96-03-31-حجت الاسلام والمسلمين ماندگاری – پاسخ به پرسشهای بینندگان
برنامه سمت خدا
موضوع برنامه: پاسخ به پرسشهای بینندگان
كارشناس: حجت الاسلام والمسلمين ماندگاری
تاريخ پخش: 31-03-96
بسم الله الرحمن الرحیم و صلی الله علی محمد و آله الطاهرین
کی میشود بیایی و نیلوفر آوری *** گلهای رنگ رنگ به هر دفتر آوری
باران شوی، بهار شوی غنچه غنچه گل *** لب وا کنی گلاب خوش قمصر آوری
شریعتی: سلام میکنم به همه شما دوستان خوبم، خانمها و آقایان. بهترینها را در روزهای پایانی ماه رمضان برای همه شما مسئلت میکنم، انشاءالله در رأس حوائج و خواستههای ما ظهور آقایمان حضرت ولیعصر(عج) باشد. حاج آقای ماندگاری سلام علیکم، خیلی خوش آمدید.
حاج آقا ماندگاری: سلام علیکم و رحمة الله. بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله رب العالمین و صلی الله علی سیدنا محمدٍ و آله الطاهرین. من هم خدمت شما و همکاران خوب برنامه و همه بندگان خوب خدا، خدمتگزاران به خلق خدا و روزه داران عزیز عرض سلام و ادب و احترام دارم. میدانم همه بندگان خوب خدا حزن تمام شدن ماه مبارک رمضان را دارند. آرام آرام دارد سفره با برکت ماه مبارک رمضان تمام میشود، امیدواریم همه شما و همه ما دست پر از این سفره نورانی خارج شده باشیم. یک علامت قشنگ دست پر بودن ما و شما از ماه مبارک رمضان این است که واقعاً به فکر همه بندگان خدا باشیم، همه مظلومان که جلوهاش در روز جهانی قدس انشاءالله متبلور میشود. روزه داران عزیز حتماً به این نکته از فهم و معرفت و بلوغ رسیدند که اگر نمیتوانیم به صورت فیزیکی برای نجات قدس به مردم مظلوم فلسطین و دیگر مناطق دنیا کاری کنیم، حداقل میتوانیم از اینجا فریاد بزنیم و برایشان دعا کنیم و در این مسأله کوتاهی نکنیم و مردم ما یقین بدانند حضورشان در روز جهانی قدس تکمیل روزهداری است و ارتقاء و کمال روزه داری است، انشاءالله. دعای سلامت حضرت را بخوانیم. (قرائت دعای سلامت امام زمان) با این تذکر میخواهم از مردم صلوات بگیرم. امشب،شب 27 ماه مبارک رمضان است و در رتبه بعد از لیالی قدر قرار گرفته است و شب با فضیلتی است و انشاءالله همچنان که در شب قدر مردم گل کاشتند، در دعا، در گریه و مناجات، در طلب فرج، در نجات مسلمین، امشب هم از خدا بخواهید بالاترین دعای همه انبیاء و اولیاء و صالحان، یعنی فرج امام زمان انشاءالله محقق شود به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.
شریعتی: امروز آقای ماندگاری اینجا هستند که به سؤالات شما که از طریق ایمیل و پیامک به دست ما رسیده پاسخ بدهند. بخشی از سؤالات را انتخاب کردند که انشاءالله حاج آقای ماندگاری پاسخ بدهند. من اولین سؤال را بخوانم.
سلام کردند و گفتند: من خانمی هشتاد ساله و پیگیر برنامههای شما هستم. در طول عمر خود که از مراجع دستور داریم طبق احکام عمل کنیم در سفر نماز را شکسته میخوانم. شخصی به من گفته: طبق آیه 101 سوره مبارکه نساء لازم نیست مسافر نماز را شکسته بخواند و فقط مختص زمانهایی است که احساس ترس و غیره باشد. جواب این مسأله را من چگونه بدهم؟
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم. الحمدلله خوشحال هستیم که این برنامه توفیق پیدا کرده از نوجوانهای عزیز مخاطب هستند تا مادرها و پدرهایی با این سن که انشاءالله از دعای نورانی این مادر بزرگوار بهرهمند شویم. مادر بزرگوار و شما پدران بزرگوار، خدا فرموده: من ابا میکنم از کسی که محاسن سفید و موی سفید دارد، پیش من دست بلند کند و دستش را نا امید برگردانم. خیلی شما اعتبار دارید. اگر بگویید: کاری از دست ما برنمیآید، من اصلاً قبول نمیکنم. بالاترین کاری که از دست شما برمیآید و خدا تأیید کرده است دعا است. برای همه جوانها دعا کنید. برای عزیزان سمت خدا دعا کنید. برای همه کسانی که التماس دعا گفتند، دعا کنید. انشاءالله دعای شما مستجاب میشود.
اما سؤالی که فرمودید و بزرگواری که ایشان را راهنمایی کردند. راهنمایی این بزرگواران امروز از زبان ما هم شنیدند که در روایات ضعیف و قوی دارد. پس نمیشود به روایات استناد کرد. اگر میخواهیم عمل به اصل دین کنیم برویم به قرآن بچسبیم که مطمئن است. اینکه قرآن مطمئنِ مطمئن است، درست است. اما آیا دستورات دین فقط از قرآن به ما رسیده است؟ نه! قطعاً اینطور نیست. من میخواهم ایشان را با یک اشکال در این نوع استفاده از قرآن مواجه کنم. مادر بزرگوار، به این بزرگوار بفرمایید: آیه 101 سوره نساء این است. «وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِيناً» وقتی مسافر شدید و در روی زمین سفر کردید، حرجی بر شما نیست که نمازتان را بشکنید. شکسته نماز بخوانید. اگر ترس دارید از اینکه کفار به شما آسیبی برسانند، این بزرگوار این تکه آخر آیه را گرفتند، گفتند: چون برای ترس است و امروز هم دیگر ترسی وجود ندارد پس نماز را کامل بخوانید. شخص بزرگوار به درجه اجتهاد رسیدند نمیدانم! «تقصروا من الصلاة» یعنی نمازهایتان را بشکنید. یک عده میگویند: نماز را بشکنیم یعنی سجدههایش را انجام ندهیم. یک عده میگویند: رکوعش را انجام ندهیم. یک عده میگویند: حمد را نخوانیم. یک عده میگویند: سه رکعت نخوانیم. یک عده میگویند: یک رکعت را نخوانیم. مادر بزرگوار از این شخص بپرسید: من میخواهم به مراجع تقلید عمل نکنم. میخواهم نماز را بشکنم از کجا میگویی باید دو رکعت بخوانیم؟ در آیه که نیامده است. من برای شکست دادنش به عقل خودم فکر میکنم نباید سجدههایش را بخوانم. خوب اینطور که یک اوضاعی میشود. هرکسی نماز شکسته را یک جور برداشت میکند. حالا اینجا مجبور میشویم سراغ روایات برویم. اصلاً یک عده داریم در حوزه درس میخوانیم که نگرانی شما را برطرف کنیم. روایات ضعیف و قوی را شناسایی کنیم، سند روایات و دلالت روایات را شناسایی کنیم، و براساس روایاتی که از لسان معصومین آمده و روایات محکمی هم هست، به این نتیجه رسیدند که نماز شکستهای که قرآن گفته، امام صادق میفرماید: یعنی دو رکعت کنید،آن هم فقط نمازهای چهار رکعتی! نماز سه رکعتی شکسته نداریم. نماز دو رکعتی شکسته هم نداریم. این جزئیات را که در آیه نگفته است.
مراجع تقلید هم که برای ما میفرمایند، قبول کنید. از اینکه شما علاقهمند به قرآن هستید خیلی خوشحال هستیم. ولی خواهش میکنم اگر بخواهید از ظاهر قرآن حکم را دربیاورید، مشکلش این میشود. مراجع تقلید هم قطعاً این آیات و روایات را دیدند و آنها هم دیدند که در آیه گفته: اگر ترس از کفار دارید، ولی ما میگوییم: دلیل اصلی شکسته شدن نماز ترس از حمله دشمنان نیست. دلیلهای دیگری دارد که امروز هم آن دلیلها هنوز جاری است. من که مسافرت میروم ولو با هواپیما میروم، امنیت دارم و با ماشین میروم، با قطار میروم، آن دلیلهایی که خدا گفته: نماز را بشکنید، هنوز امروز هم برقرار است و علما این دلیلها را از کلام معصومی شنیدند، به من و شما در قالب فتوا فرمودند که هروقت مسافرت رفتید نمازتان را بشکنید تازه استثناها را هم با همین روایت به ما فرمودند. با اینکه این دلیلها را فرمودند ولی گفتند: اگر خدای نکرده سفر شما سفر معصیت است، باید نماز را کامل بخوانید! حتی از مصادیق سفر معصیت این است که بدون اجازه پدرش برود. پدر بگوید: نرو، او برود. این سفر معصیت است. یا اگر همین ولایت به ما میگوید: اگر ده روز یکجا ماندید حکم وطن برای شما پیدا میکند. کسی که راننده است و دائم السفر است او هم نمازش کامل است. پس علما و مراجع این آیات و روایات را دیدند و به ما حکم میدهند، که مسافرانی که میروند، حد سفر را اینجا نگفته است. حد سفر را باز از روایات درآوردند. پس ما نمیتوانیم با استدلال اینکه قرآن محکمتر از روایات است خودمان بخواهیم احکاممان را از قرآن در بیاوریم. خدا فرموده: «وَ ما آتاكُمُ الرَّسُولُ فَخُذُوهُ وَ ما نَهاكُمْ عَنْهُ فَانْتَهُوا» (حشر/7) پس یک اصل را یادمان باشد، مبنای احکام شرعی ما سه چیز است. 1- آیات قرآن، 2- روایات اهلبیت 3- دلیل عقلی. هرجا آیه هست دلیل عقلی هم هست. روایات هم هست. این سه دسته دلیل را مراجع تقلید با این دلیلها بدست میآورند و در رسالههایشان برای ما مینویسند که نماز مسافر با این شرایط شکسته است، با این شرایط کامل است. با این شرایط سفر محقق میشود. با این شرایط سفر محقق نمیشود.
شریعتی: یک مشکلی را همه ما داریم، مخصوصاً به این سؤالات که میرسیم این است که در حوزههای دیگر ورود نمیکنیم ولی پای دین که وسط میآید همه ما احساس میکنیم مجتهد هستیم و میتوانیم حکم بدهیم و این کم لطفی نسبت به احکام دین هست.
حاج آقای ماندگاری: چون این مطلب شما خیلی قشنگ بود ولی مصداقش را نفرمودید، مادربزرگ عزیز شما با این سن پر برکتتان که انشاءالله پر برکت تر باشد، قطعاً شاید مقداری چربی خون، چربی و قند داشته باشید. آیا اجازه میدهید پسر شما یک کتابی را در مورد بیماری قلبی بخواند و همانجا برای شما تجویز کند؟ نه، ولی میگویید: این کتاب را آقای دکتر خوانده است. آقای دکتر خوانده و به من میگوید: نصف این قرص را بخور. به تعبیر قشنگ شما آنجا کسی از آن کتابهای پزشکی، هم طب جدید و هم طب قدیم کتاب زیاد دارد، هیچکس از روی کتاب نمیتواند برای من طبابت کند. برای طب قدیم میگوییم نزد حکیم برویم، برای طب جدید هم میگوییم پیش آقای دکتر برویم. ببینیم آقای دکتر چه میگویند؟ چرا آنجا خودمان از کتابها اجتهاد نمیکنیم؟ این کتاب را خدا نوشته و چطور به خودمان اجازه میدهیم بدون نگاه کارشناسان مثل معصومین و مراجع تقلید از قرآن احکام برای مردم بگوییم؟
شریعتی: سؤال بعدی در مورد سفر نورانی حج و دغدغهی این روزهاست. گفتند: با سلام و خسته نباشید. من شرایط رفتن به حج تمتع را دارم و امسال قصد عزیمت دارم. ایشان گفتند: دنیای مجازی اعصاب مرا به هم ریخته از بس گفته میشود به حج نروید. به جای آن بیمارستان بسازید، به فقرا کمک کنید. میگویند: پول شما به عربستان خرج جنگ علیه شیعیان میشود. اوضاع به گونهای است که من خجالت میکشم امسال مشرف شوم. از شما تقاضای راهنمایی دارم.
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم، روایتی داریم، میفرماید: «لا حیاء فی الدین» اساتید بزرگوار این روایت را خیلی خوب معنی کردند. بعضیها هم خوب معنی نکردند. بعضی میگویند: «لا حیاء فی الدین» یعنی اگر میخواهید احکام شرعی را بگویید، حیاء مانع شما نشود که هر مسألهای را هرجا بگویید. بزرگان میگویند: «لا یاء فی الدین» دو معنی دارد، یکی در سؤال کردن از احکام شرعی خجالت نکش. یکی هم آنچه مد نظر من است برای این بیننده عزیز در عمل به دین خجالت نکش! ما هم امسال به حول و قوه الهی مشرف میشویم و در خدمت شما هستیم. انشاءالله به عنایت الهی سفر پرباری باشد. نماز خواندن الآن بعضی جاها خجالت ندارد، با حجاب کامل بودن خجالت ندارد؟ خمس و زکات دادن بعضی وقتها خجالت دارد. حلال خوری خجالت دارد. بعضی جاها قطعاً عمل به دستورات دین موجب خجالت است. چون متأسفانه فضای بی دینی و کم بینی بیشتر میشود. در مورد عمل به دستورات دین هیچوقت خجالت نباید مانع ما شود. دستور خداست و تکلیف ماست. آنهایی که ما از آنها خجالت میکشیم از ما دفاع نمیکنند. خدا از ما دفاع میکند. «إِنَّ اللَّهَ يُدافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا» (حج/38) این مطلب اول بود.
مطلب دوم این است که به نظر شما در فضای مجازی به اندازهای که به سفر مکه و کربلا گیر میدهند، به سفرهای تفریحی دیگری که دهها برابر این است، گیر میدهند؟ من رقم مسافران خارجی ایرانی را پرسیدم، دیدم حدود پنج میلیون نفر در سال هستند. هشتاد هزار نفر مکه میروند. هیچکس به آنها گیر نمیدهد و دنبال پول آنها نیست که بیاید مسجد و حسینیه و بیمارستان بسازد، به همین هشتاد هزار نفر گیر میدهند. احساس بکنیم یک شیطنتی درونش است. ضمن اینکه من اینجا یک نکته اساسی به تمام کسانی که به حج مشرف میشوند بگویم که حج به نظر شما خودش خرج دارد؟ بله. ایام و ذهاب و تغذیه و رفتن به عرفات و مشعر و منا، نظافت و بهداشت، این امنیت خیلی خرج دارد. پول حاجیها عمدتاً خرج خود حج میشود. اگر حاجیهای بزرگوار و آنهایی که توصیه میکنند خیلی غصه مستضعفین را میخورند که باید بخورند، امسال همه حاجیها عهد ببندیم یک قران سوغات نخریم. پول سوغات در جیب سعودی میرود. با یک کیف احرامی برویم و با یک کیف احرامی هم برگردیم. این قرار جمعی همه عزیزانی باشد که به سمت خدا میروند. سمت خدای ملموس و محسوس است و بیاییم همه قرار بگذاریم یک ریال سوغات نخریم. همه سوغاتیها را از قم و مشهد و ایران بخرید. حاجی هدیه بدهد تبرک است، دست شما تبرک است. نه جنسی که از مغازه مکه و مدینه میخرید. دست شما که زائر خانه خدا هستید، زائر حرم پیغمبر و اهلبیت هستید، زائر مشهد الرضا و کربلا و نجف هستید، دست شما تبرک است. انشاءالله! از ایران سوغات بخرید و از آنجا یک قران سوغات نخرید.
مطلب سوم اینکه مردم عزیز ما و اینهایی که در فضای مجازی این بلا را سر مردم میآورند، توجه به برکات حج نکردند؟ ما اصلاً در سرزمین وحی میرویم که با تمام مسلمانهای دنیا آشنا شویم. امام بزرگوار فرمودند: حج بزرگترین کنگرهی خداست. از همه قومیتها و سرزمینها میآیند و با همدیگر آشنا میشوند. ما اگر از این فرصت استفاده کنیم و درد جهان اسلام را به همه برسانیم. درد مردم یمن و بحرین و لبنان و فلسطین و افغانستان و پاکستان و نیجریه و میانمار را به همه مسلمانها برسانیم، فریاد وحدت مسلمانهایی که اگر ما همه با هم باشیم دشمن نمیتواند کاری بکند برسانیم، این برکات نمیارزد در کنار اینکه این عمل واجب است. یعنی حتی اگر اینها را هم نداشت باید انجام میدادیم. بودن ما خیلی بهتر از نبودن است. دشمن ما و وهابیت دنبال این است که ما نرویم و حج را تعطیل کنیم.
ما زمان صدام با صدام جنگ داشتیم. رفتن به کربلا و نجف ممنوع بود. اگر صدام اجازه رفتن به ما میداد، میرفتیم یا نمیرفتیم؟ به اعتقاد من شاید منطقی بود برویم و مردم مستضعف عراق را آگاه کنیم به آنچه دارد اتفاق میافتد. یعنی اگر زمان جنگ ما کربلا و نجف میرفتیم، هرکدام میتوانستیم سفیر حقانیت ایران در دفاع باشیم. امروز هر حاجی ایرانی سفیر مظلومیت و حقانیت مردم مظلوم جهان است که اسم بردم و سفیر حقانیت نظام اسلامی است. چون آنها دارند علیه ما تبلیغات منفی میکنند. اگر ما این دفاع را از نظام اسلام و مظلومیت نکنیم آنها میتوانند روی تبلیغات منفیشان ادامه بدهند.
نکته آخری که در مورد این سؤال بگویم این است که مردم عزیز! ما قرار است تکلیفمان را از مراجع تقلید بشنویم نه از فضای مجازی. حتی با احترام بگویم. قرار نیست من روی منبر به مردم بگویم: چه چیزی حلال است و چه چیزی واجب است. کجا بروید و کجا نروید. من که مرجع تقلید نیستم. وقتی حرف من روی منبر معتبر است که به مردم بگویم: فلان مرجع فرموده است. شما از مرجعی شنیدهاید که مردم امسال حج نروند؟ یعنی حجت باید داشته باشیم و امسال هیچ مرجعی نفرموده و متأسفانه فقط در فضای مجازی، حتی گاهی از تریبونهایی گفته شده که اینها هیچ حجیت شرعی برای ما ندارد.
شریعتی: آنوقت آنهایی که میگویند: به فقرا کمک کنیم، چطور؟
حاج آقای ماندگاری: من میخواهم بگویم: آنهایی که حج میروند خمس میدهند، زکات هم میدهند، صدقات هم میدهند و اینها خیلی بیشتر از آنهایی که سفرهای خارجی دارند و سفر حج نمیروند به این موضوعات کمک میکنند. وقتی آدم زیارت میرود، حج میرود، وقتی تقویت شد «وَ فِي أَمْوالِهِمْ حَقٌّ لِلسَّائِلِ وَ الْمَحْرُومِ» (ذاریات/19) نکته آخر اینکه در زمانی که پیغمبر مکه میرفتند، حج مستحبی میرفتند در مدینه فقیر نبود؟ قطعاً بود. حتی در سفر اولشان کفار حاکم بر مکه نبودند؟ کفار حاکم مکه بودند اما پیغمبر به مکه رفتند. حواس ما باشد که بعضیها حرفهای نسنجیده نزنند، از هر تریبونی حرف نزنند. یقین بدانند خانه امن الهی است. «إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمِين» (آلعمران/96) خوشا به حال آنهایی که امسال میروند و میگویند: «لبیک اللهم لبیک، لبیک لا شریک لک لبیک» من چند سفر توفیق داشتم رفتم. «ناخورده چه میداند، آنکه خورده میداند؟» نکند فرصت رفتن به حج را از دست بدهیم؟ آنهایی که نوبت شما رسیده است، شما واجب الحج هستید. در روایت داریم کسی واجب الحج باشد و کوتاهی کند و نرود و از دنیا برود، لحظهی مرگ به او میگویند: تو اجازه نداری مسلمان بمیری. باید میرفتی و نرفتی! این سفر با این برکات و نورانیت را از دست بدهم و آخر هم به من بگویند: یهودی و نصرانی از دنیا میروی! انشاءالله این تبلیغات در شما اثر نکند و به همه عزیزانی که نوبتشان شده و شرایط استطاعت فراهم شده با توکل به خدا و توسل به ذوات معصومین(ع) آماده شوند و برویم آنجا دور خانه دوست بگردیم و یک دعای زیر ناودان طلا به همه سختیهای این سفر میارزد. دو رکعت نماز در روضة من ریاض الجنة مسجد نورانی پیغمبر به همه سختیهایش میارزد. یا علی مدد عازم شوید و انشاءالله نورانی شویم و ایمان ما کامل شود. انشاءالله!
شریعتی: دوستی میگفت: زمانی بود حج واجب بود و ما هم دلمان میخواست میرفتیم. حالا حج واجب است ولی شاید فضای جامعه مناسب نیست.
حاج آقای ماندگاری: در همین انجام واجبات است. بعضی از انجام واجبات را هم خدا میخواهد و هم دل ما میخواهد. آنجا عمل به واجب خیلی نمرهاش عالی نیست، چون دل من خواسته است. اما بعضی از انجام واجبات در یک شرایطی قرار میگیرد که خدا میخواهد ولی دل من نمیخواهد. بندگی خدا اینجا قیمت دارد. ما اینجا میگوییم: مدال طلا دارد. بندگی خدا کنم در عین حال که دلم و همه اطرافیان میگویند: انجام نده، خدا میگوید: انجام بده. ای کسانی که مستطیع شدید خدا میگوید: انجام بدهید، نکند به حرف دلتان و اطرافیانتان نگاه کنید. یاعلی مدد بگویید و حرکت کنید. به حول و قوه الهی انشاءالله با دست پر برای خودتان و برای همه کسانی که به شما التماس دعا گفتند، برگردید و برگردیم انشاءالله! وقتی خدا این فضیلت را جزء بالاترین رزقها گذاشته است که این رزق را میخواهد به من و شما بدهد، حالا به خاطر حرف چهار نفر دست رد بزنیم به این سفره پر برکت زیارت خانه خدا و قبور اهلبیت! در روایت داریم هرکس حج برود و برگردد پاک میشود مثل روزی که از مادر متولد شده است. انشاءالله خداوند با نابودی آل سعود این زیارت را نصیب همه عاشقان و دلدادگان بفرماید.
شریعتی: گفتند که سلام، خواهش میکنم پاسخ سؤال مرا بدهید. چون شوهرم برنامه شما را اکثراً نگاه میکند. ایشان گفتند: من شوهری معتقد دارم که نماز و روزه را انجام میدهد و حلال و حرام را رعایت میکند، فقط یک چیزی مرا اذیت میکند، آن هم این است که به نامحرم و زنهای دیگر خیلی نگاه میکند. حتی شده از آینه ماشین! و هیچ زنی را بدون نگاه رد نمیکند و هر نوع حدیث و روایت و عواقب چشم چرانی را به او گفتم، میگوید: نمیتوانم چشمهایم را ببندم! شما بگویید من باید چه کار کنم؟
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم، یک درد عمومی است. اول دعا کنیم، خدایا به آبروی ماه رمضان، به آبروی شهید این ماه، وجود نازنین امیرالمؤمنین و به آبروی مولود این ماه امام حسن مجتبی و به آبروی همه آنهایی که الهی العفو گفتند، همه آنهایی که قرآن خواندند، دعا خواندند، نماز خواندند و روزه گرفتند و همه آنهایی که در این ماه جهاد کردند، به آبروی شهدای مظلومی که ما هم در ماه رمضان داشتیم، قسمت میدهیم که توفیق کنترل چشم را به همه مؤمنین و مسلمانها و دوستداران آل محمد، زن و مرد، دختر و پسر عنایت بفرما. آیه 30 و 31 سوره نور دو خطاب دارد. همه مردم عزیز ما از این بیماری شهوترانی افسار گسیخته ناراحت هستند. شهوتی که باید در یک محدوده خاص بوده باشد، در یک محرم گاهی، در یک پناهگاهی باشد، دارد در فضای مجازی میآید، در فیلم و سریالها و در خیابانها، در مغازهها و ادارات میآید. قرآن میگوید: اگر میخواهید این ناراحتی شما حل شود، من به شما دارو میدهم. یعنی من میخواهم بحث کنترل نگاه را یک بخش داروییاش را بگویم و یک بخش برکاتیاش را بگویم. بخش داروییاش این است که قرآن میگوید: «قُلْ لِلْمُؤْمِنِينَ يَغُضُّوا مِنْ أَبْصارِهِم» (نور/30) «وَ قُلْ لِلْمُؤْمِناتِ يَغْضُضْنَ مِنْ أَبْصارِهِن» (نور/31) زنان و مردان مؤمن اگر چشمهایشان را کنترل کنند، شهوتهایشان هم کنترل میشود. دامنشان لکه دار نمیشود. حیا و عفت حفظ میشود. محیط خانواده گرم میشود. الآن همه شهوترانی و افسار گسیختگی حتی فقط از ناحیه نگاه، باعث شده تأخیر در ازدواج صورت گیرد. چون بخشی از نیاز ما دارد برطرف میشود. قرآن میگوید و من نمیگویم، خدای من و شما که این دو جنس را خلق کرده است، میگوید. نگویید: آمریکا و اروپا آزاد گذاشتند، راحت هستند. اگر آزاد گذاشتند و راحت هستند چرا برای تبلیغاتشان باز هم دارند از زن عریان استفاده میکنند؟ پس معلوم میشود این جنس هنوز جذابیت دارد. خدا این جذابیت را گذاشته است. همه جذابیتها را نگاه نکنیم. به قول حاج آقای قرائتی بعضیها پنکه شدیم، دائماً در حال چرخش هستیم. چشم میبیند، ناخودآگاه وقتی چیزی قشنگ باشد دل هم هوس میکند. طبیعی است که دست به آن نمیرسد، یا متأهل است یا اینکه من نمیتوانم هزار تا زن بگیرم. دست به آن نمیرسد! دل هوس کرد و دست نرسید، یعنی ناامیدی، پریشانی، اضطراب، استرس، افسردگی، یعنی دائماً روی خط زلزله هستم. دائماً همسرم را مقایسه کنم. دائماً ذهنم مشغول است. نه از نمازم چیزی میفهمم. نه از روزهام چیزی میفهمم. نه از قرآنم چیزی میفهمم. نه از زندگیام چیزی میفهمم. این آسیبهایش است.
وجود نازنین معصوم(ع) بنا به نقل فرمودند: همه چشمها روز قیامت گریان است، مگر سه تا چشم! یک چشمی که سحر بیدار بوده و از خوف خدا گریه کرده، یک چشمی که نگهبانی داده، قابل توجه مرزبانان و رزمندگانی که خیلی قدر خودشان را بدانند. سوم یک چشمی که از نامحرم خودش را کنترل کرده است. روزی که همه چشمها گریان هستند این سه تا چشم آنجا خندان و بانشاط هستند.
برکت دوم باز وجود نازنین پیغمبر فرمودند: همه من و شما ایمان کامل میخواهیم. شبهای ماه رمضان داد زدیم که خدایا ایمانی که من ببینم به من بده! پیغمبر فرمودند: هرکسی چشم خودش را از نامحرم بپوشاند، خدا ایمانی به او میدهد که لذتش را بچشد. خیلی ارزش دارد. یا پیغمبر خدا فرمودند، امام صادق هم فرمودند. وقتی من نگاه به نامحرم میکنم «ُ سَهْمٌ مِنْ سِهَامِ إِبْلِيسَ مَسْمُوم» (کافی/ج5/ص559) این تیر مسموم شیطان است. تیر مسموم را از دست بیرون بکشند، تیر بیرون آمده ولی سم اثر خودش را میگذارد. این آقایی دائم نگاه میکند، یا حتی خانمی که نگاه کند، بعد شب مینشیند با خودش با آن نگاه فیلم و سریال درست میکند. مقدمه گناهان دیگر میشود. مقدمه ترک واجب میشود. ما همه دوست داریم چشم باطن ما باز شود. در روایت گفتند: چشم ظاهرت را کنترل کن تا چشم باطن تو باز شود. ندیدنیها را ببینی، عجایب عالم را ببینی، شگفتیها را ببینی.
این آقای بزرگوار که هم معتقد است و هم واجبش ر انجام میدهد، ببخشید مثل این عزیزانی که معتقد هستند و واجبات را انجام میدهند ولی چشم را کنترل نمیکنند، مثل اینها مثل آشپزی است که بهترین گوشت را آورده، بهترین نخود و لپه را آورده ولی آبی که برای جوشیدن استفاده کرده، آب جوی بوده است. این غذا مطبوع نیست و کسی از این غذا نمیخورد. خودش هم از این غذا نمیخورد! ایشان لقمه دهانش را کنترل کرده است. واجباتش را هم کنترل کرده است. اعتقادش را هم کنترل کرده است ولی ورودی این قلب را که عمده ترین ورودی چشم است، حالا باز ما گوشمان را بیشتر از چشممان کنترل میکنیم، این آقا قطعاً اهل گوش کردن به موسیقیهای مبتذل هم نیست. چشم را کنترل نکرده است. ما روی چشم خیلی حساب باز نمیکنیم که ورودی وجود ماست. ورودی قلب و روح ماست. وقتی این را کنترل نکرده است، آشپزی روحش آشپزی آشفتهای است. آشپزی آلودهای است. خودش هم از ایمان و اعتقادش بهره نمیبرد. خدایا حیا و عفت را به چشم و گوش و زبان ما، به زن و مرد ما، به جامعه ما برگردان و بی حیایی و بی عفتی را ریشه کن بفرما.
شریعتی: امروز از جزء بیست و ششم، صفحه 507 قرآن کریم، آیات ابتدایی سوره مبارکه محمد را به اتفاق تلاوت میکنیم.
«بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ، الَّذِينَ كَفَرُوا وَ صَدُّوا عَنْ سَبِيلِ اللَّهِ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ «1» وَ الَّذِينَ آمَنُوا وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ وَ آمَنُوا بِما نُزِّلَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ هُوَ الْحَقُّ مِنْ رَبِّهِمْ كَفَّرَ عَنْهُمْ سَيِّئاتِهِمْ وَ أَصْلَحَ بالَهُمْ «2» ذلِكَ بِأَنَّ الَّذِينَ كَفَرُوا اتَّبَعُوا الْباطِلَ وَ أَنَّ الَّذِينَ آمَنُوا اتَّبَعُوا الْحَقَّ مِنْ رَبِّهِمْ كَذلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ لِلنَّاسِ أَمْثالَهُمْ «3» فَإِذا لَقِيتُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا فَضَرْبَ الرِّقابِ حَتَّى إِذا أَثْخَنْتُمُوهُمْ فَشُدُّوا الْوَثاقَ فَإِمَّا مَنًّا بَعْدُ وَ إِمَّا فِداءً حَتَّى تَضَعَ الْحَرْبُ أَوْزارَها ذلِكَ وَ لَوْ يَشاءُ اللَّهُ لَانْتَصَرَ مِنْهُمْ وَ لكِنْ لِيَبْلُوَا بَعْضَكُمْ بِبَعْضٍ وَ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَلَنْ يُضِلَّ أَعْمالَهُمْ «4» سَيَهْدِيهِمْ وَ يُصْلِحُ بالَهُمْ «5» وَ يُدْخِلُهُمُ الْجَنَّةَ عَرَّفَها لَهُمْ «6» يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ «7» وَ الَّذِينَ كَفَرُوا فَتَعْساً لَهُمْ وَ أَضَلَّ أَعْمالَهُمْ «8» ذلِكَ بِأَنَّهُمْ كَرِهُوا ما أَنْزَلَ اللَّهُ فَأَحْبَطَ أَعْمالَهُمْ «9» أَ فَلَمْ يَسِيرُوا فِي الْأَرْضِ فَيَنْظُرُوا كَيْفَ كانَ عاقِبَةُ الَّذِينَ مِنْ قَبْلِهِمْ دَمَّرَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ وَ لِلْكافِرِينَ أَمْثالُها «10» ذلِكَ بِأَنَّ اللَّهَ مَوْلَى الَّذِينَ آمَنُوا وَ أَنَّ الْكافِرِينَ لا مَوْلى لَهُمْ «11»
ترجمه: به نام خداوند بخشنده مهربان. كسانىكه كفر ورزيدند و (مردم را) از راه خدا بازداشتند، (خداوند) اعمالشان را تباه گردانيد. و كسانى كه (به خدا) ايمان آورده و كارهاى نيكو انجام دادهاند و به آنچه بر محمّد نازل شده كه حق است و از جانب پروردگارشان است، ايمان آوردهاند، خداوند بدىهاى آنان را پوشاند و كارشان را به سامان رساند. اين (دو گونه سرانجام) به خاطر آن است كه كسانى كه كفر ورزيدند، از باطل پيروى كردند و كسانى كه ايمان آوردند، از همان حقى كه از طرف پروردگارشان (نازل شده) است پيروى نمودند. اين گونه خداوند براى (بيدارى) مردم، مثال حالشان را بيان مىكند. پس هرگاه با كسانى كه كافر شدند (در ميدان جنگ) روبرو شديد، گردنهايشان را بزنيد تا آن كه آنان را از پا درآوريد (و چون در دست شما اسير شوند) پس آنان را سخت ببنديد (تا فرار نكنند) سپس، يا بر آنان منّت نهيد (و آزادشان كنيد) و يا با گرفتن فديه و عوض، رهايشان كنيد تا جنگ بار سنگين خود را بر زمين نهد. اين است (دستور خداوند) و اگر خداوند اراده مىكرد، (از طريق صاعقه و زلزله و ديگر بلايا) از آن كفّار انتقام مىكشيد، ولى خدا (فرمان جنگ داد) تا برخى از شما را به وسيله برخى ديگر بيازمايد و كسانى كه در راه خدا كشته شدند، هرگز خداوند اعمالشان را از بين نمىبرد. خداوند، به زودى آنان را (به سوى مقامات والا) هدايت مىكند و حال و كارشان را نيكو مىگرداند. و در بهشتى كه براى آنان توصيف كرده، وارد مىسازد. اى كسانى كه ايمان آوردهايد! اگر خدا را يارى كنيد، شما را يارى مىكند و گامهايتان را استوار مىسازد. و كسانى كه كفر ورزيدند، بر آنان نگونسارى باد و (خداوند) اعمالشان را نابود گردانيد. اين (هلاكت) به خاطر آن است كه آنچه را خداوند نازل كرده، ناخوش داشتند، پس (خداوند) كارهايشان را تباه (و بى ارزش) نمود. پس آيا در زمين سير نكردند، تا بنگرند سرانجام كسانى كه قبل از آنان بودند چگونه بود؟ خداوند آنان را هلاك كرد و براى اين كافران نيز همانند آن كيفرها خواهد بود. اين (كيفرِ كافران) به خاطر آن است كه خداوند، ياور كسانى است كه ايمان آوردهاند و همانا كافران ياورى ندارند.
شریعتی: انشاءالله لحظات زندگی ما منور به نور محمد و آل محمد باشد. انشاءالله به برکات روزهای پایانی ماه رمضان مشمول این روایت نورانی نشویم که بدبخت واقعی کسی است که ماه رمضان بگذرد و او همچنان در گناهانش غوطهور باشد و آمرزیده نشود. اشاره قرآنی این جزء را میشنویم.
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم، با توسل به علی بن موسی الرضا(ع)، این سوره غیر از نام محمد نام زیبای دیگری هم دارد. این سوره به «سورة الجهاد» هم معروف هست. چون آیات مربوط به جهاد در این سوره هست. آیه 7 سوره مبارکه محمد میگوید: «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ» ما دو نگرانی در زندگیمان داریم. 1- تنها بمانیم 2- به مقصد نرسیم. خدا این دو نگرانی را با یک شرط برای ما حل کرده است. گفته: «يَنْصُرْكُمْ» یعنی شما را تنها نمیگذارم. در همه امور کمک شما میکنم. در ازدواجتان، در اشتغالتان، در مسکنتان، در زندگیتان، در اقتصادتان، سیاستتان، در مدیریتتان به شما کمک میکنم. «وَ يُثَبِّتْ أَقْدامَكُمْ» در این مسیر هم شما را ثابت قدم میکنم تا به مقصد برسید و عاقبت بخیرتان میکنم. خدا تضمین میدهد. ولی شرطش دو چیز است. 1- «يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا» اولاً به من اعتماد کنید. «آمنوا» یعنی اینکه به اندازهای که به دکترها اعتماد میکنید، به اندازهای که به مهندسها و شرکتها و تکنسینها و فضای مجازی اعتماد میکنید، به خدا اعتماد کنید. 2- «إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ» خدا را یاری کنید. خدا را یاری کنید یعنی چه؟ یعنی سه تا مصداق، 1- دین خدا را یاری کنید. 2- ولی خدا را یاری کنید. 3- ارزشهای دین خدا را یاری کنید. با چه چیزی یاری کنید؟ با زبان، با عمل، با امکانات مادی، امروز یاری دین خدا یکی تقویت نظام جمهوری اسلامی است. همه ما قبول داریم نظام جمهوری اسلامی مشکلاتی دارد. دولت و نظام مشکلاتی دارند، اما تضعیف نظام را نکنیم. یکی از مصادیق یاری دین خدا کمک به مردم مظلوم عالم است مخصوصاً مردم مظلوم فلسطین، در روز جهانی قدس فریاد بزنیم و از آنها دفاع کنیم. با زبانمان، با مالمان به مردم یمن و سوریه و عراق و فلسطین و لبنان کمک کنیم. هم حرف خدا را قبول کردیم، هم حرف ولی خدا را قبول کردیم، هم ارزشهای دین خدا را یاری کردیم. همین روزهداری مردم یاری دین خدا بود. روزه را به پا داشتند. همین احیاءها اقامه دین خدا بود. امیدواریم خداوند به همه ما توفیق ایمان و توفیق یاری خودش را عنایت کند تا ما هم مورد یاری خدا قرار بگیریم و عاقبت بخیر شویم. مثل شهدا، مثل اولیای خدا!
شریعتی: قرار همه ما در آخرین جمعه ماه مبارک رمضان راهپیمایی بزرگ و عظیم روز جهانی قدس برای ابراز همدردی و همدلی و همراهی با مردم مظلوم فلسطین و همه مظلومان جهان اسلام. انشاءالله این جمعه آخری باشد که ما بدون حضرت ولیعصر خواهیم بود و انشاءالله حضرت تشریف بیاورند و در آخرین جمعه ماه رمضان چشم ما به جمال نورانی ایشان روشن شود و چه خوب گفت:
ما منتظر حلول ماه از قدسیم *** این جمعه بیا و جمعه آخر باش
سلام کردند و گفتند: آقای ماندگاری من یک دختر هجده ساله هستم و از نه سالگی نماز و روزه بر من واجب شده است. من تا پانزده سالگی نماز میخواندم و الآن سه سال است که نماز نمیخوانم. قبلاً یکی در میان نماز میخواندم. وقتی هم میخواندم اگر اول وقت نبود مادر و پدرم میگفتند: اگر میخواهی اینطوری بخوانی صد سال سیاه میخواهم نخوانی! الآن هم سه سال است نماز نمیخوانم. فکر میکنم خدا دیگر از من روی برگردانده است. در این سه سال وقتی وضو میگرفتم به من میگفتند: نمازت مثل نماز خواندنهای قبلیات نباشد! اگر میخواهی یک روز بخوانی و یک روز نخوانی، نخوانی بهتر است! من هم با این حرف چادر نمازم را زمین گذاشتم و دیگر نخواندم. من از روز یازدهم ماه رمضان دارم نماز میخوانم. از خدا خواستم که مرا ببخشد. وقتی نماز میخوانم سر نماز گریهام میگیرد. به من بگویید که خدا مرا میبخشد؟
حاج آقای ماندگاری: بسم الله الرحمن الرحیم، حتماً به این دختر گل و آقای پسرها براساس آیات قرآن بشارت میدهم که قطعاً خدا اینها را بخشیده است. قطعاً خدا آغوش باز کرده و در را باز کرده است، اگر نکرده بود که توفیق روزه نداشتند، توفیق نماز دوباره را نداشتند، انشاءالله به برکت دعای این جوانها خدا ما پدر و مادرها را هم ببخشد. ما پدر و مادرها گاهی اشتباه از روایات استفاده میکنیم. قطعاً این پدر و مادر بزرگوار که معلوم است دغدغهی دینداری فرزندشان را دارند، از ما روحانیت روی منبر شنیدند، توپ و تشرهای روایت را نسبت به کسی که نماز را یک خط در میان میخواند، کاهل نماز است یا تارک الصلاة است، یکی میخواند و یکی نمیخواند. اما پدر و مادرهای عزیز روایاتی که توپ و تشر زده برای من و شما نیست، برای دختر و پسری است که دارد کاهل نمازی میکند. اهلبیت خواستند او را تکان بدهند. برای من و شما نیست که این روایت را دستمان بگیریم و چماق کنیم و در سرش بزنیم و بگوییم: همین هم که میخوانی دیگر نخوان! شما از یک آدمی که پنجاه درصد نماز خوان بود، بی نماز درست کردی. این را هیچ عقلی نمیپسندد. این ادبیات قشنگ نیست. ای کاش شما میگفتی: دختر گلم! تو که اینقدر نازنین هستی، بخشی از نمازت را میخوانی. اگر بخش دیگر هم بخوانی اینقدر نازنینتر میشوی که هم برای ما خواستنی میشوی، هم برای خدا و اهلبیت. لذا خواهش میکنم اینکه روایات برای کدام گروه و مخاطب است، دقت کنیم. روایاتی که توپ و تشر میزند برای کسی است که دارد خلاف میکند. شما روایات «قل لَیِّن، قل میسور، قل سدید» را استفاده کنید. با نرمی و محکم و قشنگ بگویید تا پنجاه درصد باقی را درست کنید. به قولی آمدیم ابرو را درست کنیم، زدیم چشم را هم کور کردیم. من میدانم شما دغدغه دینداری خودتان و فرزندان را دارید. ولی این روش را اگر اصلاح کنید، این دختر خانمها و آقا پسرها اینطور از دین زده نمیشوند. الحمدلله که باز به نماز برگشتی و قطعاً خدا شما را بخشیده است. قطعاً شما مورد لطف و محبت خدا قرار گرفتید. در کار هر نماز واجبی که میخوانید یک نماز قضا بخواند تا انشاءالله این سه سال نخوانده هم جبران شود. انشاءالله.
شریعتی: دعا کنید و همه آمین بگوییم.
حاج آقای ماندگاری: خدایا همه دعاهایی که اولیای تو در طول تاریخ در ماه رمضان و شبهای قدر کردند و همه دعاهایی که خوبان عالم در ماه رمضان امسال و در شبهای قدر داشتند، همه آن دعاها را برای ما و همه دوستداران اهلبیت و مسلمین و شیعیان مستجاب بفرما. گل آن دعاها فرج آقای ما امام زمان بوده و نصرت اسلام و مسلمین و نابودی کفر و شرک و نفاق و انشاءالله توفیق پیدا کنیم برای حمایت از مردم مظلوم فلسطین در روز جهانی قدس حاضر شویم به برکت صلوات بر محمد و آل محمد.