقیر داریم باز مقداری را خودشان اجازه می‌دهند. پس اولاً خمس که مایه برکت است و شما این را می‌دانید پس بروید حساب باز کنید. ثانیاً نترسید و هیچکس شما را مجبور نمی‌کند. قسطی می‌کنند و مهلت می‌دهند. ثالثاً مقداری می‌دهند که انشاءالله خودتان گره‌هایتان باز شود.
شریعتی: انشاءالله خداوند به همه آنهایی که گرفتاری دارند به برکت شهید امروز و به برکت این شب‌ها وسعت رزق بدهد و رفع گرفتاری و مشکلات از زندگی‌شان بشود. در روز نوزدهم ماه مبارک رمضان در سالروز ضربت خوردن علی (ع) همراه شما هستیم. چقدر خوب است ثواب تلاوت آیات را به روح بلند قرآن ناطق علی (ع) هدیه کنیم. انشاءالله زیارت نجف اشرف نصیب همه شما شود. امروز از جزء نوزدهم قرآن کریم، صفحه 366 آیات 68 تا 77 سوره فرقان را به اتفاق تلاوت می‌کنیم.
«وَ الَّذِينَ لا يَدْعُونَ مَعَ اللَّهِ إِلهاً آخَرَ وَ لا يَقْتُلُونَ النَّفْسَ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَ لا يَزْنُونَ وَ مَنْ يَفْعَلْ ذلِكَ يَلْقَ أَثاماً «68» يُضاعَفْ لَهُ الْعَذابُ يَوْمَ الْقِيامَةِ وَ يَخْلُدْ فِيهِ مُهاناً «69» إِلَّا مَنْ تابَ وَ آمَنَ وَ عَمِلَ عَمَلًا صالِحاً فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً «70» وَ مَنْ تابَ وَ عَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللَّهِ مَتاباً «71» وَ الَّذِينَ لا يَشْهَدُونَ الزُّورَ وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِراماً «72» وَ الَّذِينَ إِذا ذُكِّرُوا بِآياتِ رَبِّهِمْ لَمْ يَخِرُّوا عَلَيْها صُمًّا وَ عُمْياناً «73» وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِينَ إِماماً «74» أُوْلئِكَ يُجْزَوْنَ الْغُرْفَةَ بِما صَبَرُوا وَ يُلَقَّوْنَ فِيها تَحِيَّةً وَ سَلاماً «75» خالِدِينَ فِيها حَسُنَتْ مُسْتَقَرًّا وَ مُقاماً «76» قُلْ ما يَعْبَؤُا بِكُمْ رَبِّي لَوْ لا دُعاؤُكُمْ فَقَدْ كَذَّبْتُمْ فَسَوْفَ يَكُونُ لِزاماً «77»
ترجمه: و (بندگان خاص خدا) كسانى هستند كه با خداوند، خداى ديگرى را نمىخوانند و انسانى كه خداوند (خونش را) حرام كرده است، جز به حقّ نمىكشند، و زنانمىكنند، و هر كس چنين كند عقوبت گناهش را خواهد ديد. در روز قيامت عذاب او دوچندان مىشود و هميشه به خوارى در آن خواهد ماند. مگر كسانى كه توبه كنند و ايمان آورند و عمل صالح انجام دهند. پس اينان (كسانى هستند كه) خداوند بدىهايشان را به نيكى تبديل مىكند، و خداوند آمرزنده و مهربان است. و هر كس توبه كند و كار شايسته انجام دهد، در حقيقت به سوى خدا بازگشتى پسنديده دارد (و پاداش خود را از او مىگيرد). و (بندگان خدا) كسانى هستند كه در مجلس (گفتار و كردار) باطل حاضر نمىشوند و چون بر لغوى عبور كنند كريمانه بگذرند. وآنان كسانى هستند كه چون به آيات پروردگارشان تذكّر داده شوند، كر و كور (چشم وگوش بسته) به سجده نمىافتند (بلكه عمل آنان آگاهانه است). و كسانىاند كه مىگويند: پروردگارا! به ما از ناحيهى همسران و فرزندانمان مايهى روشنى چشم عطا كن و مارا پيشواى پرهيزگاران قرار ده. آنان (بندگان رحمن) به خاطر آن كه صبر كردند، غرفههاى بهشتى داده مىشوند و در آن جا با تحيّت و سلام گرم روبرو خواهند شد. در آن جا، جاودانه هستند. چه نيكو جايگاه و منزلگاهى است. بگو: اگر دعاى شما نباشد، پروردگار من براى شما وزن و ارزشى قائل نيست (زيرا سابقهى خوبى نداريد). شما حقّ را تكذيب كردهايد و به زودى كيفر تكذيبتان دامن شما را خواهد گرفت.
شریعتی:
زمان به خواب ببیند که باز امیرانی
رقم زنند به رسم تو نامه روی زمین
مرا بس است همین یک،دو قرص نان ز جهان
مرا بس است همین یک دو جامه روی زمین
حضرت فرمودند: شما نمی‌توانید مثل من باشید، ولی «أَعِينُونِي بِوَرَعٍ وَ اجْتِهَادٍ وَ عِفَّةٍ وَ سَدَاد» انشاءالله حواس ما باشد و در این شب‌های قدر و روزهای باقیمانده ماه مبارک رمضان به یاری حضرت بشتابیم. اشاره قرآنی این جزء را می‌شنویم.
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم، خیلی از پدرها و مادرها می‌گویند که بچه‌های ما یک مقدار منحرف شدند و کاهل نماز و کاهل حجاب شدند. غصه می‌خورند. ما قبلاً در برنامه گفتیم: نماز والدین برای فرزندان، باز هم توصیه می‌کنم که امام صادق هرشب نماز می‌خواندند. باور کنیم نماز، دعا، صدقه، چهار قل، آیت الکرسی، استغفار برای بچه‌ها اثر دارد. در کنار نصیحت و تربیت و لقمه حلال اینها هم اثر دارد. من آیه 74 سوره فرقان، من این نمازی که امام صادق(ع) توصیه کردند را می‌گویم. دو رکعت نماز مثل نماز صبح است، رکعت اول بعد از حمد سوره قدر را بخوانیم. رکعت دوم بعد از حمد سوره کوثر را بخوانیم. در قنوتش این آیه را بخوانید، من دارم سفارش به خواندن این آیه می‌کنم و الا در نماز نیست. امیرالمؤمنین هم در قنوتش این آیه را می‌خواند. «رَبَّنا هَبْ لَنا مِنْ أَزْواجِنا وَ ذُرِّيَّاتِنا قُرَّةَ أَعْيُنٍ وَ اجْعَلْنا لِلْمُتَّقِينَ إِماما» خدایا اینقدر به ما لطف و عنایت کن و دست ما را بگیر که فرزندان ما و همسران ما نور چشم ما باشند. یعنی مایه آبروی ما باشند و بعد ما و فرزندان ما را امام متقین قرار بده. این قنوت امیرالمؤمنین بوده است. ما هم این آیه را در قنوت نمازهایمان بخوانیم به امید اینکه در کنار این نماز و چهار قل و آیت الکرسی و استغفار و صدقه و دعا و در کنار لقمه حلال و توصیه و بسترسازی تربیت فرزندان خوبی داشته باشیم. خدایا به آبروی امیرالمؤمنین فرزندان ما و نسل ما را شیعه واقعی امیرالمؤمنین قرار بده.
شریعتی: سلام کردند و گفتند: من قبلاً برنامه شما را نگاه نمی‌کردم و برداشت غلطی نسبت به کارشناسان شما داشتم. اما چند وقتی است که برنامه را نگاه می‌کنم و از طرز فکرو نوع نگاهم پشیمان هستم. لذا از شما درخواست می‌کنم از کارشناسان محترم برای من طلب حلالیت کنید.
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم، من به نیت خودم و آقای شریعتی و همه کارشناسان محترم متواضعانه همه شما را بخشیدیم به شرط اینکه شما هم ما را ببخشید. وقت شما را گرفتیم و شاید حق مطلب را ادا نکرده باشیم. معمولاً شب‌های قدر آیه 22 سوره نور را می‌گویم. خدا می‌گوید: اگر می‌خواهید من شما را ببخشم، شما هم ببخشید. «أَ لا تُحِبُّونَ أَنْ يَغْفِرَ اللَّهُ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ» ببخشید و بگذرید. اجازه بدهید به بهانه سؤال قشنگ ایشان از همه بخواهم دستشان را بلند کنند، خدایا هرکس ما به گردن او حقی داریم، به ما ظلمی کرده و غیبت کرده و تهمتی زده، مال ما را ضایع کرده است، خدایا هرکس ما بر گردنش حقی داریم، ما او را بخشیدیم، تو هم او را ببخش. چون ما آنها را بخشیدیم و خدا هم به دل آنها می‌اندازند که آنها هم ما را ببخشند و فارغ البال شویم و بتوانیم در باقیمانده ماه رمضان و شب‌های قدر استفاده بیشتری ببریم انشاءالله.
شریعتی: سلام کردند و گفتند: همسر من زیاد به روزه معتقد نیست. من از اواخر ماه رجب تا به حال روزه گرفتم. همسرم به من می‌گوید: روزه نگیر. آنها که روزه مستحبی بود هیچ. آیا این روزه‌ها که واجب است بخاطر ناراضی بودنش باطل است؟
حاج آقای ماندگاری: در واجب اجازه همسر و پدر و مادر شرط نیست ولی در مستحب می‌تواند اجازه پدر و مادر مانع شود. در مستحب اجازه همسر وقتی مانع است که مانع ادای حق زن به شوهرش شود. پس خاطر جمع باشید برای روزه واجب شما اجازه شوهر لازم نیست. اما با مهربانی به شوهر بفهمانید که اشتباه می‌کند روزه نمی‌گیرد و مانع روزه دیگران هم می‌شود. می‌خواهم به شوهر بزرگوار توصیه کنم به قول امام رضا(ع) و به قول روایت بین روزه گیر و کسی که روزه نمی‌گیرد چقدر فاصله است؟ یک وعده غذا. ولی روز قیامت فاصله خیلی زیاد است. بین کسی که نماز می‌خواند با کسی که نماز نمی‌خواند هفده رکعت فاصله یعنی 34 دقیقه فاصله هست. 34 دقیقه زیاد نیست ولی روز قیامت فاصله خیلی زیاد است. آقای محترم، شوهر بزرگوار این خانم محترم، باور کنید خیلی برد نکردید وقتی آن طرف برسیم فکر کنیم روزه نگرفتیم و یک وعده ناهار بیشتر خوردیم. آن طرف می‌فهمید خیلی خسارت بردید. انشاءالله همسر بزرگوار ایشان در مسیر روزه داری هم بیایند.
شریعتی: سلام کردند و گفتند: شوهر من بد دهان است و مرتب این اتفاق می‌افتد. چه در خوشی و چه در ناخوشی! به من و مادر و پدر بی گناه من فحش می‌دهد. از خدا بابت این شوهر گله مند هستم. چرا؟ چون روز اعتکاف در مسجد از خدا یک شوهر خوب خواستم این را نصیب من کرده است. خیلی بدبخت هستم که نه خدای خوبی دارم و نه شوهر خوش زبانی.
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم، استغفرالله ربی و اتوب الیه. اینکه فرمودند: خدای خوبی ندارم انشاءالله حواسشان نبوده است. ولی از اینکه انتخاب شوهرشان را گردن خدا می‌اندازند قبلاً هم مشابه این را داشتیم. خدا گفته بروید کسی که متدین و لایق است را انتخاب کنید. خودتان تحقیق نکردید و کسی آمده در خانه شما را زده و شما هم قبول کردید. انتخاب شوهرتان را به گردن خدا نیاندازید. اما اینکه فرمودند: نه خدای خوبی دارم و نه شوهر خوبی، خیلی حرف بدی است. خدایی که از ما طاعت کم قبول کرده و پاداش بسیار می‌دهد، خدایی که از ما گناهان زیاد را می‌بخشد و حتی به حسنات تبدیل می‌کند. «فَأُوْلئِكَ يُبَدِّلُ اللَّهُ سَيِّئاتِهِمْ حَسَناتٍ وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً»(فرقان/70) این خدا نعوذ بالله بد است؟ خدایی که می‌گوید: یک قدم بیا، من صد قدم می‌آیم. خدایی که می‌گوید: تو تکلیفت را انجام بده، من دو برابر پاداش می‌دهم. چند برابر، ده برابر، هفتصد برابر به غیر حساب، خدایی که می‌گوید: هرچه سختی کشیدی اگر اینجا جبران نشد من در قیامت جبران می‌کنم. خدایی که گفته یک قطره اشک بریزی عرش من می‌لرزد و من تو را می‌بخشم. خدایی که برای ما می‌میرد. خدایی که عاشق ما است، این خدا نعوذ بالله بد است؟ خدایی که درهای رحمت را در ماه رمضان اینطور باز کرده است. این همه نعمت به ما داده، قرآن داده، پیغمبر داده، امام حسین داده است، این خدا نعوذ بالله بد است؟ خدایی که رحمتش در قیامت صد برابر دنیا است و 99 برابر دنیا است بد است؟ خدایی که این چهره زیبا را به ما داده است بد است؟ خدایی که نعمت‌هایش را نمی‌توانیم بشماریم بد است؟خدایی که شب قدر گذاشته و می‌گوید: در یک شب من یک عمر را بر تو می‌بخشم، این خدا بد است؟ حتماً استغفار کنید از این جمله و یقین بدانید خدای ما خیلی ارحم الراحمین است. خیلی لطیف و رحیم و رئوف و عطوف است و خیلی نازنین است. قطعاً مثل این خدا را جایی پیدا نمی‌کنیم.
شریعتی: این ماه رمضان و شب‌های قدر فرصت خوبی است که این آقا هم استغفار کند.
حاج آقای ماندگاری: این خانم برای شوهرشان دعا کنند. به این آقا هم می‌گویم: یقین دارم شما در داخل قبر تحمل گزنده‌هایی که می‌آیند نیش بزنند را نداری! آنجا داد می‌زنی اینها چه هستند؟ جواب خواهند داد: اینها همان زبان نیش دار و فحاش تو هستند که به ناموست حرف بد زدی. من از طرف این آقا استغفار می‌کنم. شما هم از طرف شوهرتان استغفار کنید. انشاءالله دل او هم بلرزد و خدا عوضش کند و او هم استغفار کند. استغفرالله ربی و اتوب الیه. همه برای هم یک استغفار جمعی داشته باشیم. استغفرالله ربی و اتوب الیه!
شریعتی: زبانی که در این شب‌ها بعلیٍ بعلیٍ بعلی می‌گوید حیف است که آلوده به این فحش و الفاظ رکیک شود آن هم در محیط خانواده و نسبت به همسر و فرزندان. انشاءالله ماه رمضان فرصت مناسبی باشد برای اینکه یک فصل جدیدی در زندگی ما شروع شود. اگر نکته‌ای باقی مانده بفرمایید و بعد هم دعا کنید.
حاج آقای ماندگاری: امروز آقای ما در بستر بیماری است. امام حسن(ع) در خانه آمدند و فرمودند: همه بروید. پدرم ممنوع الملاقات است. همه رفتند خیلی راحت رفتند ولی وجود نازنین اسبق بن نواته سر به دیوار گذاشته بود و ایستاده بود. امام حسن فرمودند: چرا نمی‌روی؟ گفت آقا و مولای من در این خانه دارد جان می‌دهد، من بروم راحت بخوابم؟ امام حسن آمدند ماجرا را گفتند و امیرالمؤمنین فرمود: بگو اسبق بیاید. آمد کنار بستر امیرالمؤمنین نشست و دستش را در دست امیرالمؤمنین گذاشت. مردم اگر ما هم به درد امام زمانمان بی اعتنا نباشیم، دنبال کارمان نرویم، امام زمان هم ما را کنار بستر خودش می‌برد و دست ما را در دست خودش می‌گذارد. این بی اعتنایی ماست که زخم امیرالمؤمنین را درد دارش کرده است. بی اعتنایی ما به دردهای امام زمان(ع)، امام زمان از درد مردم یمن و بحرین و عراق و سوریه و لبنان و نیجریه و میانمار و افغانستان و پاکستان دلش خون است. دلش از درد ایتام خون است. آنوقت ما راحت در شب‌های قدر می‌خوابیم. یک مقدار به امام زمانمان بگوییم: آیا می‌توانم به شما کمک کنم؟ آیا می‌توانم با گریه‌هایم به شما کمک کنم؟ آیا می‌توانم با اعمالم به شما کمک کنم؟ انشاءالله دل ما نزد آقا امام زمان باشد تا حضرت خودش دعا کند ما بتوانیم کمک حضرت باشیم. «اللهم اجعلنی من اعوانه و انصاره و المستشهدین بین یدیه فی جملة اولیائه»
