با ارتباطهای طولانی ما به شناخت نمیرسیم . شما چطو ر انتظار دارید بدون رابطه ، همدیگر را بشناسیم ؟
 
در فرایند خواستگاری مفصل حرف داریم . یک سیر منطقی دارد اگر خواستگاری با فرایند انجام شود و ازدواج سنتی ، به روز شود . چون ما هیچ عجله ای نداریم یک تا سه ماه و دیگر خیلی کشش ندهیم . ولی شما حتی تا سه ماه میتوانید جلسه اول و دوم و سوم و ما همه سوالات را در اینجا آورده ایم ، حتی گفتیم در جلسه اول چه سوالاتی را بگویید . بدون دغدغه و با حوصله چون در فرایند خواستگاری پدر و مادر نظارت دارند و شما میتوانید طبق شرایط دینی گفتگو کنید . کسانی که ازدواج سنتی را بر اساس آداب قبلی باور ندارند . آن ازدواج های بسته و بدون گفتگو که حتی متاسفانه در یکی از استان کشور بودم که می گقتند ما مطلقاً اجازه حرف زدن نداریم . خوب این اشتباه است . باید اجازه بدهند حرف بزنند . اگر فرایند خواستگاری درست صورت بگیرد ما به شناخت خوب میرسیم . چون سوالها از قبل طرح شده ، جواب ها را ثبت میکنید و غیر از آن ده تا چشم طرف را می بیند و عاشق هم نشده اند و عقلانی به طرف نگاه میکنند اگر درست خواستگاری کنیم به شناخت هم میرسیم.
 
آیا نان خالی و عشق میتواند آرمانی باشد ؟ بعضی ، عشق های قبل از ازدواج و روابط پنهانی دارند.  شما در این مورد صحبت کنید
ما با ارتباطات قبل از ازدواج بدون نظارت خانواده مخالف هستیم . نکته اش این است که ما با اشک ها و ناله های زیادی روبرو هستیم . ما مشاور جوانها بوده ایم هر دو جوان هستند سرشار از عاطفه و در اوج غرایز جنسی هستند وقتی کنار هم قرار میگیرند ، فعل و انفعالات هورمونی در وجودشان  شکل میگیرد و احتمال خطر بسیار زیاد است . بویژه برای خانم که ممکن است گوهر عفتش در خطر قرار گیرد .
دیگری موضوع اتهام است .دو نفر واقعاً به قصد ازدواج با هم ارتباط برقرار میکنند دیگران که نمیدانند شما به قصد ازدواج رفت و آمد میکنید . ممکن است فامیل نزدیکی شما را با آن آقا ببیند او چه برداشتی میکند . بعد اگر به ازدواج منتهی شود بعد توضیح میدهیم که ایشان نامزد من بودند ولی اگر به ازدواج منتهی نشود پرونده دختر سیاه میشود . گذشته از اینکه موضع تهمت است . امکان شناخت هم نیست . موضوع این است که خانم میگوید ارتباط ما به خاطر شناخت است آخر چه جور شناختی میتواند باشد . دو جوان که سرشار از عاطفه هستند از همه چیز حرف میزنند جز شناخت حتی اگر دو سال باشد . یعنی همه چیز توی این رابطه هست جز شناخت . اگر یک سوال هم بکنند موجب انحراف میشود ولی در فرایند خواستگاری سوالها را میپرسند و همه چشمها آنها را نگاه میکنند ، گفتگو میکنند ، کسانی که به این سمت و سو میروند خیال میکنند امکان شناخت هست حالا این ارتباطات قبل از محرمیت به ازدواج  ختم میشود که در خیلی ها هم این اتفاق افتاده است. که شیطان وسوسه میکند بخصوص خانم را  که خیلی برایشان مهم است . خیلی خانم ها قبلا ارتباط داشته اند و حالا تردید کردند و اعتمادشان از همدیگر سلب میشود . آقا میگوید ایشان که قبل از ازدواج با من رابطه داشته ممکن است قبلا هم با دیگران هم داشته است . خانم ها قضیه خیلی برایشان جدی است . اگر این ارتباط به ازدواج ختم نشود سرخوردگی ایجاد میشود بویژه برای خانمها بوجود  می آید . من هشدار میدهم سرخوردگی ، احساس شکست ، افسردگی حاد و اگر این خانم مورد سوء استفاده قرار گرقته باشد ، نفرت از پسرها و مردها پیش می آید و روحیه مرد گریزی پیدا میکند و اگر خانم به آقا جواب رد داده باشد آقا نفرت از خانم ها و ازدواج گریزی . دختر خانم ها فرصت ازدواج را از دست میدهند مثلا اگر دو سال با هم ارتباط داشته اند طبیعی است این خانم خواستگارهای خوب را رد کرده است و واقعاً ما  این ارتباط را صلاح نمیدانیم . زیرا ارتباط مناسبی نیست حتی اگر به تعبیر بعضی جوانها که میگویند عشق ما پاک است و مراقب خودماه هستیم که گناه نکنیم  . خوب بفرض هم که مراقب هستید که آن خطرات اتقاق نیفتد به ازدواج هم منتهی شود . معمولا در این مدت ارتباط عشق ایجاد میشود و آدمها کرو کور میشوند. روایت داریم : عشق یک چیزی است که انسان را کر و کور میکند . پای کار که میرسند از اصول و شرایطشان دست بر می دارند. بفرض کر و کور هم نمیشوید در این مدت عاطفه خرج  همدیگر میکنید بعداً کم می آورید . بعضی ها میگویند ما گناه نمیکنیم و مواظب خودمان هم هستیم و اجازه نمیدهیم کر و کور بشویم و نه عاطفه خرج هم می کنیم اگر یک چنین چیزی باشد ما با این رابطه حرفی نداریم .این رابطه سالم و مشروع  قابل قبول شرع است مثل دو تا همکار که در سر کار با هم سلام و علیک دارند و احوال پرسی میکنند . در حد ضرورت هم صحبت میکنند . همدیگر را زیر نظر دارند و قصد ازدواج دارند . پرونده ها را هم ، با هم رد و بدل میکنند ، حرف هم میزنند ولی هیچ کس نمیگوید این ها دوست پسر و دختر هستند . همکاران نمیگویند این ها با هم سر و سری دارند ، پچ پچ نمیکنند . مثلا یک دختر عمه و پسر دایی خانه همدیگر رفت و آمد میکنند حال و احوال پرسی میکنند یا دو تا دانشجو اگر این نکات رعایت شود ما حرفی نداریم بحث این است که رعایت میشود یا خیر . من در اصل اینکه میتوان این ها را رعایت کرد شک دارم .
 اگر ممکن است درباره صداقت در خواستگاری صحبت کنید و از کجا بفهمیم ، طرف ما صداقت دارد ؟
 
صداقت مهمترین اصل در زندگی زناشویی است . اگر زندگی ما بر دروغ بنا شود ، زندگی دوام نمی آورد . براساس آموزه های دینی ما ، منشا همه گناهان ما دروغ است . امام صادق میفرمایند : همه گناهان و پلیدی ها دراتاقی قرار گرفته که کلیدش دروغ است ا. ین خطرناک است . زندگی انسان را نابودمیکند . این مربوط به مجردها ست ، من به کسانی که می خواهند ازدواج کنند میگویم عزیزان بنا را برصداقت بگذارد تا همان مشکلی که در سوال قبل بود پیش نیاید قبل از ازدواج صداقت بخرج بدهید یا طرف شما را انتخاب میکند یا نمیکند . شما همان که هستید بگویید . اگر انتخاب کرد،  دیگر دغدغه ندارید . چون شما را آگاهانه انتخاب کرده است و اگر انتخاب نکرد ، خدا بزرگ است . کسی دیگر که هم شأن شما باشد و بتواند شما را بپذیرد پیدا میشود . دروغ نگویید . اینکه می گوییم در فرایند خواستگاری صداقت داشته باشید منظور این نیست که تمام راز زندگیتان را بگویید . منظور این نیست مسائلی که قبلا در زندگی داشته اید : گناهی که بوده و تمام شده ، توبه کردید ، کسی هم نمیداند ، یک بیماری روحی روانی بوده درمان شده،  منظور اینها نیست . جز راست نباید گفت     هرراست نشاید گفت . نیاید هر راستی را بگوییم . صداقت یعنی مسائلی را بگویید که به زندگی آینده شما مربوط میشود و در زندگی شما اثر دارد . ولی مسائلی بوده که ربطی به زندگی شما و آینده شما ندارد ، لزومی ندارد اینها را بگویید و اگر این ها رانگویید ، معنایش عدم صداقت نیست .
ازکجا بفهمیم طرفمان راست میگوید؟
اگر طرف شما می آید چه خانم ! چه آقا  ! مثلا آقا به خواستگاری شما می آید ، هرچه شما میگویید می پذیرد ، هرشرطی میگذارد، هرقول و قراری که میگذارید ،می پذیرد وهرچه شما میگویید می پذیرد و میگوید : اتفاقا من هم همین مد نظرم بود . ما یک روح در دو بدن هستیم . اگر کسی این جوری پیدا شد باید در آن شک کرد . درصداقت آن باید تردید کرد . مگر میشود دو نفر مثل هم باشند .دو تا ژن ، دو تا وراثت ، دو تا مادر، دو تا پدر ، دو تا رسم و رسوم و سبک زندگی و محیط . یک راهش این است و راه دیگر ، سوالهای معکوس است . شما میتوانید با سوال کردن معکوس ، ببینید طرف راست میگوید یا دروغ . مثلا شما میخوهید بدانید طرفتان اهل معاشرت است یا نه . میگوید اگر همسر آینده شما اهل معاشرت نباشد و منزوی باشد واهل مسافرت و میهمانی نباشد برای شما سخت نیست ؟ اگر خودش هم همین حالت را داشته باشد می گوید نه . چه سختی دارد . خانم چه بهتر ! این یعنی زن خوب . چی هست هر روز میهمانی و خانه مامان و مسافرت و اینها . اینجورخودش را لو میدهد . بحث تناسب ادعا و عمل هم هست . بطور مثال خواستگاری برای شما آمده ، ادعاهایی دارد ، شما خیلی راحت میتوانید بفهمید دو عمل با هم تناسب دارند یا نه . مثلا ادعا دارد آدم خیلی معتقد و متدینی است و خیلی به نماز اهمیت میدهد حالا رفت و آمد برای خواستگاری می کند ، شما ببینید به نماز اهمیت میدهد و نماز اول وقت برایش مهم است یا خیر . و یا ادعا دارد شما خانم  متدینی هستید و مآنوس با قرآن هستید ، ببینید آیا بلد هست دو آیه قرآن بخواند . ادعا می کند آدم با اخلاقی هست ، ببینید جلوی بزرگترها چطور بلند میشود یا مینشیند . آیا درحرف دیگران میپرد ، ادعای تحصیل می کند ، ببینید چند واحد درس خوانده مشروط شده یا نه .
جلسه اول سوالاتی می کنید این آقا و خانم جوابهایی داده اند ، می ببنید با هم جفت و جور نیست و تناقض دارد . در جلسه دوم سوال های مطرح میکند آدم می تواند بفهمد ، ادعا میکند خیلی منظم است  ببینید چقدر سر وقت می آید . ادعا میکند کتاب خوان و اهل مطالعه است ببینید دراتاقش کتاب هست یا خیر . ممکن است آقای برای پدرتان آمده باشد . شک میکنید کاری ندارد ، شما بگویید من میخواهم روی پای خودم بایستم و روی پدرم حساب باز نکنم و میخواهم عزت نفس داشته باشم یا خانم می فرمایند من شاغل هستم و حقوق دارم تردید دارم آقا برای پول و شغلم آمده یا نه . باز هم کاری ندارد شما میگویید شرط من این است که پولی راکه در می آورم نمیخواهم در زندگی خرج کنم و برای آن برنامه ای دارم و نمیخواهم آنرامصرف کنم . البته نمیخواهم این رابگویم توی زندگی من و تو نداریم ولی شما میخواهید او راامتحان کنید ، بعد میگویید من می خواستم دلم آرام بگیرد وگرنه من و شما نداریم و دیگری توکل به خدا و ائمه معصومین داشته باشیم ، فرصتی هم داشته باشیم تا بتوانیم  اینها را بفهمیم و از پیش خدا دست خالی برنگردیم . روایت داریم : النجاه فی صدق .نجات در راستگویی و درست کاری است
 
 بعضی ها میگویند خواستگاری فضای خوبی برای شناخت نیست . آیا این راه اشکال دارد ؟ پس راه کار بدهید.
 
من در همین که فرایند خواستگاری برای شناخت کافی نیست ، صحبت دارم . بله آن خواستگاری سنتی که بوده و خیلی ها اینجوری با هم ازدواج کرده اند بله ممکن است به شناخت نرسیده اند و منجر به طلاق شده است . پدرهای عزیز ، اگر میخواهید بچه هایتان به سمت ازدواج مدرن وغلط نروند ، که چقدر  برای شما و خانواده تان خطر دارد ، من خواهش می کنم تعصبات بیجا را کنار بگذارید . جوان خوبی به خواستگاری آمده ، می خواهد با دختر شما صحبت بکند و به نتیجه  برسد . چرا سخت میگیرید؟  یک جلسه ، دو جلسه ، اصلا اگر نیاز شد ده جلسه . البته من سه جلسه را پیشنهاد می کنم و سه سری سوال طرح شده ، نیازی بیشتر از این نمی بینیم مگر مورد خاصی باشد . نمی خواهم فرایند خواستگاری خسته کننده بشود . ولی پدرهای عزیز ، بچه ها ی شما عاقل هستند . مراقب خودشان هستند. ضوابط دین و شرع و اخلاق را رعایت میکنند . اگر شما اینجا ، دستشان را باز بگذارید به آن سمت و سو نمیروند . منظورم این است که اگر روند خواستگار درست شکل بگیرد ، واقعاً امکان شناخت هست . چون شما گفتگو می کنید و تبادل فکر می کنید .
آیا این ارتباطات نمی تواند شناخت بهتری بدهد ؟ بخاطر اینکه در یک فضای واقعی شکل می گیرد.
آدم می تواند بعد از فرایند خواستگاری این ها را تامین کند . مثلا کافی شاپ و پارک می روند . خوب حالا خواستگار آمده ، بیرون بروند ، پارک بروند ، با یکی از اعضای خانواده ، دخترکوچولوی خانواده همراه خانم و آقاباشند . مردم قضیه را می فهمند . می توان فضاسازی کرد . من معتقدم در این ارتباطات قبل از ازدواج ، امکان شناخت نیست . در کافی شاپ و رستوران به این شکل ، چطور می توان شناخت پیداکرد ؟ اگر شناخت پیدا میشد ، چرا این قدردادگاهها پر از کسانی است که اینگونه ارتباطات داشته اند. اگر واقعا اینها از هم شناخت پیدا میکردند این جوری میشد؟
 
 چطور بفهمیم آقایی واقعا قصد ازدواج دارد ؟
آقایانی هستند که بعنوان ازدواج ، تقاضای ارتباط با دختر خانم را می کنند . این موارد بسار زیاد است و ما به این مطلب رسیده ایم که در بیشتر این موارد ، قصد آقایان ازدواج است . ظاهرش ازدواج است و قصد آن ارتباط است . در بیشتر مواردی که  خانم ها جواب داده اند ، لطمه خورده اند . البته مواردی هم هست که آقا واقعا به قصد ازدواج می آید . و قصد خیر دارد . بهترین کار این است که شما بگویید : اگر شما قصد ازدواج دارید با خانواده محترم بیایید و خواستگاری کنید . حالا ممکن است آقا از خانم زمان بخواهند و بگویند الان شرایط خواستگاری را ندارند . این اشکالی ندارد که خانم زمان بدهد . شما زمان بدهید ولی قول ازدواج ندهید .  مومن وقتی وعده می کند ، باید وفا کند و چون شرایط شما عوض میشود . و با این آقا ازدواج نمی کنید و به این آقا لطمه می زنید . دیگر اینکه شما با ایشان رابطه برقرار نکنید . چون این رابطه ها پیامدهای منفی دارد . و دیگر اینکه خواستگارانتان را رد نکنید . چون ممکن است این ازدواج به سرانجام نرسد و شما خواستگاران را از دست بدهید . و فرصت ها را از دست می دهید . حالا ممکن است آقا شرایط را هم دارد و می گوید می خواهیم شش ماه با هم باشیم تا همدیگر را بشناسیم . که اینجا باید بگوییم این را باید در فرایند خواستگاری انجام دهیم . اگر فرایند خواستگاری درست انجام شود ، واقعا امکان شناخت در خواستگاری هست .
 
 با توجه به اینکه در ازدواج های سنتی ما هیچ راهی برای شناخت طرف مقابل وجود ندارد ، من نمی دانم چطور در این فرایند همسر آینده ام را انتخاب کنم ؟
اگر منظورشان ازدواج های سی چهل سال قبل باشد ، بله آنجا راهی برای شناخت وجود نداشت . و راه شناخت کم بوده است . ولی جالب است در همان زمان جواب می داده است . چون ساختار اجتماعی آن زمان متفاوت بوده است . الان ساختار اجتماعی عوض شده است . ولی هنوز ما در مناطقی از ایران داریم که به همان سبک سنتی ازدواج   می کنند و موفق هم هستند . در فضایی بسته و شناخت هم پیدا نمیشود و حتی بعضی مواقع عروس و داماد همدیگر را نمی بینند . موفق هم هستند زیرا ساختار اجتماعی شان   همان ساختار قبلی است . در کلان شهرها چون ساختار اجتماعی عوض شده است و آن روش جواب نمی دهد . هدف ما جا انداختنن آن روش سنتی نیست . ما می خواهیم ازدواج سنتی را به روز کنیم . ما می خواهیم رکن اساسی ازدواج سنتی را باز کنیم و اگر این اتفاق بیفتد ، شناخت امکان دارد . به اعتقاد بنده شناخت با شیوه مدرن ازدواج ، امکان پذیر نیست و یا خیلی سخت است . در ازدواج سنتی یک نفر نیست که می خواهد شناخت پیدا کند ولی در ازدواج مدرن ، یک نفر است که می خواهد شناخت پیدا می کند. یعنی شناخت فردی است ولی در خواستگاری سنتی شناخت جمعی است . یعنی پدر و مادر دو طرف و بزرگان هستند که با تجربه چندین ساله محک می زنند و عقلایی نگاه می کنند و احساسی عمل نمی کنند . شغل پدر طرف و جایگاه اجتماعی آنها را می بیند در حالیکه دختر به تنهایی به این ها توجه نمیکند . دختر خانم به آقا پسر نگاه می کند و آقا پسر ، به دختر خانم نگاه می کند . اما مادر آقا پسر به اطراف هم نگاه می کند و به سلیقه مادر دختر خانم در چیدن میوه هم نگاه می کند . برخورد اعضای خانواده را با هم می بیند . در اینجا شناخت خیلی منطقی تر است تا در خیابان و کوچه که همدیگر را  می بینند و می خواهند در کافی شاپ به شناخت برسند . در ازدواج های مدرن ، پیام ها عاطفی است ولی در ازدواج های سنتی ، پیام های شناختی است . یعنی وقتی  طرف به خواستگاری می آید ، برای شناخت است . در ازدواج های سنتی ، سوالها از قبل طرح میشود . سوالها تجزیه و تحلیل میشود و تناقض ها مشخص میشود . در این ازدواج ها امکان تحقیق هست . در ازدواج مدرن این امکان وجود ندارد زیرا خود جوان نمیتواند تحقیق کند و در ضمن به او جواب نمیدهند و موضع تهمت است . در این ازدواج ها امکان شناخت خیلی بیشتر است . اگر می خواهید قبل از خواستگاری کسی را تحت کنترل بگیرید ، حتما کنترل نامحسوس باشد و کنترل از طرف خواهر و یا مادر باشد بهتر است تا خود پسر .
 
 اگر بعد از خواستگاری ، با نظارت والدین ، برای شناخت با خانم ارتباط داشتیم و  بعد جواب منفی بود ، آیا خانواده دختر نمی گویند روی دختر ما اسم گذاشتید ؟
ما می گوییم قبل از خواستگاری رسمی یک تحقیقی بکنید . ببینید طرفتان شرایط اولیه را دارد یا خیر  و بعد اجازه خواستگاری بدهید . شناخت بعد از جلسه اول است و بعد از شناخت کلی است . و احتمال جواب منفی کم است . ما باید برای جواب منفی ، فرهنگ سازی کنیم . در فرایند خواستگاری افکار خرافی زیادی داریم که باید فرهنگ سازی کنیم و آن را از بین ببریم . باید جا بیندازیم که خواستگاری ، ازدواج نیست . ما از خواستگاری ، برداشت غلط کرده ایم . اگر فرهنگ سازی کنیم ، دیگر نمی گوییم چرا روی دختر ما اسم گذاشته اید .
 
شما می گویید : بعد از خواستگاری شناخت پیدا کنید . اگر به ازدواج منتهی نشد  نمی گویند دختر عیبی داشت ؟
بعد از خواستگاری شناخت کلی پیدا می کنیم و احتمال جواب منفی کم است . ولی باید فرهنگ سازی کنیم و دیگر نگوییم چون به ازدواج منتهی نشد ، حتما دختر عیبی دارد .  
به ازدواج نرسیدن ، معنایش این نیست که حتما جواب آقا منفی بوده است . در موارد زیادی جواب خانم منفی است . در خواستگاری ، عنصری بنام مخفی کاری داریم . خواستگاری را در بوق و کرنا نکنید . لزومی ندارد . هنوز اتفاقی نیفتاده . بعداد نظر خواهی کنید . گاهی متاسفانه می خواهند کلاس بگذارند . و بگویند : دختر ما خواستگار دارد . اینها واقعا اشتباه است . تا کار به جایی نرسیده ، نباید کسی خبردار بشود . تا قبل از بله برون کسی نباید خبردار بشود . حتی در جلسه اول خواستگاری فقط پدر و مادر و خواهر و برادر بزرگتر باید باشند و عمه و عمو نباید باشند چون خواستگاری هنوز به جایی نرسیده اند .
 
  خواستگاری دارم که از هر نظر خوب است ولی ساده لوح است و هر جا صحبت می کند او را مسخره می کنند . چه کار باید بکنم ؟
من تصور می کنم هوش بهر(بهره) شان پایین است . نوع هوش بهر ما انسانهای متوسط صد است و هفتاد هم داریم . که به این ها ، آدمهای مرزی میگویند یعنی مرز بین آدمهای سالم و عقب مانده . ما افراد ساده لوح را افراد  مرزی می نامیم . این نکته مهم است . ما در آمیزه دین داریم که در هوش بهر ه هم همتای هم باشید . امام صادق (ع) فرمودند:  خانم فرهیخته باید کنار مرد فرهیخته قرارگیرد  در دین ما گفته اند : با این جور آدمها ازدواج  نکنید زیرا مصاحبت با این ها بلا است و فرزندش ضایع میشود . روی ژنتیک و وراثت و تربیت اثر می گذارد . همتایی در هوش را جدی بگیرید . هوش بهر پایین خودش را در خواستگاری نشان می دهد . البته هرکس که مورد استهزاء قرا می گیرد و هرچه به او می گویید باور می کند ، هوش بهر پایین ندارد .
 
از کجا بفهمیم که خواستگار سلطه جو نیست ؟
در گفتگو متوجه میشوید . مثلا با تحکمّ صحبت می کند و می گوید : شما باید این کار را بکنید . و استبداد رای دارد و می گوید : هرچه را من می گویم باید بشود و غیر این نمیشود . اینها یعنی رای من نه دیگری . یا لجاجت هایی که در مسائل می کند . اگر در گفتگو به این نتیجه رسیدید ، با دوستان و همکاران گفتگو کنید و قضیه را پی گیری کنید
 

 – خواستگارم به سوالاتم جواب کوتاه و مختصر می دهند . چه کار باید کرد ؟
خوب شما باز هم بپرسید البته سماجت نکنید . گاهی جواب دو پهلو می دهند . مثلا سوال می کنند اگرشما عصبانی بشوید ، ممکن است کسی را بزنید ؟ می گویند : استغفرالله . خوب این یعنی چه ؟ بالاخره می زنید یا نمی زنید ؟یا اینکه می پرسند : شما اهل معاشرت هستید؟  می گویند : اختیار دارید . در مورد انشاءالله هم همینطور است . خدا می خواهد شما  می خواهید یا خیر .
 
 می خواهم از دختری که به خواستگاریش رفته ام ، سوال کنم که آیا با کسی دوست بوده یا نه . ولی راهش را نمی دانم . لطفا راهنمایی بفرمایید .
این از آسیبها و انحرافات است . این سوال قشنگی نیست . چرا می خواهید سوال کنید؟
اصلا سوال بجایی نیست که شما بخواهید بپرسید . من فرض می کنم شما آقای محترم که مومن و متدین هستید و اهل این ها نبوده اید و سراغ خانواده محترم و مومنی رفته اید ، در اینجا اصلا جا ندارد که شما این سوال را بکنید . شما بالاخره با یک شناخت به خواستگاری رفته اید . حالا شما گفتگو کرده اید و تحقیقات هم رفته اید و در مورد این خانم چیزهایی گفته اند ، اینجا شما دغدغه دارید و باید این دغدغه از بین برود اینجا اشکالی ندارد ولی لطیف سوال کنید . مثلا اصلا احساس شما نسبت به دختر خانم هایی که با جنس مخالف ارتباط برقرار می کنند چیست ؟ اگر اهل اینها نبوده باشد می گوید من نسبت به این ها احساس خوبی ندارم و خودم هم این طوری نبوده ام و دقت زیادی کرده ام . اگر محکم جواب داده اند خیالتان راحت می شود و آن چیزهایی که در باره ایشان گفته اند را بحساب کینه و حسادت بگذارید . و دیگر دنبال آن را نگیرید . ما در دین داریم که سوالاتی نکنید که به دردتان نمی خورد .  اگر قانع نشدید می توانید بگویید:   اگر آقایی سر راه شما قرار بگیرد چه برخوردی با او می کنید؟ و از جواب ها می فهمید و اگر باز قانع نشدید ، مستقیم بگویید کسی چیزی درباره شما گفته است .
حالا اگر خانمی قبل از ازدواج ارتباط داشته ، اگر کسی نمی داند و پشیمان شده و توبه کرده و حقی هم از خواستگار ضایع نمیشود ، لازم نیست که به خواستگار بگوید . ولی اگر همه می دانند و حقی از خواستگار ضایع شده ، باید بگوید چون اگر نگوید ،      همه اش دلهره دارد که قضیه لو نرود و اگر طرف متوجه بشود احساس میکند سرش کلاه رفته است . اینجا بحث آبرو است . اگر آقا شرط کند که خانم دوشیزه باشد و بعد خانم دوشیزه نباشد  ، عقد باطل است . اینمطلب را در پایان جلسه دوم بگویید . و اگر دیدی طرف اهل قشقرق است اصلا نگویید و او را رد کنید ولی اگر دیدی طرف خوب است به او بگویید و از او قول بگیرید که این مطلب بین شما و او می ماند و خانواده اش هم متوجه نشود .
البته اگر برایتان مهم است .
 
 ما در خواستگاری باید به چه نکاتی توجه کنیم تا بتوانیم بعد از ازواج جلوی  دخالت ها را بگیریم ؟
پاسخ – نکته ی مهم رضایت والدین در ازدواج است بویژه رضایت خانواده پسر. دختر خانم ها باید این رضایت را جدی بگیرند زیرا اگر رضایت آنها نباشد و ازدواج بر آنها تحمیل بشود زمینه ی دخالت ها بیشتر می شود . عامل جدی در دخالت های بعدی رعایت نکردن اصل همتایی است . بین دختر و پسر باید همتایی از نظرفرهنگی ،اجتماعی ، خانوادگی ،طبقاتی و ظاهری وجود داشته باشد . وقتی دختر و پسر همتای هم نباشند ،     زمینه ی دخالت خانواده ها فراهم می شود. مثلا اگر آقا معتقد باشد و با دختری ازدواج کند که پوشش مطلوب خانواده ی پسر را ندارد ، این زمینه ی دخالت دیگران را فراهم می آورد . خانواده ی پسر می گویند که چرا همسر تو این طوری لباس می پوشد ؟ ما آبروی داریم و ... ، اینها مصادیق جدی دخالت است . بعضی از جوانها به عامل رضایت و اصل همتایی توجهی نمی کنند .زیرا آنها عاشق شده اند و کر و کور شده اند و به یکدیگر دلبستگی پیدا کرده اند و با اینکه می دانند همتای همدیگر نیستند با یکدیگر ازدواج می کنند . پس برای اینکه شما جلوی دخالت ها را بگیرید ،به این دو اصل رضایت و اصل همتایی توجه بکنید .
 درخواستگاری چطور بفهمیم که پسر بیش از اندازه به مادرش وابسته نیست ؟
پاسخ – ما با مجموعه قراینی می توانیم این موضوع را بفهمیم. در جلسه ی اول گفتگو در سوال پنج خانم می تواند بپرسد که شما تا چه اندازه به نظر دوستان و آشنایان اهمیت      می دهید . با این سوال شما می توانید وابستگی یا استقلال فکری آقا را متوجه بشوید . جوابی که آقا به شما می دهد خیلی کمک کننده است . ممکن است که آقا بگوید من بدون نظر خانواده ام  کاری نمی کنم  و نظر دوستانم برایم خیلی مهم است . این می تواند یک هشدار باشد . یک وقت بحث دلبستگی است و انسان با خانواده اش مشورت می کند و این کار خوبی است . نشانه ی بعدی این است که وقتی در جلسه ی خواستگاری شما از آقا پسر سوال می کنید او اول به مادرش نگاه می کند که اگر مادرش به او اجازه داد جواب بدهد . این نشانه ی مهمی است . گاهی پسر خودش می خواهد جواب بدهد ولی مادرش بجای او جواب می دهد و آقا پسر هم عکس العملی از خودش نشان نمی دهد . این نشان می دهد که ایشان بشدت تحت سلطه ی مادرش است که نمی تواند جواب بدهد و هیچ اراده ای از خودش نشان نمی دهد . یکی از وابستگی شدید آقا به مادرش این است که در گفتگوی دونفره ، تکه کلام مامانم را زیاد بکار می برد و می گوید که یک مشورتی با مامانم بکنم . این نگران کننده است . اگر این نشانه ها بود و آقا پسر تک فرزند یا فرزند آخر یا تک سرپرست با سرپرستی مادر بود ، این می تواند مزید برعلت باشد. اگر شما این نشانه ها را دیدید ،باید تحقیق جدی تری بکنید . زندگی با چنین آقایی خیلی سخت است . این آقا بچه ننه است . این آقا هر کاری می خواهد بکند باید از مادرش اجازه بگیرد . زن در ازدواج دنبال تکیه گاه می گردد و بخاطر همین خانم از این آقایی که وابسته مادرش است خوشش نمی آید زیرا او نمی تواند تکیه گاه خوبی برای همسرش باشد. فرانسوی ها می گویند پسری که به مادرش وابسته است بهتر است که ازدواج نکند. 
وقتی به خواستگاری یک خانم می رویم از کجا می توانیم متوجه بشویم که این خانم سرد مزاج است ؟
پاسخ – این سوالها را در خواستگاری باید پرسید البته این سوال برای همه تجویز نمی شود و برای کسانی تجویز می شود که حالت غیر عادی دارند مثلا افرادی که در این مسئله بشدت گرم یا سرد هستند . مثلا بفرض سوال کننده ی این سوال بسیار گرم مزاح هستند ، ایشان باید این سوال را حتما از دختر خانم بپرسند . ما داریم خانم هایی که می گویند من از این رفتار حیوانی بدم می آید . این خانم می داند که این رفتار حیوانی نیست ولی ایشان سردمزاج هستند و این طوری توجیه می کند . کسانی که وضعیت عادی دارند لازم نیست که این سوال را از یکدیگر بپرسند . این وضعیت درونی است و خودش می داند که قوه باه او زیاد است و کسی که سرد است کاملا این را حس می کند . این سوال در جلسه ی سوم مطرح می شود . زیرا اگر این سوال در جلسه ی اول مطرح بشود موضع تهمت است . این سوالات برای مردم ما سخت است . ولی اگر آقا در دو جلسه ی قبل ثابت کرده است که فرد متشخصی است می تواند سوال را بصورت غیرمستقیم مطرح کند. تا چه حد رفع مسائل جنسی درزندگی شما اهمیت دارد ؟ این سوال مودبانه است . پیامبر فرمودند: حیا دو گونه است . حیای عاقلانه و حیای احمقانه . اگر این سوال برای شما خیلی سخت است می توانید آنرا بصورت مکتوب بپرسید .
 من عاشق آقایی شده ام که دوست دخترهای زیادی داشته است و می گوید آنها را رها کرده است . من با این مسئله کنار آمده ام ولی خانواده ام بی دلیل مخالفت می کنند .راهنمایی بفرمایید . ( ارتباط قبل از ازدواج با عشق برای شناخت بیشتر )
پاسخ – من از این دختر خانم سوال می کنم که شما فکر می کنید که خانواده ی شما بدون دلیل دارند مخالفت می کنند. بنظر من دغدغه ی آنها جدی است . آنها بدون دلیل مخالفت نمی کنند و دلیل جدی دارند . اگر ایشان اصولی به خواستگاری شما می آمدند، بعد که فرایند خواستگاری شکل می گرفت و شما اطلاع پیدا می کردید که این آقا قبلا با خانمی ارتباط داشته و سالها آن ارتباط را قطع کرده است ،و شما می دیدید که ویژگی های این آقا خوب است ، در اینجا جای تامل ، گفتگو و مشاوره وجود داشت .ممکن بود که ما مشاوران پدر و مادر شما را مجاب می کردیم که با ازدواج شما مخالفت نکنند ولی این اتفاق نیفتاده است و شما عاشق شده اید و قبلا ارتباطی داشته اید، این ارتباط عاطفی جدی بوده است و عشق آتشینی در شما ایجاد شده است ، ما خاطر آسیب ها ،با این ازدواج مخالف هستیم .آفت عشق آتشین شما این است که با توجه به اینکه شما می دانید او دوست دخترهای متعددی داشته است، با این مسئله کنار آمده اید زیرا کر و کور شده اید . شما الان عاشق هستید و این آقا معشوق است و عاشق نقاط منفی معشوق را نمی بیند .ممکن است که شما الان بگویید این آقا خیلی جذاب بوده است که این همه دختر با او دوست شده اند و این را یک نکته ی مثبت ببینید ، بعدا که شما ازدواج کنید نقش ها عوض می شود یعنی نقش آقا      می شود شوهر و نقش خانم می شود زن شوهردار . خدا در وجود زن حس تملک قرار داده است که این حس باعث می شود که بعد از ازدواج دنیایی از فکر و خیال به فکر شما بیاید . شیطان قسم خورده که از وقتی بین خانم و آقا  صیغه ی محرمیت جاری می شود،آنقدر بین آنها اختلاف بیندازد که آنها را به جدایی بکشاند، پس شیطان دست بکار می شود و شما شک می کنید که نکند او الان هم با دخترها ارتباط دارد. مثلا اگر شما در جایی ببینید که او با فامیل هایش صحبت می کند شما فکر می کنید که او قبلا دوست او بوده است. اگر آقا در تعاملاتش تدبیر نداشته باشد ممکن است که شیطان فضاهایی را ایجاد بکند .شما در اینجا دیگر نمی توانید با آقا کنار بیایید زیرا اینجا دیگر عنصر عشق قوی وجود ندارد و زندگی تان نابود می شود. شما سعی کنید به حرف پدرتان گوش کنید. عاقلانه ازدواج کنید عاشقانه ازدواج کنید.
ممکن است خانمی پیدا بشود که حس تملک کمتری داشته باشد ولی این یک حس عمومی است .این حس را خدا قرار داده است و این عاملی برای حفظ مرد از انحرافات است .حس تملک خوب است و باعث می شود که مرد شما منحرف نشود. این حس در تمام خانم های دنیای وجود دارد. حس تملک ربطی به ایمان انسانها ندارند .حضرت ساره همسر حضرت ابراهیم با اینکه ایمان داشتند ، وقتی حضرت ابراهیم با هاجر ازدواج کرد تحملش برای او سخت شد. بخاطر همین دلیل حضرت ابراهیم با هاجر آنجا را ترک کردند . پس این حس تملک را خدا در خانم ها قرار داده است .حرف یک خانم عاشق ملاک نیست .
حالا یک وقت این مشکل برای آقا پیش می آید که عاشق خانمی شده و بعد متوجه می شود که خانم رابطه هایی با آقایان داشته است، این مورد خیلی خطرناک تر است . خدا در وجود مرد حسی بنام ناموس پرستی قرار داده است که مشابه حس تملک خانم است ولی شدت درجه ی آن خیلی زیاد است .در ضمن خدا ویژگی غیرت را در مرد قرار داده است ، تصور اینکه زن این آقا با آقایانی بوده است ،نظام زندگی مرد را بهم می ریزد. اگر آقایی عاشقی خانمی بشود که می داند با آقایی پیامکی ارتباط داشته است ، اگر ازدواجی صورت بگیرد، این آقا می تواند در ذهنش ارتباطات مختلفی را به تصور بکشاند و با خودش      می گوید که ممکن است که این خانم رابطه هایی بجز پیامکی با آقایان داشته است و به من نگفته است و این اثر منفی می گذارد و باعث فشار روحی مرد می شود و دچاراختلال میل جنسی کم کار یا انزجار جنسی می شود.
 چه راهکارهایی وجود دارد تا جوانانی که می خواهند با هم ازدواج کنند، نسبت به یکدیگر شناخت پیدا کنند؟ 
پاسخ – در مورد ازدواج باید زیاد صحبت کرد. زیرا این کار دائمی است و این اتفاق مبارک در کشور رخ می دهد و این مسئله ی هم جزو مسائل جوانان است .ما سه راه پیشنهاد می کنیم : گفتگوی قاعده مند در خواستگاری ، تحقیق قاعده مند و مشاوره با فرد متعهد و قابل اعتماد.
مسیر خواستگاری رسمی مسیر خوبی برای ازدواج است .کسانی که فکر می کنند که مسیر خواستگاری آنها را به شناخت نمی رساند اشتباه می کنند زیرا آنها خودشان مسیر خواستگاری را بدرستی طی نمی کنند و به شناخت نمی رسند. دوستی های قبل از دواج فرد را به شناخت نمی رساند و اگر هم به شناخت برساند، این شناخت قابل اعتماد و قابل ضمانت نیست. پس جوانان باید از طریق خواستگاری رسمی ازدواج کنند.
گفتگوی قاعده مند خواستگاری چگونه است؟ در این گفتگو باید چهار قاعده را رعایت کرد: اولین قاعده این است که جواب ها باید توضیحی باشد یعنی ما سوالاتی را از طرف مقابل بپرسیم که او مجبور بشود توضیح بدهد. جواب بله یا خیر دادن نمی تواند شخصیت طرف را برساند. مثلا آیا شما معتقد هستید که زن باید عفت خودش را حفظ بکند؟ طرف می گوید : بله . این جواب های کوتاه چیزی را نشان نمی دهد. مثلا بپرسید که نظر شما در مورد صداقت چیست؟ شما در چه مواردی دروغ گفتن را جایز می دانید؟ صداقت یعنی چه ؟مثلا می گویند که آیا شما به حجاب اعتقاد دارید؟ خانم جواب می دهد :بله . بعد در زندگی می بینیم که حجاب خانم، از نظر آقا بی حجابی است. پس شما باید جوانب مختلف آن چیزهایی که برای تان مهم است از طرف بپرسید. گاهی جواب های توضیحی به اندازه ای نیست که بتوان به شناخت رسید. قاعده ی دوم تنظیم زمان گفتگو به اندازه ی شناخت است .پدر و مادرها باید اجازه بدهند که جوانان با هم گفتگو کنند و در این کار عجله نکنند. 
معمولا در جلسه اول ما به شناخت کلی می رسیم. خوب است که جوانان پاسخ های خواستگاری را بنویسند تا بتوانند روی پاسخ ها فکر کنند و حتما نیاز به جلسه ی دوم وجود دارد. در بعضی از شهرستان ها پدر و مادرها اجازه ی جلسه ی دوم خواستگاری را نمی دهند و این کار اشتباه است. خوب است که جلسه ی دوم خواستگاری خیلی رسمی نباشد و داماد فقط با یکی از اقوامش بیاید و یک جلسه ی گفتگو باشد نه جلسه ی خواستگاری .
قاعده ی سوم این است که تبادل احساسات در جلسه ی خواستگاری ممنوع است .در جلسه ی خواستگاری قرار است که ما طرف مقابل خودمان را بشناسیم. گاهی در خواستگاری حرف هایی زده می شود که احساسات طرف برانگیخته می شود و این کار اشتباه است .برای خرج کردن احساسات وقت زیاد است .سوالهایی وجود دارد که بهانه برای احساسی کردن است مثل اینکه عشق در زندگی چیست ؟ پس باید از احساسی کردن فضای خواستگاری پرهیز شود. 
قاعده ی چهارم این است که باید سوالات متنوع باشد و بوسیله ی آن بتوان آینده ی زندگی را فهمید .شما باید از مسائلی سوال کنید که آینده شما درگیر آن است. هفت سبد سوال مشخص است که ما به تیتر آن اشاره می کنیم .سوالات سبد اول مربوط به آینده ی زندگی است .مثلا یک خانم بپرسد که از نظر شما یک همسر خوب چه ویژگی هایی دارد ؟این سوال مهم است .بعد خانم سعی کند که از ایشان توضیح بخواهد .بعضی از دخترها و پسرها به واژه های کلی بسنده می کنند. مثلا می گویند که طرف ایمان داشته باشد، صداقت داشته باشد و مهربان باشد. حالا تعریف ایمان چیست ؟زیرا ممکن است که طرف بگوید من ایمان دارم ولی نماز نخواند و بگوید باید دلت پاک باشد .سعی کنید که کلی صحبت نکنید زیرا در این صورت شناخت حاصل نمی شود. شما می توانید از آرزوهای آینده فرد سوال کنید زیرا آرزوهای فرد نشان دهنده ی شخصیت فرد است. مثلا سوال در مورد مراسم عقد و عروسی
باید پرسیده بشود ولی نه در جلسه ی اول .خیلی از اوقات بیشتر مشکلات در مورد مراسم عقد وعروسی است .در مورد مهریه باید سوال بشود. سوال کردن در مورد شهر زندگی مهم است. دومین سوال سبد در مورد خانواده ی همسر است. زیرا شناخت خانواده ی همسر مهم است و شما نمی توانید خانواده فرد را از خودش جدا کنید .مهم است که خانواده ها چقدر به مذهب پایبند هستند. شما می توانید با سوالات در مورد خصوصیات افراد خانواده طرف شناخت پیدا کنید. سبد سوم مسائل اقتصادی است .این سوال هم خیلی مهم است .در مورد مسائل اقتصادی هم باید از جزئیات سوال کرد. گاهی تعریف یک زندگی معمولی از دیدگاه دو نفر خیلی باهم فرق دارد.
الان سبک زندگی ما فرق کرده است. ما قبلا زندگی را خیلی ساده می گرفتیم وعروس و دامادها فقط به فکر وصال بودند ولی الان این تجملات شیرینی وصال را می گیرد و لذت عقد و ازدواج ها را کم می کند.
 چه راهکارهایی وجود دارد که جوانان برای شناخت طرف مقابل در ازدواج از آن استفاده کنند؟
پاسخ – ما سه راه پیشنهاد می کنیم : گفتگوی قاعده مند در خواستگاری ، تحقیق قاعده مند و مشاوره با فرد متعهد و قابل اعتماد.
در این گفتگو باید چهار قاعده را رعایت کرد: اولین قاعده این است که جواب ها باید توضیحی باشد یعنی ما سوالاتی را از طرف مقابل بپرسیم که او مجبور بشود توضیح بدهد. جواب بله یا خیر دادن نمی تواند شخصیت طرف را برساند. مثلا آیا شما معتقد هستید که زن باید عفت خودش را حفظ بکند؟ طرف می گوید : بله . این جواب های کوتاه چیزی را نشان نمی دهد. مثلا بپرسید که نظر شما در مورد صداقت چیست؟ شما در چه مواردی دروغ گفتن را جایز می دانید؟ صداقت یعنی چه ؟مثلا می گویند که آیا شما به حجاب اعتقاد دارید؟ خانم جواب می دهد :بله . بعد در زندگی می بینیم که حجاب خانم، از نظر آقا بی حجابی است. پس شما باید جوانب مختلف آن چیزهایی که برای تان مهم است از طرف بپرسید. گاهی جواب های توضیحی به اندازه ای نیست که بتوان به شناخت رسید. قاعده ی دوم تنظیم زمان گفتگو به اندازه ی شناخت است .پدر و مادرها باید اجازه بدهند که جوانان با هم گفتگو کنند و در این کار عجله نکنند. 
قاعده ی سوم این است که تبادل احساسات در جلسه ی خواستگاری ممنوع است .در جلسه ی خواستگاری قرار است که ما طرف مقابل خودمان را بشناسیم. گاهی در خواستگاری حرف هایی زده می شود که احساسات طرف برانگیخته می شود و این کار اشتباه است .برای خرج کردن احساسات وقت زیاد است .سوالهایی وجود دارد که بهانه برای احساسی کردن است مثل اینکه عشق در زندگی چیست ؟ پس باید از احساسی کردن فضای خواستگاری پرهیز شود. 
قاعده ی چهارم این است که باید سوالات متنوع باشد و بوسیله ی آن بتوان آینده ی زندگی را فهمید .شما باید از مسائلی سوال کنید که آینده شما درگیر آن است. هفت سبد سوال مشخص است که ما به تیتر آن اشاره می کنیم .سوالات سبد اول مربوط به آینده ی زندگی است .مثلا یک خانم بپرسد که از نظر شما یک همسر خوب چه ویژگی هایی دارد ؟این سوال مهم است .بعد خانم سعی کند که از ایشان توضیح بخواهد .بعضی از دخترها و پسرها به واژه های کلی بسنده می کنند. مثلا می گویند که طرف ایمان داشته باشد، صداقت داشته باشد و مهربان باشد. حالا تعریف ایمان چیست ؟زیرا ممکن است که طرف بگوید من ایمان دارم ولی نماز نخواند و بگوید باید دلت پاک باشد .سعی کنید که کلی صحبت نکنید زیرا در این صورت شناخت حاصل نمی شود. شما می توانید از آرزوهای آینده فرد سوال کنید زیرا آرزوهای فرد نشان دهنده ی شخصیت فرد است. مثلا سوال در مورد مراسم عقد و عروسی
باید پرسیده بشود ولی نه در جلسه ی اول .خیلی از اوقات بیشتر مشکلات در مورد مراسم عقد وعروسی است .در مورد مهریه باید سوال بشود. سوال کردن در مورد شهر زندگی مهم است. دومین سوال سبد در مورد خانواده ی همسر است. زیرا شناخت خانواده ی همسر مهم است و شما نمی توانید خانواده فرد را از خودش جدا کنید .مهم است که خانواده ها چقدر به مذهب پایبند هستند. شما می توانید با سوالات در مورد خصوصیات افراد خانواده طرف شناخت پیدا کنید. سبد سوم مسائل اقتصادی است .این سوال هم خیلی مهم است .در مورد مسائل اقتصادی هم باید از جزئیات سوال کرد. گاهی تعریف یک زندگی معمولی از دیدگاه دو نفر خیلی باهم فرق دارد. بعضی در ابتدای خواستگاری می گویند که مال دنیا ارزش ندارد و مهم نیست ولی بعد مشکلاتی بوجود می آید. اگر مسائل اقتصادی برای شما مهم است حتما آنرا در خواستگاری مطرح کنید. سبد چهارم مسائل شخصی است. حتما سن طرف را بپرسید .می توانید در مورد بیمار از طرف بپرسید. اگر شما بیماری خاصی دارید حتما به فرد مقابل بگویید حتی اگر مهم نباشد. البته در همان ابتدای خواستگاری نباید این مسئله را مطرح کنیم . رازهایی که در جلسه ی خواستگاری مطرح می شود حتما باید نسبت به آن امانت دار باشیم .گفتن راز دیگران گناه است .ممکن است که کسی نمی خواهد بداند پدرش معتاد است ولی این مسئله را در خواستگاری می گوید. سبد پنجم مسائل تحصیلی ،فرهنگی و سیاسی است .کسانی که در حال درس خواندن هستند حتما در مورد آینده تحصیل صحبت کنند. مسائل فرهنگی هم مهم است .گاهی خانم یا آقا فعالیت های فرهنگی در مسجد و مدرسه دارد و بعد از ازدواج این کار خودش را تعدیل نمی کند و مشکلات ایجاد می شود.مثلا بحث کتابخوانی جزو مسائل فرهنگی است . ممکن است که یکی از طرفین علاقه به کتاب داشته باشد ولی طرف دیگر به تماشا کردن تلویزیون علاقه دارد . باید در مورد مسائل سیاسی صحبت کنید اگر مسائل سیاسی برای شما مهم است .سبد ششم سوال از مسائل عاطفی و روحی .مثلا طرف از چه مسائلی بدش می آید و به چه چیزهایی حساس است یا چقدر احساساتی یا منطقی است یا موقع شادی چکار می کند . گاهی شادی کردن هم با هم متفاوت است .سبد هفتم مسائل مذهبی است که خیلی مهم است .ما در واژه های کلی مسائل مذهبی شبیه هم هستیم ولی در مسائل جزئی دچار اختلاف می شویم . مثلا شمامی توانید سوال کنید که شما چقدر خدا را در مسائل تان دخالت می دهید؟ مثلا درعروسی ،شما نظر خدا را ترجیح می دهید یا نظر مردم را .بعضی ها به نماز اول وقت خیلی اهمیت می دهند و بعضی ها اصلا اهمیت نمی دهند. بعضی ها خیلی به حجاب اهمیت می دهند وحتما باید در این مورد صحبت کرد. کفویت یعنی همسو بودن در عقاید و افکار .در زندگی باید رفاقت کرد نه رقابت .ممکن است که ما نتوانیم به یک نظر مشترک صد درصد برسیم ولی می توانیم همسو فکر کنیم .  
در مورد تحقیق در خواستگاری توضیحاتی بفرمایید .
شیوه ی پرسش در تحقیق مهم است . اگر ما از همسایه سوال کنیم که مثلا این آقا پسر خوب است یا خیر . پدری که این سوال را ازهمسایه می پرسد آیا او را می شناسد ؟ آیا معیارهای خوب بودن او و همسایه یکی است ؟ خوب است که سوالات را بصورت توضیحی بپرسید .دیگر اینکه میدان تحقیق باید وسیع باشد. اگر کسی از شما در مورد ازدواج مشورت خواست حتما واقعیت را به او بگویید، نگفتن واقعیت خدمت به دوست شما نیست .ما باید میدان تحقیق را توسعه بدهیم و نزد استاد، معلم، همسایه، دوست، همکاران و... برویم .برای استخدام در شغلی مدتها تحقیق می کنند . پس در مورد ازدواج باید تحقیقات بیشتری کرد .دیگر اینکه تحقیق کننده مهم است یعنی یک فرد پخته و دنیا دیده را برای تحقیق انتخاب کنید و دیگر اینکه این فرد باید از نظرات داماد یا عروس مطلع باشد ودیگر اینکه حوصله و وقت کافی داشته باشد. پس از همه ی تحقیقات خوب است که با یک مشاور متعهد و متخصص مشورت کنید .اگر نتوانستید با مشاور صحبت کنید با یک بزرگتر مشورت کنید. امیرالمومنین می فرماید :هیچ پشتیبانی بزرگتر از مشاوره نیست .
 
 چه دلیلی دارد که ما قبل از ازدواج در مورد مهارت های انتخاب همسر قبل صحبت کنیم ؟
علامه طباطبایی یکی از بهترین ازدواج معاصر را داشتند. با اینکه علامه طباطبایی معروف به صبر بود وقتی همسرشان از دنیا رفتند، صبر از علامه رفت. طبق آمار عمر 1/14 از طلاق ها در سال 91، به سال هم نرسیده است. و 43 درصد طلاق ها زیر چهار سال بوده است. کارشناسان می گویند: یکی از دلایلی که ازدواج ها در سال های اولیه به طلاق منجر می شود، انتخاب نادرست است. با اینکه فضای اطلاعاتی و تحصیلی جامعه بالا رفته است، انتخاب ها محکم تر نشده است. یکی از دلایلش این است که ما بصورت عملی هنوز باور نکردیم که انتخاب همسر یک مهارت هایی دارد که اگر ما این مهارت ها را نپذیریم یا از آن بی اطلاع باشیم، نمی توانیم انتخاب درستی داشته باشیم. ممکن است که فردی بطور اتفاقی یک انتخاب درستی بکند ولی ما باید مهارت انتخاب همسر را بپذیریم .وقتی شما می خواهید یک تلفن همراه یا یک لب تاب بگیرید مشورت می کنید و مولفه هایی را در نظر می گیرید تا یک وسیله ای خوبی بگیرید. اشتباه در این کار ضرر مادی دارد. چرا ما به این باور نرسیده ایم که چندین برابر انتخاب یک تلفن همراه یا لب تاب، در انتخاب همسر نیاز به آموزش داریم؟ ما باید این باور را در جامعه تبدیل به یک باور جمعی بکنیم.
 عقل و احساس ،هر کدام چه مقدار در انتخاب همسر نقش دارند ؟
 بعضی ها معتفد هستند که در این انتخاب فقط باید به عقل توجه کرد ،بعضی ها معتقد هستند اولین کسی که به دل شما افتاد را انتخاب کنید .بعضی ها بصورت کاملا منطقی این گزاره ی عملی و روانشناسی را پذیرفته اند .ما قبل از ازدواج هم نیازمند به عقل هستیم و هم نیازمند به دل. کسی که باید فرمانده تصمیم گیری ما در میدان انتخاب باشد، عقل و منطق است. یعنی ما باید معیارها و انتخاباتی داشته باشیم که منطقی باشد و متناسب با قانون زندگی باشد، متناسب با واقعیتی که در زندگی باید با آن مواجه بشویم. گاهی اوقات یک دانشجو طوری انتخاب همسر می کند مثل اینکه می خواهد رئیس انجمن خواهران یا مسئول واحد برادران را انتخاب کند. یعنی معیارهایی که دارید با واقعیت زندگی مشترک سازگار نیست. ما نباید ازدواج را در ازدواج فراموش کنیم. خیلی اوقات ،ما اصل ازدواج را در معیارهای ازدواج فراموش می کنیم. گاهی خواستگاری برای شما می آید که همه ی معیارهای شما را دارد ولی به دل شما نمی نشیند. و نمی توانید بپذیرید که همسر آینده شما باشد. در اینجا باید یک آژیر قرمز کشید. ما معتقد نیستیم که قبل از ازدواج ،باید عشق وجود داشته باشد. عشق یعنی وابستگی شدید که تمام دنیا با آن معنا می شود. این اندازه وابستگی قبل از ازدواج نیاز نیست. البته نیاز نبودن عشق در این اندازه به معنای نبودن هیچ تمایلی در ازدواج نیست. اگر شما بعد از خواستگاری ،چند جلسه با فردی صحبت کنید و هیچ تمایلی(شوق ازدواج با فرد) به او نداشته باشید این غیرعادی است. اگر ازدواج با این فرد بهم بخورد باید کمی ناراحت بشوید ولی نه به اندازه ای که به سمت افسردگی بروید. عقل فرمانده و احساس، سرباز این فرمانده است و پشت این فرمانده حرکت می کند.
گاهی دل وابسته به طرف مقابل است و طرف معیارهای او را ندارد ولی فرد بخاطر وابستگی ،ویژگی های طرف مقابل را معیارهای خودش قرار می دهد. مثلا برای فردی کفویت تحصیلی اصل است ولی وقتی دل فرمانده ی او می شود، نظرش کاملا عوض می شود. مثلا برای فرد، خانواده اصل بود ولی بعد از دلبسته شدن می گوید: مگر من می خواهم با خانواده اش ازدواج کنم.
وقتی خواستگاری وجود ندارد باید چکارکرد ؟هر خواستگاری که می آید می گوید که من خدا را یک جور دیگر می پرستم، مسلمان هستم ولی خدا را به شیوه ی خودم می پرستم .مثلا روزه ،حجاب و حج را قبول ندارم. آیا من باید به چنین فردی فکر کنم؟
پاسخ – برای اینکه ما بتوانیم یک انتخاب موفقی داشته باشیم حتی در میان گزینه های محدود، از قبل باید معیارهایی برای خودمان داشته باشیم. معیارها باید متناسب با دغدغه ها، اهداف و اصول زندگی که پذیرفته ایم باشد. ممکن است که یک نفر در زندگی اش ،مذهب حرف اول را بزند ولی دیگری این طور نباشد. پس افرادی، مذهب را اصل قرار می دهند ولی بعضی ها مذهب را اصل قرار نمی دهند. برای بعضی ها اقتصاد حرف اول را می زند ولی بعضی ها حرف آخر را هم نمی زند. پس افراد متفاوتی داریم. تفاوت انسان ها بخاطر تفاوت نوع نگاهی است که به زندگی دارند. برای یکی حرف مردم ملاک اصلی برای زندگی اش است یعنی تمام تلاش خودش را می کند حتی در چیدن وسایل زندگی و انتخاب موبایل جوری مدیریت می کند که مردم بگویند: به به .فرد دیگر، اصلا مردم در حاشیه ی زندگی اش هم قرار ندارند. فرد دیگر مردم در حاشیه ی زندگی اش هستند ولی اصل نیستند. ما متناسب با هدف، شناخت و نوع نگاهی که به زندگی داریم ،باید معیارهایی را برای خودمان انتخاب کنیم. این معیارها دو دسته هستند: معیارهای درجه ی یک و درجه ی دو. معیارهای درجه یک، معیارهایی هستند که ما متناسب با شناختی که از خودمان داریم، بدون آنها نمی توانیم احساس خوشبختی کنیم .مثلا یک نفر به نماز اعتقاد ویژه ای دارد. اگر یک همسر بی نماز داشته باشد احساس شکست می کند. فرد دیگر ممکن است که نماز بخواند و درحدی که همسرش اجازه بدهد که او نماز بخواند برایش کافی است. و برایش مهم نیست که همسرش نماز بخواند یا نخواند. ممکن است که فردی باشد که بگوید: همسر من نباید به ظواهر مذهبی معتقد باشد. این افراد معیار درجه یک شان، با هم فرق دارد.
معیار درجه دو معیاری است که من دوست دارم در همسرم باشد ولی اگر نبود احساس بدبختی نمی کنم. یعنی ترجیحا باشد بهتر است. مثلا به فردی می گویند که دوست داری همسر آینده ا ت چه ویژگی داشته باشد؟ می گوید: دوست دارم حجاب را رعایت بکند؟ می پرسند: آیا چادری باشد ؟ می گوید :برای من مهم نیست. ولی اگر باشد بهتر است. این معیار ترجیح است. از طرفی از خانمی می پرسند که همسر آینده ی شما چه تحصیلاتی داشته باشد؟ می گوید :حتما تحصیلات دانشگاهی داشته باشد. یعنی معیار درجه یک ایشان این است که با یک دیپلمه ازدواج نمی کند. می پرسند: مدرک تحصیلی کارشناسی ارشد باشد یا دکترا؟ می گوید: هر چه بیشتر باشد بهتر است. این معیار درجه دو است.
اگر آقا یا خانمی در گزینه هایی که با آن مواجه می شود معیارهای درجه یک را نبیند، اسم این ازدواج نیست بلکه افتراق است. زندگی این افراد به یک مسابقه ی طناب کشی تبدیل می شود. زیرا آنها در نوع نگاه شان به زندگی با هم اختلاف دارند. ازدواج نکردن بهتر است از ازدواج کردن و شکست خوردن. ممکن است که بعضی از کارشناسان این حرف را قبول نداشته باشند. اگر قرار باشد که ما ازدواج کنیم و احساس آرامش کنیم نمی توانیم با فردی ازدواج کنیم که از چیزی که ما عصبانی می شویم او خوشحال می شود. پس ما در کنار همدیگر احساس آرامش نمی کنیم. 
دخترها می گویند که خواستگاری نیست و پسرها می گویند که کسی به ما زن نمی دهد. اصل خواستگاری پسر از دختر اشکال شرعی ندارد و حرام نیست ولی با توجه به فرهنگ جامعه ،ما نمی توانیم توصیه کنیم که یک دختر از یک پسر خواستگاری کند. وقتی یک دختر از پسری خواستگاری می کند، پسر زود دست و پایشان را گم می کند و دچار عشق های لحظه ای می شود. فرماندهی عقل پسرها وقتی با ابراز علاقه ی یک دختر خانم بعنوان خواستگاری مواجه می شود، نمی تواند تصمیم منطقی بگیرد. دیگر اینکه در خواستگاری دختر از پسر ،پسرها دچار بدبینی می شوند زیرا این کار در جامعه ی ما بصورت طبیعی نیست. در اختلافات بعد از شروع زندگی، این بدبینی خودش را نشان می دهد. یعنی هنگام تنش پسر می گوید که تو خودت مرا خواستی .به همین دلیل ما معتقد هستیم برای اینکه مسئله ی انتخاب شوندگی دخترها را حل کنیم، باید فرهنگ وساطت در ازدواج را حل کنیم. یعنی بجای اینکه ما در این توسعه ی شهرها، به دخترها بگوییم به خواستگاری پسرها بروند، افرادی مراکزی بصورت سیستماتیک یا هیئتی تشکیل بدهند تا بتوانند این مشکل را حل کنند. حتی دانشگاه ها هم می توانند این نوع مرکز را تشکیل بدهند.
وقتی ما نسبت به خواستگاران شناخت قبلی نداریم( در بعضی از خانواده ها وقت زیادی هم به دختر و پسر نمی دهند که با هم آشنا بشوند) چطور می توانیم به آنها اعتماد کنیم ؟
پاسخ – در ازدواج های سنتی گذشته ،چون ازدواج درمیان آشناها و فامیل ها انجام می گرفت و شهرهای ما هم به این وسعت نبود، شناخت ها در طول زندگی انجام می گرفت. یعنی وقتی فردی به خواستگاری می رفت، پدر و مادر پسر، دختر را می شناختند و رفت و آمدهایی هم بین خانواده ی آنها وجود داشت. یعنی نوع ازدواج سنتی با سبک ازدواج سنتی تناسب داشت. الان به خاطر توسعه ی شهرها و مهاجرت هایی که انجام گرفته و تغییر سبک زندگی که رفت و آمدها را کم کرده است، ما باید راه کارهایی داشته باشیم تا این شناخت را به اندازه ای برسانیم که یک ازدواج، مطمئن بشود. شناخت چهار مرحله دارد. مرحله ی اول گفتگوی خواستگاری است. این گفتگو رسم خوبی است که الان تلف شده است و از آن استفاده نمی شود. زیرا در این گفتگو حرف های کلی زده می شود که همه در آن اشتراک دارند. مثلا پسر می گوید: من معتقد هستم که مرد باید در روابطش با زنان غریبه ،حریم را رعایت کند. یا دختر می گوید که من به عفاف معتقد هستم . بعد از چند روز، در مراسم عقد دختر می بیند که پسر خیلی راحت با دخترعمویش بگو و بخند می کند. وقتی سوال می کند، پسر می گوید که این آداب معاشرت و احترام گرفتن مردم است. ما در اصل اینها اشتراک داریم ولی در تعریف این اصول با هم تفاوت داریم.
گاهی شما برای خریدن یک کفش تمام کفاشی ها را می گردید ولی در آخر می گویید که هیچ کدام را نپسندیدم. چرا همین فرد وقتی به خواستگاری می رود حوصله ی گفتگوهای خواستگاری را ندارد و می خواهد آن را درعرض یک ساعت یا کمتر تمام کند؟ باید در این جلسات حوصله به خرج داد و نیاز است که چندین جلسه در مورد ابعاد زندگی صحبت شود. اختلاف سر جزئیات است که در خواستگاری مطرح نمی شود. مثلا در خواستگاری می گویند که باید به پدر و مادر احترام گذاشت ولی نباید آنها در زندگی ما دخالت کنند. همه این اصل را می پسندند. حدود پانزده درصد طلاق ها بخاطر دخالت خانواده هاست. هیچ کس درخواستگاری نمی گوید که خانواده ها باید در زندگی دخالت کنند ولی یک نفر اسم دخالت را مشورت می گذارد و دیگری اسم دخالت را احترام می گذارد. این مسائل باید در مراسم خواستگاری باز بشود. مرحله ی دوم تحقیق است که خیلی مهم است. الان تحقیق انجام می شود ولی خیلی فایده ندارد. زیرا فردی که تحقیق می کند، جزئیات کامل را نمی پرسد. مرحله ی سوم مشاوره است که در جامعه ی ما کمرنگ است. خیلی از مسائل زندگی مشترک در نظر جوانان گرفته نمی شود که بخواهند بدانند طرف مقابل چه نظری در مورد آن مسائل دارد. یک مشاور متعهد می تواند به جوانان در انتخاب همسر کمک کند .مرحله ی چهارم خواندن عقد محرمیت پیش از عقد دائم است البته خیلی ها با این مرحله مخالف هستند.وقتی سه مرحله تمام شد و در این مراحل هیچ مشکلی نبود، مرحله ی چهارم پیش می آید.  مدت عقددائم می تواند دو الی سه ماه باشد تا دختر و پسر در یک فضای حقیقی تر از فضای رسمی باهم ارتباط داشته باشند البته پدر و مادر آموزش ها و تذکرات لازم را بدهند، حد و حدود در این دوره را مشخص کنند که اتفاق خاصی نیفتد. بیشتر پدر و مادر ها نگران این موضوع هستند. این مرحله ،مرحله ی بسیار مفیدی برای شناخت است. البته بعضی ها می گویند :اینکار زمینه ی سوء استفاه پسرها را فراهم می کند. و دیگر اینکه دختر خواستگاران زیادی دارد و به این ترتیب باید با چندین پسر عقد موقت بخواند. ما می گوییم که سه مرحله ی مهم طی بشود و بعد عقد موقت خوانده بشود. وقتی در این سه مرحله مشکلی پیدا نکردند و خواستند که عقددائم بخوانند ،بهتر است که عقد موقت خوانده شود. خیلی از خانواده ها وقتی عقد دائم خوانده می شود،می گویند که دیگر تمام شد. بسیاری از جوانان در دوره عقد متوجه می شوند که به درد یکدیگر نمی خورند. ولی چون عقد دائم کرده اند و باید دادخواست طلاق بنویسند و مراحل دادگاهی دارد، دختر می گوید: می سوزم و می سازم. ولی این طور نیست و دختر سال بعد طلاق می گیرد.
ما نمی توانیم بپذیریم که دوران نامزدی یک رابطه ی صمیمی بین دختر و پسر برقرار باشد. اگر حدود شرعی در دوران نامزدی رعایت بشود ،فرقی با گفتگوی خواستگاری ندارد. یعنی ارتباط کاملا رسمی می شود. در ژاپن یک قانون وجود دارد که قبل از ازدواج دائم، باید یک ماه بطور آزمایشی پسر و دختر با هم زندگی کنند. و اگر توانستند این دوره را بگذرانند، وارد زندگی اصلی شان می شوند. نتیجه ی نبود این فرهنگ(عقد موقت) باعث استحکام خانواده نشده است. تبعات ترس از اینکار را می توان در کنار تبعت الان گذاشت. چرا از هر صد ازدواج ،بیست طلاق ثبت می شود؟ این فرهنگ تبعاتی خواهد داشت. اگر این دوران نامزدی فرهنگ شد، در دراز مدت تبعات آن کمتر می شود.