حجت الاسلام سیدمحمدموسوی
حرکت حضرت معصومه سلام الله علیها از مدینه به قم نشان دهنده نقش اجتماعی ایشان است که با وجود اینکه در نهایت عفاف و حجاب بودند ولی در اجتماع هم نقش آفرین بودند و با این حرکت خود تاریخ سازی کردند.
حضرت معصومه سلام الله علیها ده ساله بوند که پدرشان را از دست دادند و ۱۸ سال تحت تربیت و در کنار برادر خود در مدینه زندگی کردند و به محض اینکه امام رضا علیه السلام به ایران سفر کردند برای ملحق شدن به ایشان حرکت کردند و دو سال قبل از وفات امام رضا علیه السلام در قم از دنیا رفتند.
برخی از امام زادگان محل دفنشان چند روایت دارد و چند قبر به آنها منسوب است ولی بدون تردید از مسلماتی که مورد اتفاق مورخین است قبر این بانو در قم است.
اولین ویژگی این بانوی بزرگوار این است که چهار امام سفارش زیارت ایشان را کردهاند که در میان امام زادگان منحصر به فرد است زیرا در میان امامزادگان تنها حضرت ابالفضل(ع)، حضرت عبدالعظیم(ع) و حضرت علی اکبر(ع) سفارش به زیارتشان شده است.
امام صادق علیه السلام قبل از تولد امام کاظم علیه السلام فرمودند دختری از ما در قم به خاک سپرده می شود که هر کس او را زیارت کند بهشت بر او واجب می شود.
از ائمه(ع) کرامات و شفای بیمارهای زیادی نقل شده است ولی درباره امامزادهها اگر هم کرامتی نقل شده باشد از خادم آنجا و یا یک فرد معمولی نقل شده ولی ناقل کرامات حضرت معصومه سلام الله علیها علما و مراجع ما هستند.
آیت الله مرعشی نجفی همیشه قبل از نماز صبح در حرم بودند و فرمودند من خیلی از مشکلاتم را به حضرت عرضه میکردم و حل میشد و آیت الله فاضل نقل کردند که میخواستم کتابی درباره آیه تطهیر بنویسم وشبهههای پیرامون این آیه را جواب دهم به همین منظور متوسل به حضرت معصومه سلام الله علیها شدم و مطالبی به ذهن من آمد که با ۵۰ سال مطالعه هم نمیتوانستم به آن مطالب دست پیدا کنم و ایشان نام این کتاب را چهره درخشان اهل بیت در آیه تطهیر گذاشتند.
امروز روز دختر است و اسلام اهمیت ویژهای برای دختر قائل است و در روایات یکی از سعادتهای پدر را داشتن دختر دانسته اند؛ در جامعهای که دختر داشتن ننگ بود پیامبر(ص) دست دخترشان را بوسیدند و خدا اینطور مقدر کرده بود که هیچ پسری برای پیامبر(ص) باقی نماند و نسل پیامبر(ص) از یک دختر ادامه پیدا کند.
کسانی که می گویند اسلام دختران را نادیده گرفته است یا عناد دارند و یا جاهل هستند زیرا خداوند سوره ای را در قرآن به نام زنان آورده و در قرآن حتی برای دختران مشرکین دل سوزانده است؛
امام صادق علیه السلام فرمودند دختر حسنه و پسر نعمت است و خداوند روز قیامت ازنعمتهایی که داده است سؤال میکند ولی از حسنه سؤال نمیکند و این به آن معنی است که نفس دخترداری عبادت و عمل صالح است.
قبر گمشدهی حضرت زهرا (سلام الله علیها)
مرحوم آقای مرعشی نقل کرده است و چند بار هم فرموده است. او میگوید: پدر من زیاد به دنبال قبر فاطمهی زهرا (س) میگشت. من این مطلب را در یادداشتهای مرحوم آیت الله مرعشی نجفی خواندهام و از یکی از مراجع هم شنیدهام. چند بار تلاش کرد که موفّق به پیدا کردن قبر حضرت فاطمهی زهرا (سلام الله علیها) میشود، چند سفر به مکّه رفت، ظاهرا، یک یا دو بار در آنجا برای مدّتی ماندگار شد و نتوانست. نه از تفحّص در اخبار چیزی متوجّه شد و نه با توسّل نتوانست متوجّه شود قبر حضرت فاطمهی زهرا (س) کجا است. میگوید: بالاخره در عالم رؤیا امیر المؤمنین (ع) را دیدم. او میگوید عرض کردم: یا امیر المؤمنین. حضرت فرمود: چه چیزی میخواهی که اینقدر توسّل میکنی؟ گفتم: قبر فاطمه (س) کجا است؟ امیر المؤمنین (ع) دو جملهی عجیب فرمود: یکی اینکه میگوید فاطمه به من فرمود: فاطمه (س) وصیّت کرده است که به کسی نگویم. معلوم است این دستور زهرای مرضیه (س) بعد از شهادت امیر المؤمنین (ع) هم نافذ است. زهرای مرضیه (س) خیلی خود را خرج امیر المؤمنین (علیه السّلام) کرد.
فرمود: زهرا (س) وصیّت کرده است که به کسی نگویم. گفتم: یا امیر المؤمنین، ما فرزندان او هستیم، دوست داریم او را زیارت کنیم. إنشاءالله به این زودی مطلبی که میخواهم عرض کنم را متوجّه نشوید. شاید بعضیها بفهمند که هیچ جا برای آن کسی که مادر خود را از دست داده است مثل سر قبر او نیست. یکی از مظلومیتهای امام حسین (ع) این است که آن روزی که میخواست از مدینه به سمت مکّه برود، چون یک عدّه دنبال او بودند نتوانست سر قبر مادر خود برود. لذا نوشتهاند سر قبر رسول خدا (ص) رفت ولی با مادر خود وداع کرد.
مرحوم آیت الله مرعشی، این آقا سیّد محمود است، پدر این مرجع تقلید است، میگوید گفتم: یا امیر المؤمنین، ما دوست داریم سر قبر مادر خود برویم. اصلاً میگویند: ایشان به همین دلیل نجف را ترک کردند و به قم آمدند چون ایشان اهل نجف بودند و برگشتند و به قم آمدند. فرمود: اگر میخواهید فاطمه (س) را زیارت کنید به قم بروید و معصومه (س) کنید. من عرض کردم در روایت میگوید: اگر میخواهید رسول خدا را زیارت کنید کنار قبر او بایستید و بگویید «السَّلَامُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ»، آن کسانی که برای زهرای مرضیه (س) دلتنگ میشوند وقتی وارد آن حجرهی مبارک میشوند، تحت قبّهی حضرت فاطمهی معصومه (س) قرار میگیرند، آنجا بگویند «السَّلَامُ عَلَیْکِ یَا فَاطِمَهُ الزَّهْرَاءُ»، نزدیکترین جا به مرقد مطهّر فاطمهی زهرا (س) آنجا است. از همین معلوم میشود که فاطمهی معصومه (س) باید شأنی عدل زینب کبری (س) داشته باشد که چنین مقامی دارد؛ یعنی مقام او قابل وصف نیست.
ویژگی های حضرت معصومه سلام الله کریمه اهلبیت علیهم السلام:
1- ولایت پذیری : دلیل سفر حضرت معصومه سلام الله به قم ولایت پذیری ایشان نسبت به امام رضا علیه السلام است زیرا آنحضرت در مدینه برادران دیگری هم داشتند.
2- دومین ویژگی حضرت معصومه سلام الله مقام شفاعت ایشان می باشد
حضرت موسی بن جعفر (ع) سی و چند فرزند داشتند. یکی از آنها امام رضا (ع) بود و در بین فرزندان حضرت امام کاظم (س) سنّی هم بود، قاتل هم بود، ملعون هم بود. اینطور نیست که هر کسی که فرزند امام بشود بینظیر بشود و امام رضا بشود. حضرت معصومه (س) آنقدر عظمت دارد که این روایت صحیحه است که حضرت فرمود: «مَنْ زَارَهَا وَجَبَتْ لَهُ الْجَنَّهُ»، هیچ قیدی هم نگفته است، هیچ شرطی هم نکرده است.
درک بیشتر از مقام حضرت فاطمهی معصومه (س)
این بانو چه مقامی دارد؟ از امام رضا (علیه السّلام) این حدیث رسیده است: «یَا فَاطِمَهُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّهِ چرا؟ چون سیّده است؟ چون فقط نسب او به امام کاظم (علیه السّلام) میرسد؟ خیر، «فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللَّهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ»، «شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ» مفعول مطلق است که با جار و مجرور میشود مفعول مطلق نوعی. کنایه از اینکه نزد خدا خیلی مقام داری. نه اینکه تنها به دلیل اینکه دختر موسی بن جعفر (علیه السّلام) هستی چنین مقامی داشته باشی.
3- ویژگی سوم آنحضرت حجاب و عفاف ایشان بوده است. ایشان ۱۷ روز در قم بودند و بستگانی در قم نداشتند و موسی بن خزرج خانه خود را در اختیار ایشان قرار داده بود ولی هیچ کس ننوشته که چهره ایشان را کسی دیده باشد زیرا همواره در حجاب و عفت بودند.
امروز در غرب زن به عنوان یک ابزار استفاده میشود و اگر اسلام برای زنها حجاب و عفاف را قائل شده است می خواهد عظمتش حفظ شود و تبدیل به یک ابزار دست نشود.
4- مقام علمی : در زمان حیات مبارک امام موسی بن جعفر(ع) پدر گرامی حضرت معصومه سلام الله علیها جمعی از علاقمندان و یاران حضرت که در بیرون از مدینه زندگی می کردند برای زیارت و عرض ادب و طرح سوالات خود به مدینه می آیند و به خانه حضرت مشرف می شوند. در را که می زنند حضرت معصومه(س) پشت در می آینده و به آن شیعیان می گویند و خبر می دهند که پدر در خانه نیست. آن شیعیان عرض می کنند ما از بیرون مدینه برای زیارت امام (ع) و طرح سوال خدمت شان رسیده ایم. این جاست که حضرت معصومه (س) می گویند من سوالات را ببینیم و بعد هم می فرماید فردا بیایید و جواب سوالات را بگیرید. آن ها یک شب در مدینه سر می کنند و فردا می آیند در خانه امام در حالی که هنوز امام به خانه برنگشته بودند اما پاسخ سوالات از سوی حضرت معصومه (س) داده می شود. آن ها جواب سؤالات را می گیرند و در راه رفتن به سمت خانه هایشان امام موسی کاظم(س) را در راه زیارت می کنند و قاعدتا از دیدار امام خوشحال می شوند. آن وقت ماجرا را برای امام بازگو می کنند، امام سوالات را به همراه پاسخ آن ها می گیرند و مطالعه می کنند و می بینند که حضرت معصومه(س) تا چه اندازه زیبا و دقیق جواب سوالات را داده اند. آن وقت است که چشمان امام پر از اشک می شود و سه بار پشت سر هم تکرار می کنند: فداها ابوها فداها ابوها فداها ابوها. یعنی همان جمله ای که حضرت پیامبر (ص) در حق حضرت فاطمه (س) فرموده بودند."
5- پنجمین ویژگی حضرت معصومه سلام الله هجرت است که در قرآن هجرت بر جهاد مقدم است هجرت يعنى براى نجات ايمان ، از خانمان و زندگى دست شستن و كنار رفتن و دور شدن و كوچ كردن و به سرزمين ايمان رفتن . ما در آيات زيادى از قرآن عبارت هاجروا و جاهدوا را مى بينيم : وَٱلَّذِينَ ءَامَنُواْ وَهَاجَرُواْ وَجَٰهَدُواْ فِى سَبِيلِ ٱللَّهِ وَٱلَّذِينَ ءَاوَواْ وَّنَصَرُوٓاْ أُوْلَٰٓئِكَ هُمُ ٱلْمُؤْمِنُونَ حَقًّا ۚ مسلمين صدر اسلام دو گروه را تشكيل مى دادند: گروهى به نام مهاجرين خوانده مى شدند و گروه ديگر به نام انصار. انصار ساكنان مدينه و مهاجرين ، مسلمانان و مومنانى بودند كه براى نجات ايمان خود شهر و ديار خويش را رها كرده و به مدينه آمده بودند. هجرت نيز مانند جهاد در اسلام يك حكم نسخ نشدنى و ركنى از اركان اسلام و حكمى هميشه زنده است ، يعنى هميشه ممكن است شرايطى پيش بيايد كه وظيفه يك مسلمان هجرت باشد.
هجرت بر سه قسم است :
1-هجرت اعتقادی کنار گذاشتن فکر و عقیده انحرافی، که این هجرت باعث رشد انسان میشود.
2-هجرت اخلاقی : کنار گذاشتن رفتار و اخلاق ناپسند.
3- هجرت جغرافیایی.